ahmadfononi
معاونت انجمن
آسیاب های آبی دزفول یکی از آثار ارزشمند تاریخی ، معماری و گردشگری شهرستان دزفول بوده و به شماره ۳۹۸۴ در ردیف آثار ملی به ثبت رسیده اند . آنچه امروز به عنوان آسیاب های آبی شناخته می شود ، مجموعه ای است از سازه های آبی که در گذشته به عنوان بند و آسیاب استفاده می شده است.
این مجموعه در ارتباط با جریان دایمی رود دز و با توجه به بررسی هایی که بر روی نمونه هایی از مصالح این آسیاب ها انجام شده ، همزمان با شکل گیری هسته ساسانی شهر در بستر رودخانه ساخته شده و در دوره های بعدی توسعه شهر، به فراخور نیاز ساکنین جدید ، توسعه یافته اند. پیشینه تاریخی آسیاب های آبی در ارتباط با سازه پل قدیم دزفول بوده که به دوره ی ساسانیان بر می گردد ولی عمده آثار موجود از آسیاب ها که در سه بخش از رودخانه موجود می باشند به دوره های تاریخی صفویه و قاجاریه بر می گردد. این سازه ها از مصالحی چون قلوه سنگ رودخانه ای ، آجر و با ملات ساروج ساخته شده اند . فرم معماری آسیاب ها برگرفته از سبک معماری بومی شهرستان دزفول بوده و به صورت یک مجموعه بهم پیوسته ساخته شده و بهم مرتبط می باشند.
پایه های سازه اتاقک آسیاب های دزفول از ملات گچ و خاکستر و آجرها در سه ردیف هستند که تکرار می شود و قسمت هایی از سنگ ساخته می شود. دیوار ها نیز از آجر و سنگ قلوه رودخانه و ملات ساروج که نوعی آهک بندی بوده ، پوشیده شده است. . ارتفاع درون اتاقک این آسیاب ها تا کف رودخانه حدود ۴ متر می باشد و حالت تقارن دارند و با نمای کشتی مانند ساخته شده اند. این نوع معماری برای تنظیم فشار آب و یا تشدید آن بوده است.
این مجموعه در ارتباط با جریان دایمی رود دز و با توجه به بررسی هایی که بر روی نمونه هایی از مصالح این آسیاب ها انجام شده ، همزمان با شکل گیری هسته ساسانی شهر در بستر رودخانه ساخته شده و در دوره های بعدی توسعه شهر، به فراخور نیاز ساکنین جدید ، توسعه یافته اند. پیشینه تاریخی آسیاب های آبی در ارتباط با سازه پل قدیم دزفول بوده که به دوره ی ساسانیان بر می گردد ولی عمده آثار موجود از آسیاب ها که در سه بخش از رودخانه موجود می باشند به دوره های تاریخی صفویه و قاجاریه بر می گردد. این سازه ها از مصالحی چون قلوه سنگ رودخانه ای ، آجر و با ملات ساروج ساخته شده اند . فرم معماری آسیاب ها برگرفته از سبک معماری بومی شهرستان دزفول بوده و به صورت یک مجموعه بهم پیوسته ساخته شده و بهم مرتبط می باشند.
پایه های سازه اتاقک آسیاب های دزفول از ملات گچ و خاکستر و آجرها در سه ردیف هستند که تکرار می شود و قسمت هایی از سنگ ساخته می شود. دیوار ها نیز از آجر و سنگ قلوه رودخانه و ملات ساروج که نوعی آهک بندی بوده ، پوشیده شده است. . ارتفاع درون اتاقک این آسیاب ها تا کف رودخانه حدود ۴ متر می باشد و حالت تقارن دارند و با نمای کشتی مانند ساخته شده اند. این نوع معماری برای تنظیم فشار آب و یا تشدید آن بوده است.
