عصر سنگ یا عصر حجردوره‌ای است که در آن فناوری در راستای فرگشت انسانی گسترده‌گشت و زندگی انسانی از خاور آفریقا به سراسر جهان پراکنده‌گشت. این دوره با پیشرفت کشاورزی، رام‌کردن دام‌ها، و گداختن سنگ مس و فلزکاری به پایان رسید. از آنجا که نوشتن را آغاز تاریخ می‌دانند، عصر سنگ در دوره پیش از تاریخ جای‌می‌گیرد.
-
توجه: در صورتی که از کاربران قدیمی ایران انجمن هستید و امکان ورود به سایت را ندارید، میتوانید با آیدی altin_admin@ در تلگرام تماس حاصل نمایید.
عصر سنگ یا عصر حجر
- شروع کننده موضوع eliza
- تاریخ شروع
تاریخچه نام گذاری
اصطلاح عصر سنگ را نخستین بار رومیان و چینیان باستان به کار برده‌اند. با این حال در سال ۱۸۱۹ کریستیان یورگنسن تامسن، نخستین موزه دار موزه ملی دانمارک، به هنگام ساماندهی مجدد اشیای موزه اش، تصمیم گرفت آنها را براساس مواد معمول به کار رفته در زمان ساختشان بچیند. تامسن آثار موزه اش را سه بخش کرد: عصر سنگ، عصر مفرغ و عصر آهن.
اصطلاح عصر سنگ را نخستین بار رومیان و چینیان باستان به کار برده‌اند. با این حال در سال ۱۸۱۹ کریستیان یورگنسن تامسن، نخستین موزه دار موزه ملی دانمارک، به هنگام ساماندهی مجدد اشیای موزه اش، تصمیم گرفت آنها را براساس مواد معمول به کار رفته در زمان ساختشان بچیند. تامسن آثار موزه اش را سه بخش کرد: عصر سنگ، عصر مفرغ و عصر آهن.
پارینه‌سنگی و میان‌سنگی
عصر سنگ کهن یا دوره بارینه سنگی بیش از یک میلیون سال به درازاکشید و در درازای این زمان دگرش‌های آب و هوایی‌ای رخ‌داد که اثر بسیاری بر فرگشت انسان گذارد. ریخت‌شناسی واژگانی انسان‌ها نیز از این دوره تا گذر از بخش‌های نزدیک‌تر عصر سنگ نمو نمود.
بازه زمانی میان پایان واپسین عصر یخ میان ۱۰ تا ۶ هزار سال به درازا انجامید و ویژگی آن پدید آمدن دریاها و دگرش‌های محیطی و نیاز به یافتن منبع‌های خوراکی تازه بود. گشترش و پیشرفت ابزارهای ظریف سنگی واکنشی به این نیاز بود. این ابزارها پیشرفته ابزارهای دوره پارینه‌سنگی بود. در اروپا این ابزارها در دوره میان سنگی از خاور نزدیک کهن بدانجا برده‌شده‌بود. این ابزارها شکار را پیشرفته‌کرده و ماهی‌گیری را شدنی ساخت. رام کردن سگ برای شکار میوه این دوران است.
عصر سنگ کهن یا دوره بارینه سنگی بیش از یک میلیون سال به درازاکشید و در درازای این زمان دگرش‌های آب و هوایی‌ای رخ‌داد که اثر بسیاری بر فرگشت انسان گذارد. ریخت‌شناسی واژگانی انسان‌ها نیز از این دوره تا گذر از بخش‌های نزدیک‌تر عصر سنگ نمو نمود.
بازه زمانی میان پایان واپسین عصر یخ میان ۱۰ تا ۶ هزار سال به درازا انجامید و ویژگی آن پدید آمدن دریاها و دگرش‌های محیطی و نیاز به یافتن منبع‌های خوراکی تازه بود. گشترش و پیشرفت ابزارهای ظریف سنگی واکنشی به این نیاز بود. این ابزارها پیشرفته ابزارهای دوره پارینه‌سنگی بود. در اروپا این ابزارها در دوره میان سنگی از خاور نزدیک کهن بدانجا برده‌شده‌بود. این ابزارها شکار را پیشرفته‌کرده و ماهی‌گیری را شدنی ساخت. رام کردن سگ برای شکار میوه این دوران است.
