بسم الله الرحمن الرحیم
ارتباط عاشقانه دختر و پسر به صورت دوست پسر و دوست دختر از ان یاد می شود چه عواقبی را به دنبال دارد ؟
علاقه داشتن به کسی یا عاشق او بودن تا زمانی که موجب بروز عمل غیر شرعی نشود از نظر فقهی اشکال ندارد اما استمرار این حالت ممکن است آثار روانی و اجتماعی نامطلوبی داشته باشد. بنابر این بهتر است با این مسئله به صورت منطقی و معقول برخورد شود. اگر عشق و علاقه به جنس مخالف (پسر) باشد و او نیز به دختر علاقه‌مند باشد تنها راه معقول و مشروع خواستگاری و ازدواج است. ادامه علاقه و عشق دو طرف بدون در نظر داشتن مقررات شرعی موجب بروز مشکلات فراوان برای هر دو طرف میشود اما اگر علاقه یک طرفه باشد، مانند علاقه دختر به پسر که علاقه نداشته یا از آن بی‌خبر باشد حتى اگر علاقه مفرط نباشد و به صورت عشق به معنای اصطلاحی آن درنیاید در صورت استمرار از آسیب در امان نیست. اگرچه در این دوران علاقه و محبت تا حدی طبیعی به نظر می‌رسد و پس از طی این دوران به تعادل می‌رسد اما عدم کنترل احساس و عواطف در این دوران موجب خارج شدن از حیطه اختیار آدمی میشود و انسان را به نتایجی که اشاره شد سوق می‌دهد.
کمترین آسیب این گونه عشق و علاقه آن است که فکر و ذهن انسانی را مشغول کرده وی را از فعالیت‌های مثبت تمرکز ذهن و خیال ارتباط منطقی با اطرافیان برخورد اجتماعی مثبت تلاش و موفقیت در درس‌ها باز می‌دارد.
در ضمن گاهی موجب بروز ناهنجاری‌های جنسی مانند خودارضایی میشود زیرا عشق و علاقه به جنس مخالف (که غالباً بر خواسته از غریزه جنسی است) در فکر و خیال تأثیر می‌گذارد و به صورت‌های مختلف بروز می‌یابد که خودارضایی از آن جمله است.
بنابر این عشق و علاقه‌هایی از این دست گاه نتایج آن به کارهای غیر شرعی منجر میشود. و اگر این حالت ادامه نیز داشته باشد، مطمئناً مشکلات مختلفی را فراهم می‌آورد.
عشق در اصطلاح به علاقه و محبت بیش از حد و افراطی گفته میشود. مطمئناً هنگامی که میزان علاقه ازا حد بگذرد موجب بروز مشکلات در زندگی میشود که گاه قابل کنترل یا پیش‌بینی نیست. این نوع علاقه‌ها پیامد فراوانی مانند اضطراب افسردگی و ازدواج‌های ناهمگون ایجاد می‌کند حتى گاهی موجب جنون شدن و تا خودکشی پیش می‌رود. بنابر این منطق و عاقلانه آن است که از ابتدا کنترل شود.این توصیه برای نوجوانان (که قدرت عشق و احساسات در آنها قوی‌تر و فعال‌تر است و از تجارب کمتری نسبت به سنین بالاتر از خود برخوردار هستند) ضروری‌تر است.
راهکار های ترک خود ارضایی
براى ترک یک عادت بد، حتماً باید به سراغ عادت خوب رفت و آن را جانشین عادت بد نمود. در مورد عادات بد جنسى باید درست در همان ساعاتى که انگیزه آن در مبتلایان تولید مىشود به سراغ برنامه خاصى مانند ورزش، تفریح، رفتن پیش دوستان و بطور کلى بیرون آمدن از خلوت و تنهایی بود .
اکنون که شما به لطف خدا به زشتی این عمل پی بردید عزم خود را جزم نمایید و دامن همت به کمر زده از نیرو و اراده جوانی استفاده کنید و به صورت جدی این عمل را ترک کنید. به این منظور:
1- سعی کنید همیشه پیش از خواب مثانه خود را تخلیه کنید و شبها هنگام خواب با همسر خود شوخی كنید حالا با گفتن كلمات محبت امیز و فكاهی و نوازش همراه با ابراز محبت جوری كه طرف مقابل را تحریك كند . توجه داشته باشید كه دو نفری كه به خود ارضایی عادت كرده اند زمان می برد از این راه به هم راغب بشوند ولی كاملا جواب گو می باشد به شرط اینكه نگاه مثبت ، تلقین و رغبت به همدیگر همراه باشد .
2- هرگز شکم خود را بیش از حد معمول پر نکنید بلکه اگر تا چند لقمه دیگر جای دارید از غذا دست بکشید.
3- از پوشیدن لباسهای تنگ و چسبان (به خصوص لباس زیر ) اجتناب ورزید البته این دستور العمل تا موقع بهبودی سفارش می شود و بعد از بهبودی كامل روال طبیعی زندگی با همسر تان را از سر بگیرید .
4-هرگز در حمام به طور کامل لخت نشوید مثلا در حالی که هنوز زیر شلوار به پا دارید قسمت فوقانی بدن خود را بشویید. از لیف و صابون زدن به اندام جنسی خود که باعث تحریک آن می شود بپرهیزید.مطمئن باشید صرف تماس آب وصابون با اندام جنسی بدون دست ورزی برای بهداشت آن کفایت می کند و تا حد امكان تنها به حمام نروید – همراه با همسرتان یا فرزندتان به حمام بروید و در همه حال خدا را ناظر برخود ببینید.
.4- هرگز فکر گناه را به ذهن خود راه ندهید و از تصور و تخیل امور جنسی و شهوانی سخت پرهیز کنید.
5- از خواندن، شنیدن، نگاه کردن به امور و تصاویر شهوت زا دوری کنید.
6- از نگاه کردن و دستورزی به اندام جنسی خود پرهیز کنید.
7- هرگز به رو نخوابید.
8 - هیچگاه تنها در یک مکان نباشید تا فرصت و زمینه گناه از بین برود.
9- برای تخلیه انرژی زاید بدن به طور منظم و زیاد ورزش کنید.
10- هیچگاه بیکار نباشید و همیشه برای مشغول ساختن خود به فعالیتی مطلوب و مثبت برنامه داشته باشید- كل سازی ، منجق دوزی ، خیاطی و... -
11 - روزه تربیتی بگیرید، یعنی به خدای منان بیشتر در ارتباط باشید و سعی كنید با همسر خود همراه باشید و با تلقین از بودن در كنار همسرتان و روابط كلامی وجنسی با همسر خود احساس لذت ببرید .
