• توجه: در صورتی که از کاربران قدیمی ایران انجمن هستید و امکان ورود به سایت را ندارید، میتوانید با آیدی altin_admin@ در تلگرام تماس حاصل نمایید.

استرس

rahnama

پدر ایران انجمن
نويسنده: اولين حورش و ماريا شپك
مترجم: مسعود مير مهدی

همه مي‌دانند كه استرس دائم انسان را بيمار مي‌كند. چيزي كه خيلي‌ها نمي‌دانند اين است كه استرس مي‌تواند رابطه بين زن و مرد را نيز ويران كند. البته متخصصان معتقدند كه فشارهاي غيرمعمول (اضطراب‌هاي اجتماعي) هم باعث از بين رفتن عشق مي‌‌شود.
وقتي مي‌شنويم كه رابطه بين يك زوج از هم پاشيده، آن‌ها از هم جدا مي‌شوند؛ اولين دليلي كه به ذهن ما مي‌رسد، اين است كه شايد آن‌ها مناسب هم نبودند و با هم تفاهم نداشتند و يا رابطه جنسي آن‌ها با هم خوب نبود و يا گذشته تربيتي و اختلاف فرهنگي عامل اين جدايي است.
كمتر به اين مورد توجه شده كه استرس زيادي باعث از هم پاشيدن رابطه دو نفر مي‌گردد. البته نه استرس خود رابطه، بلكه فشارهاي موجود در خارج از رابطه و فشارهاي اجتماعي و روزمره زندگي.

روان‌شناسان بين انواع استرس فرق مي‌گذارند:
1ـ استرس غيرقابل كنترل (مانند حوادث غيرمترقبه)
2ـ استرس قابل كنترل (مانند بحران‌هاي مالي)
3ـ استرس‌هاي ناشي از مسائل حاد (مانند بيماري و يا مرگ نزديگان).
 

rahnama

پدر ایران انجمن
عليه استرس چه مي‌توان كرد؟
چند پيشنهاد براي مقابله با استرس در زندگي:
1ـ ترسيم ستوني موارد استرس‌زا به صورت آماري
در اين روش به زن و مرد پيشنهاد مي‌‌شود كه موضوعاتي را كه عامل استرس هستند مشخص نموده بر حسب شدت استرس ايجاد شده، آن را به صورت ستوني در يك جدول ترسيم كنند. هر چه طول ستون بيشتر باشد شدت بحراني بودن موضوع بيشتر است. در اينجا پيشنهاد مي‌شود، ستون مواردي كه خيلي بحراني نيستند تا آنجا كه مي‌شود تا نيمه بيشتر ترسيم نكند. اين موضوع بايد از طرف هر يك از زن و مرد به صورت مستقل انجام شود، بعد بايد جدول ترسيم شده را با هم مقايسه و در مورد موضوعات بحث و گفت‌و‌گو كرد. توضيحاً بايد اشاره شود كه موضوع استرس‌زا مي‌تواند راجع به بچه، فاميل، بيماري، مالي، روابط اجتماعي و يا هر موضوع ديگر باشد.
2ـ استرس همسر خود را ببينيد و جدي بگيريد
بروز استرس، مي‌تواند به صورت‌هاي گوناگون خود را نشان دهد: الف‌ـ در كلمات مانند ابراز حس استرس يا شك به خود يا متهم كردن خود. ب‌ـ لحن صدا (عصبي، مردد، بلند يا بي‌صبر). ج‌ـ بدون هيچ صدا مانند لرزش دست، نداشتن حضور (ذهني) سرد بودن دست و امثال آن. خود و همسرتان را بسنجيد و به علائمي كه در مواقع استرس از خود نشان مي‌دهيد، توجه كنيد و در مورد آن‌ها با هم صحبت كنيد.
3ـ با همديگر صحبت كنيد سكوت كمك نمي‌كند.
سوءتفاهم در موارد استرس بسيار آسان پيش مي‌آيد، به همين دليل بايد حتما با هم حرف بزنيد: با هم صادق باشيد و حرف دلتان را به هم بزنيد، هنگام زدن از حسي كه داريد از اضطراب خود با هم حرف بزنيد، مشاهده كنيد كه چه چيز شما را بيشتر آزار مي‌دهد.
شما به عنوان همسر، براي ايجاد تفاهم چكار مي‌توانيد بكنيد؟
ـ علاقه خود را به او نشان دهيد؛
ـ اجازه دهيد كه ديگران حرف خود را تمام كنند و انتقاد نكنيد؛
ـ اگر چيزي را متوجه نمي‌شويد، سؤال كنيد؛
ـ همدردي و تفاهم خود را نشان دهيد.
4ـ به طور مشترك دنبال يافتن راه‌حل باشيد.
استرس‌ها با عامل خارجي هر دو طرف را تحت تأثير خود قرار مي‌دهد. به همين دليل براي حل آن با مشورت هم دنبال راه‌حل گشته، با هم هماهنگ شويد هر يك چه‌كاري را براي حل مسئله انجام خواهيد داد.
5ـ در مقابل يكديگر واكنش و بازخورد داشته باشيد.
فقط اين روش شما مي‌توانيد حمايتي را كه مواقع استرس نياز داريد از همسرتان دريافت كنيد. براي اين كار پيشنهاد مي‌شود يك برگ كاغذ را به چهار ستون تقسيم كنيد و در ستون اول، يك هفته مداوم كارهايي را كه همسر شما براي كمك به شما انجام مي‌دهد، بنويسيد.
سپس در ستون دوم، در مقابل هر عمل انجام شده، درجه حس رضايت خود را در مورد اقدام انجام شده، يادداشت كنيد. ستون سوم، براي درج آن مطلب است كه كمك زوج شما تا چه حد مؤثر بوده است و در ستون آخر كمبودها و نكات جايگزيني را در مورد با كمك زوج خود يادداشت كنيد. سرانجام يادداشت‌هاي خود را با هم مرتب و مقايسه كنيد و نتيجه آن را ببينيد.
 

