به هم خوردن تعادل کلسیم خون: کلسیم یکی از اجزای معدنی خون است که به تنظیم ضربان قلب، انتقال پیامهای عصبی، انقباض عضلات و تشکیل استخوان و دندانها کمک میکند.
افزایش یا کاهش غلظت کلسیم خون میتواند مشکلات جدی و گاهی تهدیدکننده زندگی به بار آورد، به نحوی که غشاهای تمام سلولهای بدن، عضلات، استخوانها، غدد پاراتیرویید و هورمونهای پاراتیروییدی (که تنظیمکننده جذب و استفاده از کلسیم هستند) همگی تحت تأثیر قرار میگیرند.
● علایم شایع
▪کاهش غلظت کلسیم خون
▪ اسپاسم، پرش، یا کرامپ عضلانی
▪ بیحسی و سوزن سوزن در دستها و پاها
▪ تشنج
▪ نامنظمی ضربان قلب
▪ افزایش فشار خون
▪ افزایش غلظت کلسیم خون:
▪ افسردگی، دلیریوم، گیجی
▪ تشنج و اغماء (تنها در بدترین موارد)
▪ بیحالی و خوابآلودگی
▪ بیاشتهایی
▪ استفراغ و اسهال
▪ کمآبی بدن و تشنگی
▪ نامنظمی ضربان قلب
▪ کاهش فشار خون
● علل
الف) کاهش غلظت کلسیم خون
▪ کاهش فعالیت غدد پاراتیرویید به علت بیماری یا آسیب به هنگام جراحی در گردن
▪ دریافت ناکافی کلسیم و ویتامین ـ د در رژیم غذایی
▪ سوءجذب از دستگاه گوارشی (معمولاً بدون علت مشخص)
▪ پانکراتیت (التهاب لوزالمعده)
▪ نارسایی کلیه
▪ سوختگی یا عفونت شدید
▪ کاهش غلظت منیزیم خون
ب) افزایش غلظت کلسیم خون:
▪ وجود شکستگیهای متعدد و استراحت طولانیمدت در تخت
▪ تومورهای خوشخیم یا بدخیمی که استخوان را تخریب میکنند.
▪ پرکاری غدد پاراتیرویید
▪ میلوم متعدد
● عوامل افزایشدهنده خطر
الف) کاهش غلظت کلسیم خون:
▪ مصرف بعضی از داروها، از جمله دیورتیکهای تیازیدی و مسدودکنندههای کانال کلسیمی
▪ آسیب، سرطان، یا جراحی غده تیرویید یا غدد پاراتیرویید
▪ افراط در مصرف الکل که باعث نامناسب بودن تغذیه میشود.
ب) افزایش غلظت کلسیم خون:
▪ تغذیه نامناسب، بهخصوص مصرف بیش از اندازه محصولات لبنی یا آنتیاسیدهای حاوی کلسیم زیاد
▪ عدم فعالیت یا استراحت طولانیمدت در رختخواب به هر علت
▪ تزریق مکرر خون حاوی سیترات
▪ بیماری مزمن کلیه
● پیشگیری
▪ از آنتیاسیدهای حاوی کلسیم، بهصورت مرتب استفاده نکنید.
▪ داشتن یک رژیم طبیعی و متعادل
▪ هیچگاه الکل ننوشید.
● عواقب مورد انتظار
اغلب موارد با درمان در عرض یک هفته معالجه میشوند، مگر اینکه علت به هم خوردن تعادل کلسیم خون، سرطان باشد.
● عوارض احتمالی
▪ ایست قلبی
▪ شکستگی استخوانهای ضعیف
▪ سنگ کلیه (در موارد افزایش غلظت کلسیم خون)
▪ زخم معده و اثنیعشر (در موارد افزایش غلظت کلسیم خون)
● درمان
الف) اصول کلی
▪ آزمایشات تشخیصی ممکن است شامل آزمایش خون از نظر سطح کلسیم، نوار قلب، و عکسبرداری از استخوانها باشد.
▪ پیش از اینکه برنامه درمانی برای پیشگیری از عود مشکل طرحریزی شود، باید علت زمینهساز معلوم شود.
ب) داروها
▪ در حالت کاهش غلظت کلسیم خون، گلوکونات یا کربنات کلسیم وریدی
▪ در حالت افزایش غلظت کلسیم خون، محلول سالین داخل وریدی و دیورتیکهای قوس هنله (مثل فورسماید ] لازیکس [ و اسید اتاکرینیک)
ج) فعالیت
پس از شروع درمان، با رو به بهبود گذاشتن علایم، فعالیتهای عادی خود را از سر گیرید.
د) رژیم غذایی
▪ در موارد کاهش خفیف غلظت کلسیم خون، از مکمل کلسیمی و ویتامین ـ د استفاده نمایید. شیر و محصولات لبنی نیز بیشتر مصرف کنید.
▪ در موارد افزایش خفیف غلظت کلسیم خون، مصرف محصولات لبنی و آنتیاسیدهای حاوی کلسیم را محدود کنید.
● در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
▪ اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم به هم خوردن تعادل کلسیم خون را دارید.
