زنان دست در جیب
[h=2]
یک گنج در خانه راجع به استقلال مالی زن ،هم قانون از حقوق مستقل او درباره ی اموالشان حمایت کرده و هم دین به وفور در این باره سفارش نموده است. و البته چیزهایی از قبیل مهریه ،طلاهای کادویی، نفقه و اموال و دارایی های خود زن را جزء حقوق مسلم او می داند و هیچ حقی برای مردان در اموال شخصی زنان قائل نشده است اما عرف ما به این مالکیت چندان بها نمی دهد. فی الجمله هر چند طلاهایی که اوایل ازدواج به عروس خانم کادو می دهند (به شرط اینکه نام نبرده باشند که این کادو برای داماد است ) جزء اموال شخصی او محسوب می شود و جز به رضایت او نمی توان او را مجبور به بخشش کرد!!! در حالیکه واقعا این مالکیت برای بعضی زنان در برخی خانواده های ایرانی در نظر گرفته نمی شود. آقای محترم در اولین گرفتاری ،اول روی فروش طلاهای خانم حساب می کند. در این خانواده ها، زن تنها امانت دار و عاریه نگهدار است. چرا که به نظر نمی رسد بتواند از اموال نقدی و غیر نقدی خود به دیگری انفاق کند یا همانطور که دوست دارد خرج کند. البته مرد به عنوان یک دوست و شریک زندگی، حق مشورت و راهنمایی دارد همانطور که زنان نیز حساسیتهای خاصی درباره ی اموال خصوصی مردان نشان می دهند و این حق را همان مهر همسری و شراکت زندگی ایجادکرده است اما این حق تا آنجا محفوظ است که کار به اجبار و ستم و ناراحتی نکشد.
دین ما تا آنجا درباره ی حفظ حق مالکیت زنان بر دارائی شان اصرار دارد که حتی از مقدمه های ظلم در این خصوص نیز نهی کرده است و می فرماید مبادا زنان را آزار بدهید تا مجبور شوند بخشی از مهرشان را به شما ببخشند. حتی اگر مهر زنان،همه از طلا بود و به اندازه ای بود که پوست گاوی را پر می کرد شما حق ندارید با هر نوع آزاری (حتی عاطفی) آنها را مجبور به بخشش کنید.
[h=2]حقوق کارمندی زنان اگر بخواهیم از حقوق قانونی و شرعی صحبت کنیم باید بگوییم زنها حتی در مقابل کارهای خانه هم صاحب حق دستمزد هستند. زنها در خانه انواع کارهایی را انجام می دهند که اگر قرار بود به وسیله خدمتکار انجام شده یا به مراجع کاری بیرون از منزل ارجاع داده شود، هزینه ی بسیار سنگینی را بر خانواده تحمیل می کرد. اما با این حساب و کتابها زندگی سخت می شود و بحث من و تویی همه ی عواطف ما را فدای این حساب و کتاب ها می کند. این حساب و کتاب ها برای زن و شوهری است که در آستانه ی طلاقند و می خواهند راه خود را از یکدیگر جدا کنند به همین جهت است که در برخی موارد (مثل وقتی که هر دو زندگی را با هم از صفر شروع کرده اند و دارایی خود را باهم به دست آورده اند) دادگاه نیمی از اموال مرد را از آن زن می داند.
بنابراین به جاست که همانطور که عشق و عواطف زن و شوهر و تمام زندگیشان در هم پیچیده و چیز مجزایی که قابل استناد به یکی از طرفین باشد را باقی نگذاشته است، ما هم بهتر است از تحلیل جزئیات این مسئله خودداری کنیم و بیشتر توصیه به اشتراک و همدلی و همراهی داشته باشیم. در زندگی خانوادگی همیشه تا حرف از رفاقت ، فداکاری برای همدیگر است همه چیز خوب و عالی است ولی وقتی من به حقوق خودم و تو از حقوق خودت دفاع کنی ،دیگر خبری از زندگی مشترک نیست.