rahnama

پدر ایران انجمن
استرس و بیماریهای جسمی
1. آيا تاكنون حادثه ناگواري برايتان اتفاق افتاده است ؟
2. آيا براي فردي از اعضاي خانواده يا يكي از آشنايان ، نزديكان ، دوستان و يا همسايه هاي شما مشكلي عمده پيش آمده است ؟
3. اين حوادث و مشكلات چه اثري روي شما گذاشته است ؟


اثرات ناشي از حوادث و مشكلات را استرس گويند .


به هر مسئله اي كه به نحوي روي شما اثر بگذارد عامل استرس گفته مي شود . هر رويداد زندگي ، و يا هر مشكلي كه براي خود يا يكي از نزديكان ، دوستان خانواده ، آشنايان يا حتي همسايه ها اتفاق مي افتد و روي جسم و روان شما اثر بگذارد عامل استرس ناميده مي شود .
اثرات جسمي و رواني ( روحي ) ناشي از وقايع ، رويدادها و مشكلات را استرس گويند .


استرسور = عامل ايجاد كننده استرس



استرسور = حوادث ، وقايع ، رويدادها ، پيشامدها ، اتفاقات ، مشكلات و ضربات وارده به زندگي
هر حادثه اي كه پيرامون ما اتفاق مي افتد بگونه اي روي ما اثر مي گذارد و ما را تحت تاثير خود قرار مي دهد .
اين حوادث ، ناراحتي ها يا مشكلات ممكن است ناچيز و گذرا باشند مانند :



- بيماري خفيف جسمي خود يا اعضاي خانواده
- دير رسيدن به سر كار
- خلف وعده توسط ديگران
- عصبانيت يا درگيري جزئي با مدير ، همسايه ، همسر و…


ممكن است اين مشكلات شديد يا حاد باشد مانند :


- مرگ يكي ار اعضاي خانواده يا دوستان نزديك
- مشاهده يك تصادف دلخراش
- حوادث طبيعي مثل سيل و زلزله
- حوادث ناشي از جنگ مثل بمباران


ممكن است اين گونه مشكلات براي مدتي پايدار مداوم باشد مانند:
- مشاجره و ناسازگاري مداوم با همسر يا والدين يا فرزند
- مشكلات اقتصادي
- مشكلات شغلي
- معلوليت فرزند ( جسمي يا رواني )
- دوري از خانواده


رويدادهاي زندگي ممكن است مثبت و خوشايند باشد مثل
- حاملگي
- قبولي در امتحان
- ازدواج
- مسافرت سياحتي يا زيارتي


همه عواملي كه ايجاد كننده استرس هستند ، استرسور نام دارند .



