كاهش اضطراب با تفكر به خداوند و دين

[Maryam]

مطالعات جديد انجام شده نشان مي‌دهد كه هنگام بروز خطا و اشتباه چنانچه به خداوند فكر كنيم كمتر دچار ناراحتي و آشفتگي ناشي از انجام گناه مي‌شويم. نتايج اين تحقيق در مجله علم روان‌شناسي به چاپ رسيده است.

محققان امواج مغزي مربوط به نوعي خاص از عكس‌العمل به پريشاني و اندوه را در تعدادي افراد داوطلب هنگام بروز خطا در حين آزمايش اندازه‌گيري كردند. واكنش افرادي كه داراي تفكرات مذهبي بودند كمتر از كساني بود كه داراي اعتقادات مذهبي نبودند. 85 درصد از ساكنان كره زمين داراي اعتقادات و باورهاي مذهبي خاص خود هستند.
مايكل اينرلشت روان‌شناس دانشگاه تورنتو مي‌گويد: ما به عنوان يك روان‌شناس واجب است بدانيم چرا مردم چنين اعتقاداتي دارند و دريابيم در صورت وجود چه عملكردهايي اين باورها در خدمت ما هستند. طي دو آزمايش محققان نشان دادند زماني كه افراد در مورد خدا و مذهب فكر مي‌كنند واكنش مغز تغيير مي‌كند. به گونه‌اي كه به آنها آرامش بيشتري داده و اضطراب و نگراني آنها در واكنش به اشتباهاتي كه مولد اضطراب و پريشاني است كاهش مي‌يابد. شركت‌كنندگان در اين آزمايش در مورد دين و مذهب خود و همچنين واژه‌ها و كلمات مربوط به خداوند و دين نوشتند.
سپس محققان فعاليت مغزي آنها را حين تكميل يك عمل كامپيوتري ثبت كردند. نتايج نشان داد هنگامي كه افراد به صورت خودآگاه يا ناخودآگاه به خداوند و مذهب فكر مي‌كنند فعاليت مغزي در نواحي سازگار با قشر كمربندي داخلي
(ACC)‌ و نواحي تنظيم‌كننده برانگيختگي حالت بدن، زماني كه كارها غلط پيش مي‌رود (مانند زماني كه ما در حال اشتباه كردن هستيم)‌ كاهش مي‌يابد. جالب اينجاست وقتي كه افراد بي‌اعتقاد به خدا به صورت ناخودآگاه به ايده‌هاي مربوط به خداوند فكر مي‌كنند فعاليت ناحيه
ACC در آنها افزايش مي‌يابد. محققان معتقدند در مورد افراد مذهبي تفكر به خداوند، وجود نظم در جهان و توضيح وقايع تصادفي را براي آنها اثبات كرده و به اين طريق احساس اضطراب و اندوه را در آنان كاهش مي‌دهد. تفكر به اعتقادات در سخت‌ترين شرايط باعث آرامش شما شده و هنگام بروز خطا اضطراب شما را كمتر مي‌كند. اگرچه هنوز كاملا روشن نيست، اما بعضي شواهد حاكي از آن است كه افراد مذهبي زندگي طولاني‌تري داشته و تمايل به شاد زيستن و سلامت بودن در آنها بيشتر است. اعتقادات و معاني مي‌تواند به انسان‌ها در درك دنياي اطرافشان و عالم هستي كمك كند.

منبع: Physorg
مترجم: آتنا حسن‌آبادي​

 

[shakira]

« رابطه ی توکل بر خدا و کاهش اضطراب »

شاید کمتر مفهومی از مفاهیم اسلامی به اندازه "توکل" از لحاظ تعریف دشوار باشد. اخلاقیون، اهل عرفان و تصوف مفاهیم متفاوتی از آن درک کرده اند.

اصل توکل را بایستی در اعتماد به خدا جستجو کرد.تا وقتی که انسان به خدا اعتماد پیدا نکند، نمی تواند اداره امورش را به او واگذارد و اگر هم به زبان بگوید که امور خود را به او واگذار کردم، دلش آرام نمی گیرد.

به علاوه اگر فردی از قوانین علت و معلولی که خداوند در جهان قرار داده است اطلاع نداشته باشد و نداند که خواست و سنت خدا به استفاده از اراده خود و اسباب و علل شناخته شده استوار است، باز نمی تواند موقعیت رفتار متوکلانه را تشخیص داده و مصداق های آن را در زندگی پیدا کند.


