سل مقاوم به درمان سوغات افغانستان به ايران
آثار سل در اجساد موميايي مصريان 30 هزار سال پيش از ميلاد مشاهده شده است. اين بيماري مرگبار جان ميليون‌ها نفر را در دنيا گرفت تا اينكه بيماري توسط روبرت كخ (1910-1843م) پزشك آلماني در 24 مارس 1882 كشف شد و نامش براي هميشه ماندگار شد. با پيشرفت علم و تلاش‌هاي سازمان‌هاي مختلف جهاني بيماري هنوز به طور كامل ريشه‌كن نشده و همچنان بسياري از انسان‌ها به اين بيماري مبتلا مي‌شوند و به علت نبود امكانات چه‌بسا جان خود را از دست مي‌دهند. بعضي از كشورها از قبيل ايران با توجه به موقعيت جغرافيايي خود از داخل و خارج به نوعي درگير عوارض سوء اين بيماري‌اند.
براساس آخرين بررسي وزارت بهداشت سال گذشته 120 مورد سل مقاوم به درمان در اتباع بيگانه كه وارد ايران شده‌اند كشف شد. دكتر مرضيه وحيددستجردي، وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي مي‌گويد: «در مورد سل مقاوم به درمان به زودي به مرحله ريشه‌كني مي‌رسيم اما مواردي از مرزها وارد مي‌شوند كه بايد مهار شود.» دكتر مهشيد ناصحي، عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي ايران و مديركشوري برنامه كنترل سل و جذام مي‌گويد: «در طول سال گذشته 100 هزار و 99 مورد ابتلا به سل در ايران گزارش شده است. از اين تعداد 13 درصد موارد مليت غيرايراني دارند كه عمدتا افغان هستند اما در اين ميان بيماراني از عراق، آذربايجان و پاكستان نيز ديده مي‌شوند.» ايشان مي‌گويد: « برنامه كنترل سل، برنامه‌اي قديمي است كه چندين استراتژي را پيگيري مي‌كند.» استراتژي آموزشي و اطلاع‌رساني به گروه‌هاي خطر و همچنين بيماريابي كه در واقع مربوط به گروه‌هاي پرخطر است كه به صورت فعال و غيرفعال انجام مي‌گيرد. در زندانيان، مبتلايان به ايدز يا افرادي كه در تماس با بيماران شناخته شده به سل هستند فعال و در فردي كه با علايم مشكوك مراجعه مي‌كند غيرفعال انجام مي‌گيرد.
دكتر ناصحي استراتژي درمان و مراقبت از بيماران را نيز اصلي‌ترين راه پيشگيري در كل جامعه مي‌داند كه به 2 شكل سرپايي و خدمات تشخيصي است. وي افزود: «هزينه بيمار مبتلا به سل توسط دولت تامين شده و اين هزينه براي فرد مبتلا به سل 450 هزار تومان و براي سل مقاوم به درمان 30 ميليون تومان است.»
استراتژي ديگر پيشگيري است و همان واكسيناسيون ب‌ث‌ژ در بدو تولد است كه سال‌هاي طولاني است، انجام مي‌شود و از اشكال بيماري مانند مننژيت ملي و مننژيت منتشر جلوگيري مي‌كند.ايشان با بيان اين موضوع كه درمان‌هاي اخير اطلاعات كه به صورت كامپيوتري و به روز در سطح كشور جمع‌آوري شده و موجب تقويت نظام مراقبت مي‌شود، تاكيد كرد: «شهرستان‌ها بايد از تجهيزات آزمايشگاهي و نيروي انساني كافي و آموزش‌ديده برخوردار باشند كه اين نيرو شامل پزشكان، كارشناسان و بهورزان است.» وي در پايان افزود: «اگر بيماري سل به موقع تشخيص داده نشود ممكن است به مرگ بيمار منجر شود. سال گذشته 7 درصد بيماران مسلول فوت كردند (به هر دليلي از قبيل سكته قلبي، تصادف، سل و...) كه 3 درصد از علل مرگ و مير اين بيماران به علت سل بوده است.»
دكتر نبوي، رييس بيماري‌هاي واگير معتقد است سل مقاوم به درمان در ايران وجود دارد ولي آمار رسمي در مورد مبتلايان در دست نيست. تعدادي از اين افراد افغان هستند اما بيماران افغاني هميشه در معرض ابتلا به سل مقاوم به درمان نيستند چراكه بيشتر آنها اصلا دارويي دريافت نمي‌كنند و اين بيماري در اثر مصرف نامنظم دارو به وجود مي‌آيد. او معتقد است سل مقاوم به درمان در كشورهاي آسياي ميانه يا كشورهاي مشترك‌المنافع بيشتر ديده مي‌شود زيرا خدمات پزشكي در اين كشورها رايگان نيست اما در ايران براي مبتلايان به سل درمان رايگان و بيماري توسط كارشناسان بهداشتي كنترل مي‌شود تا بيمار داروها را به طور مرتب مصرف كند. وي ادامه مي‌دهد: «اتباع خارجي مانند افغان‌ها وقتي وارد ايران مي‌شوند به ناچار بستري مي‌شوند و هزينه بالايي براي كشور دارند اما به علت نداشتن استطاعت مالي بدون دريافت هزينه‌اي بعد از چند روز از بيمارستان مرخص مي‌شوند.»