استرس عبارت است از تغييرات جسمي ورواني كه در اثر يك استرسور در انسان ايجاد مي گردد.



استرس و بيماريهاي جسمي


استرسور علاوه بر اثرات رواني ، اثرات و پيامدهاي جسمي متعددي نيز دارد . هيچ عضو يا ارگاني از بدن از اثرات استرسورها مصون نيست . استرسور مي تواند روي هر دستگاهي از بدن اثرات زيانبار داشته باشد . بعضي از اين اثرات زودگذر است . مثلاَ وقتي شما دراثر شنيدن خبر ناراحت كننده اي دچار استرس مي گرديد ممكن است به عنوان مثال فشار خون شما بالا رفته ، تعداد نبض افزايش پيدا مي كند ، احساس تپش قلب نمائيد ، احساس ناراحتي در ناحيه معده داشته و دچار سر گيجه ، سردرد ، تعريق و لرزش گرديد . همه ما كم و بيش اثرات زودگذر فراواني را در اثر تجربه استرسورها داشته و داريم . اين اثرات ، چوزود گذر هستند معمولاَ چندان مشكل آفرين نمي باشند . اما آنچه اهميت بيشتري دارد اثرات جسمي پايدار ، يا بعبارتي بيماريهاي جسمي ناشي از استرسور است . همانطور كه گفته شد استرسورها مي توانند انواع متعدد بيماريهاي جسمي را بوجود آورند . مسلماَ هر چه فرد استرسورهاي بيشتر يا شديدتر يا طولاني تري را تجربه كند ، امكان بروز بيماريهاي جسمي در وي بيشتر است .
از جمله بيماريهاي شايع جسمي كه با استرس ارتباط دارد ، مي توان اختلالات زير را نام برد :
· بيماريهاي قلبي عروقي
· بيماريهاي پوستي
· بيماريهاي گوارشي
· بيماريهاي تنفسي
· سردردها


استرسور فرد مستعد ابتلا به بيماريهاي عفوني ( بويژه عفونتهاي ويروسي ) و بيماريهاي سيستم ايمني مي سازد .
ثابت شده است كساني كه دچار بيماريهاي بدخيمي ( سرطان ) مي گردند ، در معرض استرسورهاي بيشتري قرار داشته اند . يعني اينكه استرسور با سرطان هم مي تواند در ارتباط باشد . شايد شما هم ابتلا به عفونتهاي ويروسي ( نظير سرما خوردگي ، آفت وتبخال ) . اختلالات گوارشي ( نظير سوء هاضمه ، گاستريت يا زخم معده ) را بالافاصله بدنبال استرسور تجربه كرده باشيد .




استرس و بيماريهاي قلبي عروقي


گروهي از اختلالات جسمي رابطه دارد ، بيماريهاي قلبي عروقي است .
مهمترين و شناخته شده ترين بيماريهاي قلبي عروقي كه استرس در ايجاد يا تشديد آنها موثر تشخيص داده شده ، تصلب شرائين ( آترواسكلروز ) ، افزايش فشار خون شرياني و سكته قلبي ( انفاركتوس ) مي باشد . افرادي كه دچار افزايش فشار خون هستند يا دچار سكته قلبي شده اند ، استرسهاي بيشتري را تجربه كرده اند . از طرفي مبتلايان به افزايش فشار خون ، احتمالاَ بيش از حد به استرس حساس بوده و واكنش نشان مي دهند . مطالعات نشان داده است كه بين عصبي بودن و بيماريهاي عروق كرونر و بروز سكته قلبي احتمالاَ ارتباط مستقيمي وجود دارد .