▪ اگر پس از آغاز درمان، علایم بدتر شوند یا رو به بهبود نگذارند.
شبکه رشد
افزایش یا کاهش غلظت کلسیم خون میتواند مشکلات جدی و گاهی تهدیدکننده زندگی به بار آورد، به نحوی که غشاهای تمام سلولهای بدن، عضلات، استخوانها، غدد پاراتیرویید و هورمونهای پاراتیروییدی (که تنظیمکننده جذب و استفاده از کلسیم هستند) همگی تحت تأثیر قرار میگیرند.
● علایم شایع
▪کاهش غلظت کلسیم خون
▪ اسپاسم، پرش، یا کرامپ عضلانی
▪ بیحسی و سوزن سوزن در دستها و پاها
▪ تشنج
▪ نامنظمی ضربان قلب
▪ افزایش فشار خون
▪ افزایش غلظت کلسیم خون:
▪ افسردگی، دلیریوم، گیجی
▪ تشنج و اغماء (تنها در بدترین موارد)
▪ بیحالی و خوابآلودگی
▪ بیاشتهایی
▪ استفراغ و اسهال
▪ کمآبی بدن و تشنگی
▪ نامنظمی ضربان قلب
▪ کاهش فشار خون
● علل
الف) کاهش غلظت کلسیم خون
▪ کاهش فعالیت غدد پاراتیرویید به علت بیماری یا آسیب به هنگام جراحی در گردن
▪ دریافت ناکافی کلسیم و ویتامین ـ د در رژیم غذایی
▪ سوءجذب از دستگاه گوارشی (معمولاً بدون علت مشخص)
▪ پانکراتیت (التهاب لوزالمعده)
▪ نارسایی کلیه
▪ سوختگی یا عفونت شدید
▪ کاهش غلظت منیزیم خون
ب) افزایش غلظت کلسیم خون:
▪ وجود شکستگیهای متعدد و استراحت طولانیمدت در تخت
▪ تومورهای خوشخیم یا بدخیمی که استخوان را تخریب میکنند.
▪ پرکاری غدد پاراتیرویید
▪ میلوم متعدد
● عوامل افزایشدهنده خطر
الف) کاهش غلظت کلسیم خون:
▪ مصرف بعضی از داروها، از جمله دیورتیکهای تیازیدی و مسدودکنندههای کانال کلسیمی
▪ آسیب، سرطان، یا جراحی غده تیرویید یا غدد پاراتیرویید
▪ افراط در مصرف الکل که باعث نامناسب بودن تغذیه میشود.
ب) افزایش غلظت کلسیم خون:
▪ تغذیه نامناسب، بهخصوص مصرف بیش از اندازه محصولات لبنی یا آنتیاسیدهای حاوی کلسیم زیاد
▪ عدم فعالیت یا استراحت طولانیمدت در رختخواب به هر علت
▪ تزریق مکرر خون حاوی سیترات
▪ بیماری مزمن کلیه
● پیشگیری
▪ از آنتیاسیدهای حاوی کلسیم، بهصورت مرتب استفاده نکنید.
▪ داشتن یک رژیم طبیعی و متعادل
▪ هیچگاه الکل ننوشید.
● عواقب مورد انتظار
اغلب موارد با درمان در عرض یک هفته معالجه میشوند، مگر اینکه علت به هم خوردن تعادل کلسیم خون، سرطان باشد.
● عوارض احتمالی
▪ ایست قلبی
▪ شکستگی استخوانهای ضعیف
▪ سنگ کلیه (در موارد افزایش غلظت کلسیم خون)
▪ زخم معده و اثنیعشر (در موارد افزایش غلظت کلسیم خون)
● درمان
الف) اصول کلی
▪ آزمایشات تشخیصی ممکن است شامل آزمایش خون از نظر سطح کلسیم، نوار قلب، و عکسبرداری از استخوانها باشد.
▪ پیش از اینکه برنامه درمانی برای پیشگیری از عود مشکل طرحریزی شود، باید علت زمینهساز معلوم شود.
ب) داروها
▪ در حالت کاهش غلظت کلسیم خون، گلوکونات یا کربنات کلسیم وریدی
▪ در حالت افزایش غلظت کلسیم خون، محلول سالین داخل وریدی و دیورتیکهای قوس هنله (مثل فورسماید ] لازیکس [ و اسید اتاکرینیک)
ج) فعالیت
پس از شروع درمان، با رو به بهبود گذاشتن علایم، فعالیتهای عادی خود را از سر گیرید.
د) رژیم غذایی
▪ در موارد کاهش خفیف غلظت کلسیم خون، از مکمل کلسیمی و ویتامین ـ د استفاده نمایید. شیر و محصولات لبنی نیز بیشتر مصرف کنید.
▪ در موارد افزایش خفیف غلظت کلسیم خون، مصرف محصولات لبنی و آنتیاسیدهای حاوی کلسیم را محدود کنید.
● در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
▪ اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم به هم خوردن تعادل کلسیم خون را دارید.
▪ اگر پس از آغاز درمان، علایم بدتر شوند یا رو به بهبود نگذارند.
شبکه رشد