نوسنگی
سفالی از دوره جومون در ژاپن، این سفال دومین سفال کهنی‌است که تاکنون یافت‌شده‌است.
دوره نوسنگی یا عصر سنگ نو با کاربرد کشاورزی شناخته می‌شود، برای این ویژگی گاه این دوره را انقلاب نوسنگی نیز می‌خوانند. همچنین کوزه گری در این زمان گسترش یافت و زیستگاه‌های انسانی بزرگ‌تری همانند اریحا و چاتال هویوک پدید آمد. نخستین فرهنگ‌ها نوسنگی در 8000 پیش از میلاد درهلال بارور آغاز شدند. از آنجا بود که کشاورزی و فرهنگ به کرانه مدیترانه، دره سند، چین و جنوب شرقی آسیا گسترده‌شد.
اسکارا بری در اسکاتلند، روستای نوسنگی اروپایی
به دلیل گسترش کشاورزی و نیاز به خرمن و فرآیندکاشت، ساخت و تراش ابزارهای سنگی که به کار تیزکردن، ساطوری‌کردن، بریدن و تیشه‌زدن می‌آمد گسترش یافت. نخستین گواهی‌ها برای بودن بازرگانی در این دوره‌است. کالاهای گوناگون صدها میل آنسوتر برده می‌شدند. یک نمونه خوب برای یک دهکده دوره نوسنگی اسکارا بری در جزیره اورکنی در اسکاتلند می‌باشد. این اجتماع دارای بسترهای سنگی، طاقچه سنگی و حتا آبریزنگاهی خانگی و پیوسته به یک جوی می‌بود.
__________________
سفالی از دوره جومون در ژاپن، این سفال دومین سفال کهنی‌است که تاکنون یافت‌شده‌است.
دوره نوسنگی یا عصر سنگ نو با کاربرد کشاورزی شناخته می‌شود، برای این ویژگی گاه این دوره را انقلاب نوسنگی نیز می‌خوانند. همچنین کوزه گری در این زمان گسترش یافت و زیستگاه‌های انسانی بزرگ‌تری همانند اریحا و چاتال هویوک پدید آمد. نخستین فرهنگ‌ها نوسنگی در 8000 پیش از میلاد درهلال بارور آغاز شدند. از آنجا بود که کشاورزی و فرهنگ به کرانه مدیترانه، دره سند، چین و جنوب شرقی آسیا گسترده‌شد.
اسکارا بری در اسکاتلند، روستای نوسنگی اروپایی
به دلیل گسترش کشاورزی و نیاز به خرمن و فرآیندکاشت، ساخت و تراش ابزارهای سنگی که به کار تیزکردن، ساطوری‌کردن، بریدن و تیشه‌زدن می‌آمد گسترش یافت. نخستین گواهی‌ها برای بودن بازرگانی در این دوره‌است. کالاهای گوناگون صدها میل آنسوتر برده می‌شدند. یک نمونه خوب برای یک دهکده دوره نوسنگی اسکارا بری در جزیره اورکنی در اسکاتلند می‌باشد. این اجتماع دارای بسترهای سنگی، طاقچه سنگی و حتا آبریزنگاهی خانگی و پیوسته به یک جوی می‌بود.
__________________
خوراک و نوشیدنی در عصر سنگ
خوراک مردمان این دوران از سوی شکارچیان و گردآورندگان و از گوشت جانوران و گیاهان فراهم می‌گشت. مردمان این دوره به بخش‌هایی از تن جانوران مانند جگر؛قلوه و مغز دلبسته بودند. خوراک روزانه اینان سرشار از کربوهیدراتی بود که از بنشن و یا حبوبات به دست می‌آمد.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد که دوسوم انرژی نیازای مردمان آن دوران از گوشت به دست می‌آمد. می‌نماید که آنان نیز مانند مردمان کنونی از چربی پرهیز می‌کرده‌اند ولی نه به همین نسبت کنونی.
گمان‌برده‌می‌شود که نخستین مصرف باده که از ترش‌شدن انگورهای وحشی ساخته شده‌بوده در این دوره رخ داده‌شده‌باشد.
