دار و دسته‌ی وبلاگ‌ها :
وارد هر صنف و گروهی که بشوی برای خودشان دسته‌بندی و انواع و اقسامی در کار و محصول‌شان دارند. در دنیای مجازی هم جریان همین است. هر چیزی انواع و اقسام دارد و مدل‌های گوناگون. از جمله وبلاگ.
در دنیای وبلاگ‌نویسی با سبک‌ها و شیوه‌های مختلف نگارش و محتوا روبرو هستیم. قصد دارم در این نوشته هر کدام را به صورت مختصر توضیح دهم و نمونه‌هایی از آن را معرفی کنم.
وبلاگ معمولی:
فکر می‌کنم این نوع وبلاگ، بیشترین قسمت از وبلاگستان فارسی را به خود اختصاص داده است. منظورم از وبلاگ معمولی آن وبلاگی است که نویسنده‌ی آن، از هر چیزی که دلش بخواهد و در هر قالبی که بخواهد، می‌نویسد. گاه ممکن است یک خاطره بنویسد؛ یا اتفاقی که در طول روز برایش رخ داده است. زمانی دلش می‌خواهد سیاسی بنویسد و حتی زمانی ورزشی. گاهی دل‌نوشته و گاهی هم یک فایل صوتی، یک فیلم یا یک عکس را منتشر می‌کند.
البته باید توجه داشت کاربرد واژه‌ی «معمولی»، به هیچ وجه مربوط به موفقیت یا عدم موفقیت وبلاگ نمی‌شود.
اما معمولا در طولانی مدت، بسته به سلیقه و خواست نویسنده‌ی وبلاگ، غالب نوشته‌های آن را یک موضوع خاص تشکیل می‌دهد.
مثلا وبلاگ واژگون، با این که اغلب موضوعات را با نگاه جامعه‌شناختی و گاه سیاسی می‌بیند، اما گاهی هم یک شعر یا دل‌نوشته‌ای را، به همراه یک عکس زیبا برای پست جدید خود انتخاب می‌کند. یا وبلاگ نفسانیات یک من، اغلب به مسائل حوزه‌ی دین، فرهنگ و مذهب می‌پردازد؛ اما این باعث نمی‌شود که گه‌گداری هم از دغدغه‌های روزمره یا خاطرات سفرش ننویسد. از دیگر وبلاگ‌های موفقی که من در دسته‌ی معمولی جای می‌دهم، وبلاگ زهرا است. زهرا تقریبا در مورد همه چیز می‌نویسد.
وبلاگ خاص:
این دسته از وبلاگ‌ها را تقریبا شبیه وبلاگ‌های معمولی می‌دانم با این تفاوت که هدف اصلی وبلاگ و تقریبا تمام نوشته‌های آن به یک موضوع خاص مربوط می‌شود. مثلا وبلاگ‌هایی که فقط آی‌تی‌نویس هستند؛ یا وبلاگ‌های آموزش گرافیک، طراحی و برنامه نویسی.
کوتاه‌نویسی:
وبلاگ‌های کوتاه‌نویسی، یا همان مینی‌مال، وبلاگ‌هایی هستند که پست‌هایشان به ندرت از چند سطر فراتر می‌رود. در واقع مینی‌مال یک سبک در نگارش است که در آن تمام حواشی و زواید و غیر ملزومات متن، حذف می‌شود و نویسنده می‌خواهد با به کارگیری کمترین کلمات حرف خود را بیان کند.
در یک دسته‌بندی، می‌توان وبلاگ‌های کوتاه‌نویسی را به چند دسته تقسیم کرد.
۱- داستانک: نقل داستان‌های بسیار کوتاه؛ در چند سطر.
۲- کاریکلماتور: لابد با این اصطلاح آشنایید. بیان کاریکاتوری واژه‌ها. اغلب با ترکیب واژه‌ها، یک واژه‌ی جدید کاریکاتوری، یعنی چیزی که موضوع یا نکته‌ای خاص را بزرگ‌نمایی می‌کند، تولید می‌شود.
۳- قطعه‌ی ادبی: شاید پیش آمده باشد که شما هم از یک دوبیتی، تک بیت، یا حتی یک مصرع از شعری خوشتان آمده باشد؛ یا از جمله‌ای مسجع، خطی از یک نیایش و دعا، یا سخنی کوتاه از یک شخصیت بزرگ، یا نکته‌ای از یک آدم خوش‌ذوق... میتوانید آن را به عنوان یک کوتاه‌نوشت در وبلاگ‌تان بگذارید.