12- هرگز به نامحرم نگاه نکنید، حتی اگر به ارتباط کلامی با آنها مجبور باشید.
13- با جنس مخالف رفتار متکبرانه داشته باشید. هرگز با روی باز و نرمی با آنها برخورد نکنید.
14- هرگاه افکار جنسی به ذهن شما حمله ور شد ذهن خود را مثلاً با بستن یک کش به مچ دست خود و کشیدن و رها کردن آن از آن افکار منصرف کنید. به خود هشدار دهید.
15- به بدی این گناه و عواقب آن بیاندیشید .
16- به محض لغزش فوراً توبه کنیدو هرگز از رحمت خدا مأیوس نباشید و بدانید رحمت خدا از گناه شما بزرگتر است.
17- سعی کنید که به مرور دفعات این عمل را کاهش دهید .
18- قرآن زیاد بخوانید و در معانی آیات آن تفکر کنید.
20-در مجالس مذهبی، دعا و توسل و موعظه زیاد شرکت کنید.
21- از کتبی که جنبه موعظه و بیدارگری قلبی دارد بهره بگیرید و مقید باشید در روز چند ساعت به مطالعه اینگونه کتب بپردازید . برای مثال مجموعه کتابهای شهید دستغیب توصیه میشود به خصوص کتاب گناهان کبیره، قلب قرآن، ایمان، قلب سلیم و معاد و….
22- اوقات فراغت خود را با مطالعه، ورزش، زیارت، عبادت و عیادت از نزدیکان و... پر کنید.
23-به معاد و قیامت فکر کنید.
24- ذکر لاحول ولا قوة الا باللَّه را زیاد بر زبان جاری سازید.
25- استمنا منافاتی با نماز خواندن ندارد و اگر خدایی نکرده هر روز هم این کار را می کنید با غسل و تیمم حتما سعی کنید عبادتهای خود مانند نماز و روزه و... انجام دهید . این کار به نوبه خود تاثیر به سزایی در ترک این عمل دارد .
26- از محیطهای آلوده، سخت دوری کنید و بیشتر وقت خود را در کتابخانه بگذرانید و بیعلت در خیابانهای آلوده پرسه نزنید .
27- بعد از موفقیت در ترک حتی به طور موقت خود را تشویق نمایید . مثلا اگر یک روز توانستید استمنا نکنید جایزه ای به خود بدهید ( مثلا یک بستنی یا هر چه که دوست دارید ) . اگر این مدت بیشتر شد این روند را ادامه دهید .
اما نکته قابل توجه
این راهکارها وقتی نتیجه میبخشد که هر چه دقیقتر به آن عمل شود. زمان نتیجه آن بستگی به شرایط و خصوصیات افراد دارد، ازاینرو پیگیر زمان نتیجه نباید بود. فقط انرژی شما صرف عمل به دستورها شود.
به فرموده قرآن: و مِن آیاته أنْ خلق لکم مِن أنفسکم أزواجاً لتسکنوا إلیها از نشانه های خدا این است که از جنس خودتان همسرانی برای شما آفرید تا در کنار آن ها آرامش بیابید . (روم،(30)آیه 21)
زن مایه آرامش خاطر مرد و مرد مایه ارامش زن است آرامش زن و مرد در اثر ازدواج از این جا ناشی میشود که این دو جنس مکمل یکدیگر و مایه شکوفایی و نشاط و پرورش یکدیگرند و هر یک بدون دیگری ناقص است.
طبیعی است که باید میان یک موجود و مکمل وجود او چنین جاذبه نیرومندی وجود داشته باشد.
به قول مفسر بزرگ علامه طباطبایی."هر یک از مرد و زن از جهاز تناسل دستگاهی دارند که این دستگاه به کار نمی افتد مگر وقتی که با دستگاه طرف مقابل جمع شود،که از مجموع آن توالد و تناسل صورت می‌گیرد.پس هر یک از آن دو در حد خود ناقص و محتاج دیگری است و از كنار هم بودن احساس لذت و ارامش خاطر خاصی به انها دست می دهد اما چه طور می شود زن و شوهر از كنار هم بودن انطور كه باید احساس لذت و خوشبختی نمی كنند ؟
موانع محبت چیست؟موانع محبت عبارتند از:
1ـ خودخواهی: منشأ اصلى عداوت و درگیری، خودخواهى است. كسى كه به اسارت خود در آید و حاضر به دیدن مصالح جمعی نباشد خود را از محبت اطرافیان محروم می كند و شخص خود ارضا در واقع خود خواهی است كه فقط به فكر لذت بردن نفس خود است و جسم و جان و روح خود را فراموش می كند ضمن اینكه در اینده در صورت تشكیل خانواده نخواهد توانست با همسرش ارتباط طبیعی داشته باشد به همین خاطر در حق همسر اینده خود نیز ظلم می كند هر چند مشكلات عدیده دیگری هم دامن گیرش خواهد شد .
2ـ ناآشنایی با وظایف: گاهى كشمكش و بی محبتی بین والدین و فرزندان در اثر عدم اطلاع از وظایف و مسئولیت ها است . اعضای خانواده كه از حدود اختیارات و مسئولیت هاى خود بى اطلاع اند والدین وظایفی در قبال فرزندان دارند و فرزندان نیز وظایفی در قبال والدین ، وظیفه والدین اماده كردن كودكان خود برای رویاروی با شرایط بلوغ جنسی و فكری است انها می توانند فرزندان خود را با اموزش احكام بلوغ و ارایه راهكار برون رفت از مشكلات احتمالی در این زمینه انها را اماده ورود به دنیای بزرگان كنند و با مشاوره های به موقع و دلسوزانه فرزندان خود را واكسینه كنند تا با خطرات احتمالی از پا نیفتنند .
3 ـ سخت گیری: تعاون و همكارى در گرو برخوردارى از روحیة گذشت و چشم پوشى و بخشش خطاها و لغزش هاى جزئى است. اگر اعضاى یك خانواده در پى یافتن عیوب یكدیگر و بزرگ نمودن آن باشند و در تعقیب آن سخت گیرى نمایند، عداوت و دشمنى بین آنها حاكم خواهد شد و نتیجه این كار فاصله گرفتن اعضای خانواده از همدیگر خواهد شد و چه بسا نوجوانان بی تجربه ای برای تنوع بخشی به زندگی خود اقدام به بازی با عورت خود كند كه به مرور زمان به این كار عادت خواهد كرد ، از این رو به والدینی كه دارای فرزند نوجوان و جوان هستنند پیشنهاد می شود اصل تغافل و گذشت و اغماض را جایگزین قهر و نزاع كنند و به جای دعوا با مشاوره های پدرانه لج و لجبازى و روحیة عدم گذشت جوانان خود را به پیوند هاى دوستى و یگانگى مبدل سازند و انها را در انتخاب مسیر درست زندگی یاری فرمایند.