رابطه ایمان به خدا و اعتماد به حضرت باری تعالی، با توکل بسیار قوی است.

خدای متعال در قرآن می فرماید: "و علی الله فلیتوکل المومنون"، یعنی افراد با ایمان به خدا توکل می نمایند. (سوره مائده)


در آیه 23 سوره مائده آمده است که "و علی الله فتوکلوا ان کنتم مومنین"، یعنی اگر ایمان دارید، به خدا توکل نمایید.

هر اندازه درجه ایمان فرد به خداوند و شناخت او از اسماء و صفات خدا و آگاهی او از برنامه های خداوندی در جهان افزایش یابد، به همان اندازه توکل او نیز افزایش خواهد یافت.

در سوره انفال خداوند می فرماید: "انما المومنون الذین اذا ذکرالله وجلت قلوبهم و اذا تلیت علیهم ایاته زادتهم ایماناً و علی ربهم یتوکلون"، یعنی مومنان کسانی هستند که چون نام خدا برده شود، خوف بر دل هایشان چیره گردد و چون آیات خدا بر آنان خوانده شود، ایمانشان افزون گردد و بر پروردگارشان توکل کنند.

درست فهمیدن آیات خدا و ذکر و قرائت آن، بر ایمان مومنان می افزاید و در نتیجه راه توکل از طریق افزایش ایمان هموار می شود.

به دنبال این ابمان قلبی به خدا و ایمان به حکمت و شفقت خدا و علم به مصلحت بندگان است که بنده می تواند برای برنامه ریزی و کفایت امر خود، به خداوند اعتماد کند و کارهایی را که برنامه ریزی و تدبیر آنها خارج از توان اوست، به خدا واگذار نماید.


نراقی (1377) توکل را چنین تعریف نموده است: «توکل، عبارت است از اعتماد کردن و مطمئن بودن دل بنده در جمیع امور خود به خدا و حواله کردن همه کارهای خود را به پروردگار و بیزار شدن از هر حول و قوه ای غیر از خدا و تکیه نمودن بر حول و قوه الهی».

محی الدین ابن عربی در تعریف توکل می نویسد: توکل، اعتماد قلبی به خداوند متعال است، طوری که انسان در صورت فقدان اسباب ظاهری در عالم برای رسیدن به هدف دچار اضطراب نمی شود و اگر اضطراب بر او مستولی شود، چنین فردی متوکل نیست. (النّدوی، 1374)

از دیدگاه شهید مطهری: توکل تضمینی الهی برای کسی است که حامی و پشتیبان حق است، یعنی اگر به راه خدا بروید، از نوعی حمایت الهی برخوردار خواهید شد.


منظور از توکل عبارت است از اعتماد به خدا در انجام کارها و واگذاری امور خود به او، طوری که تعادل روانی فرد را افزایش داده و در صورت نرسیدن به هدف، او را اضطراب بازدارد.

پس کسی توکل دارد که به قدرت و حکمت و رأفت و شفقت خداوند اعتقاد دارد.

این اعتقاد، حالتی را در شخص به وجود می آورد که موجب می شود فرد در تمام حالات و رفتار خویش، حضور پروردگار را در نظر بگیرد و در این حضور، احساس قدرت و توانمندی کند و خود را به وی وابسته ببیند و از این رو آرامش در دلش ایجاد می شود که با پدید آمدن حوادث سخت در زندگی دچار شک و تردید نمی شود و کارهایی را که مدیریت و برنامه ریزی آنها خارج از تدبیر اوست به خدا واگذار می کند.


به عبارت بهتر فرد متوکل ضمن استفاده از اسباب و علل مادی و غیر مادی، توفیق رسیدن به نتیجه را مشروط به خواست و مشیت الهی می داند و ضمن نسبت دادن امور و اتفاقات جهان به خواست پروردگار، برای حصول نتیجه به او تکیه نموده و اطمینان دارد که خداوند او را در رسیدن به مطلوب یاری خواهد کرد.



​

منابع:

نظم و آهنگ در قرآن / نوشته محمدهادی معرفت

انسان در قرآن / نوشته شهید مطهری

اسلام و بهداشت روان (1) / مجموعه مقالات

آرامش روان و جوان / نوشته علی نقی فقیهی