Ever Green
متخصص بخش پزشکی
دندان عقل، دندان سوم آسیا، آخرین دندانی است كه در سنین 25 تا 17 سالگی در دهان می‌روید. به طور كلی تناقضات فراوانی درباره نگهداری یا خارج كردن این دندان‌ها وجود دارد. پیشینیان ما، آرواره‌های بزرگ‌تری داشتند. بنابراین فضای كافی برای رویش 32 دندان وجود داشت؛ اما امروزه آرواره‌های ما كوچك‌تر شده است، درنتیجه فضای زیادی برای رویش 32 دندان وجود ندارد. پس دندان عقل معمولا نهفته می‌شود و از رویش طبیعی محروم می‌ماند.
در واقع از وقتی انسان‌های اولیه آموختند كه تكه‌های بزرگ مواد غذایی را با دستشان خرد كنند، ارتفاع استخوانی فك كوتاه‌تر و برجستگی استخوان آرواره كم‌تر شد. به این ترتیب در خیلی از انسان‌های امروزی دندان عقل به دندانی بی‌كاربرد و نهفته تبدیل می‌شود؛ به طوری كه گاهی باید به كمك روش‌های جراحی خارج گردد.دندان‌های نهفته یا رویش‌نیافته یا آنهایی كه در وضعیت طبیعی نروییده‌اند، در بیشتر موارد ناراحتی ایجاد می‌كنند. (دندانپزشك شما می‌تواند به وسیله رادیوگرافی نوع نهفتگی دندانی را مشخص كند.)
پوسیدگی: بزاق، باكتری و خرده‌های مواد غذایی می‌توانند اطراف دندان عقل نهفته تجمع یابند و باعث شوند كه آن دندان یا دندان مجاورش پوسیده شود. از بین بردن این پوسیدگی بسیار سخت است. درد و عفونت نیز به دنبال دارد.
عفونت: هنگامی كه دندان عقل نیمه‌نهفته است، غذا و باكتری در لثه تجمع می‌یابند و باعث ایجاد عفونت موضعی می‌شود. بوی بد دهان، درد، تورم و تریسموس (ناتوانی در باز كردن دهان) از عوارض آن است. عفونت می‌تواند در نواحی گونه و گردن تجمع یابد.
درد فشاری: درد ممكن است به دلیل فشار دندان عقل در حال رویش به سوی دندان‌های دیگر باشد. در بعضی اوقات این فشار ممكن است باعث سایش دندان‌های دیگر شود.
ارتودنتیك: بسیاری از بیماران جوان برای مرتب‌كردن دندان‌هایشان درمان ارتودنسی می‌كنند. دندان عقل ممكن است سبب حركت دندان‌ها بخصوص دندان‌های قدامی در حال رویش شود و درمان ارتودنسی را با مشكل مواجه كند.
پروستودنتیك: بیمارانی كه می‌خواهند دست دندان مصنوعی بگذارند، باید دندان‌های عقل خود را خارج كنند اگر دندان عقل زیر دست دندان باشد، سبب تحریكات موضعی جدی می‌شود و اگر بعدا كشیده شود، بیمار احتیاج به ساخت مجدد دندان مصنوعی پیدا می‌كند. چرا كه دیگر شكل اولیه لثه تغییر می‌كند.
كیست: كیست می‌تواند از بافت نرم اطراف دندان عقل ایجاد شود. كیست می‌تواند سبب تخریب استخوان، اتساع فك، جابجایی یا تخریب دندان مجاور شود. خارج كردن دندان عقل برای جلوگیری از تخریب استخوانی بیشتر، واجب است.در موارد نادری كیست‌ها می‌توانند به تومور تبدیل شوند یا استخوان فك متعاقب اتساع زیاد بشكند.
