آشنایی با استان هرمزگان

[neda_omid]

استان هرمزگان

​

موقعیت : جنوب ایران
مرکـــــز : بندرعباس
مجاورت : شمال: استان کرمان جنوب: خلیج فارس و دریای عمان شرق: استان سیستان و بلوچستان غرب: استان‌های فارس و بوشهر

آب و هوا: گرم وخشک
وسعــــت: 68هزار کیلومتر مربع
جمعـیــت: 1062155 نفر در سال1375
تقسیمات: شهرستان، 16 شهر، 21 بخش و 71 دهستان و 2170 آبادی دارای سکنه
شهرستانها:بندر عباس،بندرلنگه ،میناب،رودان،قشم،جاسک،حاجی آباد ، ابوموسی وبستک

 

[neda_omid]

مکان های دیدنی و تاریخی


مكان هاي ديدني و تاريخي استان هرمزگان عبارتند از: سواحل خليج فارس و درياي عمان, جنگل هاي مانگرو(حرا), معبد هندوها, مسجد گله داری، حمام گله داری, عمارت كلاه فرتگي, مسجد جامع دل گشا، امام زاده سيد مظفر, مسجد سبز كهنه, عمارت کلاه فرنگی، پل لاتيران, مسجد افغان و ملک عباس, قلعه لشتان, قلعه پرتغالي ها, قلعه قشم, قلعه نادري, غار خروس, شهر باستاني حرير, جاده دنيا, مسجد نور, كلبه حور, جزاير كيش, قشم و....

​

 

[neda_omid]

صنايع و معادن
صنايع استان هرمزگان به دو دسته صنعتي و دستي تقسيم مي شوند كه صنايع دستي اين استان را لنج سازی، گلابتون دوزی، خوس دوزی، شک دوزی بافی، کم دوزی، کلاه دوزی، سوند بافی، سوزن دوزی، چادر شب بافی، فرش بافی، حصير بافی، تور بافی، گرگور سازی، سفال گری، سبد بافی، صنايع صدفی، عبا دوزی، درو پنجره جوبی، کرچاپ، بادله دوزی، مليله دوزی دور لباس، کوزه سازی تشكيل مي دهد.

