گفتگو با دکتر منوچهر جزایری فوق تخصص بیماری‌های غدد - دکتر مجید سلطانی
رژیمی برای دیابتی‌ها
دیابت یا بیماری قند به علت ناتوانی بدن در تولید یا استفاده از هورمون انسولین پدید می‌آید. می‌دانید که انسولین در بدن ما توسط غده لوزالمعده تولید و باعث می‌شود قند (مهم‌ترین منبع انرژی در بدن) مورد استفاده قرار گیرد. یکی از نخستین سوالاتی که بیشتر دیابتی‌ها از پزشک خود می‌پرسند سوال درباره نحوه تغذیه‌شان است. به همین دلیل از دکتر منوچهر جزایری، فوق تخصص بیماری‌های غدد و عضو هیات علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران پرسیده‌ایم دیابتی‌ها چگونه باید تغذیه کنند...
سلامت :جناب دکتر! آیا تنظیم خورد و خوراک دیابتی‌ها می‌تواند به اندازه مصرف دارو در کنترل دیابت موثر باشد؟
ببینید؛ شما میتوانید با برنامه غذایی درست، فعالیت بدنی منظم و نگه‌داری وزن‌تان در حد ایده‌آل، به کنترل مطلوب قندخون دست یابید. نگه‌داری وزن در میزان طبیعی به کنترل چربی‌های خون و کاهش فشارخون نیز کمک می‌کند. همیشه به یاد داشته باشید برنامه غذایی درست به اضافه فعالیت بدن منظم مساوی با کنترل قندخون است.
سلامت : فرد مبتلا به دیابت چه طور می‌تواند به طور صحیح و بهداشتی غذا مصرف کند؟
استفاده از هرم موادغذایی به شما کمک می‌کند تا برای تغذیه صحیح از غذاهای متنوع استفاده کنید. زمانی که غذاهای متنوع می‌خورید، ویتامین‌ها و موادمعدنی لازم نیز به بدنتان می‌رسد. بنابراین باید سعی کنید هر روز از هر گروه موادغذایی به طور متعادل استفاده نمایید. خب، یکی از این گروه‌های غذایی هم موادنشاسته‌ای است.
سلامت : یعنی همان قند؟
بله، مواد نشاسته‌ای شامل انواع نان، غلات، حبوبات و انواع خمیرهاست و در هر وعده غذایی باید از موادنشاسته‌ای استفاده کنید.
سلامت :برخی دیابتی‌ها فکر می‌کنند که اصلا نباید موادنشاسته‌ای بخورند؛ در حالی که شما دارید بر مصرف آن تاکید می‌کنید.
بله، تاکید می‌کنم و به آن دیابتی‌ها هم پیشنهاد می‌کنم چنین توصیه‌ای را هرگز اجرا نکنید؛ زیرا خوردن مواد نشاسته‌ای برای سلامت افراد دیابتی و غیردیابتی لازم و ضروری است. مصرف مواد نشاسته‌ای سبب کسب انرژی، ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر می‌شود. البته غلات کامل مفیدتر از بقیه غلات است، زیرا باعث رساندن بیشتر مواد معدنی، ویتامین و فیبر به بدن می‌شود. فیبر موجود در غذاهای گیاهی که جزیی غیرقابل جذب است به کارکرد درست روده‌ها کمک می‌کند.
سلامت : یک واحد ماده نشاسته‌ای شامل چه غذاهایی است؟
یک برش یا 30 گرم نان (سنگک، تافتون، بربری) یا سه عدد بیسکوییت معمولی یا یک عدد سیب‌زمینی کوچک یا یک سوم لیوان برنج پخته یا یک دوم لیوان عدس پخته. به همین ترتیب دو واحد شامل دو برش نان یا یک عدد سیب‌زمینی پخته به اضافه یک عدد بلال 15 سانتی‌متری است و همچنین سه واحد نشاسته شامل یک عدد سیب‌زمینی آب‌پز به اضافه پنج قاشق غذاخوری برنج پخته و یک برش نان است. ممکن است فقط لازم باشد یکی از موارد فوق یا سه واحد ماده نشاسته‌ای را مصرف کنید. اگر به خوردن بیش از یک نوع کربوهیدرات در هر وعده غذایی نیاز داشتید، از مواد نشاسته‌ای مختلف استفاده کنید.