اما چرا دندان عقل نهفته‌ای كه مشكلی ایجاد نكرده است، باید خارج شود؟ در پاسخ باید گفت : تقریبا به طور حتم، دندان عقل نهفته اگر همان طور رها شود، باعث ایجاد مشكل می‌شود. این موضوع بیشتر در مورد دندان‌های عقل پایین صدق می‌كند.این مشكلات ممكن است ناگهانی و در موقعی نامناسب رخ دهد.بنابراین محققان پیشنهاد می‌كنند دندان‌های عقل نهفته چه باعث مشكل باشند چه نباشند، بین سنین 22تا17 سال خارج شوند.چرا كه از نظر تكنیكی جراحی ساده‌تر است و مریض جوان زودتر بهبود می‌یابد.
دندان عقل كه براحتی در سن 20 سالگی جراحی می‌شود، در سنین بالای 40 سال با مشكل مواجه می‌شود. همچنین ریسك پیچیدگی‌ها با فاكتور سن افزایش می‌یابد و روند ترمیم كندتر می‌شود.بنابراین اگر به نقاطی سفر می‌كنید كه به دندانپزشك دسترسی ندارید، توصیه می‌شود به عنوان پیشگیری از بروز مشكلات ناگهانی، دندان‌های عقل نهفته خود را خارج كنید.
اما آیا وقتی كه مریض دچار التهاب و عفونت لثه (پری كورونیت) است، می‌توان دندان عقل را خارج كرد؟در پاسخ به این سوال هم باید گفت : به طور كلی خیر؛ جراحی در حضور عفونت در موضع، می‌تواند به گسترش عفونت دامن بزند و آن را جدی‌تر كند. اول باید عفونت موضعی توسط رعایت بهداشت و آنتی‌بیوتیك درمانی كنترل شود، بعد اقدام به خارج نمودن دندان كرد.
دندان عقل دردسرساز
دندان عقل ممكن است برای مسواك زدن یا كشیدن نخ دندان سخت باشد. با گذشت زمان، تجمع باكتری، شكر و اسیدها روی دندان ایجاد حفره می‌كند. اگر این حفره ترمیم نشود، می‌تواند تبدیل به یك حفره گسترده‌تر گردد و ساختار بیشتری از نسج دندانی را از بین ببرد. همچنین عواقب جدی‌تری را برای ساختارهای اطراف دندان ایجاد كند.با توجه به سختی رعایت بهداشت خانگی برای این دندان‌ها، تجمع خرده‌های غذایی و باكتری می‌تواند باعث ایجاد تنفس با بوی بد دهان شود.
دندان عقلی كه هنوز در زیر لثه، بخصوص به صورت افقی (بیشتر از هنگامی كه به وضعیت عمودی قرار دارد) واقع شده، ممكن است سبب ایجاد فشار روی دندان‌های اطراف شود كه باعث ایجاد شلوغی دندان می‌گردد.این موضوع همچنین ممكن است در مواردی كه دهان فضای كافی برای رویش دندان عقل ندارد، رخ دهد.دندان عقلی كه هنوز زیر لثه قرار دارد، ممكن است تحریك شود. بافت لثه كه روی دندان را فراگرفته، می‌تواند لنگرگاهی برای خرده‌های غذایی و باكتری‌ها در زیر لثه باشد كه باعث عفونت در لثه می‌شود.بر حسب سایز، شكل، موقعیت دندان، خارج كردن دندان می‌تواند از یك كشیدن ساده تا جراحی‌های پیچیده متغیر باشد.با یك كشیدن ساده به طور معمول التهاب و خونریزی كمتری ایجاد می‌شود. كشیدن‌های پیچیده‌تر ممكن است باعث التهاب و خونریزی‌های بیشتر شود. هر چند كه دندانپزشك شما با حمایت‌های درمانی پس از كشیدن، این عوارض را كاهش می‌دهد.
متعاقب كشیدن دندان، ممكن است وضعیتی به اسم «حفره خشك» رخ دهد. اگر لخته خونی كه در ناحیه كشیده شده دندان قرار گرفته، جابه‌جا شود، استخوان زیرین را نمایان می‌كند. این وضعیت بسیار دردناك است. اما بعد از چند روز خوب می‌شود كه این وضعیت با اقدامات درمانی بعد از كشیدن توسط دندانپزشك، قابل پیشگیری است.هرچه بیشتر صبر كنید، پتانسیل بروز مشكلات افزایش می‌یابد. این به خاطر آن است كه با افزایش سن، استخوان دربرگیرنده دندان محكم‌تر می‌شود و خارج‌سازی آن را مشكل‌تر می‌سازد. همچنین پروسه ترمیم كندتر می‌شود.