كاهش دادن استرسورها ، بكارگيري روشهاي صحيح مقابله با استرسور ، توجه پزشك معالج استرس به عنوان يكي از عوامل خطر و تغيير سبك زندگي ، در كاهش اثرات قلبي عروقي استرسها مفيد است .



بر اساس تحقيقات اوليه در جامعه ما ، به نظر مي رسد كه شايعترين رويدادهاي استرس آميز ، حساسيت بيش از حد افراد در زمينه مشكلات اقتصادي و خانوادگي باشد .
مشكلات اقتصادي مانند :
· بالا رفتن هزينه هاي زندگي
· عدم كفايت حقوق و در آمد براي گذاراندن امورات زندگي
· بدهكاري
· بيكاري
· تورم


مشكلات خانوادگي مانند :
· ناسازگاري با همسر يا والدين يا فرزندان
· مشكلات اخلاقي، رفتاري و تربيتي كودكان و نوجوانان
· بيماري يكي از اعضاي خانواده
· دوري از خانواده


هر چه عامل ايجاد كننده استرس شديدتر باشد، اثرات جسمي و رواني آن هم بيشتر است.


به نظر مي رسد در ايجاد استرس ، عوامل زير از شدت بيشتري برخوردار باشند .
· مشكلات شغلي مانند : شكست شغلي و حرفه اي ، بيكاري، از كار بر كنار شدن ، تغيير شغل اجباري
· مشكلات اقتصادي مانند : بالا رفتن هزينه هاي زندگي ، عدم كفايت حقوق و درآمد ، بدهكاري، بيكاري ، تورم
· بيماريهاي شديد جسمي خود يا يكي از اعضاي خانواده


شدت استرس به چه عواملي بستگي دارد ؟


چرا عده اي از افراد در مقابله با حوادث و مشكلات ، مقاومت رواني بيشتري دارند و بر عكس برخي به آساني تسليم مشكلات زندگي شده و در مقابله با حوادث احساس شكست دارند ؟
عواملي كه باعث تاثير پذيري بيشتر از وقايع استرس آميز مي شوند به قرار زير است :
1- هر چه شدت واقعه بيشتر باشد ، اثرات آن هم بيشتر خواهد بود . مثلاَ مرگ يكي از اعضاي خانواده بمراتب اثرات شديدتري ايجاد مي كند تا بيماري يكي از آنها .
2- هر چه يك مشكل يا رويداد زندگي بيشتر بطول انجامد ، اثر آن هم بيشتر خواهد بود.
3- برداشت ذهني فرد از وقايع و طرز تلقي از حوادث ، روي اثرات ناشي از حوادث بر جسم و روان اثر مي گذارد . مثلاَ اگر فردي مرگ را بعنوان يك تحول مثبت ، يك تغيير شرايط زندگي و رفتن به دنياي باقي و زندگي جاويد بدانيد وطبق مشيت الهي اعتقاد به واقعيت غيير قابل انكار مرگ داشته باشد ، اثر جسمي و روحي ناشي از مرگ يكي از نزديكان در وي به مراتب كمتر خواهد بود . بنابراين ديدگاه فرد نسبت به هر واقعيت ، روي شدت اثرات جسمي وروحي آن واقعه بر فرد تاثيرات بسزائي دارد .
4- هرقدر فرد در دوران كودكي حوادث بيشتري را تجربه كرده باشد ، تاثير پذيري وي از حوادث بعدي بيشتر خواهد شد .
5- بعضي از خصوصيات شخصيتي ، آسيب پذيري فرد را نسبت به عوارض واثرات ناشي از مشكلات بيشتر مي كند :
- كساني كه وابستگي بيش از حد به خانواده و ديگران دارند .
- كساني كه اعتماد بنفس كافي ندارند .
- كساني كه ناراحتي هاي خود را با كسي در ميان نمي گذارند .
- كساني كه به جامعه و آينده خوش بين نيستند.
- كساني كه احساس ناتواني در روبروشدن با حوادث آينده زندگي دارند .
اين گونه افراد زودتر تسليم حوادث شده ، در زندگي شكست مي خورند و خيلي زود خود را در مقابل مشكلات مي بازند ، اين افراد آستانه تحمل پائيني داشته و تحمل وقايع و رويدادهاي زندگي را ندارند .
6- بعضي از افراد بطور ژنتيكي و سرشتي آسيب پذيري بيشتري دارند .
7- كساني كه سابقه قبلي بيماريهاي رواني و يا جسمي دارند، تاثير پذيري بيشتري از استرس خواهند داشت .
8- مشكلات اقتصادي و نبودن حمايت اجتماعي و خانوادگي نيز فرد را آسيب پذيرتر مي سازد . وقتي فردي دچار سانحه يا مشكلي مي گردد ،‌ اگر از جانب خانواده ، دوستان ، همسايه ها ، همكاران و آشنايان مورد حمايت عاطفي قرار نگيرد ، احتمالاَ دچار مشكلات جسمي و رواني ناشي از آن حادثه خواهد گرديد .
9- بالاخره درگيري ذهني زياد با مسائل روزمره انسان را شكننده و آسيب پذير مي سازد .