۴-محاوره یا گفت و شنود: بازگویی آن قسمت از یک گفت‌وگوی کوتاه یا طولانی، که از دید نویسنده مهم‌ترین بخش آن گفتگوست.
۵- درهم(!): اگر با وبلاگ‌های مینی‌مال سرو کار داشته باشید، نوشته‌های زیادی پیدا می‌کنید که در دسته‌بندی‌های قبلی نمی‌گنجد و در عین حال نوعی کوتاه‌نویسی است.
اینجا میتوانید بیشتر در مورد وبلاگ‌های کوتاه‌نویسی بخوانید.
برای این که چند و چون این جور وبلاگ‌ها دست‌تان بیاید، به این نمونه‌ها سری بزنید. غیرممکن است را عباس حسین‌نژاد می‌نویسد. دانه های انار علی اللهیاری را هم ببینید. یکتا هم مینی‌مال‌نویس است. همین طور رهگذر که کتونی را می‌نویسد.
فوتوبلاگ:
فوتوبلاگ همان‌طور که از اسمش پیداست، وبلاگ عکس است. حتما لازم نیست یک عکاس حرفه‌ای باشید. یک دوربین معمولی و کمی ذوق و سلیقه کافی است تا شما هوس داشتن یک فوتوبلاگ به سرتان بزند. از طرفی یک فوتوبلاگ لزوما به انتشار عکس‌های صاحب آن مربوط نمی‌شود؛ بلکه ممکن است دست‌چینی از عکس‌های ناب و زیبا از عکاسان دیگر باشد.
در فوتوبلاگ تمامی پست‌ها فقط شامل یک یا چند عکس می‌شود. البته گاهی هم توضیحی کوتاه در مورد عکس یا اتفاق مربوط به آن اضافه می‌شود.
برای داشتن فوتوبلاگ، هم می‌توان از قالب‌های ویژه‌ی این کار استفاده کرد و هم از یک قالب معمولی. در قالب ویژه‌ی فوتوبلاگ، شکل کلی وبلاگ برای نمایش بزرگ یک عکس در هر صفحه طراحی شده است. در قالب‌های معمولی نیز می‌توان به جای نوشته و متن، عکس منتشر کرد. البته استفاده از افزونه‌های گالری عکس می‌تواند در زیبایی پست‌ها تأثیر زیادی داشته باشد.
برای نمونه‌های فوتوبلاگ، عکس فوری محمد دهقانی را ببینید؛ همین‌طور لنز کثیف محمدمهدی. پیچک سر به هوا، عکس‌بازی را به روز می‌کند. فوتوبلاگ رفقا شرمنده‌ایم هم به تازگی کار خود را شروع کرده است. حامد صفا صاحب دوربین نوشته‌های یک عکاس آماتور است. امیر جعفری هم آثار خود را در عکس‌نوشته‌های یک آلوچه [http://watchthis.ir/ ] منتشر می‌کند.
وبلاگ چندرسانه‌ای:
منظورم از وبلاگ چند رسانه‌ای، وبلاگ‌هایی است که به انتشار پادکست (فایل صوتی)، کلیپ تصویری، ویدئو و چیزهایی از این دست اختصاص دارند.
پادکست می‌تواند صدای ضبط شده‌ی خود شما باشد، یا یک فایل صوتی که دوست دارید آن را منتشر کنید. از پادکست به عنوان رادیوی اینترنتی هم یاد کرده‌اند. قالب وبلاگ پادکست ویژگی خاصی ندارد؛ اما برای انتشار پادکست به افزونه‌های پادکست نیاز دارید. اگر می‌خواهید در مورد پادکست بیشتر بدانید اینجا را ببینید.
در وبلاگ‌های ویدئو و کلیپ تصویری، هم می‌توان از پخش‌کننده استفاده کرد و هم می‌توان تنها لینک فایل‌های آپلود شده روی سایت‌های پخش ویدئو مانند فور ویزیت و یوتیوب، یا لینک دانلودش را قرار داد.
اخیرا وبلاگ‌های زیادی نیز به طراحی و انتشار پوستر با مضامین مذهبی، انقلابی و دینی روی آورده‌اند. از قدیمی‌های این عرصه وبلاگ روضه است. وبلاگ پوسترهای عاشورایی نیز در مدتی کوتاه خوب درخشید.