4 ـ عدم رشد فكرى و اخلاقی: شكى نیست كه افراد با یكدیگر اختلاف نظر دارند. دو نفر در جهان پیدا نمى شود كه از لحاظ جسمى و روحى و فكرى یكسان باشند. در صورتى كه انسان به رشد اخلاقى نرسیده باشد و به سعة صدر و بلند نظرى و تحمل و نرمى و بردبارى متصف نشده باشد، آمادگى اخلاقى براى هضم نقاط اختلاف ندارد. از این رو انتظار دارد دیگران در همة موارد از او پیروى كنند. همین امر زمینة درگیرى را فراهم مى سازد پدر و مادر می توانند با تربیت صحیح فرزندان خود را با این واقعین اشنا كنند كه براورده شدن ارزوها نسبی است به این معنا كه ارزوهای انسان به تناسب تلاش و اقتضای زمان قابل دسترسی است و از غیر این راه قابل دسترسی نخواهند بود و اگر كسی خواهان دسترسی به آمال و ارزوهای خود از غیر مسیر طبیعی باشد بی شك موجب خسران و ضرر خودش خواهد انجامید و در نتیجه از همان حداقل هایی هم كه می توانست به دست بیاورد محروم خواهد شد اگر جوانی این واقعیت را بپذیرد كه راه ارضائ جنسی ازدواج است بی شك به طرف بیراهه نخواهد رفت و تمام عزم خود را برای تشكیل كانون گرم خانواده جزم خواهد كرد .
5 - مرحلة ترس و خشونت: با این عمل زمام اختیار و كنترل اعصاب از انسان سلب میشود. و چه بسا باعث نفرت زن و شوهر از همدیگر شده و به فاصله گرفتن ان دو از هم بینجامد .
تکلیف برای ارضای غرایز چیست؟
در ابتدا باید پرسید که چه کسی گفته امروز امکان ازدواج فراهم نیست؟
چگونه این تفکر در ذهن ما جای گرفته است؟ عدم امکان را چه کسی به ما تحمیل کرده است؟ آیا واقعاً این گونه است؟
مطمئناً غریزه جنسی از نیرومند ترین غرایز در وجود انسان است که خداوند آن را در وجود وی قرار داده و اهداف و مصالح خاصی نیز بر آن مترتب است.
به خاطر وجود همین غریزة نیرومند است که انسان گرایش به جنس مخالف می یابد و با همة مشکلاتی که وجود دارد یا تصور می شود به ازدواج روی می آورند و حاضرند بسیاری از سختی ها و مشکلات را به خاطر آن تحمّل کنند یا برخود هموار نمایند و از بسیاری از خواسته های خود یا خودخواهی ها بکاهند.
در توضیح المسائل آمده: اگر کسی به جهت زن نداشتن به گناه می افتد بر او واجب است ازدواج کند.
در بسیاری مواقع عدم امکان ازدواج مشکل بودن آن از طرف خودمان است یعنی دختران یا پسرانی که می خواهند ازدواج کنند سخت گیری های بی موردی دارند که با توجه به اهمیت این مسئله باید تعدیل شده و آرزوها و خواسته ها را کمتر نمایند.
بعضی از مشکلات مربوط به فرهنگ جامعه است یا از طرف پدر و مادر و خواسته های غیر منطقی که دارند، تحمیل می شود و یا به نوعی در ذهن اشخاص القا می شود که رفع این مسائل نیز نیاز به تلاش جوانان دارد تا زمینه های مناسب و مساعد را آماده سازند.
در هر حال جوانان هستند که باید برای خود چاره ای بیندیشند که آیا خویش را تسلیم گناه با همه عواقب و دور شدن از رحمت الهی کنند، یا این که زمینه و شرایط ازدواج را فراهم آورندو یا اگر در مدتی که این زمینه فراهم نیست عفت و پاکدامنی را پیشه سازند در عین حال که به فکر ایجاد زمینه و آمادگی هستند.
پیامبر اسلام فرمود: از گروه جوانان هر یک از شما که قدرت ازدواج دارد حتماً اقدام کند زیرا بهترین وسیله است که چشم را از نگاه های آلوده و عورت را از بی عفتی محافظت می کند.( مکارم الاخلاق، ص 100.)
در عین حال قرآن مجید راه مقابله با طغیان غریزه جنسی را در صورت فراهم نبودن زمینة ازدواج عفت پیشگی و یا خویشتن داری در امور جنسی می داند و می فرماید: آن ها که وسیلة ازدواج ندارند باید عفت پیشه کنند تا خداوند آنان را به فضلش بی نیاز کند.( نور (24) آیة 33)
البته این امر نیاز به مقاومت سرسختانه دارد که در روایات به عنوان جهاد اکبر مطرح شده است.
تسهیل کنترل غریزة جنسی در گرو اموری است:
1ـ طرد افکار شیطانی: مشکل ترین مرحلة رویارویی با انحراف جنسی سالم سازی اندیشه و پرهیز از افکار شهوی است. امام علی(ع) می فرماید: «کسی که در اطراف گناه بسیار بیندیشد، سرانجام به آن کشیده خواهد شد . (غررالحکم، ج 5، ص 321)
2ـ پر کردن اوقات فراغت با مطالعه، تفریح، مسافرت و غیره.
3ـ کنترل چشم و دل: نگاه راهبر دل و دام شیطان و بذر شهوت است. برای مهار غریزة جنسی باید از دیدن آن چه که میل جنسی را تحریک می کند خودداری کرد. امام علی(ع) می فرماید: بهترین عامل رو گردانی از شهوات، فروبستن چشم ها است . (همان، ج 6، ص 164.)
4ـ عدم آمیختگی زن و مرد: همنشینی زن و مرد و همسخن شدن و خلوت کردن با یکدیگر زمینة لغزش را فراهم می کند.
5 ـ کم خوری: یکی دیگر از راه های کنترل غریزة جنسی دوری از پرخوری است. از این رو در روایات اسلامی از روزه داری به عنوان عامل تعدیل غریزة جنسی یاد شده است.
پیامبر اکرم(ص) می فرماید: ای جوانان، هر یک از شما قدرت ازدواج دارد ازدواج کند و اگر قدرت ندارد روزه بگیرد، زیرا روزه گرفتن برای کنترل شهوت مفید است».(بحارالانوار، ج 100، ص 220)
6 ـ یکی از راه های آرام کردن طوفان غریزة جنسی در انسان، ورزش و فعالیت بدنی است، زیرا ورزش مقدار فراوانی از انرژی های بدنی و فکری انسان را به خود اختصاص می دهد و از مسایل دیگر کم می کند.