دكتر نبوي افزود: «در مرزهاي كشور ايستگاه مراقبت مرزي وجود دارد كه يك پزشك و كارشناس افراد مشكوك را معاينه مي‌كند و اگر مواردي مانند تب يا مورد مشكوك ديگري ديدند به مراكز درماني ارجاع مي‌دهند. همچنين در بيشتر شهرهاي مرزي كشور، نيروهاي آماده‌باش مستقر هستند و اگر موردي ديده شد با پيگيري دقيق‌تر، اطلاعات بيشتري در مورد بيمار به دست آورند.» دكتر پيام طبرسي، عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي و رييس بخش سل بيمارستان مسيح دانشوري مي‌گويد: «سل مقاوم به درمان بيماري است كه فرد به دارو مقاومت نشان مي‌دهد و علت اصلي اين مقاومت در اثر مصرف نادرست داروهاي ضدسل است و بين افرادي شايع است كه داروها را به صورت نامرتب مصرف مي‌كنند. اين بيماري مانند سل معمولي از راه قطرات ريز تنفسي منتقل مي‌شود و تنها فرقي كه با سل معمولي دارد اين است كه درمان مشكل‌تر، هزينه بالاتر و عوارض بيشتر است.»
دكتر طبرسي با بيان اين نكته كه بيماري‌ها بدون مرزند و ضربه به سيستم بهداشتي هر كشوري بيماران را با مشكل مواجه مي‌كند، افزود: «سل مقاوم به درمان بيشتر در مهاجران ديده مي‌شود. در كشور افغانستان نيز به علت سال‌ها جنگ و نبود بهداشت، دارو در دسترس بيماران نيست و آنها براي معالجه و تهيه دارو ناچار به ورود به كشور ديگري با امكانات بهداشتي بالاتر هستند و اين موضوع بار بيماري را بر ايران زياد مي‌كند زيرا ايران مابين اين كشورها قرار گرفته است. به تازگي مواردي از بيماري از كشورهاي آذربايجان و عراق نيز وارد ايران مي‌شوند. ايشان مي‌گويد: «در 5 سال اخير روش‌هاي تشخيصي مختلفي در دنيا ابداع شده است و از همان روش‌هاي سنتي معمولي كه روي كشت انجام مي‌شود تا روش‌هاي مولكولي و ژنوتيپي استفاده مي‌شود.»
اين متخصص عفوني يادآور مي‌شود: «وزارت بهداشت بر اين مساله كنترل دارد ولي اين موضوع با مسايل سياسي و بين‌المللي مرتبط است چون سازمان بهداشت جهاني موظف است دارو را در اختيار بيماران قرار دهد تا مبتلايان براي تهيه دارو مجبور به خروج از كشور نشوند.» وي ادامه مي‌دهد: «در كشورهايي مانند آمريكا و استراليا كه مهاجرت‌پذير هستند راديولوژي و قسمت‌هاي خلط و... در قرنطينه مستقر است ولي در كشورهاي اروپايي و اروپايي شرقي، اوكراين، ليتواني و... بيماران قادرند به راحتي به كشور ديگري سفر كنند. مردم كشور آذربايجان نيز به تازگي با برداشتن رواديد بدون هيچ مشكلي وارد ايران مي‌شوند.»
او همچنين تاكيد مي‌كند: «درمان سل معمولي 6 ماه به طول مي‌انجامد. در صورتي كه بيمار به طور منظم داروها را مصرف نكند سل مقاوم به درمان مي‌شود و از طرفي خطر مصرف نامنظم دارو بيش از مصرف نكردن داروست چراكه اين نامنظمي موجب mdr (مقاومت چنددارويي) مي‌شود و درمان mdr، 2 سال طول مي‌كشد و هزينه آن برعهده دولت است. پس بهترين پيشگيري تشخيص سريع و درمان مناسب است كه برعهده تيم پزشكي است و تاكنون واكسن مناسبي براي سل ساخته نشده است. از سال 82 تا سال گذشته 168 بيمار مبتلا به سل مقاوم درمان شده‌اند. از اين تعداد 50 درصد افغاني و اتباع خارجي و 50 درصد ايراني بودند.»
