مقایسه ارزش غذایی نان های موجود در ایران

[Fa.Sa]

نان‌های حجیم و نیمه‌حجیم نیز كه با آرد سبوس‌‌دار تهیه می‌شوند، ارزش غذایی بالایی دارند.

بخش قابل‌توجهی از پروتئین و انرژی مورد نیاز مردم، از نان تامین می‌شود پس بی‌شک تولید و عرضه‌ نان سالم و بهداشتی در حفظ سلامت جامعه موثر خواهد بود. نان‌هایی که از آرد سبوس‌دار تهیه می‌شوند و با خمیرمایه و بدون استفاده از جوش شیرین عمل می‌آیند و با حرارت ملایم، یکنواخت و شعله غیرمستقیم می‌پزند، سالم‌ترین نان‌ها هستند.
از ویژگی‌های یک نان خوب می‌توان به برشته‌بودن آن به‌گونه‌ای كه در سطحش سوختگی مشاهده نشود، طعم، مزه و بوی خوشایند و بافت نرم و یکنواخت، اشاره كرد. نان‌هایی که با آردهای کامل و سبوس‌دار تهیه می‌شوند، از نان‌های تهیه‌شده با آرد سفید ارزش غذایی بیشتری دارند و مصرف روزانه آنها می‌تواند مقداری از نیاز روزانه بدن به املاح، پروتئین، فیبر و ویتامین‌ها را رفع كند.

تفاوت مهم نان‌ها در میزان سبوس‌گیری آردی است که در تهیه آنها به کار می‌رود. بیشترین میزان سبوس‌گیری در آرد نان لواش و کمترین میزان آن در آرد نان سنگک انجام می‌شود. بیشترین نان مصرفی ایرانیان، نان‌های لواش و تافتون است درحالی كه متاسفانه این نان‌ها ارزش غذایی بالایی ندارند و معمولا با افزودن جوش‌شیرین و مقدار زیادی نمک تهیه می‌شوند و به دلیل کوتاهی مدت زمان تخمیر و پخت، دورریزی و ضایعات زیادی دارند و زیاده‌روی در مصرف این نان‌ها مشکلاتی از قبیل اختلال در جذب املاح و مسمومیت با فلزات سنگین را ایجاد می‌كند.

آرد كامل سبوس‌گیری نشده (حدود 250 گرم)، حاوی 4 میلی‌گرم سدیم و 444 میلی‌گرم پتاسیم است. یعنی صد به یك به نفع پتاسیم ولی با گرفتن سبوس و افزودن نمك قبل از پخت به خمیر نان، میزان سدیم به 102 میلی‌گرم و پتاسیم به 60 میلی‌گرم می‌رسد كه همین مساله یكی از عوامل موثر در افزایش فشارخون است. علاوه بر این، میزان آهن موجود در نان كامل، 6 برابر نان‌های سبوس‌گیری شده است.

نان‌های حجیم و نیمه‌حجیم نیز كه با آرد سبوس‌‌دار تهیه می‌شوند، ارزش غذایی بالایی دارند و فراوری خمیر این نان‌ها با استفاده از خمیرمایه است و زمان استراحت مطلوب در تخمیر نان و متصاعدشدن گازها از خمیر، باعث می‌شود خمیر کاملا حجیم شود. خمیرمایه به علت شکستن زنجیره‌های بلند نشاسته، هضم نان را برای دستگاه گوارش آسان می‌کند. همه این موارد، به علاوه وجود فیبر بالا در این نان‌ها (گندم سبوس دار، جو، چاودار و...) ارزش تغذیه‌ای آنها را افزایش می‌دهد.

برخی مردم مغز این نان‌ها را جدا می‌کنند كه این كار درست نیست زیرا مغذی‌ترین قسمت نان همین مغز است. این نان‌های مغذی، ضایعات کمتری نسبت به سایر نان‌ها دارند، به شرطی که تازه مصرف و در شرایط مطلوب نگهداری شوند.


دكتر محمدحسن انتظاری، متخصص تغذیه و رژیم درمانی، رییس دانشكده بهداشت دانشگاه علوم پزشكی اصفهان

گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
​

 

[Fa.Sa]

غذای گلادیاتورها را دوباره به خانه بیاورید

یک کارشناس تغذیه معتقد است، نان جو یکی از بهترین انواع نان است که در گذشته به عنوان غذای گلادیاتورهای رومی استفاده می‌شده، اما امروز از برنامه غذایی مردم کنار رفته است.

مریم شیرمستی، نان را یکی از مهم ترین ارکان غذایی ایرانیان دانست و افزود: نان های مختلفی جهت مصرف در بازار وجود دارد، اما لازم است نانی را انتخاب کنیم که کمترین ضرر و بیشترین سود را داشته باشد.
وی با بیان اینکه نان های تیره و سبوس دار از نظر غذایی غنی تر هستند، یادآور شد: فیبر و سبوس موجود در این نان ها احساس سیری بیشتری به فرد می دهند و احتمال ابتلا به دیابت و بالا رفتن کلسترول و تری گلیسیرد را کاهش می دهند.
به گفته این کارشناس تغذیه نان های سبوس دار علاوه بر ارزش غذایی بالا، حاوی مقادیر قابل توجهی از انواع ویتامین های گروه B هستند و علاوه بر آن برخی از آنها با آهن و اسید فولیک غنی شده اند.
شیرمستی گفت: نان سنگک و بربری از نان های حاوی سبوس هستند. بهتر است از نان های فانتزی که آرد سفید در آنها بیشتر است، کمتر استفاده شود. البته موضوع دیگری که بر کیفیت انواع نان اثر دارد آن است که آیا نان به صورت تخمیری عمل آمده یا به آن جوش شیرین اضافه شده است.
این کارشناس تغذیه نان جو را نیز از جمله دیگر نان های مفید برشمرد و ادامه داد: این نان در گذشته غذای گلادیاتورها بوده و انرژی و قدرت بدنی آنها را افزایش می داده است، اما متاسفانه امروز از برنامه غذایی مردم کنار گذشته شده است.
وی گفت: البته قیمت نان نیز در انتخاب مردم تاثیر دارد. علاوه بر آن نان های لواش سریع تر پخته می شوند و فرد زمان کمتری را باید در انتظار خرید نان بماند. ( ایسنا )
​

​