7 ـ آخرت گرایی: توجه به پاداش اخروی دربارة کسانی که دامن خود را از گناه پاک داشته اند. امام علی(ع) می فرماید: «کسی که به بهشت علاقه دارد، خواهش های نفس و شهوات را فراموش کند . نهج البلاغه، قصار 30.
8 ـ یاد مرگ: رسول خدا(ص) اصحاب خود را دربارة مرگ بسیار سفارش می کرد و می فرمود: زیاد مرگ را یاد کنید، زیرا یاد مرگ شکنندة لذات نفسانی و مانع میان تو و شهوات است .
چگونه می توانیم به هنگام گناه ، خود را کنتر ل کنیم؟
1- تصمیم جدی و قاطع بر گناه نكردن تا انسان عزم راسخ بر ترك گناه نداشته باشد، چندان توفیقی در عدم ارتكاب گناه به دست نمی آورد.
2- ترك زمینه گناه: پیشگیرى از گناه آسان ترین راه مبارزه با گناه است . جوانى كه مى خواهد گناه نكند باید خود را از صحنه هاى گناه دور نگه دارد.
3 - ترك مصاحبت با دوستان ناباب: دوستانى كه باعث مىشوند انسان مزه گناه را مزمزه كند، در واقع دشمن هستند و باید از آنها پرهیز كرد.
4- ترك فكر گناه: ترك زمینه گناه سهم به سزایى در ترك فكر گناه دارد. ازاینرو هر چه بیشتر و دقیقتر زمینه گناه ترك شود فكر گناه كمتر به سراغ انسان مىآید. این فكر گناه است كه شوق در انسان ایجاد مىنماید و بعد از شوق ارادهى عمل سپس خود گناه محقق مىشود، مسلما تا اراده و شوق و میل نسبت به كارى نباشد انسان مرتكب آن كار نمىگردد.
5- اشتغال به برنامه شبانهروزى: حتما باید شبانهروز خود را با برنامهریزى صحیح و متناسب وضع روحى و جسمى خود پر كنیم و هیچ ساعت بیكارى نداشته باشیم تا نفس، ما را مشغول كند. در اوقات بیكارى وسوسههاى نفس و شیطان به سراغ انسان مىآید و او را به فكر گناه و سپس به خود گناه مىكشاند
6- تفكر در عواقب زیان بار گناه: اگر انسان توجه كامل داشته باشد كه معصیت افزون بر آثار سوء دنیوی، چه عذاب های غیر قابل تحمل اُخروی به دنبال دارد مطمئناً از گناه دوری می جوید.
7- باور كردن این كه شیطان و نفس امّاره دشمن انسانند : وقتی انسان یقین پیدا كرد كه اینان دشمن اویند، به حرف آنان گوش نداده و گناه نمی كند. قرآن می فرماید: ای بنی آدم، آیا با شما پیمان نبسته بودم كه شیطان را نپرستید كه او دشمن آشكار شما است؟!.( یس (36) آیة 60)
در آیة دیگر فرمود: نفس اماره بسیار وادار كننده به بدی است.( یوسف (12) آیة 14)
7- زیاد سبحان الله و لا اله الا الله گفتن، كه باعث می شود شیطان از انسان دور شود. وقتی شیطان از انسان دور شود، دیگر گناه نمی كند.
8- نماز نماز آدمى را از كارهاى زشت و گناه باز مى دارد.( عنكبوت (29) آیهء 45)
چطور می‌توانیم شیطان را از خود دور کنیم؟
برای رویارویی با وسوسه های شیطانی، ابتدا باید دشمن و راههای نفوذ او را شناخت و او را مهار کرد و سپس او را به عقب راند و در گامهای نهایی او را به اسارت کشید. در این جهت راههای مبارزه با وساوس شیطانی عبارتند از:
1- نگهبانی و مراقبت: شیطان با جان ما سر و کار دارد. از این رو باید از آن حراست کنیم. راه های مراقبت عبارتند از:
تقوا پیشگی: تقوا را لباسی بر اندام جان آدمی است که آن را به خوبی می پوشاند و حفظ می کند: لباس التّقوی ذلک خیر بهترین جامه تقوا است.
کنترل اعضا و جوارح: زبان، چشم، گوش، فکر و همه اعضا و جوارح، درهای ورودی به قلب اند. پس باید اینها را کنترل کرد.
محاسبه: بعد از کنترل نوبت به محاسبه می رسد، یعنی برای جبران ضعفها و برنامه ریزی برای آینده ارزیابی لازم است.
2- واکنش مناسب: در برابر هر وسوسهای باید واکنش مناسب صورت گیرد.
3- استعاذه: در برابر هجوم وسوسههای شیطان، لازم است به پناهگاهی مطمئن پناه ببرید و آن توجه به خدا و یاد او است. قرآن مجید می فرماید: "اگر از شیطان وسوسهای به تو رسد، به خدا پناه ببر که او شنوای دانا است".( اعراف (7) آیه 200)
4- مجهز شدن به تجهیزات: در برابر تهاجم وسیع شیطان، باید در میدان کارزار، همواره مسلح باشیم. برخی از تجهیزات در حدیث پیامبر اکرم(ص) مطرح شده است. حضرت می فرماید: "آیا شما را آگاه کنم بر کاری که اگر انجام دادید، شیطان از شما فاصله می گیرد، به اندازه فاصله مشرق تا مغرب؟ گفتند: آری. فرمود: روزه صورت شیطان را سیاه می کند و صدقه، کمرش را می شکند. دوستی برای خدا و کمک برای عمل صالح، پشت او را می برد و استغفار بند دلش را می برد".( سفینة البحار، ج 2، ص 64)
5- آشنایی با دامهای شیطان: برای رهایی از وساوس شیطانی باید مواظب دامهای او بود. یکی از دامهای خطرناک شیطانی، دوستی اجانب و افراد نامحرم و ایجاد ارتباط گفتاری لمسی با انها است .
6- انجام یک سری مستحبات مثلاً همیشه با وضو بودن و زبان را به ذکر مخصوصاً "لا حول و لا قوة الاّ باللَّه العلی العظیم" عادت دادن.نیز خواندن قرآن در اوقات مختلف.
7- خود را از بیکاری، تنهایی و عوامل وسوسهانگیز دور نگه داشتن.
8- ذهن را همواره به امور ارزشمند متوجه ساختن و عادت دادن.
