نویسنده : انی کاظمی
اسطوره های آفرینش (سرخپوستان آمریکا) Creation Myths (Amerindian) [V] کیهانزایی یکی از درونمایههای اصلی اسطورهشناسی سرخپوستان آمریکای شمالی است. امکان تأثیر آغازین اروپاییان را نمیتوان نادیده گرفت. بررسی بیش از ۳۰۰ گونهی اصلی حضور این هفت نوع نمادینِ اصلی را آشکار میکند: غواص زمین؛ پدر جهان؛ ظهور؛ عنکبوتـ آفریننده؛ آفرینش با کشاکش یا دزدی؛ آفرینش از یک غول کیهانی؛ و جفت آفریننده [۲۰]. بنمایهی غواص زمین (که در سراسر آمریکای شمالی رایجتر از همه است) آفرینش را به یک شخصیت حیوانمانندی نسبت میدهد که به ته یک اقیانوس آغازین شیرجه میزند تا گل و لای و ماسه بیاورد که از آن یک کیهانِ کمابیش شکننده ساخته شود. معمولاً تکمیل آن به عهدهی یک پهلوان فرهنگ یا نیرنگباز است. بنمایهی پدر جهان (که اساساً محدود به جنوب غربی است) رابطهی جنسی آسمانْپدر و زمینْمام را شکل میدهد که در جاهای دیگر بسیار رایج است. عمل جنسی مقدمهی آفرینش حقیقی است که معمولاً پس از جدایی آنها رخ میدهد. اسطورههای ظهور (عمدتاً در جنوب غربی، و در میان برخی سرخپوستان دشتها) دگردیسی تدریجی نوع بشر و جانوران و غیره را نشان میدهد و این در حالی است که آنها از میان جهانهای پیاپی میگذرند تا به جهان کنونی یا فرجامین وارد شوند. در روایتهای «عنکبوت»ـ آفرینش آمده که این شخصیت اولین موجودی است که تاری میتند که جهان بر آن معلق است. اسطورههای کشاکش (اساساً در غرب و شمال غربی) آفرینش را به کارهای یک شخصیت نیرنگباز نسبت میدهد که برای به دست گرفتن مهار عوامل عنصری آفرینش (خورشید، آتش، خاک، آب) «دزدی میکند» یا میجنگد. بنمایهیی که کمتر متداول است آفرینشی است که از تقسیم دوبارهی بخشهای بدن یک غول فروافتاده پدید میآید (این بنمایه در شمال شرقی و شمال غربی وجود دارد). نوع هفتم که به طور گستردهیی وجود دارد آفرینش را به همیاری یا رقابت دو عامل آغازین (دوقلوهای پهلوان) نسبت میدهد که به شکلهای گوناگون به صورت برادران دوقلو، خواهران، پدرـ پسر، عموـ برادرزاده و مانند اینها آشکار میشوند. منبع: کتاب فرهنگ ادیان جهان
اسطوره های آفرینش (سرخپوستان آمریکا) Creation Myths (Amerindian) [V] کیهانزایی یکی از درونمایههای اصلی اسطورهشناسی سرخپوستان آمریکای شمالی است. امکان تأثیر آغازین اروپاییان را نمیتوان نادیده گرفت. بررسی بیش از ۳۰۰ گونهی اصلی حضور این هفت نوع نمادینِ اصلی را آشکار میکند: غواص زمین؛ پدر جهان؛ ظهور؛ عنکبوتـ آفریننده؛ آفرینش با کشاکش یا دزدی؛ آفرینش از یک غول کیهانی؛ و جفت آفریننده [۲۰]. بنمایهی غواص زمین (که در سراسر آمریکای شمالی رایجتر از همه است) آفرینش را به یک شخصیت حیوانمانندی نسبت میدهد که به ته یک اقیانوس آغازین شیرجه میزند تا گل و لای و ماسه بیاورد که از آن یک کیهانِ کمابیش شکننده ساخته شود. معمولاً تکمیل آن به عهدهی یک پهلوان فرهنگ یا نیرنگباز است. بنمایهی پدر جهان (که اساساً محدود به جنوب غربی است) رابطهی جنسی آسمانْپدر و زمینْمام را شکل میدهد که در جاهای دیگر بسیار رایج است. عمل جنسی مقدمهی آفرینش حقیقی است که معمولاً پس از جدایی آنها رخ میدهد. اسطورههای ظهور (عمدتاً در جنوب غربی، و در میان برخی سرخپوستان دشتها) دگردیسی تدریجی نوع بشر و جانوران و غیره را نشان میدهد و این در حالی است که آنها از میان جهانهای پیاپی میگذرند تا به جهان کنونی یا فرجامین وارد شوند. در روایتهای «عنکبوت»ـ آفرینش آمده که این شخصیت اولین موجودی است که تاری میتند که جهان بر آن معلق است. اسطورههای کشاکش (اساساً در غرب و شمال غربی) آفرینش را به کارهای یک شخصیت نیرنگباز نسبت میدهد که برای به دست گرفتن مهار عوامل عنصری آفرینش (خورشید، آتش، خاک، آب) «دزدی میکند» یا میجنگد. بنمایهیی که کمتر متداول است آفرینشی است که از تقسیم دوبارهی بخشهای بدن یک غول فروافتاده پدید میآید (این بنمایه در شمال شرقی و شمال غربی وجود دارد). نوع هفتم که به طور گستردهیی وجود دارد آفرینش را به همیاری یا رقابت دو عامل آغازین (دوقلوهای پهلوان) نسبت میدهد که به شکلهای گوناگون به صورت برادران دوقلو، خواهران، پدرـ پسر، عموـ برادرزاده و مانند اینها آشکار میشوند. منبع: کتاب فرهنگ ادیان جهان