آثار سل در اجساد موميايي مصريان 30 هزار سال پيش از ميلاد مشاهده شده است. اين بيماري مرگبار جان ميليون‌ها نفر را در دنيا گرفت تا اينكه بيماري توسط روبرت كخ (1910-1843م) پزشك آلماني در 24 مارس 1882 كشف شد و نامش براي هميشه ماندگار شد. با پيشرفت علم و تلاش‌هاي سازمان‌هاي مختلف جهاني بيماري هنوز به طور كامل ريشه‌كن نشده و همچنان بسياري از انسان‌ها به اين بيماري مبتلا مي‌شوند و به علت نبود امكانات چه‌بسا جان خود را از دست مي‌دهند. بعضي از كشورها از قبيل ايران با توجه به موقعيت جغرافيايي خود از داخل و خارج به نوعي درگير عوارض سوء اين بيماري‌اند.
براساس آخرين بررسي وزارت بهداشت سال گذشته 120 مورد سل مقاوم به درمان در اتباع بيگانه كه وارد ايران شده‌اند كشف شد. دكتر مرضيه وحيددستجردي، وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي مي‌گويد: «در مورد سل مقاوم به درمان به زودي به مرحله ريشه‌كني مي‌رسيم اما مواردي از مرزها وارد مي‌شوند كه بايد مهار شود.» دكتر مهشيد ناصحي، عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي ايران و مديركشوري برنامه كنترل سل و جذام مي‌گويد: «در طول سال گذشته 100 هزار و 99 مورد ابتلا به سل در ايران گزارش شده است. از اين تعداد 13 درصد موارد مليت غيرايراني دارند كه عمدتا افغان هستند اما در اين ميان بيماراني از عراق، آذربايجان و پاكستان نيز ديده مي‌شوند.» ايشان مي‌گويد: « برنامه كنترل سل، برنامه‌اي قديمي است كه چندين استراتژي را پيگيري مي‌كند.» استراتژي آموزشي و اطلاع‌رساني به گروه‌هاي خطر و همچنين بيماريابي كه در واقع مربوط به گروه‌هاي پرخطر است كه به صورت فعال و غيرفعال انجام مي‌گيرد. در زندانيان، مبتلايان به ايدز يا افرادي كه در تماس با بيماران شناخته شده به سل هستند فعال و در فردي كه با علايم مشكوك مراجعه مي‌كند غيرفعال انجام مي‌گيرد.
دكتر ناصحي استراتژي درمان و مراقبت از بيماران را نيز اصلي‌ترين راه پيشگيري در كل جامعه مي‌داند كه به 2 شكل سرپايي و خدمات تشخيصي است. وي افزود: «هزينه بيمار مبتلا به سل توسط دولت تامين شده و اين هزينه براي فرد مبتلا به سل 450 هزار تومان و براي سل مقاوم به درمان 30 ميليون تومان است.»
استراتژي ديگر پيشگيري است و همان واكسيناسيون ب‌ث‌ژ در بدو تولد است كه سال‌هاي طولاني است، انجام مي‌شود و از اشكال بيماري مانند مننژيت ملي و مننژيت منتشر جلوگيري مي‌كند.ايشان با بيان اين موضوع كه درمان‌هاي اخير اطلاعات كه به صورت كامپيوتري و به روز در سطح كشور جمع‌آوري شده و موجب تقويت نظام مراقبت مي‌شود، تاكيد كرد: «شهرستان‌ها بايد از تجهيزات آزمايشگاهي و نيروي انساني كافي و آموزش‌ديده برخوردار باشند كه اين نيرو شامل پزشكان، كارشناسان و بهورزان است.» وي در پايان افزود: «اگر بيماري سل به موقع تشخيص داده نشود ممكن است به مرگ بيمار منجر شود. سال گذشته 7 درصد بيماران مسلول فوت كردند (به هر دليلي از قبيل سكته قلبي، تصادف، سل و...) كه 3 درصد از علل مرگ و مير اين بيماران به علت سل بوده است.»
دكتر نبوي، رييس بيماري‌هاي واگير معتقد است سل مقاوم به درمان در ايران وجود دارد ولي آمار رسمي در مورد مبتلايان در دست نيست. تعدادي از اين افراد افغان هستند اما بيماران افغاني هميشه در معرض ابتلا به سل مقاوم به درمان نيستند چراكه بيشتر آنها اصلا دارويي دريافت نمي‌كنند و اين بيماري در اثر مصرف نامنظم دارو به وجود مي‌آيد. او معتقد است سل مقاوم به درمان در كشورهاي آسياي ميانه يا كشورهاي مشترك‌المنافع بيشتر ديده مي‌شود زيرا خدمات پزشكي در اين كشورها رايگان نيست اما در ايران براي مبتلايان به سل درمان رايگان و بيماري توسط كارشناسان بهداشتي كنترل مي‌شود تا بيمار داروها را به طور مرتب مصرف كند. وي ادامه مي‌دهد: «اتباع خارجي مانند افغان‌ها وقتي وارد ايران مي‌شوند به ناچار بستري مي‌شوند و هزينه بالايي براي كشور دارند اما به علت نداشتن استطاعت مالي بدون دريافت هزينه‌اي بعد از چند روز از بيمارستان مرخص مي‌شوند.»