در واقع از وقتی انسان‌های اولیه آموختند كه تكه‌های بزرگ مواد غذایی را با دستشان خرد كنند، ارتفاع استخوانی فك كوتاه‌تر و برجستگی استخوان آرواره كم‌تر شد. به این ترتیب در خیلی از انسان‌های امروزی دندان عقل به دندانی بی‌كاربرد و نهفته تبدیل می‌شود؛ به طوری كه گاهی باید به كمك روش‌های جراحی خارج گردد.دندان‌های نهفته یا رویش‌نیافته یا آنهایی كه در وضعیت طبیعی نروییده‌اند، در بیشتر موارد ناراحتی ایجاد می‌كنند. (دندانپزشك شما می‌تواند به وسیله رادیوگرافی نوع نهفتگی دندانی را مشخص كند.)
پوسیدگی: بزاق، باكتری و خرده‌های مواد غذایی می‌توانند اطراف دندان عقل نهفته تجمع یابند و باعث شوند كه آن دندان یا دندان مجاورش پوسیده شود. از بین بردن این پوسیدگی بسیار سخت است. درد و عفونت نیز به دنبال دارد.
عفونت: هنگامی كه دندان عقل نیمه‌نهفته است، غذا و باكتری در لثه تجمع می‌یابند و باعث ایجاد عفونت موضعی می‌شود. بوی بد دهان، درد، تورم و تریسموس (ناتوانی در باز كردن دهان) از عوارض آن است. عفونت می‌تواند در نواحی گونه و گردن تجمع یابد.
درد فشاری: درد ممكن است به دلیل فشار دندان عقل در حال رویش به سوی دندان‌های دیگر باشد. در بعضی اوقات این فشار ممكن است باعث سایش دندان‌های دیگر شود.
ارتودنتیك: بسیاری از بیماران جوان برای مرتب‌كردن دندان‌هایشان درمان ارتودنسی می‌كنند. دندان عقل ممكن است سبب حركت دندان‌ها بخصوص دندان‌های قدامی در حال رویش شود و درمان ارتودنسی را با مشكل مواجه كند.
پروستودنتیك: بیمارانی كه می‌خواهند دست دندان مصنوعی بگذارند، باید دندان‌های عقل خود را خارج كنند اگر دندان عقل زیر دست دندان باشد، سبب تحریكات موضعی جدی می‌شود و اگر بعدا كشیده شود، بیمار احتیاج به ساخت مجدد دندان مصنوعی پیدا می‌كند. چرا كه دیگر شكل اولیه لثه تغییر می‌كند.
كیست: كیست می‌تواند از بافت نرم اطراف دندان عقل ایجاد شود. كیست می‌تواند سبب تخریب استخوان، اتساع فك، جابجایی یا تخریب دندان مجاور شود. خارج كردن دندان عقل برای جلوگیری از تخریب استخوانی بیشتر، واجب است.در موارد نادری كیست‌ها می‌توانند به تومور تبدیل شوند یا استخوان فك متعاقب اتساع زیاد بشكند.
اما چرا دندان عقل نهفته‌ای كه مشكلی ایجاد نكرده است، باید خارج شود؟ در پاسخ باید گفت : تقریبا به طور حتم، دندان عقل نهفته اگر همان طور رها شود، باعث ایجاد مشكل می‌شود. این موضوع بیشتر در مورد دندان‌های عقل پایین صدق می‌كند.این مشكلات ممكن است ناگهانی و در موقعی نامناسب رخ دهد.بنابراین محققان پیشنهاد می‌كنند دندان‌های عقل نهفته چه باعث مشكل باشند چه نباشند، بین سنین 22تا17 سال خارج شوند.چرا كه از نظر تكنیكی جراحی ساده‌تر است و مریض جوان زودتر بهبود می‌یابد.
