روز جهانی سالمندان
دنیا به سرعت رو به پیر شدن می رود آیا متوجه هستیم ؟
در همه کشورها بخصوص کشورهای پیشرفته اقدامات کمکی برای سالم ماندن و فعال بودن سالمندان یک موضوع لوکس نیست بلکه یک ضرورت است .
سالمندی یک امتیاز و یک موفقیت اجتماعی است .
همچنین یک چالش نیز می باشد که بر تمام جنبه های اجتماعی در قرن ۲۱ تأثیر می گذارد . چالشی که مخاطب آن هم دولت و هم بخش خصوصی می باشد و نیاز به بررسی های و استراتژی خاص خود را دارد .
تعداد سالمندان ( ۶۰ سالا به بالا ) در سال ۲۰۰۰ به تعداد ۶۰۰ میلیون نفر بوده که تاسال ۲۰۲۵ به ۲/۱ بیلیون نفر و تا سال ۲۰۵۰ به ۲ بیلیون نفر می رسد . امروزه در حدود دو سوم سالمندان در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند که این رقم تا سال ۲۰۲۵ به ۷۵ درصد می رسد .
در کشورهای توسعه یافته رشد گروه جمعیتی بالای ۸۰ سال سرعت یافته است .
بطور معمول طول عمر زنان بیشتر از مردان می باشد . در نتیجه در سنین خیلی بالا نسبت زن به مرد ۲ به ۱ می باشد .
●سالمندی فعال
فعالیت بدنی در همه سنین موجب سلامت جسمی و عامل دوری از ابتلا به انواع بیماری ها محسوب می شود . فعالیت فیزیکی موجب بهبود بهداشت روان ، کنترل حرکتی و فعالیت های شناختی ذهنی می گردد . در صورتی که افراد مسن چنین سبکی را برای زندگی انتخاب نمایند ، هم از جنبه جسمی سلامت خود را حفظ می کنند و هم در ارتباط اجتماعی خود با سایرین موفق می شوند .
بدین ترتیب فعالیت بدنی باعث می شود تا انسان :
از بیماری های قلبی و سکته مغزی نجات پیدا کند .
به فشار خون و عوارض آن دچار نشود .
از بیماری قند به ویژه نوع دوم آن دور بماند .
با خوردن غذای خوب و مناسب به بلای سنگینی وزن و چاقی دچار نشود .
به بیماری پوکی استخوان و یا نرمی استخوان مبتلا نشود .
نزد دیگران محترم تر و توانائی هایش بیشتر شود و مزاج سالم تری پیدا کند .
هر چه عمر می گذرد ، اهمیت سلامت جسمی بیشتر نمایان می شود . انجام تمرین های منظم و هدفمند و داشتن نشاط بدنی بهترین راه ممکن برای دوری از انواع بیماری هاست ، بیماری های گوناگونی که معمولاً عموم اشخاص در سنین بالا به آن دچار می شوند و گاهی انجام این تمرین ها منجر به رفع عوارض بیماری های قبلی نیز می شود . بهبود انعطاف پذیری ، حفظ تونیسته و تعادل عضلانی می تواند در پیشگیری از افزایش بسیاری از علل ناتوانی در بین سالمندان کمک کند . تحقیقات علمی ثابت نموده است که شیوع بیماریهای روانی در بین مردمی که دارای فعالیت های بدنی بیشتر هستند ، کمتر مشاهده می شود .
فعالیت های فیزیکی مفید حتی اگر درسنین بالا نیز شروع شود ، بسیار لذت بخش و مفید است و در رفع بیماری های شایع سالمندان نظیر بیماری های قلبی و عروقی ، آرتریت ، استئوپروز و فشار خون بالا و غیره کمک مؤثری می کند . اگر تمرین ها و فعالیت های فیزیکی به طور مرتب و منظم انجام گیرد ، به بهبود و تسکین دردها و ناتوانی های همراه با این بیماریها منجر می شود و حتی اگر از سنین پایین شروع شود ، می تواند پیشگیری کننده باشد .
