هيس ...الان نه
بارها اتفاق افتاده است که مشغول صحبت کردن با تلفن هستيد. در همان زمان فرزندتان وارد اتاق شده و از شما سوالي را ميپرسد. شما به آرامي ميگوييد: «مامان الان مشغول صحبت کردن با فرد مهمي است عزيزم.» و او باز سوال خود را بلندتر مطرح ميکند. بار دوم کمي لحن شما تغيير ميکند «الان نه!» او پاي خود را بر زمين ميکوبد و فرياد ميزند و براي چندمين بار سوال خود را مطرح ميکند.
اگر چه کودک پنج ساله تا اين زمان متوجه شده است که دنيا فقط متعلق به او نيست ولي هميشه اين مسئله را به خاطر نميسپارد. همانطور که حافظه ي ضعيف او رشد ميکند،کم کم به خاطر مي آوردوقتي کسي مشغول صحبت کردن با فرد ديگري باشد، نميتواند پاسخ او را بدهد. حالا ديگر کمتر عصباني خواهد شد و ميتواند خود را کنترل کند.
سعي کنيد از او انتظار زيادي نداشته باشيد. بايد مدتها بگذرد تا کودک بتواند تشخيص دهد چه زماني لازم است صحبت ديگران را قطع کند و چه زماني بايد سکوت کند.هنگامي که خانه در حال آتش گرفتن است، ظرفشويي در حال سرريز شدن و خواهر کوچکتر در خطر باشد بايد با فرياد از ديگران کمک گرفت، وقتي نياز غيرضروري و کماهميت باشد ميبايست صبر کند تا صحبت ديگران به پايان برسد بعد نياز خود را طرح کند.
کسب مهارت در اين زمينه نياز به گذشت زمان دارد. سعي کنيد دنيا را از چشم کودک ببينيد. بدانيد او قصد آزار دادن به شما را ندارد. شما هم صحبتهاي طولاني و خسته کننده را به زماني موکول کنيد که کودک در خواب است يا در خانه حضور ندارد.
اگر شما و همسرتان عادت داريد صحبت يکديگر را قطع کنيد اين عادت را ترک کنيد. حتي ميان صحبت کودک پنج ساله خود هم نپريد. اگر تصميم داشتيد اين کار را انجام دهيد بگوييد:« ببخشيد که صحبت شما را قطع ميکنم و...» با اين کار کودک نه تنها به اشتباه «قطع کردن صحبت ديگران» پي ميبرد، بلکه در صورت ضرورت چگونگي انجام صحيح آن را هم ميآموزد.
کلماتي مثل ببخشيد، لطفاً، متشکرم، بفرماييد را به او بياموزيد. بعد از مدتي به کار بردن اين کلمات برايش به شکل عادت خواهد شد.
آموزش از طريق بازي
هدف اين است که کودک بياموزد تا پايان صحبت ديگران صبر کند. بازي به اين صورت است که شما سوالي را از کودک ميپرسيد: «چرا دوست داري فوتبال بازي کني؟ بعد به دقت به پاسخ او گوش دهيد. سپس سوال کنيد آيا صحبت شما تمام شد؟ خب حالا نوبت توست که از من سوالي بپرسي. اگر هنگام پاسخگويي شما شروع به صحبت کرد با انگشت به لب او فشار دهيد و به صحبت خود پايان دهيد.
بعد چند سوال ديگر مطرح کنيد و بازي را به همين صورت ادامه دهيد. البته اين آموزش زمان زيادي خواهد برد. ولي حداقل توانستهايد برنامهاي براي تمرين «با احترام صحبت کردن» را شروع کنيد.
گاهي صحبتهاي طولاني شما با ديگران باعث ميشود او حوصلهاش سررفته و به دليل نداشتن سرگرمي مزاحم شما شود. پس بهتر است قبل از شروع صحبت با تلفن براي او سرگرمي مناسبي ترتيب دهيد. در اين مورد به او فرصت انتخاب دهيد تا بداند او را در نظر داريد. از او بپرسيد آيا دوست داري زماني که من با تلفن صحبت ميکنم با اسباببازيات بازي کني يا آبميوه و کيک بخوري؟
به همراه کودک کتابهايي را بخوانيد و عقايدي را به او بياموزيد، کتابهايي به زبان ساده در مورد زيبا و به موقع صحبت کردن. اگر بعد از آموزش متوجه شديد بيشتر اوقات با ديگران محترمانه صحبت ميکند او را تشويق کنيد و هديهاي برايش تهيه کنيد.