میکروبلاگ‌ها:
میکروبلاگ‌ها را به لحاظ کاربردی که تا به حال داشته‌اند، اغلب در دسته‌ی سایت‌های اجتماعی و وب دو قرار می‌دهند. اما با توجه به تعاریف و نوع کاربرد آن، ترجیح می‌دهم در معرفی انواع وبلاگ، اشاره‌ای کوتاه به آن داشته باشم. از این نوع می‌توانم توییتر و فرندفید را نام ببرم. اکانت توییتر شما، همان میکروبلاگ شماست.
این سبک ارائه‌ی وبلاگ، رو به افزایش است؛ طوری که نمونه‌های شبیه به هم و حتی بعضا ایرانی آن نیز تولید شده‌اند. به عنوان مثال فرندفا را ببینید. در میکروبلاگ نویسنده برای بیان حرف خود دچار محدودیت است. مثلا در توییتر برای هر بار نوشتن تنها می‌توان ۱۴۰ کاراکتر را به خدمت گرفت. میکروبلاگ‌ها بیشتر در لحظه‌نویسی‌ها و نوشته‌های روزانه و گاه کم اهمیت مورد استفاده قرار می‌گیرند. باز نشر، لینگ‌گذاری برای سایت‌های خبری یا وبلاگ‌ها، اطلاع‌رسانی کوتاه و با سرعت زیاد، درد دل و حتی مینی‌مال‌نویسی، همه محتواهایی هستند که میکروبلاگ‌نویسان تولید می‌کنند.
در هر حال، دنیای وبلاگ، دنیای بزرگ و تقریبا «بی‌قانونی» است. برای همین نمی‌توان ادعا کرد دسته‌بندی‌های ارائه شده مانع و جامع باشند. هر آن ممکن است یک وبلاگ‌نویس روشی نو و یا ترکیبی از روش‌ها را برای ایجاد ارتباط با دیگران در پیش گیرد.
ابتکار عمل همواره از جذابیت‌های وبلاگ‌نویسی بوده و هست. برای مثال «آیه»، در وبلاگ خود، «چرا من نه!» مینی‌مال را با فوتوبلاگ در هم آمیخته و زمینه‌ای جذاب برای مخاطبین خود به‌وجود آورده است.
اسماعیل محمدی
منبع : talabeblog.ir
وارد هر صنف و گروهی که بشوی برای خودشان دسته‌بندی و انواع و اقسامی در کار و محصول‌شان دارند. در دنیای مجازی هم جریان همین است. هر چیزی انواع و اقسام دارد و مدل‌های گوناگون. از جمله وبلاگ.
در دنیای وبلاگ‌نویسی با سبک‌ها و شیوه‌های مختلف نگارش و محتوا روبرو هستیم. قصد دارم در این نوشته هر کدام را به صورت مختصر توضیح دهم و نمونه‌هایی از آن را معرفی کنم.
وبلاگ معمولی:
فکر می‌کنم این نوع وبلاگ، بیشترین قسمت از وبلاگستان فارسی را به خود اختصاص داده است. منظورم از وبلاگ معمولی آن وبلاگی است که نویسنده‌ی آن، از هر چیزی که دلش بخواهد و در هر قالبی که بخواهد، می‌نویسد. گاه ممکن است یک خاطره بنویسد؛ یا اتفاقی که در طول روز برایش رخ داده است. زمانی دلش می‌خواهد سیاسی بنویسد و حتی زمانی ورزشی. گاهی دل‌نوشته و گاهی هم یک فایل صوتی، یک فیلم یا یک عکس را منتشر می‌کند.
البته باید توجه داشت کاربرد واژه‌ی «معمولی»، به هیچ وجه مربوط به موفقیت یا عدم موفقیت وبلاگ نمی‌شود.
اما معمولا در طولانی مدت، بسته به سلیقه و خواست نویسنده‌ی وبلاگ، غالب نوشته‌های آن را یک موضوع خاص تشکیل می‌دهد.
مثلا وبلاگ واژگون، با این که اغلب موضوعات را با نگاه جامعه‌شناختی و گاه سیاسی می‌بیند، اما گاهی هم یک شعر یا دل‌نوشته‌ای را، به همراه یک عکس زیبا برای پست جدید خود انتخاب می‌کند. یا وبلاگ نفسانیات یک من، اغلب به مسائل حوزه‌ی دین، فرهنگ و مذهب می‌پردازد؛ اما این باعث نمی‌شود که گه‌گداری هم از دغدغه‌های روزمره یا خاطرات سفرش ننویسد. از دیگر وبلاگ‌های موفقی که من در دسته‌ی معمولی جای می‌دهم، وبلاگ زهرا است. زهرا تقریبا در مورد همه چیز می‌نویسد.