با توجه به قرار گرفتن اين استان در کنار دريای عمان و خليج فارس، مهم ترين صنايع رايج در اين استان عبارتند از: کارخانه های کنسرو ماهی، پودرماهی، قايق سازی، کشتی سازی و هم چنين صنايع نفتی. استان هرمزگان از نظر منابع معدنی توانمند بوده و علاوه بر نفت و گاز، معادن کروميت و خاک سرخ آن نيز مشهور است. م
در جزيره ابوموسی معدن اکسيد سرخ آهن و هم چنين معدن خاک سرخ وجود دارد و آب های پيرامون آن، دارای نفت است. حدود 100 سال پيش، نخستين امتياز استخراج اين معدن ها، از سوی ناصرالدين شاه قاجار به مرحوم معين التجار بوشهری واگذار شد. نفت جزيره ابوموسی که به ميدان مبارک، در بخش دريايی خاوری جزيره محدود است، از نظر گونه و کيفيت، بهترين نفت در خليج فارس شناخته شده است. منابع نفت جزيره سوری که نقش مهمی در صادرات نفتی کشور دارند را می توان از مهم ترين منابع زيرزمينی اين شهرستان نام برد.
مهم ترين معدن های شهرستان بندر لنگه که به گونه پراکنده در نواحی بستک، تدرويه، پل غار، . . . وجود دارند، می توان معدن سنگ گچ، سنگ لاشه و شن و ماسه را نام برد. منابع نفت حوزه جزيره لاوان به نام های : رسالت، رشادت و سلمان، از ديگر منابع معدنی شهرستان لنگه به شمار می روند. جزيره فارور دارای معدن های زيادی نظير آهن، سنگ کاربيت، سنگ گرانيت، سنگ های سيليس، خاک سرخ و ديگر فلزات است.
بندرعباس دارای معدن آهک و گچ است که در 2 کيلومتری خاور و هم چنين باختر آن قرار دارند. از مهم ترين معدن های اين شهرستان، معدن گاز سورو، سرخون، گيشو، شن وماسه، نمک آبی را می توان نام برد. معدن هايی که مورد بهره برداری قرار گرفته اند، معادن سنگ گچ خمير، سنگ گچ کشکوييه و نمک در گور است.
ازمهم ترين معادن های شهرستان جاسک، که در بخش شمالی و در بخش بشاگرد قرار دارند می توان معادن آهک، آهن، سنگ نمک، پنبه نسوز، خاک سرخ، گوگرد، کروميت، سنگ گچ، تالک و منگنز را نام برد.
معدن کروميت شهرستان ميناب از منابع مهم استان هرمزگان است. کروميت استخراجی اين معدن ها به خارج از کشور صادر می شود و بهره برداری از آن ها از فعاليت های اقتصادی بسيار مهم به شمار می رود. استخراج سالانه ذخاير معدنی اين شهرستان، عبارت اند از: مجتمع معدنی کروميت فارياب، که شامل 32 معدن بزرگ و کوچک بوده، واندازه استخراج آن، 40 هزار تن می باشد و اندازه استخراج معدن سنگ گچ فارياب حدود 3 هزار تن و معدن مرمريت سرنی حدود 5 هزار تن بوده است. آهن، گوگرد، نمک و آهن، از ديگر معدن های شهرستان ميناب به شمار می روند.
شرکت ملی نفت ايران از چندين سال پيش اقدام به کاوش و حفاری در جزيره قشم کرده که در همه کاوش ها، به منابع گاز طبيعی دست يافته است. به دنبال اجرای پروژه هايی، مانند: صنايع فولاد، مس سرچشمه و نيروگاه حرارتی توانير، بهره برداری از گاز گورزين جزيره قشم آغاز شد و منابع گاز سلخ جزيره به دليل نامرغوب بودن (ترش) مورد استفاده قرار نگرفت.
کوه نمکدان (معدن نمک)، در 85 کيلومتری شهر قشم قرار گرفته است. اين منابع به گونه تپه های گنبدی شکل و به قطر 7 کيلومتر و بلندی 237 متر از سطح دريا قرار گرفته اند. انبارهای آن، 420 هزار تن برآورده شده است. معدن به گونه گنبد نمکی است، که در درون آن، يک جريان آب زيرزمينی گذشته و در مسير خود، به گونه پشمه های نمکی آشکار شده و در حوضچه های طبيعی گسترده می شود که پس از تبخير سطحی، نمک به جای می ماند. در بخش های سنگ های رسوبی بالای گنبد، گوگرد و سولفور فلزات دو ظرفيتی، مانند آهن و سرب با کيفيت پراکنده وجود دارد. در حال حاضر از معدن نمکدان، سه گونه نمک بهره برداری می شود: نمک آبی يا پاريو، نمک کوهی، نمک بلور يا ترکه. در جزيره قشم معدن سنگ لاشه، شن و ماسه نيز وجود دارد.
در جزيره لارک معدن های خاک سرخ، آهن و نمک وجود دارد. از گذشته های دور معدن خاک سرخ، در اين جزيره شناخته شده و مردم خليج فارس برای رنگ آميزی چوب، فلز، بدنه کشتی، پارچه، . . . از آن استفاده می کردند. اين معدن از پر درآمدترين معدن های ايران است. در جزيره هرمز معدن سنگ لاشه و نمک آبی نيز وجود دارد و از معدن نمک آن، سالانه تا 3 هزار تن بهره برداری می شود.