سلامت : بهترین راه برای خرید، پخت و خوردن مواد نشاسته‌ای را هم بفرمایید.
پیشنهاد می‌کنم نان‌های حاوی غلات کامل (نان سنگک و نان جو) تهیه کنید. همچنین سعی کنید مواد نشاسته‌ای پرچربی وسرخ‌شده مانند چیپس سیب‌زمینی، شیرینی و بیسکوییت کمتر مصرف کنید. هنگام تهیه ماست و شیر نیز نوع کم‌چربی آن را انتخاب کنید و به جای سس مایونز از آب‌لیمو استفاده کنید.
سلامت : آیا در انتخاب موادغذایی نیز باید نوع کم‌چربی را استفاده کنیم؟
بله؛ در انتخاب مواد غذایی، انواع بدون چربی یا کم‌چربی را مصرف کنید و به جای کره، روغن حیوانی یا مارگارین از روغن مایع به ویژه ذرت و آفتابگردان استفاده کنید. همچنین سعی کنید تا حد امکان شیرینی، شکلات، ژله، آب‌نبات و مواد غذایی که از قندهای ساده تشکیل شده‌اند، مصرف نکنید.
سلامت : درخصوص مصرف سبزی‌ها چه پیشنهادی دارید؟
مصرف سبزی‌ها برای همه افراد، مفید است بنابراین هر روز از سبزی‌های خام و پخته استفاده کنید. مصرف سبزی‌ها باعث رساندن ویتامین، موادغذایی و فیبر به بدن شما می‌شود. البته انرژی تولید شده از مصرف سبزی‌ها بسیار کم است. دقت کنید که تعداد واحد سبزی‌هایی که باید در طول روز مصرف کنید به میزان انرژی روزانه مورد نیاز و غلظت قندخون‌تان نیز بستگی دارد.
سلامت :درباره واحدهای سبزی نیز توضیح می‌دهید؟
بله، یک واحد سبزی شامل یک عدد هویج پخته یا یک سوم لیوان لوبیا سبز یا قارچ پخته است. دو واحد سبزی شامل یک عدد هویچ پخته، یک کاسه کوچک سالاد یا یک عدد گوجه‌فرنگی متوسط است و سه واحد سبزی شامل نصف لیوان سبزی پخته یا خام خرد شده (گل‌کلم، ذرت و ...) به اضافه یک عدد گوجه‌فرنگی متوسط، سه چهارم لیوان آب سبزی‌ها است. ممکن است یک واحد بیشتر از سبزی‌ها مورد نیاز روزانه شما باشد. اگر روزانه بیش از یک واحد از سبزی‌ها مورد نیاز است، سعی کنید از انواع مختلف سبزی استفاده نمایید.
سلامت : نحوه پخت و خوردن سبزی‌ها هم مهم است؟
البته! باید سعی کنید سبزی‌های خام یا پخته مصرف کنید. سعی کنید از سس سالاد بدون چربی یا کم‌چربی برای روی سالاد یا سبزی‌ها استفاده نمایید. همچنین از پیاز و سیر در غذاها استفاده نمایید و به جای آب‌غوره یا آب‌لیمو در سالاد استفاده کنید. در حین پخت میتوانید به سبزی‌ها یک قطعه گوشت قرمز یا مرغ اضافه کنید. همچنین پیشنهاد می‌کنیم سبزی‌ها را به سرعت بپزید. سعی کنید آنها را در کمی آب جوش بجوشانید. اگر سبزی را به صورت سرخ کرده مصرف می‌کنید، باید از روغن‌های مایع نظیر روغن زیتون، ذرت و یا آفتابگردان به مقدار کم استفاده نمایید.