· استرس ممكن است باعث بروز يا تشديد بيماريهاي قلبي عروقي بويژه افزايش فشار خون گردد .


· كساني كه در معرض استرسورهاي رواني و اجتماعي و اقتصادي قرار مي گيرند بيش از سايرين دچار افزايش فشار خون مي گردند .


· استرس حتي ممكن است باعث سكته قلبي گردد .


· هر چه استرس شديدتر باشد احتمال بروز بيماريهاي قلبي عروقي بيشتر است .



چگونه با استرس مقابله كنيم ؟



به دو طريق مي توان با استرس مقابله كرد :
· پيش بيني ،‌ شناسائي و پيشگيري از استرس
· سازگاري با استرس


در طريق اول بايد سعي نمود ، رويدادهاي زندگي را پيش بيني نموده تا آ نجا كه مقدور است جلوي وقوع آن را گرفت . بعضي از وقايع قابل پيش بيني و پيشگيري است .
به چند نمونه در اين زمينه توجه فرمائيد :
· با رعايت دقيق قوانين و مقررات راهنمائي ورانندگي ، ميزان حوادث رانندگي كاهش مي يابد و خطر وقوع حادثه براي فردي كه بيشترين رعايت مقررات را مي كند ، بسيار ناچيز است . استرس هاي مربوط به حوادث رانندگي شامل: آسيب ديدگي ، قطع عضو ، خسارت مادي ، آسيب و يا فوت آشنايان و وابستگان ، شاهد صحنه تصادف بودن و يا شاهد مرگ ديگري بودن است .
· حتي الامكان از وام گرفتن ، قرض گرفتن و خريد اقساطي اجتناب ورزيم . فقط در شرايطي اقدام به وام گرفتن ، قرض گرفتن يا خريد بصورت قسطي نمائيم ، كه در توانائي باز پرداخت اقساط آن كاملاَ مطمئن باشيم . قسط داشتن يك استرس مزمن بشمار مي رود . نگراني در مورد سررسيد اقساط تاثيرات منفي و پايداري در انسان دارد . صدور چك در موردي كه از نظر داشتن موجودي كافي بي اطلاع يا نامطمئن هستيم ، استرس بشمار مي رود . به همين منوال از بسياري استرسهاي اقتصادي مي توان اجتناب ورزيد .
· در برنامه ريزيهاي روزانه ، هفتگي ، ماهانه و سالانه دقت كنيم و زمان كافي براي انجام هر كاري را در نظر بگيريم . تعجيل در انجام كارها ، چند كار را توام با هم انجام دادن ، سروقت در قرار حاضر نشدن ، به تاخير افتادن كارهاي روزانه ، دير رسيدن به محل كار ، دير وقت به منزل رسيدن و … همگي استرس محسوب مي شود . با تنظيم وقت و اجتناب از قبول كارهاي مختلف توام با هم كه وقت كافي براي انجام همه آنها نداريم ، مي توانيم از اين گونه استرسها جلوگيري كنيم .
· خود شناسي، اصلاح رفتار ، بازنگري عملكرد و برخوردهاي روزانه ، تعالي شخصيت ، خويشتن داري ، صبر و حوصله ، گذشت و ايثار مانع بروز بعضي از استرسهاي اجتماعي و خانوادگي مي گردد . استرسهايي نظير درگيريهاي لفظي ، عصبانيت ها ، پرخاشگريها، ناسازگاريها ، اختلاف با همسايه يا همكار يا همسر ، كينه ونفرت و حسد همگي ناشي از عدم رعايت موارد فوق است .
· قناعت و صرفه جويي مانع بعضي از استرسهاي اقتصادي مي گردد .
· صبر و حوصله وخويشتن داري در مواقع حوادث طبيعي و غير طبيعي مي تواند از تاثيرات استرس آميز اين گونه حوادث ، به ميزان قابل توجهي بكاهد .