 

[neda_omid]

کشاورزی و دام داری
بيش تر جمعيت استان هرمزگان، در بخش کشاورزی به کار مشغول اند. شکل چيره توليد کشاورزی در هرمزگان، گونه های صيفی و سبزی، مانند: گوجه فرنگی، بادمجان، پياز، هندوانه، خيار، خربزه، باميه، است. نخلستان ها، که حدود 40 هزار هکتار از زمين های استان هرمزگان را به خود اختصاص داده است و بيش از هفت ميليون اصله درخت خرما را در بر می گيرد، با توجه به شمار نخل ها و توليد ساليانه آن ها، از جايگاه خوبی بر خوردار است. بيش از 4 ميليون اصله درخت خرما، در شهرستان های ميناب و رودان و بقيه در ساير نقاط هرمزگان کاشته شده است. بيش از صد گونه متفاوت نخل بومی در هرمزگان وجود دارد، که گونه های سرشناس آن، عبارت اند از: مهتری، شاهانی، خنيزی، زرک، هلو، مرداسنگ، آلو، مهتری، سلانی، سهمران، زامردان، پنجه عروس، نوعروس، . . .
مرکبات استان هرمزگان زمين های پهناوری را به خود اختصاص داده و فرآورده های آن شامل پرتقال، نارنگی، ليموترش، ليموشيرين، گريپ فروت و نارنج می شود. ليموترش از آن دسته مرکباتی است که در رودان به دليل آب و هوای مناسب، جايگاه ويژه ای پيدا کرده است از نظر ميزان توليد، دارای اهميت است و به عنوان فرآورده پايه استان به شمار می رود، . مرکبات استان هرمزگان مانند نارنگی ناحيه سياهو و ليموترش شهرستان رودان از مرغوبيت و شهرت ويژه ای برخوردار بوده و می توانند با مرکبات ديگر نواحی کشور رقابت کنند. فرآورده های ديگر کشاورزی استان هرمزگان، عبارت اند از: حنا، تنباکو، يونجه، انبه، حبوبات، سنجد و سيب زمينی، که 4 تا 5 هزار هکتار از زمين های استان به کشت آن ها اختصاص دارد.
استان هرمزگان از لحاظ دام داری جايگاه ويژه ای دارد. برابر برآوردها، يک ميليون دام محلی و ساکن و يک ميليون دام عشاير کوچ رو استان های فارس و کرمان، در زمستان از مراتع هرمزگان استفاده می کنند، که به دليل چرای بی رويه و عدم کنترل درست، مراتع بازدهی خود را از دست داده و به مراتع فقير تبديل شده اند. از اين رو دام های استان با وجود کميت مناسب، از کيفيت پايينی برخوردار است. مردم اين استان بيش از هر دام ديگری به پرورش بز می پردازند. گونه ای بز بومی در هرمزگان پرورش می يابد، که به بز «تالی» يا بز «جزيره ای» سرشناس است که خود را با شرايط آب و هوايی منطقه سازش داده است.

 

[neda_omid]