سلامت : و در خصوص میزان پروتئین دریافتی، چه‌طور؟
غذاهای پروتئینی شامل گوشت قرمز، ماکیان (مرغ و بوقلمون)، ماهی، تخم‌مرغ و پنیر است. در روز مقدار کمی از این مواد را در برنامه افراد دیابتی بگنجانید. مصرف روزانه پروتئین به ترمیم و ساخت بافت‌های بدن و عضلات کمک می‌کند و سبب تامین ویتامین‌های 6B و 12B و مواد معدنی نیز می‌گردد. تعداد واحدهای مورد نیاز از مواد پروتئینی نیز به میزان انرژی مورد نیاز روزانه و غلظت قند خون بستگی دارد.
سلامت : واحدهای گوشت و جانشین‌های آن شامل چه غذاهایی است؟
یک واحد شامل 30 گرم گوشت قرمز یا ماهی پخته شده یا 30 گرم پنیر است.
سلامت : و بهترین راه برای پخت و مصرف مواد غذایی پروتئینی چیست؟
ابتدا باید سعی کنید کم‌چربی‌ترین گوشت را تهیه کنید. پوست مرغ دارای چربی زیادی است بنابراین قبل از پخت باید پوست آن را کاملا جدا کنید. همچنین سعی کنید که گوشت را بدون افزودن چربی طبخ کنید. برای طعم‌بخشی بیشتر به این مواد نیز میتوانید از آب‌غوره، آب‌لیمو یا سس گوجه‌فرنگی استفاده کنید.
سلامت :مصرف سوسیس و کالباس را هم به دیابتی‌ها توصیه می‌کنید؟
نه! فرآورده‌های گوشتی نظیر سوسیس، کالباس و همبرگر دارای چربی زیادی هستند و بنابراین مصرف آنها را باید به حداقل رساند. سعی کنید ماهی بیشتر مصرف کنید و به جای سرخ کردن ماهی، آن را به صورت آب‌پز و بخارپز یا کبابی مصرف نمایید.
منبع : پایگاه اطلاع رسانی سلامت ایرانیان
منبع : آکا ایران
:بای:
رژیمی برای دیابتی‌ها
دیابت یا بیماری قند به علت ناتوانی بدن در تولید یا استفاده از هورمون انسولین پدید می‌آید. می‌دانید که انسولین در بدن ما توسط غده لوزالمعده تولید و باعث می‌شود قند (مهم‌ترین منبع انرژی در بدن) مورد استفاده قرار گیرد. یکی از نخستین سوالاتی که بیشتر دیابتی‌ها از پزشک خود می‌پرسند سوال درباره نحوه تغذیه‌شان است. به همین دلیل از دکتر منوچهر جزایری، فوق تخصص بیماری‌های غدد و عضو هیات علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران پرسیده‌ایم دیابتی‌ها چگونه باید تغذیه کنند...
سلامت :جناب دکتر! آیا تنظیم خورد و خوراک دیابتی‌ها می‌تواند به اندازه مصرف دارو در کنترل دیابت موثر باشد؟
ببینید؛ شما میتوانید با برنامه غذایی درست، فعالیت بدنی منظم و نگه‌داری وزن‌تان در حد ایده‌آل، به کنترل مطلوب قندخون دست یابید. نگه‌داری وزن در میزان طبیعی به کنترل چربی‌های خون و کاهش فشارخون نیز کمک می‌کند. همیشه به یاد داشته باشید برنامه غذایی درست به اضافه فعالیت بدن منظم مساوی با کنترل قندخون است.
سلامت : فرد مبتلا به دیابت چه طور می‌تواند به طور صحیح و بهداشتی غذا مصرف کند؟
استفاده از هرم موادغذایی به شما کمک می‌کند تا برای تغذیه صحیح از غذاهای متنوع استفاده کنید. زمانی که غذاهای متنوع می‌خورید، ویتامین‌ها و موادمعدنی لازم نیز به بدنتان می‌رسد. بنابراین باید سعی کنید هر روز از هر گروه موادغذایی به طور متعادل استفاده نمایید. خب، یکی از این گروه‌های غذایی هم موادنشاسته‌ای است.