9- مطالعه و تفکردربارة خدا و قیامت.
10- به طور
علاقه داشتن به کسی یا عاشق او بودن تا زمانی که موجب بروز عمل غیر شرعی نشود از نظر فقهی اشکال ندارد اما استمرار این حالت ممکن است آثار روانی و اجتماعی نامطلوبی داشته باشد. بنابر این بهتر است با این مسئله به صورت منطقی و معقول برخورد شود. اگر عشق و علاقه به جنس مخالف (پسر) باشد و او نیز به دختر علاقه‌مند باشد تنها راه معقول و مشروع خواستگاری و ازدواج است. ادامه علاقه و عشق دو طرف بدون در نظر داشتن مقررات شرعی موجب بروز مشکلات فراوان برای هر دو طرف میشود اما اگر علاقه یک طرفه باشد، مانند علاقه دختر به پسر که علاقه نداشته یا از آن بی‌خبر باشد حتى اگر علاقه مفرط نباشد و به صورت عشق به معنای اصطلاحی آن درنیاید در صورت استمرار از آسیب در امان نیست. اگرچه در این دوران علاقه و محبت تا حدی طبیعی به نظر می‌رسد و پس از طی این دوران به تعادل می‌رسد اما عدم کنترل احساس و عواطف در این دوران موجب خارج شدن از حیطه اختیار آدمی میشود و انسان را به نتایجی که اشاره شد سوق می‌دهد.
کمترین آسیب این گونه عشق و علاقه آن است که فکر و ذهن انسانی را مشغول کرده وی را از فعالیت‌های مثبت تمرکز ذهن و خیال ارتباط منطقی با اطرافیان برخورد اجتماعی مثبت تلاش و موفقیت در درس‌ها باز می‌دارد.
در ضمن گاهی موجب بروز ناهنجاری‌های جنسی مانند خودارضایی میشود زیرا عشق و علاقه به جنس مخالف (که غالباً بر خواسته از غریزه جنسی است) در فکر و خیال تأثیر می‌گذارد و به صورت‌های مختلف بروز می‌یابد که خودارضایی از آن جمله است.
بنابر این عشق و علاقه‌هایی از این دست گاه نتایج آن به کارهای غیر شرعی منجر میشود. و اگر این حالت ادامه نیز داشته باشد، مطمئناً مشکلات مختلفی را فراهم می‌آورد.
عشق در اصطلاح به علاقه و محبت بیش از حد و افراطی گفته میشود. مطمئناً هنگامی که میزان علاقه ازا حد بگذرد موجب بروز مشکلات در زندگی میشود که گاه قابل کنترل یا پیش‌بینی نیست. این نوع علاقه‌ها پیامد فراوانی مانند اضطراب افسردگی و ازدواج‌های ناهمگون ایجاد می‌کند حتى گاهی موجب جنون شدن و تا خودکشی پیش می‌رود. بنابر این منطق و عاقلانه آن است که از ابتدا کنترل شود.این توصیه برای نوجوانان (که قدرت عشق و احساسات در آنها قوی‌تر و فعال‌تر است و از تجارب کمتری نسبت به سنین بالاتر از خود برخوردار هستند) ضروری‌تر است.
راهکار های ترک خود ارضایی
براى ترک یک عادت بد، حتماً باید به سراغ عادت خوب رفت و آن را جانشین عادت بد نمود. در مورد عادات بد جنسى باید درست در همان ساعاتى که انگیزه آن در مبتلایان تولید مىشود به سراغ برنامه خاصى مانند ورزش، تفریح، رفتن پیش دوستان و بطور کلى بیرون آمدن از خلوت و تنهایی بود .
اکنون که شما به لطف خدا به زشتی این عمل پی بردید عزم خود را جزم نمایید و دامن همت به کمر زده از نیرو و اراده جوانی استفاده کنید و به صورت جدی این عمل را ترک کنید. به این منظور:
1- سعی کنید همیشه پیش از خواب مثانه خود را تخلیه کنید و شبها هنگام خواب با همسر خود شوخی كنید حالا با گفتن كلمات محبت امیز و فكاهی و نوازش همراه با ابراز محبت جوری كه طرف مقابل را تحریك كند . توجه داشته باشید كه دو نفری كه به خود ارضایی عادت كرده اند زمان می برد از این راه به هم راغب بشوند ولی كاملا جواب گو می باشد به شرط اینكه نگاه مثبت ، تلقین و رغبت به همدیگر همراه باشد .
2- هرگز شکم خود را بیش از حد معمول پر نکنید بلکه اگر تا چند لقمه دیگر جای دارید از غذا دست بکشید.
3- از پوشیدن لباسهای تنگ و چسبان (به خصوص لباس زیر ) اجتناب ورزید البته این دستور العمل تا موقع بهبودی سفارش می شود و بعد از بهبودی كامل روال طبیعی زندگی با همسر تان را از سر بگیرید .
4-هرگز در حمام به طور کامل لخت نشوید مثلا در حالی که هنوز زیر شلوار به پا دارید قسمت فوقانی بدن خود را بشویید. از لیف و صابون زدن به اندام جنسی خود که باعث تحریک آن می شود بپرهیزید.مطمئن باشید صرف تماس آب وصابون با اندام جنسی بدون دست ورزی برای بهداشت آن کفایت می کند و تا حد امكان تنها به حمام نروید – همراه با همسرتان یا فرزندتان به حمام بروید و در همه حال خدا را ناظر برخود ببینید.
.4- هرگز فکر گناه را به ذهن خود راه ندهید و از تصور و تخیل امور جنسی و شهوانی سخت پرهیز کنید.
5- از خواندن، شنیدن، نگاه کردن به امور و تصاویر شهوت زا دوری کنید.
6- از نگاه کردن و دستورزی به اندام جنسی خود پرهیز کنید.
7- هرگز به رو نخوابید.
8 - هیچگاه تنها در یک مکان نباشید تا فرصت و زمینه گناه از بین برود.
9- برای تخلیه انرژی زاید بدن به طور منظم و زیاد ورزش کنید.
10- هیچگاه بیکار نباشید و همیشه برای مشغول ساختن خود به فعالیتی مطلوب و مثبت برنامه داشته باشید- كل سازی ، منجق دوزی ، خیاطی و... -
11 - روزه تربیتی بگیرید، یعنی به خدای منان بیشتر در ارتباط باشید و سعی كنید با همسر خود همراه باشید و با تلقین از بودن در كنار همسرتان و روابط كلامی وجنسی با همسر خود احساس لذت ببرید .
12- هرگز به نامحرم نگاه نکنید، حتی اگر به ارتباط کلامی با آنها مجبور باشید.