وجه تسميه و پيشينه تاريخي
استان هرمزگان از لحاظ تاريخی ديرينه گی زيادی دارد. بندرها و جزيره های هرمزگان، در دوران های گوناگون پيش از اسلام اهميت داشته و از جايگاه ويژه ای برخوردار بوده اند. دريای پارس (درياي عمان و خليج فارس)، که استان هرمزگان نيز در کنار آن قرار گرفته، از کهن ترين درياهايی است که انسان شناخته است. ساکنان پيرامون آن، ازجمله مردم باستان هرمزگان، نخستين انسان هايی بوده اند که با فن دريا نوردی آشنا شده و به کشتی رانی پرداخته اند. دراين منطقه، دريانوردی و چيره گی بر راه آبی سبب پيدايش و رشد فرهنگ، بازرگانی دريايی و ايجاد دولت های با فرهنگ ازجمله ايلام شد.
ايلاميان از هزاره سوم پيش از ميلاد صدها سال بر خليج فارس و جزيره های استان هرمزگان، به ويژه جزيره های قشم، کيش، لارک، لنگه، و جاسک حکم رانی داشته و از آن ها به عنوان راه ارتباطی برای بازرگانی با هند باختری و درّه نيل استفاده می کرده اند.
مادهای آريايی نژاد، در آغاز سده 8هشتم پيش از ميلاد، حکومت «ماد» را به وجود آوردند. اين حکومت، در روزگار پادشاهی هووخشتره گسترش يافته توانمند شد و مرز جنوبی آن را کرانه های جنوبی دريای پارس تشکيل می داد. در اين زمان هرمزگان تابع ساتراپی (استان) درنگيانه و بخشی از کرمان بوده است. در روزگار هخامنشی، به ويژه داريوش بزرگ، ايرانيان اندک اندک در کرانه ها و آب های درياهای سياه و سرخ نيز رخنه کردند. داريوش بزرگ، دريا سالار يونانی خود، اسکولاخ (اسکيلاس) را مأمور بررسی کناره های دريای پارس کرد. اسکولاخ و همراهانش تمامی جزيره ها و کرانه های دريای مکران، خليج فارس، دريای سرخ و دريای باختر را در نورديده و آگاهی های ارزنده ای به دست آوردند. اين سفر دريايی از نظر بازرگانی و نظامی برای ايران سودمند بود، و باعث برقراری وابسته گی بازرگانی ميان هندوستان و دريای باختر گرديد. اشکانيان پس از چيره گی بر جانشينان اسکندر (سلوکی ها)، کرانه های خليج فارس از جمله استان هرمزگان را بر قلمرو خود افزودند و در برابر روميان، از دريای پارس و بين النهرين پاسداری کردند. در زمان ساسانيان، هرمزگان از مراکز مهم داد و ستد و پيوند بازرگانی به شمار می رفته است. چند سکّه نقره از اين دوران در اثر کاوش هايی که در اسکله سازی «سورو» انجام گرفت، به دست آمده است.
در نخستين سال های حکومت اسلامی، کرانه های هر دو سوی دريای پارس، از جمله استان هرمزگان به دست مسلمانان افتاد. ابوهوريره، از ياران پيامبر (ص) در روزگار عمر- خليفه دوم - بر بحرين و کرانه های باختری خليج فارس دست يافت و از آن جا به کرانه های خاوری آن يورش برد و تمامی دريای پارس و بندرها و جزيره های آن را بر قلمرو مسلمانان افزود. پس از چيره گی عرب ها، ديلميان نخستين دودمان ايرانی بودند، که بار ديگر بر سراسر جزيره ها، بندرها و آب های استان هرمزگان و ديگر نقاط خليج فارس چيره شدند.