وبلاگ خاص:
این دسته از وبلاگ‌ها را تقریبا شبیه وبلاگ‌های معمولی می‌دانم با این تفاوت که هدف اصلی وبلاگ و تقریبا تمام نوشته‌های آن به یک موضوع خاص مربوط می‌شود. مثلا وبلاگ‌هایی که فقط آی‌تی‌نویس هستند؛ یا وبلاگ‌های آموزش گرافیک، طراحی و برنامه نویسی.
کوتاه‌نویسی:
وبلاگ‌های کوتاه‌نویسی، یا همان مینی‌مال، وبلاگ‌هایی هستند که پست‌هایشان به ندرت از چند سطر فراتر می‌رود. در واقع مینی‌مال یک سبک در نگارش است که در آن تمام حواشی و زواید و غیر ملزومات متن، حذف می‌شود و نویسنده می‌خواهد با به کارگیری کمترین کلمات حرف خود را بیان کند.
در یک دسته‌بندی، می‌توان وبلاگ‌های کوتاه‌نویسی را به چند دسته تقسیم کرد.
۱- داستانک: نقل داستان‌های بسیار کوتاه؛ در چند سطر.
۲- کاریکلماتور: لابد با این اصطلاح آشنایید. بیان کاریکاتوری واژه‌ها. اغلب با ترکیب واژه‌ها، یک واژه‌ی جدید کاریکاتوری، یعنی چیزی که موضوع یا نکته‌ای خاص را بزرگ‌نمایی می‌کند، تولید می‌شود.
۳- قطعه‌ی ادبی: شاید پیش آمده باشد که شما هم از یک دوبیتی، تک بیت، یا حتی یک مصرع از شعری خوشتان آمده باشد؛ یا از جمله‌ای مسجع، خطی از یک نیایش و دعا، یا سخنی کوتاه از یک شخصیت بزرگ، یا نکته‌ای از یک آدم خوش‌ذوق... میتوانید آن را به عنوان یک کوتاه‌نوشت در وبلاگ‌تان بگذارید.
۴-محاوره یا گفت و شنود: بازگویی آن قسمت از یک گفت‌وگوی کوتاه یا طولانی، که از دید نویسنده مهم‌ترین بخش آن گفتگوست.
۵- درهم(!): اگر با وبلاگ‌های مینی‌مال سرو کار داشته باشید، نوشته‌های زیادی پیدا می‌کنید که در دسته‌بندی‌های قبلی نمی‌گنجد و در عین حال نوعی کوتاه‌نویسی است.
اینجا میتوانید بیشتر در مورد وبلاگ‌های کوتاه‌نویسی بخوانید.
برای این که چند و چون این جور وبلاگ‌ها دست‌تان بیاید، به این نمونه‌ها سری بزنید. غیرممکن است را عباس حسین‌نژاد می‌نویسد. دانه های انار علی اللهیاری را هم ببینید. یکتا هم مینی‌مال‌نویس است. همین طور رهگذر که کتونی را می‌نویسد.
فوتوبلاگ:
فوتوبلاگ همان‌طور که از اسمش پیداست، وبلاگ عکس است. حتما لازم نیست یک عکاس حرفه‌ای باشید. یک دوربین معمولی و کمی ذوق و سلیقه کافی است تا شما هوس داشتن یک فوتوبلاگ به سرتان بزند. از طرفی یک فوتوبلاگ لزوما به انتشار عکس‌های صاحب آن مربوط نمی‌شود؛ بلکه ممکن است دست‌چینی از عکس‌های ناب و زیبا از عکاسان دیگر باشد.
در فوتوبلاگ تمامی پست‌ها فقط شامل یک یا چند عکس می‌شود. البته گاهی هم توضیحی کوتاه در مورد عکس یا اتفاق مربوط به آن اضافه می‌شود.
برای داشتن فوتوبلاگ، هم می‌توان از قالب‌های ویژه‌ی این کار استفاده کرد و هم از یک قالب معمولی. در قالب ویژه‌ی فوتوبلاگ، شکل کلی وبلاگ برای نمایش بزرگ یک عکس در هر صفحه طراحی شده است. در قالب‌های معمولی نیز می‌توان به جای نوشته و متن، عکس منتشر کرد. البته استفاده از افزونه‌های گالری عکس می‌تواند در زیبایی پست‌ها تأثیر زیادی داشته باشد.
