رشته پلو يكي از اصيل ترين غذاهاي ايراني است كه پيشينه اي بسيار تاريخي دارد . در قديم كه خانمها رشته پلويي را در ضخامت هاي مختلف ( براي مصارف گوناگون ) در منزل تهيه ميكردند ، مسلما كيفيت غذا بسيار بالاتر از رشته پلو هاي امروزي بود و به همين دليل در بعضي از مناطق ( خاصه شهر تبريز ) علاوه بر شب عيد كه معتقد بودند خوردن رشته پلو در اين شب باعث ميشود رشته كار در سال آينده به دست خانواده بيايد، در شب بله برون نيز خانواده عروس كنار غذاهاي سنتي ديگر رشته پلو نيز سرو ميكردند و معتقد بودند براي شگون و رشته يابي !! زندگي مشترك زوج جوان آمد كار دارد !
البته هنوز هم در شهر تبريز كم و بيش اين رسم بين خانواده هاي اصيل تبريزي رعايت ميشود .
با رشته پلويي خانگي نوعي غذاي بسيار لذيذ و بسيار بسيار سنتي ديگر هم طبخ ميشود كه انشالله در آينده دستور طبخ اين غذا نيز در منوي مطبخ خاله خانم قرار خواهد گرفت .
غذاي مذكور " دمي بلغور" يا " تاپلاما " نام دارد و حتما بايد با رشته خانگي ( كه ضخامتي بيشتر از رشته هاي كارخانه اي دارد ) تهيه شود .
مواد لازم براي 4-6 نفر :
برنج --------------------------- 4 پيمانه
رشته پلويي ------------------ 300 گرم
گوشت ران گوسفند --------- 500 گرم
زعفران خشك ---------------- 1 قاشق چاي خوري
پياز --------------------------- 2 عدد متوسط
برگ بو ------------------------ 1 عدد
نمك ، زرد چوبه --------------- به مقدار لازم
طرز تهيه :
گوشت را با يك عدد پياز و يك عدد برگ بو ( بدون نمك ) و 6-8 ليوان آب ، بگذاريد به مدت 2 ساعت بپزد.
در قابلمه مورد نظر آب جوش بياوريد و بعد از جوشيدن آب ، يك قاشق غذا خوري نمك به آن اضافه كنيد.
آب برنج از قبل خيس خورده را خالي كنيد و برنج را داخل آب در حال جوش بريزيد . 5 دقيقه مانده به زمان آبكش كردن برنج * ، رشته پلويي را به برنج اضافه كنيد و بعد از 5 دقيقه برنج و رشته را آبكش كنيد .
كف قابلمه را مقداري روغن بريزيد و ته ديگ مورد نظر را بچينيد . مخلوط برنج و رشته را داخل قابلمه بريزيد و سعي كنيد مخلوط را به سمت داخل قابلمه جمع كنيد تا در اثر تماس با ديواره هاي قابلمه در حين مدت دم كشيدن نسوزند .
با ته گفگير حفره هايي به ارتفاع كل برنج روي قسمت هاي مختلف برنج ايجاد كنيد تا بخار خارج شود و برنج خمير نشود .
زعفران را در نصف استكان آب جوش حل كنيد و استكان حاوي زعفران را در گوشه اي روي برنج بگذاريد تا كاملا دم بكشد و غليظ شود .
يك ليوان آب جوش را با دو قاشق غذا خوري روغن ( ترجيحا جامد ) مخلوط كنيد و روي برنج بريزيد . حرارت زير قابلمه را بالا ببريد تا پلو بخار كند . اول دم كني و بعد درب قابلمه را ببنديد و بعد حرارت زير پلو را پائين بياوريد و 1 ساعت صبر كنيد تا برنج كاملا دم بكشد .
بعد از اينكه گوشت پخت، پياز و برگ بوي داخل گوشت را دور بيندازيد . يك عدد پياز باقيمانده را خلال خرد كنيد و در مقداري روغن تفت دهيد تا طلايي شود . بعد مقداري زرد چوبه به پياز اضافه كنيد .