13- با جنس مخالف رفتار متکبرانه داشته باشید. هرگز با روی باز و نرمی با آنها برخورد نکنید.
14- هرگاه افکار جنسی به ذهن شما حمله ور شد ذهن خود را مثلاً با بستن یک کش به مچ دست خود و کشیدن و رها کردن آن از آن افکار منصرف کنید. به خود هشدار دهید.
15- به بدی این گناه و عواقب آن بیاندیشید .
16- به محض لغزش فوراً توبه کنیدو هرگز از رحمت خدا مأیوس نباشید و بدانید رحمت خدا از گناه شما بزرگتر است.
17- سعی کنید که به مرور دفعات این عمل را کاهش دهید .
18- قرآن زیاد بخوانید و در معانی آیات آن تفکر کنید.
20-در مجالس مذهبی، دعا و توسل و موعظه زیاد شرکت کنید.
21- از کتبی که جنبه موعظه و بیدارگری قلبی دارد بهره بگیرید و مقید باشید در روز چند ساعت به مطالعه اینگونه کتب بپردازید . برای مثال مجموعه کتابهای شهید دستغیب توصیه میشود به خصوص کتاب گناهان کبیره، قلب قرآن، ایمان، قلب سلیم و معاد و….
22- اوقات فراغت خود را با مطالعه، ورزش، زیارت، عبادت و عیادت از نزدیکان و... پر کنید.
23-به معاد و قیامت فکر کنید.
24- ذکر لاحول ولا قوة الا باللَّه را زیاد بر زبان جاری سازید.
25- استمنا منافاتی با نماز خواندن ندارد و اگر خدایی نکرده هر روز هم این کار را می کنید با غسل و تیمم حتما سعی کنید عبادتهای خود مانند نماز و روزه و... انجام دهید . این کار به نوبه خود تاثیر به سزایی در ترک این عمل دارد .
26- از محیطهای آلوده، سخت دوری کنید و بیشتر وقت خود را در کتابخانه بگذرانید و بیعلت در خیابانهای آلوده پرسه نزنید .
27- بعد از موفقیت در ترک حتی به طور موقت خود را تشویق نمایید . مثلا اگر یک روز توانستید استمنا نکنید جایزه ای به خود بدهید ( مثلا یک بستنی یا هر چه که دوست دارید ) . اگر این مدت بیشتر شد این روند را ادامه دهید .
اما نکته قابل توجه
این راهکارها وقتی نتیجه میبخشد که هر چه دقیقتر به آن عمل شود. زمان نتیجه آن بستگی به شرایط و خصوصیات افراد دارد، ازاینرو پیگیر زمان نتیجه نباید بود. فقط انرژی شما صرف عمل به دستورها شود.
به فرموده قرآن: و مِن آیاته أنْ خلق لکم مِن أنفسکم أزواجاً لتسکنوا إلیها از نشانه های خدا این است که از جنس خودتان همسرانی برای شما آفرید تا در کنار آن ها آرامش بیابید . (روم،(30)آیه 21)
زن مایه آرامش خاطر مرد و مرد مایه ارامش زن است آرامش زن و مرد در اثر ازدواج از این جا ناشی میشود که این دو جنس مکمل یکدیگر و مایه شکوفایی و نشاط و پرورش یکدیگرند و هر یک بدون دیگری ناقص است.
طبیعی است که باید میان یک موجود و مکمل وجود او چنین جاذبه نیرومندی وجود داشته باشد.
به قول مفسر بزرگ علامه طباطبایی."هر یک از مرد و زن از جهاز تناسل دستگاهی دارند که این دستگاه به کار نمی افتد مگر وقتی که با دستگاه طرف مقابل جمع شود،که از مجموع آن توالد و تناسل صورت می‌گیرد.پس هر یک از آن دو در حد خود ناقص و محتاج دیگری است و از كنار هم بودن احساس لذت و ارامش خاطر خاصی به انها دست می دهد اما چه طور می شود زن و شوهر از كنار هم بودن انطور كه باید احساس لذت و خوشبختی نمی كنند ؟
موانع محبت چیست؟موانع محبت عبارتند از:
1ـ خودخواهی: منشأ اصلى عداوت و درگیری، خودخواهى است. كسى كه به اسارت خود در آید و حاضر به دیدن مصالح جمعی نباشد خود را از محبت اطرافیان محروم می كند و شخص خود ارضا در واقع خود خواهی است كه فقط به فكر لذت بردن نفس خود است و جسم و جان و روح خود را فراموش می كند ضمن اینكه در اینده در صورت تشكیل خانواده نخواهد توانست با همسرش ارتباط طبیعی داشته باشد به همین خاطر در حق همسر اینده خود نیز ظلم می كند هر چند مشكلات عدیده دیگری هم دامن گیرش خواهد شد .
2ـ ناآشنایی با وظایف: گاهى كشمكش و بی محبتی بین والدین و فرزندان در اثر عدم اطلاع از وظایف و مسئولیت ها است . اعضای خانواده كه از حدود اختیارات و مسئولیت هاى خود بى اطلاع اند والدین وظایفی در قبال فرزندان دارند و فرزندان نیز وظایفی در قبال والدین ، وظیفه والدین اماده كردن كودكان خود برای رویاروی با شرایط بلوغ جنسی و فكری است انها می توانند فرزندان خود را با اموزش احكام بلوغ و ارایه راهكار برون رفت از مشكلات احتمالی در این زمینه انها را اماده ورود به دنیای بزرگان كنند و با مشاوره های به موقع و دلسوزانه فرزندان خود را واكسینه كنند تا با خطرات احتمالی از پا نیفتنند .
3 ـ سخت گیری: تعاون و همكارى در گرو برخوردارى از روحیة گذشت و چشم پوشى و بخشش خطاها و لغزش هاى جزئى است. اگر اعضاى یك خانواده در پى یافتن عیوب یكدیگر و بزرگ نمودن آن باشند و در تعقیب آن سخت گیرى نمایند، عداوت و دشمنى بین آنها حاكم خواهد شد و نتیجه این كار فاصله گرفتن اعضای خانواده از همدیگر خواهد شد و چه بسا نوجوانان بی تجربه ای برای تنوع بخشی به زندگی خود اقدام به بازی با عورت خود كند كه به مرور زمان به این كار عادت خواهد كرد ، از این رو به والدینی كه دارای فرزند نوجوان و جوان هستنند پیشنهاد می شود اصل تغافل و گذشت و اغماض را جایگزین قهر و نزاع كنند و به جای دعوا با مشاوره های پدرانه لج و لجبازى و روحیة عدم گذشت جوانان خود را به پیوند هاى دوستى و یگانگى مبدل سازند و انها را در انتخاب مسیر درست زندگی یاری فرمایند.
