Maryam
متخصص بخش ادبیات
به طور مطلوب دریافت آب بدن، باید برای تامین نیازهای متابولیک، تعادل دفع محسوس و نامحسوس آب و نیز حفظ غلظت قابل تحمل مواد محلول در ادرار کافی باشد. آیا این کار آسان به نظر می‌رسد؟
نیاز متابولیکی تحت تاثیر اندازه و ترکیب بدن، فعالیت بدنی و تب است. دفع محسوس آب (غیر از دفع کلیوی) مانند آب دفع شده در عرق و نیز دفع غیرمحسوس از طریق ریه‌ها، مطابق با میزان فعالیت، ارتفاع از سطح دریا، میزان رطوبت و درجه حرارت محیط تغییر می کند. میزان مواد موجود در مایعات کلیه، به ترکیب رژیم غذایی فرد بستگی دارد. با توجه به نکات یاد شده و دیگر متغیرهایی که بر میزان مورد نیاز آب تاثیر می‌گذارند، واضح است که برآورد نیاز هر فرد به آب کاری ساده بوده و نیاز افراد مختلف به آب متفاوت می‌باشد. با این حال اغلب مردم با این توصیه که ” بزرگسالان باید ۸ لیوان در روز آب بنوشند”، آشنا هستند. این توصیه از کجا به دست آمده و آیا در مورد همه صدق می کند یا خیر؟
به نظر می رسد توصیه‌ی مصرف ۸ لیوان آب در روز از این جا حاصل شده که برای بیان اهمیت مصرف کافی آب، راهنمای خاصی مورد نیاز بوده و در عین حال این توصیه برای عموم مردم قابل درک و فهم است.
عملاً یک سی سی آب به ازای هر کیلو کالری انرژی دریافتی برای بزرگسالان در شرایط متعارف توصیه می‌شود. مدل‌های بالینی اغلب براساس یک مرد ۷۰ کیلوگرمی پایه ریزی شده‌اند. انرژی مورد نیاز برای یک مرد ۱۹ تا ۵۰ ساله حدود ۳۸ تا ۴۱ کیلوکالری به ازای کیلوگرم وزن برای فعالیت سبک و متوسط در روز است. این یعنی ۲۲۶۰ تا ۲۸۷۰ سی سی یا حدود ۱۱ تا ۱۲ لیوان آب در روز. غذاهای جامد تقریباً ۳ لیوان آب و اکسید اسیون مواد غذایی حدود یک لیوان آب را در روز برای بدن تامین می‌کنند. پس حدود ۷ تا ۸ لیوان آب در طول روز باید مصرف شود.
نوشیدن ۸ لیوان قهوه برابر نوشیدن ۸ لیوان آب نیست، زیرا قهوه دارای کافئین است و کافئین باعث افزایش دفع ادرار می‌شوند.
آیا به علت اینکه راهنما براساس یک مرد ۷۰ کیلوگرمی پایه‌ریزی شده کاربرد آن محدود است؟
وجود اختلاف زیاد مثلاً تفاوت در وزن، ترکیب بدن، میزان فعالیت یا شرایط محیطی باعث می‌شوند که این توصیه کمتر قابل استفاده باشد. برای افرادی که خیلی کم وزن تر یا سنگین تر از این میزان متوسط هستند مقدار آب مورد نیاز روزانه به شکل زیر قابل محاسبه می‌باشد:
۱۰۰ میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن برای ۱۰ کیلوگرم اول
۵۰ میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن برای ۱۰کیلوگرم دوم
۱۵ تا ۲۰ میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن برای مابقی وزن
برای مثال آب مورد نیاز یک فرد ۴۰ ساله با ۱۷۰ کیلوگرم وزن به شکل زیر محاسبه می‌گردد:
(۱۰۰۰ سیسی = ۱۰ کیلوگرم اول) + (۵۰۰ سیسی = ۱۰ کیلوگرم دوم) + (۳۰۰۰ سیسی = ۱۵۰ کیلوگرم باقی مانده) = ۴۵۰۰ سیسی
فردی با این سایز احتمالاً آب بیشتری از طریق مواد جامد دریافت می‌نماید؛ چرا که میزان بیشتری غذا می‌خورد. با این حال میزان آب مورد نیاز روزانه‌ی او حدود ۱۴ لیوان می‌باشد.
با استفاده از این روش آب مورد نیاز روزانه‌ی یک فرد ۷۰ کیلوگرمی، ۲۵۰۰ سیسی است. به طور تقریبی به ازای هر ۱۲ کیلوگرم وزن بیشتر از ۷۰ کیلوگرم (برای افراد زیر ۵۰ سال) یک لیوان آب اضافی مورد نیاز می‌باشد.
افراد سالم به ندرت با مصرف بیش از حد آب در معرض مسمومیت با آب قرار می‌گیرند. برعکس، افراد بیشتر در معرض از دست رفتن آب بدن هستند. از دست رفتن فقط ۲ درصد از آب بدن موجب اختلالات فیزیولوژیک می گردد. کاهش مزمن آب بدن موجب کاهش فعالیت غدد بزاقی، افزایش خطر ایجاد سنگ‌های کلیوی در افراد مستعد، سرطان سینه و چاقی در دوران کودکی می‌شود.
پس برای حفظ سلامتی خود در طول روز آب بنوشید.