هرمزگان، عمان و بندرها و جزيره های آن به ترتيب در سال های 323 و 534 هـ . ق، توسط علی (عمادالدوله)، و احمد (معزالدوله) به قلمرو آل بويه ملحق گرديدند. حکومت آل بويه، در زمان عضدالدوله گسترش يافت و در تمام مدت حکومتشان، فارس و هرمزگان در قلمرو فرمانروايی آن ها بود. پس از ديلميان، سلجوقيان کرمان از سال 454 تا 583 هـ . ق، بر منطقه خليج فارس، از جمله استان هرمزگان و عمان تسلط يافتند. در دوران سلجوقی، از سوی فرمان روايان اين خاندان، حاکمانی با عنوان«اتابک» به مناطق گوناگون ره سپار می شدند. اتابکان فارس برعمان، بحرين و کرانه ها و جزيره های خليج فارس دريای عمان(مکران) دست يافتند و حکومت آنان تا 661 هـ . ق، بر فارس و هرمزگان بر قرار بود. دراين سال سلجوق شاه سلغری بر هلاکو خان مغول شوريد، اما شکست خورد و حکومت فارس، هرمزگان و تمامی منطقه خليج فارس به دست مغولان افتاد. در دوره فترتی که بين سپری شدن حکومت ايلخانان مغول و برآمدن تيموريان وجود داشت، حکومت هرمزگان و خليج فارس با مظفريان بود. تيمور لنگ به سال 785 هـ . ق، سيستان را گشود و در يورش های بعدی خود، اصفهان، فارس، بوشهر، بندرها و جزيره های هرمزگان را به قلمرو خويش افزود. تيموريان تا سال 873 هـ . ق، که در ايران حکومت داشتند، خراج بندرها و جزيره های خليج فارس و دريای عمان(مکران) را دريافت می کردند.
در سال 913 هـ . ق، ناوگان پرتغالی ها به فرماندهی البوکرک با گشودن مسقط که خراج گذار امير هرمز بود، با سيف الدين، امير هرمز به جنگ پرداخته و با شکست وی هرمز را تابع و خراج گزار پرتغال کردند. پرتغالی ها در جزيره های هرمز، کيش، بحرين، قشم، نابند، و . . . دفتر بازرگانی و چندين دژ نظامی ساختند. از مرگ آلفونسو دو آلبوکرک (در ذيقعده سال 921 هـ . ق)، تا روزگار شاه عباس اوّل (996 – 1038 هـ . ق) حکومت پرتغال در دريای پارس توان داشت و در اين مدت مراکز بازرگانی دريای عمان (مکران) و خليج فارس، چون کيش، چابهار، هرمز، مسقط، بحرين، قشم، جاسک، . . . به سبب ستم کاری آنان رو به ويرانی نهاد.
شاه عباس اوّل صفوی پس از جنگ با عثمانی ها تصميم به آزاد ساختن جزيره های دريای پارس و بيرون راندن پرتغالی ها گرفت. شاه عباس بزرگ نه تنها بحرين را آزاد ساخت، بلکه جزيره های هرمز، کيش، قشم و بندرهای جاسک، چابهار, لنگه، . . . را از پرتغاليان پس گرفت. نادرشاه افشار (1149 – 1160 هـ . ق) در سال 1149 هـ . ق، با بيرون راندن افغان ها از ايران بر تمامی کرانه ها و جزيره های شمالی و جنوبی خليج فارس چيره شد. با مرگ نادر شاه افشار، شورشی دوباره سراسر کشور را فرا گرفت و کريم خان زند با خواستاران پادشاهی به جنگ پرداخت و سرانجام در 1179هـ . ق، بر سراسر فارس، جزيره ها و بندر های خليج فارس، . . . دست يافت و کارهای نيمه تمام نادر شاه را دنبال کرده و به پايان رسانيد.