سلامت : یعنی همان قند؟
بله، مواد نشاسته‌ای شامل انواع نان، غلات، حبوبات و انواع خمیرهاست و در هر وعده غذایی باید از موادنشاسته‌ای استفاده کنید.
سلامت :برخی دیابتی‌ها فکر می‌کنند که اصلا نباید موادنشاسته‌ای بخورند؛ در حالی که شما دارید بر مصرف آن تاکید می‌کنید.
بله، تاکید می‌کنم و به آن دیابتی‌ها هم پیشنهاد می‌کنم چنین توصیه‌ای را هرگز اجرا نکنید؛ زیرا خوردن مواد نشاسته‌ای برای سلامت افراد دیابتی و غیردیابتی لازم و ضروری است. مصرف مواد نشاسته‌ای سبب کسب انرژی، ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر می‌شود. البته غلات کامل مفیدتر از بقیه غلات است، زیرا باعث رساندن بیشتر مواد معدنی، ویتامین و فیبر به بدن می‌شود. فیبر موجود در غذاهای گیاهی که جزیی غیرقابل جذب است به کارکرد درست روده‌ها کمک می‌کند.
سلامت : یک واحد ماده نشاسته‌ای شامل چه غذاهایی است؟
یک برش یا 30 گرم نان (سنگک، تافتون، بربری) یا سه عدد بیسکوییت معمولی یا یک عدد سیب‌زمینی کوچک یا یک سوم لیوان برنج پخته یا یک دوم لیوان عدس پخته. به همین ترتیب دو واحد شامل دو برش نان یا یک عدد سیب‌زمینی پخته به اضافه یک عدد بلال 15 سانتی‌متری است و همچنین سه واحد نشاسته شامل یک عدد سیب‌زمینی آب‌پز به اضافه پنج قاشق غذاخوری برنج پخته و یک برش نان است. ممکن است فقط لازم باشد یکی از موارد فوق یا سه واحد ماده نشاسته‌ای را مصرف کنید. اگر به خوردن بیش از یک نوع کربوهیدرات در هر وعده غذایی نیاز داشتید، از مواد نشاسته‌ای مختلف استفاده کنید.
سلامت : بهترین راه برای خرید، پخت و خوردن مواد نشاسته‌ای را هم بفرمایید.
پیشنهاد می‌کنم نان‌های حاوی غلات کامل (نان سنگک و نان جو) تهیه کنید. همچنین سعی کنید مواد نشاسته‌ای پرچربی وسرخ‌شده مانند چیپس سیب‌زمینی، شیرینی و بیسکوییت کمتر مصرف کنید. هنگام تهیه ماست و شیر نیز نوع کم‌چربی آن را انتخاب کنید و به جای سس مایونز از آب‌لیمو استفاده کنید.
سلامت : آیا در انتخاب موادغذایی نیز باید نوع کم‌چربی را استفاده کنیم؟
بله؛ در انتخاب مواد غذایی، انواع بدون چربی یا کم‌چربی را مصرف کنید و به جای کره، روغن حیوانی یا مارگارین از روغن مایع به ویژه ذرت و آفتابگردان استفاده کنید. همچنین سعی کنید تا حد امکان شیرینی، شکلات، ژله، آب‌نبات و مواد غذایی که از قندهای ساده تشکیل شده‌اند، مصرف نکنید.
سلامت : درخصوص مصرف سبزی‌ها چه پیشنهادی دارید؟
مصرف سبزی‌ها برای همه افراد، مفید است بنابراین هر روز از سبزی‌های خام و پخته استفاده کنید. مصرف سبزی‌ها باعث رساندن ویتامین، موادغذایی و فیبر به بدن شما می‌شود. البته انرژی تولید شده از مصرف سبزی‌ها بسیار کم است. دقت کنید که تعداد واحد سبزی‌هایی که باید در طول روز مصرف کنید به میزان انرژی روزانه مورد نیاز و غلظت قندخون‌تان نیز بستگی دارد.