دكتر نبوي افزود: «در مرزهاي كشور ايستگاه مراقبت مرزي وجود دارد كه يك پزشك و كارشناس افراد مشكوك را معاينه مي‌كند و اگر مواردي مانند تب يا مورد مشكوك ديگري ديدند به مراكز درماني ارجاع مي‌دهند. همچنين در بيشتر شهرهاي مرزي كشور، نيروهاي آماده‌باش مستقر هستند و اگر موردي ديده شد با پيگيري دقيق‌تر، اطلاعات بيشتري در مورد بيمار به دست آورند.» دكتر پيام طبرسي، عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي و رييس بخش سل بيمارستان مسيح دانشوري مي‌گويد: «سل مقاوم به درمان بيماري است كه فرد به دارو مقاومت نشان مي‌دهد و علت اصلي اين مقاومت در اثر مصرف نادرست داروهاي ضدسل است و بين افرادي شايع است كه داروها را به صورت نامرتب مصرف مي‌كنند. اين بيماري مانند سل معمولي از راه قطرات ريز تنفسي منتقل مي‌شود و تنها فرقي كه با سل معمولي دارد اين است كه درمان مشكل‌تر، هزينه بالاتر و عوارض بيشتر است.»
دكتر طبرسي با بيان اين نكته كه بيماري‌ها بدون مرزند و ضربه به سيستم بهداشتي هر كشوري بيماران را با مشكل مواجه مي‌كند، افزود: «سل مقاوم به درمان بيشتر در مهاجران ديده مي‌شود. در كشور افغانستان نيز به علت سال‌ها جنگ و نبود بهداشت، دارو در دسترس بيماران نيست و آنها براي معالجه و تهيه دارو ناچار به ورود به كشور ديگري با امكانات بهداشتي بالاتر هستند و اين موضوع بار بيماري را بر ايران زياد مي‌كند زيرا ايران مابين اين كشورها قرار گرفته است. به تازگي مواردي از بيماري از كشورهاي آذربايجان و عراق نيز وارد ايران مي‌شوند. ايشان مي‌گويد: «در 5 سال اخير روش‌هاي تشخيصي مختلفي در دنيا ابداع شده است و از همان روش‌هاي سنتي معمولي كه روي كشت انجام مي‌شود تا روش‌هاي مولكولي و ژنوتيپي استفاده مي‌شود.»
اين متخصص عفوني يادآور مي‌شود: «وزارت بهداشت بر اين مساله كنترل دارد ولي اين موضوع با مسايل سياسي و بين‌المللي مرتبط است چون سازمان بهداشت جهاني موظف است دارو را در اختيار بيماران قرار دهد تا مبتلايان براي تهيه دارو مجبور به خروج از كشور نشوند.» وي ادامه مي‌دهد: «در كشورهايي مانند آمريكا و استراليا كه مهاجرت‌پذير هستند راديولوژي و قسمت‌هاي خلط و... در قرنطينه مستقر است ولي در كشورهاي اروپايي و اروپايي شرقي، اوكراين، ليتواني و... بيماران قادرند به راحتي به كشور ديگري سفر كنند. مردم كشور آذربايجان نيز به تازگي با برداشتن رواديد بدون هيچ مشكلي وارد ايران مي‌شوند.»
او همچنين تاكيد مي‌كند: «درمان سل معمولي 6 ماه به طول مي‌انجامد. در صورتي كه بيمار به طور منظم داروها را مصرف نكند سل مقاوم به درمان مي‌شود و از طرفي خطر مصرف نامنظم دارو بيش از مصرف نكردن داروست چراكه اين نامنظمي موجب mdr (مقاومت چنددارويي) مي‌شود و درمان mdr، 2 سال طول مي‌كشد و هزينه آن برعهده دولت است. پس بهترين پيشگيري تشخيص سريع و درمان مناسب است كه برعهده تيم پزشكي است و تاكنون واكسن مناسبي براي سل ساخته نشده است. از سال 82 تا سال گذشته 168 بيمار مبتلا به سل مقاوم درمان شده‌اند. از اين تعداد 50 درصد افغاني و اتباع خارجي و 50 درصد ايراني بودند.»
آخرین ویرایش توسط مدیر: