شهرستان بوشهر مهم ترين منطقهي استان بوشهر است كه بر اساس سرشماری سال 1375 جمعيت آن 187914 نفر و جمعيت شهر بوشهر 143641 نفر بود كه 28081 خانوار داشت. اهالی دارای آريايی نژادند و به زبان فارسی با گويش محلی همراه با گويش لری بختياری صحبت می کنند. مردم بوشهر مسلمان و شيعه مذهب هستند. شهرستان بوشهر که در کنار آب های نيلگون خليج فارس قرار دارد بندری است کهن با صنايع دستی ديرين و منحصر به فردی که از تنوع زيادی برخوردار هستند. اين صنايع دستی شامل صنايع دريايی، بندری و عشايری است. مهم ترين صنايع دستی شهرستان بوشهر لنج سازی و قايق سازی، حصيربافی، توربافی، گبه بافی، قليان (چليم)، عبا، گليم، جاجيم، سوزن دوزی، گلابتون دوزی، منبت کاری، مسقطی و ساختن ظروف گلی و سفالی است که در روستاهای تابعه شهرستان رواج دارد.
لنج سازی و قايق سازی از قديمی ترين و مهم ترين صنايع دستی شهرستان بندر بوشهر است و سابقه آن به دوره افشاريه می رسد. اين صنعت در سال های اخير به واسطه افزايش مبادلات دريايی و صيد ماهی از رونق زيادی برخوردار شده است نيروی شاغل اين صنعت منحصر به همان (گلافان) (سازندگان لنج و قايق) قديمی است مصالح اوليه مورد نياز چوب های جنگلی مقاوم در مقابل رطوبت برای اسكلت و تختههای مرغوب هندی به نام سای برای بدنه است بقيه مصالح از محل تهيه می شود هنوز وسيله كار گلافان بسيار ابتدايی است كه سبب كندی كار و كمی توليد ساليانه می شود.
تور يكی از مهم ترين و ضروری ترين وسايل ماهيگيری است كه مواد اوليه آن در تمام شهرهای ساحلی و بنادر ايران وجود دارد و متاسفانه برخلاف صنعت كشتی سازی، توربافی دستی در مقابل صنعت تور ماشينی مقاومت نكرده است و در حال حاضر بيش تر توليدات منطقه، تورهای كوچك دستی است. به غير از بندر بوشهر، بندر ريگ، بندر گناوه، جزيره شيف، و برخی ديگر از بنادر استان بوشهر نيز از مهم ترين مراكز توليد اين صنعت هستند.
در شهرستان بوشهر مجموعهای از صنايع دستی توليد می شود كه نياز خانوارهای ايلی را فراهم می كند. برای مثال از موی بز برای عشاير سياه چادر می بافند و مرفج که وسايل خواب را در آن می گذارند، سفره نان، تو برج و جل اسب نيز از ديگر توليدات منطقه است. گروه ديگر صنايع دستی كه علاوه بر مصرف روستاييان و ايلات مورد استفاده شهرنشينان نيز قرار می گيرد، قالی، قاليچه، خورجين و چنته می باشد.
گبه (خرسك) نوعی قالی است كه پودهای دراز دارد و برجسته ترين صنعت دستی و خانگی استان بوشهر محسوب می شود. گبه بافی تقريبا در بيش تر نقاط روستايی و حتی شهری اين استان رايج است. گبه بافان برای ايجاد نقوش بر روی فرآوردههای خود از نقشه استفاده نمی كنند و بيش تر به طور ذهنی به اين كار می پردازند. وجه مشترک تمامی گبههای توليدی در اين منطقه گونهای نقش پردازی سنتی است كه طی هزاران سال شكل گرفته است و شامل اشكال هندسی و نگارههای پرندگان و حيوانات يا انواع گل (نقوش تركمنی) و يا راه راه (دستبافهای قشقايی) و يا يک تا سه ترنج در هر گوشه است. گاهی نيز زمينه مركزی به چند مربع تقسيم می شود و يا برحسب روش ديرينه و باورهای ذهنی هر هنرمند از رديفهای بته جقه تركيب می شود. گبههای بافت استان بوشهر بيش تر دارای ابعادی به طول 200 سانتی متر و عرض 100 سانتی متر و برای بافت هر تخته آن همكاری يک ماهه دو بافنده با روزی شش ساعت كار الزامی است. گبه معمولا با پشم رنگ شده گوسفند و مخلوط با موی بز از نژاد عدنی بافته می شود.