__________________
خوراک مردمان این دوران از سوی شکارچیان و گردآورندگان و از گوشت جانوران و گیاهان فراهم می‌گشت. مردمان این دوره به بخش‌هایی از تن جانوران مانند جگر؛قلوه و مغز دلبسته بودند. خوراک روزانه اینان سرشار از کربوهیدراتی بود که از بنشن و یا حبوبات به دست می‌آمد.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد که دوسوم انرژی نیازای مردمان آن دوران از گوشت به دست می‌آمد. می‌نماید که آنان نیز مانند مردمان کنونی از چربی پرهیز می‌کرده‌اند ولی نه به همین نسبت کنونی.
گمان‌برده‌می‌شود که نخستین مصرف باده که از ترش‌شدن انگورهای وحشی ساخته شده‌بوده در این دوره رخ داده‌شده‌باشد.
__________________
سرپناه
دو میلیون سال پیش در خاور آفریقا نخست سازه انسانی پدید آمد که عبارت بود از ستون‌هایی سنگی که شاخه‌های درختان را مانند بام نگاه می‌داشتند. سازه سنگی گرد ساده‌ای که در ترا آماتا در نزدیک نیس فرانسه یافت‌شده به ۵۰۰هزار سال پیش بازمی‌گردد. جز این سازه‌های سنگی دیگری که زیستگاه مردمان آن دوران شمرده‌می‌شده در جای‌جای جهان یافت شده‌است. شماری از آنها در پی می‌آیند:
دو میلیون سال پیش در خاور آفریقا نخست سازه انسانی پدید آمد که عبارت بود از ستون‌هایی سنگی که شاخه‌های درختان را مانند بام نگاه می‌داشتند. سازه سنگی گرد ساده‌ای که در ترا آماتا در نزدیک نیس فرانسه یافت‌شده به ۵۰۰هزار سال پیش بازمی‌گردد. جز این سازه‌های سنگی دیگری که زیستگاه مردمان آن دوران شمرده‌می‌شده در جای‌جای جهان یافت شده‌است. شماری از آنها در پی می‌آیند:
- ساختاری سنگی چادر مانند در درون غاری در نزدیکیگروت دولازاره در نیس فرانسه
- ساختاری سنگی با بامی از چوب یافت شده در دولنی وستونیتسه چکسلواکی، از ۲۳ پیش از میلاد مسیح
- کلبه‌های بسیاری ساخته شده از استخوان ماموت در اروپای خاوری و سیبری
- چادری از پوست جانوران از ۱۵ هزار ۱۰هزار پیش از زایش عیسی در پلاتو پارن فرانسه
- نیایشگاه‌هایی دارای چند اتاق و یا تک‌اتاقه و دارای چندین ستون، از آسیا تا اروپا
نقش بر روی سنگ‌ها
در دوره پارینه سنگی نگاره‌های بر روی دیواره غارها کمیاب‌هستند. این نقش‌ها دربرگیرنده جانورانی مانند گربه‌سان رینو سروس می‌باشد. نمونه این اثرها را می‌توان درغار شووه دید. سنگ‌نگاره‌های این غار به ۳۱هزار سال پیش از میلاد بازمی‌گردند. غار آلتامبرا در اسپانیا به ۱۴ تا ۱۲ هزار سال پیش از میلاد بازمی‌گردد و نقاشی‌های آن دربردارنده نگاره‌هایی از گاومیش کوهان‌دار آمریکایی‌است.
در دوره پارینه سنگی نگاره‌های بر روی دیواره غارها کمیاب‌هستند. این نقش‌ها دربرگیرنده جانورانی مانند گربه‌سان رینو سروس می‌باشد. نمونه این اثرها را می‌توان درغار شووه دید. سنگ‌نگاره‌های این غار به ۳۱هزار سال پیش از میلاد بازمی‌گردند. غار آلتامبرا در اسپانیا به ۱۴ تا ۱۲ هزار سال پیش از میلاد بازمی‌گردد و نقاشی‌های آن دربردارنده نگاره‌هایی از گاومیش کوهان‌دار آمریکایی‌است.