مجموعه هایی بی‌نظیر در قلب شهر کرمان/ دیدنی‌هایی از هنر قجری و صفوی +عکس
مجموعه های فرهنگی - تاریخی شهر کرمان شامل گنجعلیخان، وکیل، ابراهیم خان و حاج آقا علی، پربیننده ترین جاذبه های گردشگری این شهر ایام نوروز امسال نیز همچون گذشته آماده پذیرایی از گردشگران هستند.
گنجعلیخان حاکم کرمان در عصر صفویه، محمد اسماعیل خان نوری و ابراهیم خان ظهیرالدوله حاکمان قجریِ کرمان و حاج آقا علی معروف به زعیم الدوله از بازرگانان سرشناس کرمان بودند که در زمان حیات خود با احداث مجموعه هایی شامل بازار، میدان، مسجد و سایر ابنیه بر غنای فرهنگی این خطه کوشیده اند؛ مجموعه هایی که هم اینک به اصلی ترین مراکز گردشگری این استان تبدیل شده اند.
شگفت انگیزترین اثر تاریخی عصر صفوی
مجموعه گنجعلیخان، شگفت‌انگیزترین اثر تاریخی عصر صفوی، شامل میدان، بازار، حمام، ضرابخانه، مدرسه، مسجد، چهار سوق و آب انبار بوده که در مرکز شهر کرمان و در حاشیه بازار واقع شده است.
میدان این مجموعه که مرکز داد و ستد شهر قدیم و مستطیلی شکل بوده، در سه ضلع خود بازار و در ضلع دیگر، مدرسه گنجعلیخان را جای داده است.
حمام گنجعلیخان از آن دسته بناهای تاریخی کرمان است که با کاشی کاری، گچ بری و مقرنسکاری های بی نظیر، جای خود را در دل بسیاری از علاقمندان هنر و تاریخ و معماری بازکرده است.
این حمام در ضلع جنوبی میدان و در میانه بازار بزرگ کرمان واقع شده که تا حدود 60 سال پیش دایر بوده است اما در حال حاضر نقش و کارکرد توریستی پیدا کرده و به موزه مردم شناسی تبدیل شده است.
در این حمام مجسمه های مومی ملبس به لباس های محلی کرمان قرار دارد که به گونه ای ساخت و جانمایی شده که شیوه سنتی استحمام را نمایش می‌دهد. رختکن، گرمخانه، سرسرا، دالان و قسمت حاکم نشین از بخش های این حمام است. دو تخته سنگ صورتی رنگ در دو قسمت شرق و غرب این حمام قرار دارد که در گذشته زمان طلوع و غروب خورشید را نشان می داده تا مشکلی برای ادای فریضه نماز پیش نیاید. سیستم آبرسانی حمام نیز بسیار کامل بوده و به آسانی آب همه قسمتها را تامین می کرده است.
مسجد گنجعلیخان هم که تاریخ احداث آن سال 1007 قمری بوده، از دیگر اجزای این مجموعه تاریخی است که در ضلع شرقی و در مجاورت سرای گنجعلیخان واقع شده است. ورودی آن از طریق طاق نماهای میدان بوده و تمامی سطح داخلی گنبد این مسجد با مقرنس کاری مرسوم به دوره صفویه تزیین شده است.
در اواسط بازار غربی و در شمال میدان هم موزه سکه گنجعلیخان قرار دارد که محل ضرب سکه و مسکوکات طلا و و نقره دولتی در آن زمان بوده است؛ در حال حاضر انواع سکه های قدیمی در غرفه های آن به نمایش گذاشته شده و یکی از معتبرترین موزه‌های سکه ایران است. در حد میانی بازار غربی آب انباری قرار دارد که در سال 1029 قمری به دستور علیمردان خان پسر گنجعلیخان بنا شده است.
سرای گنجعلیخان در ضلع شرقی میدان قرار دارد. نمای آن دارای کاشیکاری معرق بوده و طرح های مورد استفاده در آن، تحت تاثیر هنر نقاشی چین و مغول ترسیم شده است. بازار گنجعلیخان هم از دیگر اجزای این مجموعه بوده که 3 کلیومتر طول داشته و در دو طرف آن، دو دروازه ورودی و خروجی شهر قدیم کرمان، یعنی دروازه ارگ و دروازه مسجد (وکیل) قرار دارد. این بازار شامل کاروانسرا، سراها و تیمچه است.
کاروانسرای گنجعلیخان نیز از دیگر آثار این مجموعه است که در ضلع شرقی میدان قرار دارد و گفته می شود روزگاری به عنوان مدرسه استفاده می شده چرا که با سایر کاروانسراهای عصر صفوی شباهت ندارد. از جمله شاهکارهای این کاروانسرا وجود نقش بزرگ یک اژدهای بالدار به سبک چینی و مغولی در پیشانی داخل آن است.