مثلا درباره حقوق کارمندی زنان اگر بگوییم دستمزدی که زن شاغل بابت شغل خود می گیرد ،حق مسلم اوست و لازم نیست در تامین مخارج خانواده کمک کند، آنگاه خواهیم دید که مرد می گوید من اگر از بسیاری از خوشیهای زندگی گذشتم و قبول کردم که همسرم روزی چند ساعت بیرون از منزل کار کند و بعد فرضا خسته و عصبی به خانه بیاید، به خاطر آن بوده که در این روزهای سخت زندگی، کمکی به مخارج خانواده شود و الا از نظر من بسیار آسانتر و شیرین تر است که همسرم را از زحمت های اضافی معاف کنم و وقتی به خانه می آیم او را با رغبت و اشتیاق ببینم و از همه مهمتر خیالم راحت باشد که فرزندم در آغوش مادرش در خانه بازی می کند.
حقیقت این است که اگر کمی انصاف داشته باشیم و دیگری را هم مثل خودمان صاحب حق بدانیم و آنچه را برای خود نمی پسندیم برای دیگری هم نپسندیم و ... دیگر نیازی به این بحثهای ملال انگیز و اعصاب فرسا نداریم.
در این مقاله ضمن تاکید بر حق مالکیت و استقلال مالی زنان، نگاهی دو جانبه به مسئله ی حقوق زنان شده و نهایتا گوشزد نموده که درباره ی مسائل مالی هم بین زن وشوهر مثل بسیاری از مسائل دیگر، تفکیک کردن، و مو از ماست کشیدن ،ضمن اینکه بسیار مشکل است به صلاح هم نیست.
[h=2]
یک گنج در خانه راجع به استقلال مالی زن ،هم قانون از حقوق مستقل او درباره ی اموالشان حمایت کرده و هم دین به وفور در این باره سفارش نموده است. و البته چیزهایی از قبیل مهریه ،طلاهای کادویی، نفقه و اموال و دارایی های خود زن را جزء حقوق مسلم او می داند و هیچ حقی برای مردان در اموال شخصی زنان قائل نشده است اما عرف ما به این مالکیت چندان بها نمی دهد. فی الجمله هر چند طلاهایی که اوایل ازدواج به عروس خانم کادو می دهند (به شرط اینکه نام نبرده باشند که این کادو برای داماد است ) جزء اموال شخصی او محسوب می شود و جز به رضایت او نمی توان او را مجبور به بخشش کرد!!! در حالیکه واقعا این مالکیت برای بعضی زنان در برخی خانواده های ایرانی در نظر گرفته نمی شود. آقای محترم در اولین گرفتاری ،اول روی فروش طلاهای خانم حساب می کند. در این خانواده ها، زن تنها امانت دار و عاریه نگهدار است. چرا که به نظر نمی رسد بتواند از اموال نقدی و غیر نقدی خود به دیگری انفاق کند یا همانطور که دوست دارد خرج کند. البته مرد به عنوان یک دوست و شریک زندگی، حق مشورت و راهنمایی دارد همانطور که زنان نیز حساسیتهای خاصی درباره ی اموال خصوصی مردان نشان می دهند و این حق را همان مهر همسری و شراکت زندگی ایجادکرده است اما این حق تا آنجا محفوظ است که کار به اجبار و ستم و ناراحتی نکشد.
دین ما تا آنجا درباره ی حفظ حق مالکیت زنان بر دارائی شان اصرار دارد که حتی از مقدمه های ظلم در این خصوص نیز نهی کرده است و می فرماید مبادا زنان را آزار بدهید تا مجبور شوند بخشی از مهرشان را به شما ببخشند. حتی اگر مهر زنان،همه از طلا بود و به اندازه ای بود که پوست گاوی را پر می کرد شما حق ندارید با هر نوع آزاری (حتی عاطفی) آنها را مجبور به بخشش کنید.