 

[neda_omid]

مشخصات جغرافيايي
استان هرمزگان در جنوب ايران در كنار درياي عمان و خليج فارس واقع شده و شمال تنگه هرمز در 25 درجه و 34 دقيقه تا 28 درجه و 57 دقيقه ی پهنای جغرافيايی و 52 درجه و 41 دقيقه تا 59 درجه و 15 دقيقه ی درازای خاوری نسبت به نيم روز گرينويچ قرار دارد. اين استان از سوی شمال به استان کرمان، از خاور به استان های سيستان و بلوچستان و کرمان، از باختر به استان های فارس و بوشهر و از جنوب به دريای عمان و خليج فارس محدود است. تنگه هرمز يكی از حساس ترين و حياتی ترين گذرگاه های آبی عصر حاضر؛ در قلمرو سياسی استان هرمزگان قرار دارد. اين تنگه هلالی شكل 187 كيلومتر درازا دارد. عمق تنگه هرمز به دليل شيب تند كف آن از قسمت شمال به جنوب متغيير است. به طوری كه در نزديكی جزيره لارک در حدود 36 متر و در ساحل جنوبی نزديك شبه جزيره مسندام 180 متر است. هم چنين 14 جزيره کوچک و بزرگ به نام های ابوموسی، بنی فرور، تنب بزرگ، تنب کوچک، سيری، شتور، كيش، اردن، قشم، لاوان، لارك، هرمز، هندورابی، و هنگام در محدوده آب های ساحلی اين استان قرار دارند. بر اساس آخرين تقسيمات كشوری شهرستان های استان هرمزگان عبارتند از: ابوموسی، بستك, بندرعباس، بندر لنگه، جاسك، حاجی آباد، رودان (دهبارز)، قشم، ميناب
راه هاي دسترسي به استان هرمزگان عبارتند از:
راه های زمينی استان هرمزگان، شامل راه شوسه و راه آهن است. راه شوسه، شامل راه اصلی، راه فرعی و راه روستايی است.
راه اصلی شوسه در استان هرمزگان، راه بندرعباس به تهران است که از طريق اين راه، بندرعباس به تمامی نقاط کشور می پيوندد. اين راه محور اصلی ارتباطی استان و از پر رفت و آمد ترين شبکه های ارتباطی کشور، به ويژه در حمل ونقل بار با وسايط نقليه سنگين به شمار ميرود.
راه های فرعی هرمزگان، عبارتند از: سياهو، خوش هنگام، جاسک، جگين، گاوبندی دريا، بندر چارک، جايين احمدی، لنگه، گاوبندی، ستاق، مقام، گهره.
راه های شنی بين آبادی های استان است، که پل های آن با لوله و آب نما ساخته شده اند و هم چنين راه های مال رو که با گريدرزنی و شن ريزی ساخته شده اند، مانند راه های روستايی بشاگرد.
دو خط آهن تازه تأسيس بندرعباس – بافق و مشهد – سرخس، راه آهن ايران را به شبکه خط آهن آسيای مرکزی، پيوند می دهد. ازهمين مسيرها است، که کالاها بايد به روسيه يا از باختر به اروپا ارسال شوند. راه آهن بندرعباس، در راه روهای ترانزيتی (گذری) راه آهن جمهوری اسلامی ايران، دارای جايگاه ويژه ای است.
راه آهن بندرعباس - سرخس – بندرعباس. مسير: بندرعباس، سيرجان، بافق، يزد، قم، تهران، شاهرود، فريمان ( مشهد)، سرخس و برعکس، با درازای خط 2 هزار و 540 کيلومتر و گنجايش حمل و نقل سه ميليون تن بار در سال.
راه روی بندرعباس – بندرهای شمال (ترکمن – اميرآباد)، بندرعباس. مسير: بندرعباس، بافق، يزد، تهران، گرمسار، قايم شهر، بندر اميرآباد و يا ترکمن و برعکس، با درازای خط يک هزار و 878 کيلومتر و يک هزار و 947 کيلومتر و گنجايش حمل يک ميليون تن بار در سال.
راه روی بندرعباس – رازی – بندرعباس. مسير: بندرعباس، سيرجان، بافق، يزد، تهران، تبريز، رازی و برعکس، با درازای خط 2 هزار و 446 کيلومتر و گنجايش حمل بار دو ميليون تن در سال.
راه روی بندرعباس، جلفا، بندرعباس. مسير: بندرعباس، سيرجان، بافق، يزد، تهران، تبريز، جلفا و برعکس، با درازای 2 هزار و 470 کيلومتر با گنجايش حمل بار دو ميليون تن در سال.
راه روی بندرعباس، لطف آباد، بندرعباس. مسير: بندرعباس، بافق، تهران، مشهد، لطف آباد و برعکس، به درازای 2 هزار و 665 کيلومتر و گنجايش سه ميليون تن در سال.