دندان عقل كه براحتی در سن 20 سالگی جراحی می‌شود، در سنین بالای 40 سال با مشكل مواجه می‌شود. همچنین ریسك پیچیدگی‌ها با فاكتور سن افزایش می‌یابد و روند ترمیم كندتر می‌شود.بنابراین اگر به نقاطی سفر می‌كنید كه به دندانپزشك دسترسی ندارید، توصیه می‌شود به عنوان پیشگیری از بروز مشكلات ناگهانی، دندان‌های عقل نهفته خود را خارج كنید.
اما آیا وقتی كه مریض دچار التهاب و عفونت لثه (پری كورونیت) است، می‌توان دندان عقل را خارج كرد؟در پاسخ به این سوال هم باید گفت : به طور كلی خیر؛ جراحی در حضور عفونت در موضع، می‌تواند به گسترش عفونت دامن بزند و آن را جدی‌تر كند. اول باید عفونت موضعی توسط رعایت بهداشت و آنتی‌بیوتیك درمانی كنترل شود، بعد اقدام به خارج نمودن دندان كرد.
دندان عقل دردسرساز
دندان عقل ممكن است برای مسواك زدن یا كشیدن نخ دندان سخت باشد. با گذشت زمان، تجمع باكتری، شكر و اسیدها روی دندان ایجاد حفره می‌كند. اگر این حفره ترمیم نشود، می‌تواند تبدیل به یك حفره گسترده‌تر گردد و ساختار بیشتری از نسج دندانی را از بین ببرد. همچنین عواقب جدی‌تری را برای ساختارهای اطراف دندان ایجاد كند.با توجه به سختی رعایت بهداشت خانگی برای این دندان‌ها، تجمع خرده‌های غذایی و باكتری می‌تواند باعث ایجاد تنفس با بوی بد دهان شود.
دندان عقلی كه هنوز در زیر لثه، بخصوص به صورت افقی (بیشتر از هنگامی كه به وضعیت عمودی قرار دارد) واقع شده، ممكن است سبب ایجاد فشار روی دندان‌های اطراف شود كه باعث ایجاد شلوغی دندان می‌گردد.این موضوع همچنین ممكن است در مواردی كه دهان فضای كافی برای رویش دندان عقل ندارد، رخ دهد.دندان عقلی كه هنوز زیر لثه قرار دارد، ممكن است تحریك شود. بافت لثه كه روی دندان را فراگرفته، می‌تواند لنگرگاهی برای خرده‌های غذایی و باكتری‌ها در زیر لثه باشد كه باعث عفونت در لثه می‌شود.بر حسب سایز، شكل، موقعیت دندان، خارج كردن دندان می‌تواند از یك كشیدن ساده تا جراحی‌های پیچیده متغیر باشد.با یك كشیدن ساده به طور معمول التهاب و خونریزی كمتری ایجاد می‌شود. كشیدن‌های پیچیده‌تر ممكن است باعث التهاب و خونریزی‌های بیشتر شود. هر چند كه دندانپزشك شما با حمایت‌های درمانی پس از كشیدن، این عوارض را كاهش می‌دهد.
متعاقب كشیدن دندان، ممكن است وضعیتی به اسم «حفره خشك» رخ دهد. اگر لخته خونی كه در ناحیه كشیده شده دندان قرار گرفته، جابه‌جا شود، استخوان زیرین را نمایان می‌كند. این وضعیت بسیار دردناك است. اما بعد از چند روز خوب می‌شود كه این وضعیت با اقدامات درمانی بعد از كشیدن توسط دندانپزشك، قابل پیشگیری است.هرچه بیشتر صبر كنید، پتانسیل بروز مشكلات افزایش می‌یابد. این به خاطر آن است كه با افزایش سن، استخوان دربرگیرنده دندان محكم‌تر می‌شود و خارج‌سازی آن را مشكل‌تر می‌سازد. همچنین پروسه ترمیم كندتر می‌شود.