گوشت را به قطعات مورد نظر خرد كنيد و همراه با پياز كمي سرخ كنيد تا طعم دار شود .
در اين مرحله مقداري نمك و زعفران دم كرده هم به گوشت بيفزايئد .
بعد از طعم دار شدن گوشت و دم كشيدن پلو ، در ديس مورد نظر براي سرو ، نيمي از پلو را بريزيد و بعد گوشت را روي برنج قرار دهيد و مقداري از آب گوشت را روي گوشت و برنج بريزيد . بقيه برنج را روي گوشت بريزيد و روي پلو را با نساي زعفراني تزئين و غذا را سرو كنيد .
نكته :
* براي تشخيص بهترين زمان آبكش كردن برنج به پست زرشك پلو مجلسي مراجعه كنيد .
در صورت امكان نيمي از آبي كه براي جوشاندن برنج استفاده ميكنيد ، از آب گوشت صاف شده باشد.
به صورت غير مجلسي ميتواند رشته پلو را با گوشت خورشي ( گوساله ) هم تهيه كنيد . كه در اين روش نيز مراحل كار به همين صورت خواهد بود .
فقط چون گوشت خورشي قطعات كوچك تري دارد ، گوشت را هنگام كشيدن پلو در ديس لايه لايه بين برنج بكشيد و مقداري از گوشت را نيز در آخر كار دور ديس بريزيد .
اگر به جاي رشته پلويي از رشته فرنگي استفاده ميكنيد، رشته فرنگي را قبل از ريختن داخل برنج چند دقيقه در روغن تفت دهيد تا كاملا قهوه اي شود :
۵ دقيقه جوشاندن رشته همراه برنج براي جلوگيري از خشك شدن رشته هنگام دم كردن پلو است .
به طور سنتي براي ته ديگ رشته پلو از برش هاي كدو حلوايي به ضخامت يك سانتي متر، استفاده ميشود . اگر از اين روش استفاده ميكنيد توجه داشته باشيد كه كدو حلوايي مقداري طعم نهايي غذا را شيرين ميكند . براي جلوگيري از اين اتفاق قبل از چيدن برش هاي كدو حلوايي ته قابلمه دو طرف آنها را با مقداري آبغوره يا آب نارنج و كمي نمك مزه دار كنيد . دقت كنيد كه براي مزه دار كردن برش هاي كدو حلوايي از آبليمو استفاده نكنيد . آبليمو در اثر دم كشيدن تلخ ميشود .
البته هنوز هم در شهر تبريز كم و بيش اين رسم بين خانواده هاي اصيل تبريزي رعايت ميشود .
با رشته پلويي خانگي نوعي غذاي بسيار لذيذ و بسيار بسيار سنتي ديگر هم طبخ ميشود كه انشالله در آينده دستور طبخ اين غذا نيز در منوي مطبخ خاله خانم قرار خواهد گرفت .
غذاي مذكور " دمي بلغور" يا " تاپلاما " نام دارد و حتما بايد با رشته خانگي ( كه ضخامتي بيشتر از رشته هاي كارخانه اي دارد ) تهيه شود .
مواد لازم براي 4-6 نفر :
برنج --------------------------- 4 پيمانه
رشته پلويي ------------------ 300 گرم
گوشت ران گوسفند --------- 500 گرم
زعفران خشك ---------------- 1 قاشق چاي خوري
پياز --------------------------- 2 عدد متوسط
برگ بو ------------------------ 1 عدد
نمك ، زرد چوبه --------------- به مقدار لازم
طرز تهيه :
گوشت را با يك عدد پياز و يك عدد برگ بو ( بدون نمك ) و 6-8 ليوان آب ، بگذاريد به مدت 2 ساعت بپزد.
در قابلمه مورد نظر آب جوش بياوريد و بعد از جوشيدن آب ، يك قاشق غذا خوري نمك به آن اضافه كنيد.
آب برنج از قبل خيس خورده را خالي كنيد و برنج را داخل آب در حال جوش بريزيد . 5 دقيقه مانده به زمان آبكش كردن برنج * ، رشته پلويي را به برنج اضافه كنيد و بعد از 5 دقيقه برنج و رشته را آبكش كنيد .
كف قابلمه را مقداري روغن بريزيد و ته ديگ مورد نظر را بچينيد . مخلوط برنج و رشته را داخل قابلمه بريزيد و سعي كنيد مخلوط را به سمت داخل قابلمه جمع كنيد تا در اثر تماس با ديواره هاي قابلمه در حين مدت دم كشيدن نسوزند .
با ته گفگير حفره هايي به ارتفاع كل برنج روي قسمت هاي مختلف برنج ايجاد كنيد تا بخار خارج شود و برنج خمير نشود .
زعفران را در نصف استكان آب جوش حل كنيد و استكان حاوي زعفران را در گوشه اي روي برنج بگذاريد تا كاملا دم بكشد و غليظ شود .
يك ليوان آب جوش را با دو قاشق غذا خوري روغن ( ترجيحا جامد ) مخلوط كنيد و روي برنج بريزيد . حرارت زير قابلمه را بالا ببريد تا پلو بخار كند . اول دم كني و بعد درب قابلمه را ببنديد و بعد حرارت زير پلو را پائين بياوريد و 1 ساعت صبر كنيد تا برنج كاملا دم بكشد .
بعد از اينكه گوشت پخت، پياز و برگ بوي داخل گوشت را دور بيندازيد . يك عدد پياز باقيمانده را خلال خرد كنيد و در مقداري روغن تفت دهيد تا طلايي شود . بعد مقداري زرد چوبه به پياز اضافه كنيد .
گوشت را به قطعات مورد نظر خرد كنيد و همراه با پياز كمي سرخ كنيد تا طعم دار شود .
در اين مرحله مقداري نمك و زعفران دم كرده هم به گوشت بيفزايئد .
بعد از طعم دار شدن گوشت و دم كشيدن پلو ، در ديس مورد نظر براي سرو ، نيمي از پلو را بريزيد و بعد گوشت را روي برنج قرار دهيد و مقداري از آب گوشت را روي گوشت و برنج بريزيد . بقيه برنج را روي گوشت بريزيد و روي پلو را با نساي زعفراني تزئين و غذا را سرو كنيد .
نكته :
* براي تشخيص بهترين زمان آبكش كردن برنج به پست زرشك پلو مجلسي مراجعه كنيد .
در صورت امكان نيمي از آبي كه براي جوشاندن برنج استفاده ميكنيد ، از آب گوشت صاف شده باشد.
به صورت غير مجلسي ميتواند رشته پلو را با گوشت خورشي ( گوساله ) هم تهيه كنيد . كه در اين روش نيز مراحل كار به همين صورت خواهد بود .
فقط چون گوشت خورشي قطعات كوچك تري دارد ، گوشت را هنگام كشيدن پلو در ديس لايه لايه بين برنج بكشيد و مقداري از گوشت را نيز در آخر كار دور ديس بريزيد .
اگر به جاي رشته پلويي از رشته فرنگي استفاده ميكنيد، رشته فرنگي را قبل از ريختن داخل برنج چند دقيقه در روغن تفت دهيد تا كاملا قهوه اي شود :
۵ دقيقه جوشاندن رشته همراه برنج براي جلوگيري از خشك شدن رشته هنگام دم كردن پلو است .
به طور سنتي براي ته ديگ رشته پلو از برش هاي كدو حلوايي به ضخامت يك سانتي متر، استفاده ميشود . اگر از اين روش استفاده ميكنيد توجه داشته باشيد كه كدو حلوايي مقداري طعم نهايي غذا را شيرين ميكند . براي جلوگيري از اين اتفاق قبل از چيدن برش هاي كدو حلوايي ته قابلمه دو طرف آنها را با مقداري آبغوره يا آب نارنج و كمي نمك مزه دار كنيد . دقت كنيد كه براي مزه دار كردن برش هاي كدو حلوايي از آبليمو استفاده نكنيد . آبليمو در اثر دم كشيدن تلخ ميشود .