فعالیت های فیزیکی در پیشگیری از ابتلا به بعضی اختلالات روانی مانند افسردگی و بیماری آلزایمر بسیار مؤثر است . فعالیت های ورزشی سازمان یافته برای رفع هیجانات فردی مناسب بوده و به طور مثال قدم زدن برای فرد این فرصت را ایجاد می کند تا به جامعه نزدیکتر شود و سبب کاهش احساس تنهایی ، دلتنگی و سرخوردگی اجتماعی شود . این فعالیت ها اعتماد به نفس و خوداتکایی که پایه و اساس سلامت روانی می شود را تقویت می نماید .
آرتریت در بین بالغین و سالمندان یکی از عواملی است که سبب محدودیت فیزیکی انها می شود . فعالیت های فیزیکی در کنترل التهاب و درد مفاصل وارد عمل میشوند و عواقب این بیماری ها را روز به روز کاهش می دهند . به همین خاطر سالمندان باید همانند سایر مردم فعالیت های فیزیکی مورد علاقه خود را انجام دهند و در صورتی که دارای شرایط خاص مثل ناتوانی هایی در تحرک باشند با مراجعه به پزشک و مشاوره می توانند فعالیت فیزیکی خود را ادامه دهند . به طور کلی فعالیت هایی نظیر قدم زدن ، شنا کردن ، حرکات کششی ، باغبانی و دوچرخه سواری برای میانسالان مفید است .
از آنجا که جمعیت سالمندان بالای ۶۰ سال در بیست سال آینده دو برابر خواهد شد . از این رو کاهش و به تأخیر افتادن ناتوانی مربوط به سن ، شاخص مهم بهداشت عمومی محسوب شده و فعالیت فیزیکی نقش مهمی در حفظ و پایداری سلامتی در کلیه سنین بازی می کند .
● فواید فعالیت های فیزیکی
حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت فیزیکی ساده و منظم نظیر قدم زدن فواید بسیار زیادی را عاید فرد میکند که عبارتند از :
کاهش خطر مرگ زودرس
کاهش خطر پیشرفت بیماریهای قلبی بیش از ۵۰ درصد
کاهش پیشرفت انواع سرطان ها به خصوص سرطان روده بیش از ۵۰ درصد
کاهش پیشرفت دیابت نوع دوم به میزان بیش از ۵۰ درصد
کمک به پیشگیری و یا کاهش فشار خون
کمک به پیشگیری و یا کاهش پوکی استخوان و در نتیجه کاهش خطر شکستگی مفصل ران به میزان بیش از ۵۰ درصد در زنان
کاهش خطر پیشرفت کمردرد
ارتقاء وضعیت روحی روانی و کاهش استرس ، اضطراب و احساس افسردگی و تنهایی
کمک به کنترل رفتارهای پرخطر مانند مصرف سیگار ، مواد مخدر ، الکل و ...
کمک به کنترل وزن و پایین آوردن خطر چاقی به میزان ۵۰ درصد
کمک به حفظ سلامت ساختمان عضلانی و اسکلتی
انجام دادن نرمش های منظم حداقل ۲۰ درصد به بهبود زندگی بزرگسالانی که یک جا می نشیند ، مثل کارمندان و غیره کمک می کند . این امکان وجود دارد که فردی که هر روز با نرمش جسمش را سرحال و شاداب می کند ، نسبت به کسی که ده یا پیست سال از او کوچک تر است ، اما اهل نرمش و ورزش نیست ، خیلی بهتر و راحت تر زندگی کند و حتی بیشتر از او هم زنده بماند . مهم این است که فرد بتواند در تمام سالهای زندگی اش سالم و سرحال دنیا را ببیند و از آن لذت ببرد .
ما می دانیم که انجام فعالیت هایی چون قدم زدن ، دوچرخه سواری یا سایر فعالیت ها به آسانی باعث می شود که احساس بهتری داشته باشیم اما زمانی که این فعالیت ها را به طور مستمر و منظم دنبال می کنیم ، نه تنها باعث بهبود و حفظ سلامت خود شده ایم بلکه فواید مهم اجتماعی و اقتصادی بسیار مناسبی را نیز دریافت کرده ایم . از این فواید می توان کاهش هزینه مراقبت های بهداشتی ، افزایش بازدهی و سوددهی ، کاهش غیبت و جابجایی کارگران ، افزایش تولید و افزایش مشارکت های ورزشی و فعالیت های خلاقانه و غیره را نام برد که همگی ارتباط معنی دار بین هزینه های بهداشتی و انجام فعالیت های فیزیکی در جامعه سبب کارآیی بالا و پایدار شده و سلامت بهداشت عمومی را مهیا می کند.