[h=2]حقوق کارمندی زنان اگر بخواهیم از حقوق قانونی و شرعی صحبت کنیم باید بگوییم زنها حتی در مقابل کارهای خانه هم صاحب حق دستمزد هستند. زنها در خانه انواع کارهایی را انجام می دهند که اگر قرار بود به وسیله خدمتکار انجام شده یا به مراجع کاری بیرون از منزل ارجاع داده شود، هزینه ی بسیار سنگینی را بر خانواده تحمیل می کرد. اما با این حساب و کتابها زندگی سخت می شود و بحث من و تویی همه ی عواطف ما را فدای این حساب و کتاب ها می کند. این حساب و کتاب ها برای زن و شوهری است که در آستانه ی طلاقند و می خواهند راه خود را از یکدیگر جدا کنند به همین جهت است که در برخی موارد (مثل وقتی که هر دو زندگی را با هم از صفر شروع کرده اند و دارایی خود را باهم به دست آورده اند) دادگاه نیمی از اموال مرد را از آن زن می داند.
بنابراین به جاست که همانطور که عشق و عواطف زن و شوهر و تمام زندگیشان در هم پیچیده و چیز مجزایی که قابل استناد به یکی از طرفین باشد را باقی نگذاشته است، ما هم بهتر است از تحلیل جزئیات این مسئله خودداری کنیم و بیشتر توصیه به اشتراک و همدلی و همراهی داشته باشیم. در زندگی خانوادگی همیشه تا حرف از رفاقت ، فداکاری برای همدیگر است همه چیز خوب و عالی است ولی وقتی من به حقوق خودم و تو از حقوق خودت دفاع کنی ،دیگر خبری از زندگی مشترک نیست.
اگر بخواهیم بگوییم زنان هم باید در تامین مخارج کمک کنند، با زنانی برخورد می کنیم که دوست ندارند مثل گذشته کار کنند و توانشان کم شده است اما همسرانشان را در تامین مخارج خانه وابسته کرده اند و دیگر نمی توانند این مسئولیت را دوباره به او تحمیل کنند.یا درددل زنانی را خواهیم شنید که می گویند کارت حقوقشان در جیب همسرشان است و برای خرید یک مانتوی مهمانی هم باید کلی توضیح بدهند و دلیل بتراشند که شاید بشود یا نشود
مثلا درباره حقوق کارمندی زنان اگر بگوییم دستمزدی که زن شاغل بابت شغل خود می گیرد ،حق مسلم اوست و لازم نیست در تامین مخارج خانواده کمک کند، آنگاه خواهیم دید که مرد می گوید من اگر از بسیاری از خوشیهای زندگی گذشتم و قبول کردم که همسرم روزی چند ساعت بیرون از منزل کار کند و بعد فرضا خسته و عصبی به خانه بیاید، به خاطر آن بوده که در این روزهای سخت زندگی، کمکی به مخارج خانواده شود و الا از نظر من بسیار آسانتر و شیرین تر است که همسرم را از زحمت های اضافی معاف کنم و وقتی به خانه می آیم او را با رغبت و اشتیاق ببینم و از همه مهمتر خیالم راحت باشد که فرزندم در آغوش مادرش در خانه بازی می کند.
حقیقت این است که اگر کمی انصاف داشته باشیم و دیگری را هم مثل خودمان صاحب حق بدانیم و آنچه را برای خود نمی پسندیم برای دیگری هم نپسندیم و ... دیگر نیازی به این بحثهای ملال انگیز و اعصاب فرسا نداریم.
طبق فرهنگ ما و با توجه به روان شناسی زن و مرد ، بهتر است به جای آنکه به دنبال استقلال در اموال خود باشیم ، بدانیم که با ازدواج هر دو نفر شریک در همه چیز هم خواهند بود.پس با مشورت و همدلی گام بر داریم تا موفق تر باشیم.
انسیه نوش آبادی