كشيدن نوعی قليان در بوشهر مرسوم است كه كوزه آن سفالی است و آب داخلی آن ديده نمی شود. از نكات جالب اين كه هيچ يک از اعضای اين قليان با هم تناسبی ندارند و به وسيله دست نگه داشته می شود. به اين نوع قليان چليم می گويند. اين نوع قليان جزو صنايع دستی بوشهر است. مسقطی، نيز نوعی شيرينی محلی است که مخصوص بندر بوشهراست و به عنوان سوغات اين منطقه معروفيت دارد.
لنج سازی و قايق سازی از قديمی ترين و مهم ترين صنايع دستی شهرستان بندر بوشهر است و سابقه آن به دوره افشاريه می رسد. اين صنعت در سال های اخير به واسطه افزايش مبادلات دريايی و صيد ماهی از رونق زيادی برخوردار شده است نيروی شاغل اين صنعت منحصر به همان (گلافان) (سازندگان لنج و قايق) قديمی است مصالح اوليه مورد نياز چوب های جنگلی مقاوم در مقابل رطوبت برای اسكلت و تختههای مرغوب هندی به نام سای برای بدنه است بقيه مصالح از محل تهيه می شود هنوز وسيله كار گلافان بسيار ابتدايی است كه سبب كندی كار و كمی توليد ساليانه می شود.
تور يكی از مهم ترين و ضروری ترين وسايل ماهيگيری است كه مواد اوليه آن در تمام شهرهای ساحلی و بنادر ايران وجود دارد و متاسفانه برخلاف صنعت كشتی سازی، توربافی دستی در مقابل صنعت تور ماشينی مقاومت نكرده است و در حال حاضر بيش تر توليدات منطقه، تورهای كوچك دستی است. به غير از بندر بوشهر، بندر ريگ، بندر گناوه، جزيره شيف، و برخی ديگر از بنادر استان بوشهر نيز از مهم ترين مراكز توليد اين صنعت هستند.
در شهرستان بوشهر مجموعهای از صنايع دستی توليد می شود كه نياز خانوارهای ايلی را فراهم می كند. برای مثال از موی بز برای عشاير سياه چادر می بافند و مرفج که وسايل خواب را در آن می گذارند، سفره نان، تو برج و جل اسب نيز از ديگر توليدات منطقه است. گروه ديگر صنايع دستی كه علاوه بر مصرف روستاييان و ايلات مورد استفاده شهرنشينان نيز قرار می گيرد، قالی، قاليچه، خورجين و چنته می باشد.
گبه (خرسك) نوعی قالی است كه پودهای دراز دارد و برجسته ترين صنعت دستی و خانگی استان بوشهر محسوب می شود. گبه بافی تقريبا در بيش تر نقاط روستايی و حتی شهری اين استان رايج است. گبه بافان برای ايجاد نقوش بر روی فرآوردههای خود از نقشه استفاده نمی كنند و بيش تر به طور ذهنی به اين كار می پردازند. وجه مشترک تمامی گبههای توليدی در اين منطقه گونهای نقش پردازی سنتی است كه طی هزاران سال شكل گرفته است و شامل اشكال هندسی و نگارههای پرندگان و حيوانات يا انواع گل (نقوش تركمنی) و يا راه راه (دستبافهای قشقايی) و يا يک تا سه ترنج در هر گوشه است. گاهی نيز زمينه مركزی به چند مربع تقسيم می شود و يا برحسب روش ديرينه و باورهای ذهنی هر هنرمند از رديفهای بته جقه تركيب می شود. گبههای بافت استان بوشهر بيش تر دارای ابعادی به طول 200 سانتی متر و عرض 100 سانتی متر و برای بافت هر تخته آن همكاری يک ماهه دو بافنده با روزی شش ساعت كار الزامی است. گبه معمولا با پشم رنگ شده گوسفند و مخلوط با موی بز از نژاد عدنی بافته می شود.
كشيدن نوعی قليان در بوشهر مرسوم است كه كوزه آن سفالی است و آب داخلی آن ديده نمی شود. از نكات جالب اين كه هيچ يک از اعضای اين قليان با هم تناسبی ندارند و به وسيله دست نگه داشته می شود. به اين نوع قليان چليم می گويند. اين نوع قليان جزو صنايع دستی بوشهر است. مسقطی، نيز نوعی شيرينی محلی است که مخصوص بندر بوشهراست و به عنوان سوغات اين منطقه معروفيت دارد.