4 ـ عدم رشد فكرى و اخلاقی: شكى نیست كه افراد با یكدیگر اختلاف نظر دارند. دو نفر در جهان پیدا نمى شود كه از لحاظ جسمى و روحى و فكرى یكسان باشند. در صورتى كه انسان به رشد اخلاقى نرسیده باشد و به سعة صدر و بلند نظرى و تحمل و نرمى و بردبارى متصف نشده باشد، آمادگى اخلاقى براى هضم نقاط اختلاف ندارد. از این رو انتظار دارد دیگران در همة موارد از او پیروى كنند. همین امر زمینة درگیرى را فراهم مى سازد پدر و مادر می توانند با تربیت صحیح فرزندان خود را با این واقعین اشنا كنند كه براورده شدن ارزوها نسبی است به این معنا كه ارزوهای انسان به تناسب تلاش و اقتضای زمان قابل دسترسی است و از غیر این راه قابل دسترسی نخواهند بود و اگر كسی خواهان دسترسی به آمال و ارزوهای خود از غیر مسیر طبیعی باشد بی شك موجب خسران و ضرر خودش خواهد انجامید و در نتیجه از همان حداقل هایی هم كه می توانست به دست بیاورد محروم خواهد شد اگر جوانی این واقعیت را بپذیرد كه راه ارضائ جنسی ازدواج است بی شك به طرف بیراهه نخواهد رفت و تمام عزم خود را برای تشكیل كانون گرم خانواده جزم خواهد كرد .
5 - مرحلة ترس و خشونت: با این عمل زمام اختیار و كنترل اعصاب از انسان سلب میشود. و چه بسا باعث نفرت زن و شوهر از همدیگر شده و به فاصله گرفتن ان دو از هم بینجامد .
تکلیف برای ارضای غرایز چیست؟
در ابتدا باید پرسید که چه کسی گفته امروز امکان ازدواج فراهم نیست؟
چگونه این تفکر در ذهن ما جای گرفته است؟ عدم امکان را چه کسی به ما تحمیل کرده است؟ آیا واقعاً این گونه است؟
مطمئناً غریزه جنسی از نیرومند ترین غرایز در وجود انسان است که خداوند آن را در وجود وی قرار داده و اهداف و مصالح خاصی نیز بر آن مترتب است.
به خاطر وجود همین غریزة نیرومند است که انسان گرایش به جنس مخالف می یابد و با همة مشکلاتی که وجود دارد یا تصور می شود به ازدواج روی می آورند و حاضرند بسیاری از سختی ها و مشکلات را به خاطر آن تحمّل کنند یا برخود هموار نمایند و از بسیاری از خواسته های خود یا خودخواهی ها بکاهند.
در توضیح المسائل آمده: اگر کسی به جهت زن نداشتن به گناه می افتد بر او واجب است ازدواج کند.
در بسیاری مواقع عدم امکان ازدواج مشکل بودن آن از طرف خودمان است یعنی دختران یا پسرانی که می خواهند ازدواج کنند سخت گیری های بی موردی دارند که با توجه به اهمیت این مسئله باید تعدیل شده و آرزوها و خواسته ها را کمتر نمایند.
بعضی از مشکلات مربوط به فرهنگ جامعه است یا از طرف پدر و مادر و خواسته های غیر منطقی که دارند، تحمیل می شود و یا به نوعی در ذهن اشخاص القا می شود که رفع این مسائل نیز نیاز به تلاش جوانان دارد تا زمینه های مناسب و مساعد را آماده سازند.
در هر حال جوانان هستند که باید برای خود چاره ای بیندیشند که آیا خویش را تسلیم گناه با همه عواقب و دور شدن از رحمت الهی کنند، یا این که زمینه و شرایط ازدواج را فراهم آورندو یا اگر در مدتی که این زمینه فراهم نیست عفت و پاکدامنی را پیشه سازند در عین حال که به فکر ایجاد زمینه و آمادگی هستند.
پیامبر اسلام فرمود: از گروه جوانان هر یک از شما که قدرت ازدواج دارد حتماً اقدام کند زیرا بهترین وسیله است که چشم را از نگاه های آلوده و عورت را از بی عفتی محافظت می کند.( مکارم الاخلاق، ص 100.)
در عین حال قرآن مجید راه مقابله با طغیان غریزه جنسی را در صورت فراهم نبودن زمینة ازدواج عفت پیشگی و یا خویشتن داری در امور جنسی می داند و می فرماید: آن ها که وسیلة ازدواج ندارند باید عفت پیشه کنند تا خداوند آنان را به فضلش بی نیاز کند.( نور (24) آیة 33)
البته این امر نیاز به مقاومت سرسختانه دارد که در روایات به عنوان جهاد اکبر مطرح شده است.
تسهیل کنترل غریزة جنسی در گرو اموری است:
1ـ طرد افکار شیطانی: مشکل ترین مرحلة رویارویی با انحراف جنسی سالم سازی اندیشه و پرهیز از افکار شهوی است. امام علی(ع) می فرماید: «کسی که در اطراف گناه بسیار بیندیشد، سرانجام به آن کشیده خواهد شد . (غررالحکم، ج 5، ص 321)
2ـ پر کردن اوقات فراغت با مطالعه، تفریح، مسافرت و غیره.
3ـ کنترل چشم و دل: نگاه راهبر دل و دام شیطان و بذر شهوت است. برای مهار غریزة جنسی باید از دیدن آن چه که میل جنسی را تحریک می کند خودداری کرد. امام علی(ع) می فرماید: بهترین عامل رو گردانی از شهوات، فروبستن چشم ها است . (همان، ج 6، ص 164.)
4ـ عدم آمیختگی زن و مرد: همنشینی زن و مرد و همسخن شدن و خلوت کردن با یکدیگر زمینة لغزش را فراهم می کند.
5 ـ کم خوری: یکی دیگر از راه های کنترل غریزة جنسی دوری از پرخوری است. از این رو در روایات اسلامی از روزه داری به عنوان عامل تعدیل غریزة جنسی یاد شده است.
پیامبر اکرم(ص) می فرماید: ای جوانان، هر یک از شما قدرت ازدواج دارد ازدواج کند و اگر قدرت ندارد روزه بگیرد، زیرا روزه گرفتن برای کنترل شهوت مفید است».(بحارالانوار، ج 100، ص 220)
6 ـ یکی از راه های آرام کردن طوفان غریزة جنسی در انسان، ورزش و فعالیت بدنی است، زیرا ورزش مقدار فراوانی از انرژی های بدنی و فکری انسان را به خود اختصاص می دهد و از مسایل دیگر کم می کند.
7 ـ آخرت گرایی: توجه به پاداش اخروی دربارة کسانی که دامن خود را از گناه پاک داشته اند. امام علی(ع) می فرماید: «کسی که به بهشت علاقه دارد، خواهش های نفس و شهوات را فراموش کند . نهج البلاغه، قصار 30.
8 ـ یاد مرگ: رسول خدا(ص) اصحاب خود را دربارة مرگ بسیار سفارش می کرد و می فرمود: زیاد مرگ را یاد کنید، زیرا یاد مرگ شکنندة لذات نفسانی و مانع میان تو و شهوات است .
چگونه می توانیم به هنگام گناه ، خود را کنتر ل کنیم؟
1- تصمیم جدی و قاطع بر گناه نكردن تا انسان عزم راسخ بر ترك گناه نداشته باشد، چندان توفیقی در عدم ارتكاب گناه به دست نمی آورد.
2- ترك زمینه گناه: پیشگیرى از گناه آسان ترین راه مبارزه با گناه است . جوانى كه مى خواهد گناه نكند باید خود را از صحنه هاى گناه دور نگه دارد.
3 - ترك مصاحبت با دوستان ناباب: دوستانى كه باعث مىشوند انسان مزه گناه را مزمزه كند، در واقع دشمن هستند و باید از آنها پرهیز كرد.
4- ترك فكر گناه: ترك زمینه گناه سهم به سزایى در ترك فكر گناه دارد. ازاینرو هر چه بیشتر و دقیقتر زمینه گناه ترك شود فكر گناه كمتر به سراغ انسان مىآید. این فكر گناه است كه شوق در انسان ایجاد مىنماید و بعد از شوق ارادهى عمل سپس خود گناه محقق مىشود، مسلما تا اراده و شوق و میل نسبت به كارى نباشد انسان مرتكب آن كار نمىگردد.
5- اشتغال به برنامه شبانهروزى: حتما باید شبانهروز خود را با برنامهریزى صحیح و متناسب وضع روحى و جسمى خود پر كنیم و هیچ ساعت بیكارى نداشته باشیم تا نفس، ما را مشغول كند. در اوقات بیكارى وسوسههاى نفس و شیطان به سراغ انسان مىآید و او را به فكر گناه و سپس به خود گناه مىكشاند
6- تفكر در عواقب زیان بار گناه: اگر انسان توجه كامل داشته باشد كه معصیت افزون بر آثار سوء دنیوی، چه عذاب های غیر قابل تحمل اُخروی به دنبال دارد مطمئناً از گناه دوری می جوید.
7- باور كردن این كه شیطان و نفس امّاره دشمن انسانند : وقتی انسان یقین پیدا كرد كه اینان دشمن اویند، به حرف آنان گوش نداده و گناه نمی كند. قرآن می فرماید: ای بنی آدم، آیا با شما پیمان نبسته بودم كه شیطان را نپرستید كه او دشمن آشكار شما است؟!.( یس (36) آیة 60)
در آیة دیگر فرمود: نفس اماره بسیار وادار كننده به بدی است.( یوسف (12) آیة 14)
7- زیاد سبحان الله و لا اله الا الله گفتن، كه باعث می شود شیطان از انسان دور شود. وقتی شیطان از انسان دور شود، دیگر گناه نمی كند.
8- نماز نماز آدمى را از كارهاى زشت و گناه باز مى دارد.( عنكبوت (29) آیهء 45)
چطور می‌توانیم شیطان را از خود دور کنیم؟
برای رویارویی با وسوسه های شیطانی، ابتدا باید دشمن و راههای نفوذ او را شناخت و او را مهار کرد و سپس او را به عقب راند و در گامهای نهایی او را به اسارت کشید. در این جهت راههای مبارزه با وساوس شیطانی عبارتند از:
1- نگهبانی و مراقبت: شیطان با جان ما سر و کار دارد. از این رو باید از آن حراست کنیم. راه های مراقبت عبارتند از:
تقوا پیشگی: تقوا را لباسی بر اندام جان آدمی است که آن را به خوبی می پوشاند و حفظ می کند: لباس التّقوی ذلک خیر بهترین جامه تقوا است.
کنترل اعضا و جوارح: زبان، چشم، گوش، فکر و همه اعضا و جوارح، درهای ورودی به قلب اند. پس باید اینها را کنترل کرد.
محاسبه: بعد از کنترل نوبت به محاسبه می رسد، یعنی برای جبران ضعفها و برنامه ریزی برای آینده ارزیابی لازم است.
2- واکنش مناسب: در برابر هر وسوسهای باید واکنش مناسب صورت گیرد.
3- استعاذه: در برابر هجوم وسوسههای شیطان، لازم است به پناهگاهی مطمئن پناه ببرید و آن توجه به خدا و یاد او است. قرآن مجید می فرماید: "اگر از شیطان وسوسهای به تو رسد، به خدا پناه ببر که او شنوای دانا است".( اعراف (7) آیه 200)
4- مجهز شدن به تجهیزات: در برابر تهاجم وسیع شیطان، باید در میدان کارزار، همواره مسلح باشیم. برخی از تجهیزات در حدیث پیامبر اکرم(ص) مطرح شده است. حضرت می فرماید: "آیا شما را آگاه کنم بر کاری که اگر انجام دادید، شیطان از شما فاصله می گیرد، به اندازه فاصله مشرق تا مغرب؟ گفتند: آری. فرمود: روزه صورت شیطان را سیاه می کند و صدقه، کمرش را می شکند. دوستی برای خدا و کمک برای عمل صالح، پشت او را می برد و استغفار بند دلش را می برد".( سفینة البحار، ج 2، ص 64)
5- آشنایی با دامهای شیطان: برای رهایی از وساوس شیطانی باید مواظب دامهای او بود. یکی از دامهای خطرناک شیطانی، دوستی اجانب و افراد نامحرم و ایجاد ارتباط گفتاری لمسی با انها است .
6- انجام یک سری مستحبات مثلاً همیشه با وضو بودن و زبان را به ذکر مخصوصاً "لا حول و لا قوة الاّ باللَّه العلی العظیم" عادت دادن.نیز خواندن قرآن در اوقات مختلف.
7- خود را از بیکاری، تنهایی و عوامل وسوسهانگیز دور نگه داشتن.
8- ذهن را همواره به امور ارزشمند متوجه ساختن و عادت دادن.
9- مطالعه و تفکردربارة خدا و قیامت.
10- به طور