الهه خورشید
متخصص بخش خانه و خانواده
كمرويي همواره با ناتواني از كنار آمدن با زندگي اجتماعي، خانوادگي و حرفهاي مشخص ميشود. در واقع يك فرد كمرو از انطباق خود با شرايطي كه به نظرش خطرناك ميآيد، عاجز ميشود. شخص خجالتي در حضور جمع وحشتزده است و به اين دليل ميترسد كه مورد قضاوت يا عدم قدرشناسي واقع شود.
نشانههاي كمرويي
- تنگي نفس يا انقباض عضلاني
- پاهاي لرزان و بيقرار
- خشك شدن بزاق دهان
- عرق كردن شديد
- سفت و سخت شدن بدن و لرزش در پاها، دستها و لبها
- سرخ شدن يا رنگ پريدگي صورت
- تمايل به انزواي مطلق
- دلتنگي و خشم از خود و نفرت از خجالت
- بيتصميمي و افسردگي
- صحبت كردن سريعتر از معمول و سخنان خارج از كنترل
- احساس حقارت و تفكر منفي
- احساس مبهم در رابطه با گناهكار بودن نسبت به چيزي
- عدم اعتماد به نفس مانند عدم توانايي در پاسخ به يك تعارف
- ترس از مخالفت با نظرات ديگران يا بيان نقطه نظرات خود
- ترس دايم از مورد تمسخر قرار گرفتن
آثار اصلي كمرويي
آثار جسمي:
ترس: باعث گرفتگي در گلو يا در اطراف قلب و يك احساس خالي بودن در شكم ميشود.
دشواري در گفتار: يك نوع انقباض در قفسه سينه ايجاد ميشود كه در نتيجه آن سخن گفته شده ضعيف، لرزان و جسته گريخته ميشود، تارهاي صوتي كشيده و سخت ميشوند، تن صدا تغيير كرده و سخن با لكنت زبان و نامفهوم گفته ميشود.
انقباضات عضلاني: شخص خجالتي اين باور را دارد كه ديگران به او نگاه ميكنند در نتيجه پاهايش سفت و سخت و ممكن است در حين ورود به يك مكان دچار اشتباه شود (مثلا به اثاثيه برخورد كند، استكان را روي ميز واژگون كند و...).
خستگي: احساس ضعف مفرط كه ناشي از همان انقباض عضلاني طولاني است.
كند شدن حواس: فرد خجالتي هوشيارياش كم شده و نيز ادراك حسي او كاهش مييابد. به عنوان مثال يك فرد خجالتي كه ناگزير است در مقابل جمع صحبت كند اگر فردي به او نگاه كند در آن لحظه اين ترس فقط روي آن فرد متمركز ميشود و تنها آن فرد را ميبيند و توجهش روي اين عامل ترس جلب ميشود. به خاطر همين كه سخنران كمرو دايما فراموش ميكند كه قبلا به نكتهاي اشاره كرده است يا نه.
اختلالات عروقي: باعث سرخ شدن يا رنگ پريدگي در ناحيه صورت ميشود كه علت آن انقباض يا انبساط رگهاست.
اختلالات ترشحي: ترشح بزاق متوقف شده و لبها شديدا خشك ميشوند و تعريق شديدي در كف دستها و زير بازوها به وجود ميآيد.
آثار رواني: يك فرد خجالتي دايما دلهره و از اين امر پروا دارد كه توسط ديگران دستكم گرفته شود. اين ترس او را مثل يك پروانه در قفس شيشهاي محدود ميكند. اگر از يك فرد خجالتي ولي باهوش سوالي شود غالبا خاموش ميماند، مثل اين است كه او مات و مبهوت شده باشد. در واقع او در آن موقع گنگ و گيج خواهد بود، مغزش درست كار نميكند و ميخواهد كار كند ولي نميتواند و ترمزهاي محكمي او را در جا نگه ميدارد بنابراين در پس تعارفات خود را مخفي ميكند تا مجبور به مبارزه نباشد.
علت كمرويي
از نظر روانشناختي عواملي مانند احساس حقارت (ناچيز و منفور بودن) عزت نفس پايين، ترس و عدم توانايي و مهارت در انطباق با محيط و تنبيه و توهين شدن در دوران كودكي وجود دارند كه سبب بروز كمرويي ميشوند. اغلب پرسيده ميشود كه آيا كمرويي اصولا قابل درمان است يا نه؟ بله مطمئنا، اما زمانيكه به منشاء اصلي آن پي برده شود و از ريشه بهبود يابد.
روشهاي مقابله با كمرويي
- عقايد و باورهاي غلط خود را تصحيح كنيد.
- تفكيك آنچه حقيقتا هستيد از آنچه كه تصور ميكنيد (شناخت نقش واقعي خويش و دوري جستن از نقش خيالي)، در واقع شناخت بهتر از خود و صادق بودن با خود.
- به حال توجه و گذشته را فراموش كنيد.
- واقعبين باشيد و از زندگي در دنيايي كه براي خود ساختهايد، دست برداريد.
- سعي كنيد از انزوا و گوشهگيري دوري كنيد.
- با موقعيتهاي جديد سازگاري پيدا كنيد.
- سعي كنيد احساسات و عواطف خود را كنترل كنيد (از طريق استراحت، ورزش و... .)
- آهسته سخن گفتن. به نرمي اشاره كردن با سر و دست. با آرامش غذا خوردن را تمرين كنيد.
- ارتباط چهره به چهره داشته باشيد.
- در مقابل تمايل به تفكر منفي مقاومت كنيد (سيستم تفكر جايگزين داشته باشيد).
- سعي كنيد با آرامش و خونسردي شرايطي را كه قبلا براي شما غيرقابل تحمل بوده، كنترل كنيد.
- به جستوجوي دوستان صميمي كه رفتار تحكمآميز نداشته و هيچگاه از كمرويي شما سخن نگويند، بپردازيد.
- همان طور كه نقاط قوت خودتان را ميپذيريد نقاط ضعف خود را قبول كنيد.
- احساس مسووليت كنيد. به آينده بنگريد و از فرصتها به نحواحسن استفاده كنيد.
- خوشبين باشيد و مثبت بينديشيد. مثلا به جاي گفتن خسته شدم، بگوييد به استراحت بيشتري نياز دارم.
- سعي كنيد از كار كردن و انجام وظايف خود لذت ببريد.
- از مهارتهاي اجتماعي خود استفاده كنيد.
- در صورت نياز با مشاوران و روانشناسان ارتباط برقرار كنيد.