سلامت :درباره واحدهای سبزی نیز توضیح می‌دهید؟
بله، یک واحد سبزی شامل یک عدد هویج پخته یا یک سوم لیوان لوبیا سبز یا قارچ پخته است. دو واحد سبزی شامل یک عدد هویچ پخته، یک کاسه کوچک سالاد یا یک عدد گوجه‌فرنگی متوسط است و سه واحد سبزی شامل نصف لیوان سبزی پخته یا خام خرد شده (گل‌کلم، ذرت و ...) به اضافه یک عدد گوجه‌فرنگی متوسط، سه چهارم لیوان آب سبزی‌ها است. ممکن است یک واحد بیشتر از سبزی‌ها مورد نیاز روزانه شما باشد. اگر روزانه بیش از یک واحد از سبزی‌ها مورد نیاز است، سعی کنید از انواع مختلف سبزی استفاده نمایید.
سلامت : نحوه پخت و خوردن سبزی‌ها هم مهم است؟
البته! باید سعی کنید سبزی‌های خام یا پخته مصرف کنید. سعی کنید از سس سالاد بدون چربی یا کم‌چربی برای روی سالاد یا سبزی‌ها استفاده نمایید. همچنین از پیاز و سیر در غذاها استفاده نمایید و به جای آب‌غوره یا آب‌لیمو در سالاد استفاده کنید. در حین پخت میتوانید به سبزی‌ها یک قطعه گوشت قرمز یا مرغ اضافه کنید. همچنین پیشنهاد می‌کنیم سبزی‌ها را به سرعت بپزید. سعی کنید آنها را در کمی آب جوش بجوشانید. اگر سبزی را به صورت سرخ کرده مصرف می‌کنید، باید از روغن‌های مایع نظیر روغن زیتون، ذرت و یا آفتابگردان به مقدار کم استفاده نمایید.
سلامت : و در خصوص میزان پروتئین دریافتی، چه‌طور؟
غذاهای پروتئینی شامل گوشت قرمز، ماکیان (مرغ و بوقلمون)، ماهی، تخم‌مرغ و پنیر است. در روز مقدار کمی از این مواد را در برنامه افراد دیابتی بگنجانید. مصرف روزانه پروتئین به ترمیم و ساخت بافت‌های بدن و عضلات کمک می‌کند و سبب تامین ویتامین‌های 6B و 12B و مواد معدنی نیز می‌گردد. تعداد واحدهای مورد نیاز از مواد پروتئینی نیز به میزان انرژی مورد نیاز روزانه و غلظت قند خون بستگی دارد.
سلامت : واحدهای گوشت و جانشین‌های آن شامل چه غذاهایی است؟
یک واحد شامل 30 گرم گوشت قرمز یا ماهی پخته شده یا 30 گرم پنیر است.
سلامت : و بهترین راه برای پخت و مصرف مواد غذایی پروتئینی چیست؟
ابتدا باید سعی کنید کم‌چربی‌ترین گوشت را تهیه کنید. پوست مرغ دارای چربی زیادی است بنابراین قبل از پخت باید پوست آن را کاملا جدا کنید. همچنین سعی کنید که گوشت را بدون افزودن چربی طبخ کنید. برای طعم‌بخشی بیشتر به این مواد نیز میتوانید از آب‌غوره، آب‌لیمو یا سس گوجه‌فرنگی استفاده کنید.
سلامت :مصرف سوسیس و کالباس را هم به دیابتی‌ها توصیه می‌کنید؟
نه! فرآورده‌های گوشتی نظیر سوسیس، کالباس و همبرگر دارای چربی زیادی هستند و بنابراین مصرف آنها را باید به حداقل رساند. سعی کنید ماهی بیشتر مصرف کنید و به جای سرخ کردن ماهی، آن را به صورت آب‌پز و بخارپز یا کبابی مصرف نمایید.
منبع : پایگاه اطلاع رسانی سلامت ایرانیان
منبع : آکا ایران
:بای: