نحوه ي برخورد با رفتارهاي روزمره نوجوانان(1)

[الهه خورشید]

والدين اغلب به‌گونه‌اي خاص درباره ي رفتار و روحياتي که نوجوانان دارند، احساس نگراني مي‌کنند. ابتدااطلاعاتي را در زمينه ي شيوه‌هاي موثر در مديريت رفتارها در اختيار شما قرار مي‌دهيم. اين شيوه‌ها به شما کمک خواهد کرد تا برخوردي مناسب با فرزندتان داشته باشيد. چطور مي‌توانيد کاري کنيد که فرزندتان با شما همکاري کند؟ براي اين‌که فرزندتان اتاق خود را تميز کند و به موقع به خانه بيايد چه بايد بکنيد؟ چگونه مي‌توانيد بي‌توجهي او را برطرف سازيد و يا کاري کنيد که خواهر يا برادر خود را آزار ندهد؟

برخي از شيوه‌هاي ارائه شده در اين مقاله، کاهش درگيري در خانواده شما را تضمين خواهد کرد.

شما پيش از هر چيز بايد رفتاري را که مي‌خواهيد با آن برخورد کنيد، مورد تحليل قرار دهيد. آنگاه قوانين و يا انتظارات و پيامدها و نتايج رفتارها را به‌‌طور هم زمان تدوين نماييد، قبل از آن‌که قوانين زير پا گذارده شوند. منظور خود را از هر سخني که مي‌گوييد روشن کنيد و در سخن گفتن حد اعتدال را رعايت کنيد و در مورد چيزي که مي‌گوييد پي‌گيري و ثبات داشته باشيد.


تحليل رفتارها

بسياري از والدين در توضيح رفتار نوجوانان مي‌گويند: «پسرم نمي‌خواهد عضو خانواده ي ما باشد»، «دخترم افسرده و غمگين است»، «دخترم در مدرسه تحرکي ندارد»، «پسرم هميشه عصباني است»، «پسرم هميشه در حال رنجاندن ديگران است»، «دخترم بالغ نشده است»، و...

نخستين پاسخ من در برخورد با اين توضيحات، مطرح ساختن پرسش‌هايي از اين قبيل است: «مي‌توانيد مثالي برايم بزنيد تا منظورتان را از اين‌که مي‌گوييد پسرم نمي‌خواهد عضو خانواده ما باشد روشن سازد؟»، «فرزند شما چه رفتاري دارد که فکر مي‌کنيد او آدمي عصباني است؟»، «فرزند شما چه رفتاري دارد که فکر مي‌کنيد او بالغ نشده است؟» به عبارت ديگر از والدين مي‌خواهم تا درباره ي رفتارها به‌طور موردي فکر کنند نه به‌طور کلي. وقتي من مي‌گويم: «دخترم افسرده است» ممکن است منظورم اين باشد که او علاقه‌اش را به اموري که برايش اهميت داشته از دست داده است. وقتي شما مي‌گوييد: «دخترم افسرده است» ممکن است منظورتان اين باشد که او هميشه در اتاقش مي‌ماند و به‌طور پيوسته گريه مي‌کند. فقدان تحرک در مدرسه معاني متعددي دارد: او توانايي انجام کارهاي الف و ب را دارد ولي فقط مي‌تواند نتيجه ج را به دست آورد، او در مطالعه ي درس‌هاي مدرسه و يا انجام تکاليف خود تنبلي مي‌کنديا حواس او در سر کلاس پرت است.


جزيي‌نگر باشيد

قبل از برخورد با يک رفتار و دگرگون ساختن آن، نخست بايد آن رفتار را به طور صريح و مشخص روشن نماييد. اگر چه ممکن است موفق نشويد کاري کنيد که پسرتان هميشه با شما زندگي کند ولي مي‌توانيد کاري کنيد که رفت و آمد او با شما بيشتر شده و در روابط خانوادگي درگير شود. اگر مي‌گوييد فرزند نوجوان شما عصباني است، او دقيقاً چه مي‌کند؟ آيا دائماً غر مي‌زند، يا هنگامي که با او صحبت مي‌کنيد شکلک در مي‌آورد، يا در را به هم مي‌کوبد، يا در مقابل مشکلات کوچک ضعيف و شکننده است و به سرعت افسرده مي‌شود؟ آيا دختر شما به سن 15 سالگي رسيده و هنوز براي لباس پوشيدن خود از شما کمک مي‌خواهد؟ بسياري از والدين براي مشخص ساختن يک رفتار خاص، دچار مشکل مي‌شوند. زيرا اغلب در مورد رفتار فرزندشان به طور کلي سخن مي‌گويند.


سوتيتر1

از اظهارات مبهم و کلي خودداري کنيد و رفتاري را که باعث نگراني شما شده است به‌طور دقيق مشخص سازيد و براي خود روشن کنيد که دقيقاً قصد داريد چه چيزي را تغيير دهيد.


به پيامدها و نتايج رفتارها بينديشيد

پس از اين‌که يک رفتار را به طور دقيق مشخص کرديد، مي‌توانيد پيامدها و نتايج آن را تحليل کنيد. به عنوان مثال، کودکي که هيچ‌گاه نمي‌تواند مخالفت با خواسته‌هايش را بپذيرد، چگونه دچار اين روحيه مي‌شود؟