به طور کلی ارتباطات و حمل ونقل د ر استان هرمزگان با توجه به وجود بندرها و اسکله های بزرگ و ورود و خروج کالا از اين استان، در شبکه حمل ونقل کشوری و ارتباطی دارای اهميت بسيار است.
حمل و نقل هوايی استان هرمزگان از طريق فرودگاه بندرعباس و فرودگاهای ديگر، از جمله فرودگاه کيش، قشم، لنگه، . . . اين استان انجام می شود.
از طريق بندرهای استان هرمزگان، حمل و نقل بار و مسافر به جزيره های ايران در خليج فارس و شيخ نشين ها و ديگر کشورها انجام می گيرد، و کالاها از طريق همين بندرها، به ويژه بندرعباس، بندر شهيد رجايی و بندر شهيد باهنر، . . . وارد يا صادر می شود. مهم ترين بندراستان هرمزگان، بندرعباس است. ساير بندرها، عبارتند از: لنگه، جاسک، خمير، سيريک، معلم، کنگ، کوهستک، چارک، تياب، بستانو، گچين، مغان (مغوييه)، بونجی، بريزک، . . . روزانه بيش از يک هزار کاميون وارد بندرعباس می شوند تا کالاهای گوناگون بخش کشاورزی، صنايع و مصالح ساختمانی را حمل کنند.
اسکله چوبی با استخوان بندی آهنی بندرعباس، در سال 1318 هـ . ش، به درازای 185 متر و پهنای 20/4 متر برای حمل و نقل و داد و ستدهای مرزی، در بندرعباس ساخته شد. بعدها ضمن بررسی جايگاه اين بندر و نياز بسيار به گسترش آن، در سال 1334 هـ. ش، محل مناسبی در 8 کيلومتری باختر شهر بندرعباس، يعنی محل کنونی اسکله ها و تأسيسات بندر پيشين، انتخاب شد و در آبان 1346 هـ . ش، تأ سيسات و اسکله های شماره 1 تا 7، اسکله صدور سنگ دلفين، اسکله «شرکت نفت دلفين» و اسکله و بندر «شهيد رجايی» در بندرعباس به بهره برداری رسيد. اين بندر گنجايش پهلو گرفتن هم زمان 7- 8 کشتی را تا ظرفيت 30 هزار تن داراست.
بندر شهيد رجايی، با پهنه ای حدود 25 کيلومترمربع، در حدود 30 کيلومتری باختر شهر بندرعباس قرار دارد. مجتمع بزرگ اين بندر، در سال 1363 هـ . ش، گشايش يافت و يکی از بندرهای بزرگ خاورميانه به شمار می رود. . اين بندر به لحاظ دارا بودن ترمينال های گوناگون و تأسيسات بسيار، بندری کامل و مدرن است و دارای يک حوضچه اصلی گردش و سه حوضچه برای پهلوگيری کشتی ها است. ترمينال های بندر شهيد رجايی، عبارتند از: ترمينال کانتينر شماره يک، کانتينر اصلی، کالای عمومی، کالای ويژه، غلات، تخليه روغن مايع، تأسيسات پهلوگيری کشتی ها، ترمينال نفتی، ترمينال کشتی های لش. ترمينال نفتی اسکله، 2 کشتی 70 هزارتنی را در يک زمان می تواند بپذيرد. تمامی اسکله ها مجهز به تأسيسات آب، برق، سوخت و تلفن است و کشتی ها می توانند از اين تسهيلات استفاده کنند. درازای موج شکن ها، در اين بندر 7 هزار متر است و تا انتهای موج شکن ها و شاخه های فرعی آن ها دارای جاده ماشين رو است. بندر شهيد رجايی دارای يازده انبار سرپوشيده نگاهداری کالا، هر يک به پهنه 9 هزار متر مربع است. آب مورد نياز بندر و کشتی ها با 3 دستگاه آب شيرين کن تأمين می شود. برق بندر از نيروگاه گازی بندرعباس تأمين می شود و خود بندر نيز دارای نيروگاه برق اضطراری است.
در خاور بندر شهيد رجايی، بندرگاه ترافيک کرانه ای و ماهی گيری قرار دارند، که دارای موج شکن، شامل 2 شاخه اصلی و 2 شاخه فرعی و بندرگاه کرانه ای، دارای 1173 متر اسکله و دروازه ورود و خروج ويژه است. بندرشهيد رجايی با راه آسفالته به ديگر نقاط کشور می پيوندد. به علاوه از راه آهن بافق - بندرعباس، می تواند کار کالا رسانی را انجام دهد. برای اين منظور 19 کيلومتر خط آهن در بندر ساخته شده است که به راه آهن بافق - بندرعباس می پيوندد.