برای نمونه‌های فوتوبلاگ، عکس فوری محمد دهقانی را ببینید؛ همین‌طور لنز کثیف محمدمهدی. پیچک سر به هوا، عکس‌بازی را به روز می‌کند. فوتوبلاگ رفقا شرمنده‌ایم هم به تازگی کار خود را شروع کرده است. حامد صفا صاحب دوربین نوشته‌های یک عکاس آماتور است. امیر جعفری هم آثار خود را در عکس‌نوشته‌های یک آلوچه [http://watchthis.ir/ ] منتشر می‌کند.
وبلاگ چندرسانه‌ای:
منظورم از وبلاگ چند رسانه‌ای، وبلاگ‌هایی است که به انتشار پادکست (فایل صوتی)، کلیپ تصویری، ویدئو و چیزهایی از این دست اختصاص دارند.
پادکست می‌تواند صدای ضبط شده‌ی خود شما باشد، یا یک فایل صوتی که دوست دارید آن را منتشر کنید. از پادکست به عنوان رادیوی اینترنتی هم یاد کرده‌اند. قالب وبلاگ پادکست ویژگی خاصی ندارد؛ اما برای انتشار پادکست به افزونه‌های پادکست نیاز دارید. اگر می‌خواهید در مورد پادکست بیشتر بدانید اینجا را ببینید.
در وبلاگ‌های ویدئو و کلیپ تصویری، هم می‌توان از پخش‌کننده استفاده کرد و هم می‌توان تنها لینک فایل‌های آپلود شده روی سایت‌های پخش ویدئو مانند فور ویزیت و یوتیوب، یا لینک دانلودش را قرار داد.
اخیرا وبلاگ‌های زیادی نیز به طراحی و انتشار پوستر با مضامین مذهبی، انقلابی و دینی روی آورده‌اند. از قدیمی‌های این عرصه وبلاگ روضه است. وبلاگ پوسترهای عاشورایی نیز در مدتی کوتاه خوب درخشید.
میکروبلاگ‌ها:
میکروبلاگ‌ها را به لحاظ کاربردی که تا به حال داشته‌اند، اغلب در دسته‌ی سایت‌های اجتماعی و وب دو قرار می‌دهند. اما با توجه به تعاریف و نوع کاربرد آن، ترجیح می‌دهم در معرفی انواع وبلاگ، اشاره‌ای کوتاه به آن داشته باشم. از این نوع می‌توانم توییتر و فرندفید را نام ببرم. اکانت توییتر شما، همان میکروبلاگ شماست.
این سبک ارائه‌ی وبلاگ، رو به افزایش است؛ طوری که نمونه‌های شبیه به هم و حتی بعضا ایرانی آن نیز تولید شده‌اند. به عنوان مثال فرندفا را ببینید. در میکروبلاگ نویسنده برای بیان حرف خود دچار محدودیت است. مثلا در توییتر برای هر بار نوشتن تنها می‌توان ۱۴۰ کاراکتر را به خدمت گرفت. میکروبلاگ‌ها بیشتر در لحظه‌نویسی‌ها و نوشته‌های روزانه و گاه کم اهمیت مورد استفاده قرار می‌گیرند. باز نشر، لینگ‌گذاری برای سایت‌های خبری یا وبلاگ‌ها، اطلاع‌رسانی کوتاه و با سرعت زیاد، درد دل و حتی مینی‌مال‌نویسی، همه محتواهایی هستند که میکروبلاگ‌نویسان تولید می‌کنند.
در هر حال، دنیای وبلاگ، دنیای بزرگ و تقریبا «بی‌قانونی» است. برای همین نمی‌توان ادعا کرد دسته‌بندی‌های ارائه شده مانع و جامع باشند. هر آن ممکن است یک وبلاگ‌نویس روشی نو و یا ترکیبی از روش‌ها را برای ایجاد ارتباط با دیگران در پیش گیرد.
ابتکار عمل همواره از جذابیت‌های وبلاگ‌نویسی بوده و هست. برای مثال «آیه»، در وبلاگ خود، «چرا من نه!» مینی‌مال را با فوتوبلاگ در هم آمیخته و زمینه‌ای جذاب برای مخاطبین خود به‌وجود آورده است.
اسماعیل محمدی
منبع : talabeblog.ir