محصولات تخمیری مانند دوغ كه در ایران وجود دارد، جزو گروه بزرگ‌تری از موادغذایی هستند كه به آنها مواد غذایی «فراویژه» می‌گویند. وجود باكتری‌های زنده در موادغذایی تخمیری دلیل عمده تفاوت این نوشیدنی‌ها با سایر موادغذایی است. این باكتری‌ها باعث تنظیم فلور طبیعی روده (یعنی باكتری‌های طبیعی روده) می‌شوند و در بهبود عملكرد دستگاه گوارش تاثیرگذار هستند. از نظر علم تغذیه، افراد مبتلا به اسهال می‌توانند از دوغ، ماست و كشك استفاده كنند زیرا بررسی‌ها نشان داده‌اند مصرف این موادغذایی هنگام بروز مشكلات گوارشی مانند اسهال بسیار موثر خواهد بود.
البته باكتری‌های موجود در دوغ یا كفیر به دلیل بهبود عملكرد دستگاه گوارش، نقش موثری در تقویت سیستم ایمنی بدن دارند. در ضمن، مصرف این‌گونه نوشیدنی‌ها (دوغ و كفیر) ساعت خواب افرادی كه اختلال خواب دارند را تنظیم می‌كند. به‌علاوه، غذاهای فراویژه‌ای نظیر دوغ و كفیر در ترشح سروتونین نقش موثری دارند بنابراین مصرف آنها باعث رفع افسردگی و خواب راحت‌تر در شب می‌شود.
پس بهتر است كه افراد دوغ و کفیر را در برنامه غذایی روزانه‌شان بگنجانند. جالب است بدانید كه این نوشیدنی‌ها اختلالات فكری مانند حواس‌پرتی را هم برطرف می‌كنند پس گنجاندن آنها در برنامه غذایی سالمندان یك عادت غذایی مناسب است. البته فراموش نكنید كه دوغ، اسیدی است بنابراین افرادی كه مبتلا به ورم معده یا زخم اثنی‌عشر هستند، باید مصرف آن را محدود كنند. حتی مصرف بیش‌ازحد این نوشیدنی‌ها باعث تشدید ناراحتی معده می‌شود و برای افراد مبتلا به ورم معده یا زخم اثنی‌عشر حاد، منع مصرف دارد.
دکتر رضا غیاثوند، متخصص تغذیه و رژیم درمانی، مدیرگروه تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
گردآوری: گروه سلامت سیمرغ