الهه خورشید
متخصص بخش خانه و خانواده
«روانشناس روان‌درمانگر» و «پزشك روان‌درمانگر» دو گروه شغلی را شامل مي‌شوند كه هر دو متخصص در زمینه روان‌درمانگري بیماري‌های روانی هستند. «روانشناس روان‌درمانگر» و «پزشك روان‌درمانگر» دو دسته از متخصصینی هستند كه در شبكه خدمات درمانی کار می‌کنند و پس از گذراندن دوره‌های تحصیلی خود یا در پزشكی و یا روانشناسی یک دوره تخصصی را نیز برای دریافت تخصص روان‌درمانی پشت سرگذارده‌اند.
بر طبق قانون روان‌درمانگری در آلمان كه پس از بیست سال بحث توسط مجلس آلمان در سال 1998 به تصویب رسیده‌است و از اول ژانویه 1999 نیز به مورد اجرا در آمده‌است استفاده از عنوان «روان‌درمانگر» تنها خاص پزشكان و روان‌شناسان متخصص شده‌است. در اینجا نگاهی کوتاه به تخصص‌های مختلف در زمینه بهداشت روانی می‌اندازیم:
روان‌پزشك، فرد متخصص در بیماري‌ها و اختلالات روانی است. نگاه روان‌پزشك به اختلالات روانی از زاویه اختلالات جسمی است. روان‌پزشك از دانشگاه پزشكی فارق‌التحصیل مي‌شود. در طول تحصیل با بیماري‌های جسمی آشنا مي‌شود, راه‌های مداوی بیماري‌های جسمی را به كمك دارو مي‌آموزد – ولی از اختلالات روانی بندرت اطلاع كسب مي‌كند. پس‌از فارق‌التحصیل شدن از رشته پزشكی چند سال در آسایشگاه‌های روانی کار مي‌كند.
در طی این دوره تخصصی به كسب دانش پیرامون پیدایش و چگونگی پیشرفت بیماري‌های روانی و روحی از دیدگاه جسمی مي‌پردازد و راه‌های مداوی آن‌ها را به كمك دارو (دارودرمانی) فرامي‌گیرد. برای كار بعنوان «پزشك روان‌درمانگر» روان‌پزشك نیز باید پس از تمام این مراحل دوره تخصصی در روان‌درمانی را بگذراند تا بتواند عنوان پزشک روان‌درمانگر پروانه كار در مطب را بگیرد.
متخصص مغز و اعصاب فردی است كه مانند روان‌پزشك از دانشگاه پزشكی فارغ‌التحصیل شده ولی دوره تخصصی خود را در بخش مغز و اعصاب گذرانده‌است. این دسته از متخصصین در زمینه‌های اختلالات اورگان‌های مغز و سلسله اعصاب تخصص مي‌گیرند و با بیماري‌ها و اختلالات روانی تنها از نظر تاثیر اختلالات جسم بر روان آشنا مي‌شوند و طبعا مداوی بیماری را با كمك دارو و عمل‌های جراحی و شیوه‌های توان‌سازی انجام مي‌دهند.
روانشناس كسی است كه از دانشگاه روانشناسی فارغ‌التحصیل شده‌باشد. روانشناس در طول نیمه اول تحصیل در زمینه‌هایی مانند «شكل‌گیری روان و رفتار» (عقل، فكر، احساس، انگیزه، یادگیری، سلوك اجتماعی) آشنایي‌ی علمی كسب مي‌كند، نحوه‌ی فعالیت روان و راه‌های تغییر و تاثیرگذاری بر آن را مي‌آموزد. در طی دوره دانشگاهی كه با مدرك دیپلم به پیان مي‌رسد، مي‌تواند در زمینه‌های متعددی در روانشناسی تخصص بگیرد. در طی نیمه دوم تحصیل، هر روانشناس در دو زمینه از زمینه‌های روانشناسی بالینی، روانشناسی پرورشی و یا روانشناسی صنعتی تخصص مي‌گیرد.
كسانی كه در روانشناسی بالینی تخصص مي‌گیرند در طی این دوره با انواع بیماري‌ها و اختلالات روانی و شیوه‌های مداوی آن‌ها آشنایی مي‌یابند و مي‌توانند پس‌از فارغ‌التحصیل شدن به شرط داشتن دیگر شریط لازم، بعنوان روانشناس بالینی پروانه كار در مطب بگیرند. پس‌از طی این مراحل روانشناس باید بمدت سه الی پنج سال دوره تخصصی روان‌درمانی را طی کند تا بعنوان روانشناس‌روان‌درمانگر پروانه کار در مطب و اجازه‌نامه کار با بیمه را بگیرد.
روانشناس برای مداوی بیماري‌ها و اختلالات روانی از دارو استفاده نمي‌كند. امكانات «درمان» در روانشناسی چیزهای دیگری هستند. روانشناسی بالینی بنا بر جهت‌گیري‌های درمانی به شاخه‌های تخصصی نظیر روانكاوی، رفتاردرمانی، روانشناسی عمقی، گفتاردرمانی و غیره تقسیم مي‌شود. اساس كار در تمام این الگوهای كار بالینی بر تلاش فعال و آگاهانه برای تشخیص نوع اختلال، مناسب‌ترین شیوه تاثیرگذاری بر آن و عللی كه آنرا بوجود آورده و باعث پابرجاماندن اختلال مي‌شوند، استوار است.
در این رابطه روانشناس با استفاده از فنون مصاحبه بالینی، استفاده از تست‌های روانشناسی، بكاربستن تمرین‌های متعدد و آزمایش و به‌ثبت رساندن رفتارهای جدید بر طبق هر برنامه درمان در برطرف كردن اختلالات و ناراحتي‌های روانی مي‌كوشد. برای مواقعی كه نیاز به درمان دارویی وجودداشته‌باشد و یا شكلی از بیماری روان-تنی وجود داشته‌باشد كه برای آن روان‌درمانگر و پزشك باید در یك برنامه مشترك با هم قرار بگیرند، در پیش‌برد برنامه درمان با یکدیگر همکاری مي‌كنند