خواستگاه طبقاتي و وضعيت مالي خانواده پهلوي قبل از کودتاي 1299 باعث شد که به محض کسب قدرت به دنبال جمعآوري مال و ثروت باشند. اين ميل که در عصر رضاشاه با غصب املاک و اموال مردم صورت گرفت، پس از شهريور 1320 و ورود نيروهاي بيگانه که منجر به استعفاي رضاشاه و ترک ايران شد، به امور اقتصادي و تجمع ثروت مبدل گشت. در اين بين خواهر بزرگ شاه، شمس پهلوي فعاليت چشمگيري نمود. اولين اقدام او تجارت الماس بود که در زمان حضور او در افريقاي جنوبي (زمان تبعيد پدرش) انجام شد. بدين ترتيب که الماس و سنگهاي قيمتي مرغوب در افريقاي جنوبي شناسايي شده و با قيمت ارزان خريداري ميگشت و سپس با واسطه به ايران ارسال ميشد تا به چندين برابر به فروش برسد. اسناد زيادي درباره تجارت الماس در سال 1320 در آرشيو مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر موجود است. 1 از اين اسناد برميآيد که رضاشاه نيز خود با اين اقدام دخترش موافق بوده. و حتي در نامهاي که براي شمس نوشت قول داد که الماس درخواستي او را توسط اشرف به دست او برساند.2)
اما پس از فوت رضاشاه دست شمس از افريقاي جنوبي کوتاه شد و شرايط آن روزگار کشور زمينه را براي انجام امور اقتصادي مهيا نميکرد.
اين رويه تا زمان دولت مصدق ادامه داشت. دکتر مصدق به دليل صرفهجويي در امور اقتصادي دست خاندان شاهي را از کليه امور بريد و به جهت دخالتهاي بي دليل اشرف و ملکه مادر در سياست آن دو را به اروپا تبعيد کرد. دوران تبعيد آنان با کمبودهاي مالي بسيار سپري شد.
اما پس از کودتاي 28 مرداد 1332 که با وساطت امريکاييان در ايران صورت گرفت شمس، اشرف و ملکه مادر به ايران بازگشتند. از اين زمان به بعد شرايط اقتصادي و اجتماعي ايران تغيير نمود. وامهاي آمريکايي به سوي ايران سرازير گشت و فروش بشکههاي نفت خام به حداکثر رسيد و ايران به ژاندارم منطقه مبدل گشت. در اين بين با تقسيم اموال و اراضي که رضاشاه به زور از مردم اين مرز و بوم گرفته بود، اعضاي خاندان سلطنتي ثروتمند گشتند و به فعاليتهاي اقتصادي پرداختند. به طوري که ظرف چند سال در کليه شرکتهاي بزرگ اقتصادي، تجاري، صنعتي و توليدي يکي از اين افراد دست داشتند و يا سرمايهگذار و سهامدار اصلي به حساب ميآمدند
در اين زمان شمس نيز وارد عرصه اقتصاد شد و با به ارث بردن املاک وسيع در غرب تهران و مهرشهر کرج صاحب ثروت عظيمي گشت. او در ابتدا با فروش مقداري از اين زمينها سرمايهاي به دست آورد و علاوه بر سرمايهگذاري در امور مختلف خود به تأسيس يک کارخانه آب ميوه در املاک خود دست زد. ميوه مورد احتياج از باغهاي وسيع املاکش به دست ميآمد. اين کارخانه اولين کارخانه آب ميوه بستهبندي در ايران بود. او اندکي بعد شروع به ساختن کاخي بزرگ در اين املاک کرد. و با اخذ بودجه عمراني دولت جهت املاک خود بر قيمت آن افزود و شهرکي در حوالي آن به نام مهرشهر کرج ايجاد نمود.
از سرمايهگذاريهاي اقتصادي فراوان شمس ميتوان به موارد زير اشاره کرد: 1. تصفيه شکر اهواز 2. لبنيات پاک 3. قند دزفول 4. باغداري گل چشمه 5. سازمان زراعي مهرشهر 6. سردخانههاي مختلف با ظرفيتهاي مختلف در مهرشهر و گرگان 7. شرکت مهر ساختمان 8. شرکت آلوم پارس 9. شرکت دامداري ايران و اسکانيش 10. شرکت آب ميوه و مربا 11. شرکت دامپروري. 3 علاوه بر آن قسمتي از درآمد او صرف تأسيس رستوران، پمپ بنزين و سوپرمارکت شد. وي داراي ويلاها و کاخهاي متعددي در سراسر جهان بود. مانند ويلاي واشنگتن، ويلاي پاريس، ويلاي کاليفرنيا ،...و قصر مرواريد، کاخ نوبهار و کاخ مهرشهر.
