کد خبر: ۱۴۷۱۰۱
۰۱ ارديبهشت ۱۳۹۲ - ۰۱:۱۰
وقوع پنج زمينلرزه نسبتا بزرگ –بالاي 3 ريشتر- در 5 استان كشور طي دو هفته اخير، به خاطر آنچه «رفتار كمسابقه پوسته ايرانزمين» و همچنين «ركورد بيشترين زلزله در كمترين دوره زماني» عنوان شده، بار ديگر حواسها را متوجه نقطهاي از كشور كه دير يا زود با «زلزلهبزرگ» دستوپنجه نرم ميكند، كرده است.
زلزلههاي اخير اما نه فقط براي «تهران» كه به گفته صاحبنظران اين حوزه، براي كل كشور حالت هشدار و آمادهباش را به وجود آورده است.
همه زلزلهشناسان بر وقوع حتمي زلزله در تهران اشتراكنظر دارند؛ هر چند در اين ميان، يك گروه فرضيه تكرار زلزلههاي بالاي 7ريشتر در هر 150 سال يكبار در محدوده تهران را مطرح ميكند و گروهي ديگر به طراحي زمان براي زلزله تهران عقيدهاي ندارد؛ اما آنچه در حال حاضر اهميت تحقيق و بررسي درباره زلزلهتهران را موجب شده، ارتباط احتمالي بين زمينلرزههاي اخير با هم و همچنين ارتباط مجموعه آنها با زلزلهبزرگ تهران است.
دكتر علي بيتاللهي زلزلهشناس و استاد دانشگاه درباره علت وقوع زمينلرزههاي زنجيرهاي در استانهاي بوشهر، سيستانوبلوچستان، آذربايجانشرقي و سپس اصفهان و شيراز به گفت: با بررسي مقدماتي اين زمينلرزهها ميشود اينطور نتيجهگيري كرد كه در واقع پوسته زمين در پهنه ايران در يك دوره زماني كه از مرداد سال گذشته با زمينلرزه ورزقان شروع شد تا به حال، متحمل يك تنش ناحيهاي است كه روند اين تنش زمينلرزههاي بزرگ را در مناطق مختلف كشور از جمله همين زلزلههاي چند روز اخير موجب ميشود.
زلزله اصفهان عجيب است
دكتر بيتاللهي با اشاره به زلزله جمعهشب اصفهان، تاكيد كرد: از بين زمين لرزههاي چند روز اخير، عجيبترين زلزله، زلزله استان اصفهان بود كه وقوع آن قابلتامل و مهم به نظر ميرسد چون كه منطقهاي از استان اصفهان كه محل وقوع زلزله بوده، جزو مناطق خيلي آرام و خلوت محسوب ميشود. زمينلرزه اصفهان در حوالي 5 كيلومتري اصفهان اتفاق افتاد و آن منطقه عاري از گسل است.
اين زلزلهشناس در ادامه گفت: رخداد زلزله اصفهان نشان ميدهد تجمع تنش و رهاشدن انرژي لرزهاي در اقصينقاط كشور دارد اتفاق ميافتد و امكان دارد در روزها يا هفتههاي آتي در نقاط ديگر كشور به صورت زمينلرزههاي متوسط يا بزرگ، باز هم رخ دهد.
دكتر بيتاللهي با بيان اينكه در حال حاضر امكان اندازهگيري تنش ذخيرهشده در پوسته زمين نه تنها در ايران كه در ساير كشورها، وجود ندارد، افزود: از آنجا كه ميزان تنشلرزهاي در درون زمين مشخص نيست، ممكن است تحت تاثير زلزلهها و پسلرزههاي دو هفته اخير در پنج استان كشور، تنش كاملا رها شده باشد وكل پوسته به آرامش نسبي رسيده باشد و ممكن است كه عكس اين پديده صادق باشد يعني اينكه زلزلهها ادامه داشته باشد و در مناطقي مثل
ايرانمركزي يا شمالشرق ايران زلزلههاي ديگري را در كوتاهمدت شاهد باشيم.
