میلادی الكساندر دوم ، تزار روسیه نظام رعیتی را در سراسر روسیه ملغی اعلام كرد.تزار الكساندر دوم كه خاطره تلخ جنگ كریمه را به یاد داشت تصمیم گرفت سیاست مستبدانه سلف خود تزار نیكلای اول را كنار بگذارد.
در آن زمان از مجموع 60 میلیون جمعیت روسیه 50 میلیون نفر آنها را موژیك ها (دهقانان) تشكیل می دادند.
تمام این موژیك ها رعیت بودند ، نیمی از آنها در اراضی دولتی و بقیه در املاك حدود 100 هزار خانواده اشراف زمیندار روسیه زندگی مشقت باری را سپری می كردند.موژیك ها همراه املاك معامله می شدند و حق ترك املاكی كه متعلق به آن بودند را نداشتند.
در قرون وسطی دهقان های روس آزاد بودند و در مجموع زندگی بهتری نسبت به دهقان های غربی داشتند.
از قرن سیزدهم میلادی به بعد و با قدرت گرفتن اشراف روسیه ، ساكنان روستاها روز به روز بیشتر موقعیت اجتماعی خود را از دست داده و برخلاف اروپای غربی كه به تدریج روستاییان از چنگال نظام رعیتی رها می شدند ، آنها به رعیت های مطلق مبدل می گردیدند.
در دوران سلطنت ایوان چهارم كه به دلیل سركوب لقب ایوان «مخوف» را یافته بود ، او برای مطیع كردن دهقان های روسی آزادی رفت و آمد آنها را محدود كرد.
به این ترتیب ، در روز سوم مارس سال 1861 میلادی الكساندر دوم ، تزار روسیه دستور الغای نظام رعیتی را در سراسر خاك امپراتوری روسیه صادر كرد اما او در سال 1881 میلادی در یك سوءقصد به قتل رسید
همچنین تزارهای سلسله رومانف ، پتر اول و كاترین دوم كه خواستار خدمات و وفاداری اشراف روسیه بودند ، املاك وسیعی را به آنها بخشیدند و برای این كه اشراف از یك نیروی كار دائم و مطیع برخوردار باشند ، آزادی رفت و آمد روستاییان را به كلی ممنوع كردند و به این ترتیب طبقه روستایی روس تبدیل به رعیت برده شدند.
الكساندر دوم به عنوان ناجی آنها ظهور كرد و با لغو نظام رعیتی دهقانان اجازه یافتند دوسوم از اراضی كشاورزی دولتی را به اقساط 49 ساله خریداری كنند.
به این ترتیب ، در روز سوم مارس سال 1861 میلادی الكساندر دوم ، تزار روسیه دستور الغای نظام رعیتی را در سراسر خاك امپراتوری روسیه صادر كرد اما او در سال 1881 میلادی در یك سوءقصد به قتل رسید.
با مرگ الكساندر دوم ، آزادی كوتاه مدت دهقانان روسیه خاتمه یافت و آنها دوباره به رعیت مبدل شدند.