در پيشامدها و حوادث توكل بر خداوند داشته باشيد و صبر پيشه كنيد .
و بشارت ده صابرين را ، كساني كه وقتي مصيبتي به آنان مي رسد، مي گويند :‌ ما از خدائيم و بسوي او باز مي گرديم « قرآن كريم آية 156 سورة بقره »


عليرغم تمهيدات ، باز هم بسياري از حوادث و اتفاقات رخ مي دهد كه قابل اجتناب نيست . بسياري از مشكلات اقتصادي يا اجتماعي غير قابل اجتناب است . بسياري از عوامل ايجاد كننده رويدادهاي استرس آميز زندگي ، از كنترل فرد خارج است و يك نفر به تنهايي نمي تواند آن عوامل را رفع نمايد و مانع بروز حادثه و استرس گردد . بنابراين ضروري است در درجه اول توكل بر خداوند داشته باشيم و با صبر و حوصله به مقابله با استرس بشتابيم .
در سازگاري با استرس چند نكته را بايد در نظر گرفت :
· از عجله بپرهيزيم .
· تصميمات عجولانه نگيريم .
· از اضطراب و عصبانيت دوري كنيم .
· با صبر و حوصله و دقت نظر راههاي سازگاري و كنار آمدن با وقايع استرس آميز زندگي را بيابيم .
· بخاطر داشته باشيم هر مشكلي راه حلي دارد ، بايد آن را يافت .
· تسليم مشكلات نشده و در زندگي احساس بن بست نكنيم .
راههاي مختلف براي سازگاري با رويدادهاي استرس آميز زندگي وجود دارد كه چند نمونه آنها را نام مي بريم :
· توكل به خدا و خود را به خدا واگذار كردن و تقويت صبر و پايداري .
· نرمش و ورزش منظم حداقل سه جلسه در هفته وهر جلسه حداقل به مدت نيم ساعت ( بويژه پياده روي ، شنا ، دوچرخه سواري ، كوه پيمائي ) .
· مراقبه (Meditation ) يا تمرين تمركز و آموزش آرام سازي .
· لبخند وشادي ، خنده در مقابله با استرس معجزه مي كند .
· اجتناب از عصبانيت و خصومت .
· استفاده از دوش آب سرد در مواقع معيني در طول هفته براي استفاده از اوقات فراغت به نحو مطلوب .
· كارهاي هنري مورد علاقه .
· تفريح و گردش در وقت مناسب .
· گفتگوي دوستانه و محبت آميز با اعضاي خانواده .
· مشورت با ديگران و اجتناب از تصميم گيريهاي عجولانه و فردي .
· اوقاتي را به خود – فقط خود – اختصاص دادن .


براي مقابله با استرس اقدامات جمعي هم مورد نياز است :
· اصلاحات فرهنگي ، اجتماعي و اقتصادي در سطح جامعه .
· بالا بردن سطح آگاهي پزشكان و دست اندركاران بهداشت عمومي جامعه .
· آموزش از طريق وسايل ارتباط جمعي .



منبع:www.ravanshenas-online.blogfa.com
 
بالا