روزهاي حساس در برخي استانها
دكتر بيتاللهي، زلزلهشناس و داراي سابقه اجرايي در نهادهاي تحقيقاتي در حوزه زمينلرزه، در ادامه گفتوگو تصريح كرد: اين روزها، دوره مهم و حساسي است كه ضرورت دارد آمادگي مردم در كشور براي وقوع زلزله و همچنين حساسيت مسوولان استاني به فعاليت خردلرزهها –زمينلرزههاي كمتر از 3 ريشتر- افزايش پيدا كند. تجربه نشان داده است در برخي زلزلهها همچون زلزله بم، قبل از زلزله اصلي و بزرگ، چند پيشلرزه با شدت متوسط رخ ميدهد بنابراين حضور مردم در خيابانها بعد از اولين تكان زمين، كاري عاقلانه ميتواند، باشد.
3 ماه دوره هشدار؛ ارتباط بين زلزلهها
اين زلزلهشناس با اين پيشنهاد به دولت مبني بر اينكه به مدت سه ماه، دوره هشدار و آمادهباش در همه يا برخي استانهاي كشور اعلام كند، افزود: زلزلهها از يك مكانيزم عمومي و ناحيهاي پيروي ميكنند و با يكديگر ارتباط دارند و در عين حال وقوع هر كدام ناشي از فعاليت گسل مجزا است.
عاقبت تهران
دكتر بيتاللهي درباره تاثير زلزلههاي اخير بر گسلهاي تهران نيز گفت: تهران هم شامل حالت كلي مطرح شده مربوط به تنش به وجود آمده در پوسته زمين است. با توجه به اطلاعات زيادي كه درباره گسلهاي تهران وجود دارد اين منطقه به شدت گسلخورده و داراي شكستگيهاي فعال است. بنابراين احتمال وقوع زلزله در تهران به خصوص تحت تاثير ناآراميهاي اخير خيلي دور از ذهن نيست.
اين زلزلهشناس توصيه كرد: مناطقي خاص از كشور به خصوص گستره تهران و اطراف آن بايد در ماههاي آتي به دقت مانيتور شود.
اوج تخليه انرژي زمين
دكتر بيتاللهي با جمعبندي درباره نتيجهاي كه ميشود از 5 زمينلرزه بزرگ در كشور گرفت، اعلام كرد: در حال حاضر در دوره اوج تخليه انرژيهاي لرزهاي درون زمين هستيم. اين فعاليتهاي غيرعادي در زمين و زلزلههاي خفيف در برخي مناطق در اين روزها ميتواند حالت هشدار داشته باشد.
نظر ریيس مركز لرزهنگاري ژئوفيزيك
دكتر نوربخش ميرزايي، ریيس مركز لرزهنگاري موسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران نيز با اعلام اينكه كشور ايران يك منطقه زلزلهخيز است و نرم زلزلهخيزي آن يكنواخت نيست، گفت: در كشور در دورهاي آرامش لرزهاي برقرار است و در دورهاي نيز چند زمينلرزه به يكباره اتفاق ميافتد؛ بنابراين نوسان در زمينلرزهها و همچنين بزرگي زلزلهها قابل انتظار است و روند غيرطبيعي محسوب نميشود.
دكتر ميرزايي در عين حال تصريح كرد: واقعيت اين است كه در حال حاضر در دوره فعاليت نسبتا بالاتري در عوامل ايجادكننده زمينلرزه قرار داريم.
عصر روز گذشته معاون عمراني استاندار تهران نيز از تشكيل جلسه شوراي هماهنگي مديريت بحران شهر تهران در محل موسسه ژئوفيزيك در ساعت پاياني شنبه شب خبر داد و گفت: در اين شورا احتمال وقوع زلزله و همچنين موارد هشدار و اقداماتي را كه لازم است براي آمادگي تهران، انجام شود بررسي خواهيم كرد.
شرقتهران هم لرزيد
عصر جمعه گذشته درست چند ساعت قبل از زمينلرزه نسبتا بزرگ استان اصفهان، شرق تهران لرزيد.زمينلرزه ديروز تهران در منطقهاي رخ داد كه در طول سال، مرتبا به خردلرزههاي 2 ريشتري دچار ميشود اما زلزله دو روز پيش در اين منطقه، 7/2 ريشتر بزرگي داشته است.اين زمينلرزه در دماوند رخ داده است.
منبع:
دنیای اقتصاد