● اولین قدم را بردارید
برای انجام فعالیت های فیزیکی لازم است که بیاموزید باید چقدر فعالیت بدنی انجام داد و چگونه آنرا شروع نمود ؟ اولین گام برای بهبود فعالیت فیزیکی شامل موارد زیر است :
در زمینه فعالیت های بدنی اطلاعاتی را به دست آورید .
پارک ها و فضای باز اطراف محل زندگیتان را شناسایی کنید .
با متخصصان سلامتی و یا کارشناسان تربیت بدنی مشورت کنید .
با دوستانتان که فعالیت مستمر فیزیکی دارند صحبت کنید و از آنها راهنمایی بخواهید .
به کتابخانه بروید و کتاب هایی در مورد فعالیت فیزیکی و سلامتی به امانت بگیرید .
یک جفت کفش راحت برای پیاده روی انتخاب کنید .
باشگاه های ورزشی اطراف را شناسایی کنید .
لیستی از دلایلی را که می خواهید فعالیت فیزیکی به واسطه آن انجام دهید ، تهیه کنید .
لیستی از مشکلات جسمی که در حال حاضر به آن مبتلا هستید ، تهیه نمایید .
چگونه بدانیم که آیا فعالیت فیزیکی را به اندازه کافی انجام داده ایم یا خیر ؟
اگر نمی دانید که فعالیت فیزیکی را در چه سطحی انجام می دهید باید به این نکته توجه کنید که در مورد ورزش هایی نظیر شنا ، دوچرخه سواری و پیاده روی باید روزانه ۱۰ دقیقه به زمان تمرین خود اضافه نمایید تا اینکه مجموع زمانی که فعالیت فیزیکی انجام می گیرد ، به ۶۰ دقیقه برسد .
● فعالیت فیزیکی را شروع کنید
فعالیت فیزیکی می تواند به ما اطمینان بخشد که قادریم مستقل باشیم و این عدم وابستگی به دیگران در زمان کهنسالی سبب می شود از کیفیت زندگی بهتری در طول عمر برخوردار باشیم . آیا شما برای شروع فعالیت فیزیکی آمادگی دارید ؟ آیا افراد بالای ۶۰ سال می توانند بدون نظر پزشک شروع کنند ؟ اینها سئوالاتی است که معمولاً در مورد شروع فعالیت فیزیکی در گروههای مختلف سنی پرسیده می شود . برای پاسخ به این سئوالات پرسشنامه زیر را بررسی کنید :
آیا پزشک ، شما را از یک سری فعالیت های فیزیکی منع نموده است ؟
آیا هنگامی که فعالیت فیزیکی انجام میدهید ، در سینه تان احساس درد می کنید ؟
آیا در ماه گذشته هنگامی که فعالیت فیزیکی انجام می دادید ، دچار درد سینه شده اید ؟
آیا شما تعادل خود را به خاطر سرگیجه و یا از دست دادن هوش و حواس از دست می دهید ؟
آیا شما با تغییر در فعالیت فیزیکی تان دچار مشکل مفصل یا استخوانی شده اید ؟
آیا پزشک در حال حاضر برای شما دارویی را توصیه نموده است تا فشار خون و ناراحتی قلبیتان را کنترل نماید ؟
اگر پاسخ شما به کلیه سئوالات خیر بود ، می توانید مطمئن باشید که هم اکنون می توانید فعالیت فیزیکی را شروع کنید . بنابراین برای شروعی آرام و پیشرفتی تدریجی جهت کلیه فوایدی که ذکر شد قدم بردارید و همواره آگاه باشید که فعالیت فیزیکی برای سلامت اهمیت بالایی دارد ، از این رو با برداشتن اولین قدم در این راه ، زندگی خود را به سمت یک زندگی سالم تر هدایت کنید .
منبع