هزينه زندگي شمس برطبق اسنادي که پس از انقلاب اسلامي منتشر شد شامل :
ــ سال 1349 پانزده ميليون تومان، 1350 بالغ بر 20 ميليون تومان و در سال 1351 معادل 25 ميليون تومان بوده است و البته اين جداي حسابهاي کلان بانکهاي خارج از کشور و هزينه کاخها و ويلاهاي او بوده است. 4 وي در اواخر عصر پهلوي يکي از سرمايهداران بزرگ ايران به حساب ميآمد
اما پس از فوت رضاشاه دست شمس از افريقاي جنوبي کوتاه شد و شرايط آن روزگار کشور زمينه را براي انجام امور اقتصادي مهيا نميکرد.
اين رويه تا زمان دولت مصدق ادامه داشت. دکتر مصدق به دليل صرفهجويي در امور اقتصادي دست خاندان شاهي را از کليه امور بريد و به جهت دخالتهاي بي دليل اشرف و ملکه مادر در سياست آن دو را به اروپا تبعيد کرد. دوران تبعيد آنان با کمبودهاي مالي بسيار سپري شد.
اما پس از کودتاي 28 مرداد 1332 که با وساطت امريکاييان در ايران صورت گرفت شمس، اشرف و ملکه مادر به ايران بازگشتند. از اين زمان به بعد شرايط اقتصادي و اجتماعي ايران تغيير نمود. وامهاي آمريکايي به سوي ايران سرازير گشت و فروش بشکههاي نفت خام به حداکثر رسيد و ايران به ژاندارم منطقه مبدل گشت. در اين بين با تقسيم اموال و اراضي که رضاشاه به زور از مردم اين مرز و بوم گرفته بود، اعضاي خاندان سلطنتي ثروتمند گشتند و به فعاليتهاي اقتصادي پرداختند. به طوري که ظرف چند سال در کليه شرکتهاي بزرگ اقتصادي، تجاري، صنعتي و توليدي يکي از اين افراد دست داشتند و يا سرمايهگذار و سهامدار اصلي به حساب ميآمدند
در اين زمان شمس نيز وارد عرصه اقتصاد شد و با به ارث بردن املاک وسيع در غرب تهران و مهرشهر کرج صاحب ثروت عظيمي گشت. او در ابتدا با فروش مقداري از اين زمينها سرمايهاي به دست آورد و علاوه بر سرمايهگذاري در امور مختلف خود به تأسيس يک کارخانه آب ميوه در املاک خود دست زد. ميوه مورد احتياج از باغهاي وسيع املاکش به دست ميآمد. اين کارخانه اولين کارخانه آب ميوه بستهبندي در ايران بود. او اندکي بعد شروع به ساختن کاخي بزرگ در اين املاک کرد. و با اخذ بودجه عمراني دولت جهت املاک خود بر قيمت آن افزود و شهرکي در حوالي آن به نام مهرشهر کرج ايجاد نمود.
از سرمايهگذاريهاي اقتصادي فراوان شمس ميتوان به موارد زير اشاره کرد: 1. تصفيه شکر اهواز 2. لبنيات پاک 3. قند دزفول 4. باغداري گل چشمه 5. سازمان زراعي مهرشهر 6. سردخانههاي مختلف با ظرفيتهاي مختلف در مهرشهر و گرگان 7. شرکت مهر ساختمان 8. شرکت آلوم پارس 9. شرکت دامداري ايران و اسکانيش 10. شرکت آب ميوه و مربا 11. شرکت دامپروري. 3 علاوه بر آن قسمتي از درآمد او صرف تأسيس رستوران، پمپ بنزين و سوپرمارکت شد. وي داراي ويلاها و کاخهاي متعددي در سراسر جهان بود. مانند ويلاي واشنگتن، ويلاي پاريس، ويلاي کاليفرنيا ،...و قصر مرواريد، کاخ نوبهار و کاخ مهرشهر.
هزينه زندگي شمس برطبق اسنادي که پس از انقلاب اسلامي منتشر شد شامل :
ــ سال 1349 پانزده ميليون تومان، 1350 بالغ بر 20 ميليون تومان و در سال 1351 معادل 25 ميليون تومان بوده است و البته اين جداي حسابهاي کلان بانکهاي خارج از کشور و هزينه کاخها و ويلاهاي او بوده است. 4 وي در اواخر عصر پهلوي يکي از سرمايهداران بزرگ ايران به حساب ميآمد