چه زمانی به خواسته کودک نه بگوییم؟
یک روانشناس کودک و نوجوان با اشاره به اینکه محبت به فرزند، سن خاصی ندارد و تا پایان عمر باید همراه والدین و فرزندان باشد خاطرنشان کرد:« نحوه برخورد و واكنش والدین در قبال خواسته های کودکان، تعيين مي كند كه كودكی لوس خواهد شد يا نه و اگر نتوانند در مسائل مهم اصولي را حكمفرما نمایند، كودك را لوس خواهند كرد. »
وی افزود: «در مورد اصل دوم باید گفت وقتي کودکي لجبازي مي کند، والدین بایستی آرام اما محکم و ثابت قدم باشند. اگر اين دو اصل به درستی اجرا شود، کودک حد و حدود خود را درک مي کند.
داشتن برنامه ريزي روزانه براي کودک باعث می شود تا شرايطي که باعث تنش شده کم شود و کودک بفهمد که شما چه توقعاتي از او داريد. در این مرحله بهتر است به نظر کودک تا اندازه ای که نظر والدین را بی ارزش نمی کند، توجه شود.»
حاجی علیان در آخر خاطرنشان کرد:«نکته مهمی که والدین بایستی به آن توجه داشته باشند این است که اگر كودك بداند والدین سرانجام پاسخ مثبت خواهند داد، دیگر برایشان اهمیتی نخواهد داشت كه ده بار هم «نه» بشنود. چنین كودكی به تجربه می آموزد که با بداخلاقی به هدفش خواهد رسید. تنها راه حل این است كه كودك بفهمد نظر والدین تغییر خواهد کرد. » این روانشناس کودک و نوجوان در ادامه گفت:«همانطور که ذکر شد لجبازي در کودکان کاملا طبيعي است اما برای کنترل لجبازی در کودکان «نظم موثر»، بهترين راه حل است. اين روش دو اصل دارد که بایستی به آن توجه نمود؛اصل اول این است که در رفتار با کودک بايد قاطع و جدی باشیم. قاطع* و جدی* بودن* به* این* معناست* كه* والدین بایستی از اصولی* پیروی* نموده و قوانینی* برای* فرزندانشان* در نظر بگیرند.
ثبات* خلق* و ثبات* اندیشه* و رفتار در والدین* ضروری* است. به عبارتی والدین بايد از قبل، در مورد اينکه فرزندشان مجاز به انجام چه کارهايي است و چه کارهايي را نبايد انجام دهد، هماهنگ باشند همچنین بايد بدانند، در صورتي که فرزندشان ازحد خود تجاوز کرد چگونه با او برخورد کند که در اين مورد نيز نياز به هماهنگي قبلي دارد. »مدرس دانشگاه آزاد ادامه داد:«زمانی که كودك پا به سه سالگي مي گذارد، درک خواهد کرد که هر چيزي را كه مي خواهد نمي تواند به دست آورد، از اين رو شدت واكنش او در قبال شنيدن "نه"كمتر مي شود. اما هنوز نمي تواند خودش را كاملاً كنترل كند؛ در این دوره سنی مي توان قوانيني را ايجاد و تأييد نمود كه با احساسات و نيازهاي ديگران مرتبط باشد؛
بطور مثال كودك نبايد بدون اجازه کودک دیگر، اسباب بازيهاي او را بردارد." والدين بايد موضع قاطعي اتخاذ و روشن كنند كه چه مواقعي اسباب بازي هاي جديد براي كودك مي خرند (مثل موقع جشن تولد يا عيد) و چه مواقعي نمي خرند(مثلاً موقع ديدن اسباب بازي در فروشگاه).»
وی افزود:«در این دوره، کودک زمانی کار خود را به بهترین نحو انجام خواهد داد که بداند والدینش از او چه انتظاری دارند. حال این انتظارات می تواند زمان حمام رفتن یا خوابیدن باشد. هر چه این انتظارات سازگارتر و قابل پیش بینی تر باشند، کودک نوپای شما به احتمال بیشتر، انعطاف پذیرتر و دلپذیر تر خواهد بود.»وی تاکید کرد:«روانشناسان براین باورند که نحوه برخورد و واكنش والدین در قبال خواسته های کودکان، تعيين مي كند كه كودكی لوس خواهد شد يا نه. بطور مثال، كودكی که ترجيح می دهد تمام مدت در آغوش باشد و اگر به خواسته اش نرسد، قشقرق به راه مي اندازد، در چنین شرايطي تسليم شدن در مقابل خواسته اش به او مي آموزد، داد و هوار و نق زدن راه مؤثري براي گرفتن چيزي است كه مي خواهد. نكته مهم، قاطعيت والدین می باشد و اگر نتوانند در مسائل مهم اصولي را حكمفرما نمایند، كودك را لوس خواهند كرد. بنابراین والدین بایستی بطور مثال در مورد اموری مثل ساعت خواب يا مسايل ايمني، قاطعانه برخورد نمایند اما در مورد امور كم اهميت مانند رنگ لباس می توانند کودک را به حال خود بگذارند.»روانشناس کودک و نوجوان خاطرنشان کرد:«وقتي كودك به سن نوپايي(یک تا سه سالگی) مي رسد، اوضاع قطعاً مبهم تر مي شود و كج خلقي بر سر هر چيزي از پوشيدن جوراب تا خوردن غذا به اتفاقي هر روزه تبديل مي شود. اين نشانه يك بچه نازپرورده يا لوس نيست، بلكه بخش كاملاً بهنجاري از رشد كودك است.
در چنين جدال هايي ، كودكان به دنبال هویت، استقلال و خودباوری هستند و با لجاجت خود می*خواهند به والدین بگویند کارها آن طوری پیش می رود که خود می خواهند.
به عبارتی دیگر هر کودکي تا حدي لجبازي مي کند، چون اين طبيعت آنهاست که اطرافشان را آزموده و سطوح پیشروی خود را درک نمایند. نکته قابل تامل اینکه، بچه ها حد و مرز رفتاری خود را نمي شناسند و اين وظيفه والدين است که مرزهای رفتاری را براي آنها مشخص کنند. نقش مدیریتی والدین در این برهه مشخص می شود.»نیره حاجی علیان گفت:«روانشناسان بر این باورند که تا قبل از نه ماهگي بچه ها مهارت تحميل كردن خود و تحت تأثير قرار دادن آگاهانه ديگران را ندارند و تنها وقتي گريه مي كنند كه واقعاً نياز به غذا، آرامش و...داشته باشند. در اين مدت، براي اينكه در كودك احساس امنيت ایجاد کنیم، بایستی حتما به گريه هاي او توجه کنیم.»
وی ادامه داد:«نکته مهم در یک سال اول زندگی کودکان این است که محبت به فرزند، سن خاصی ندارد و تا پایان عمر باید همراه والدین و فرزندان باشد ؛ اما محبت ویژه و کامل در یک سال اول زندگی، بسیار مهم و سرنوشت ساز است بنابراین اگر محبت همراه با احساس امنیت در این دوره به کودک منتقل شود ، در آینده او تاثیرات مثبتی از جمله بالا رفتن هوش هیجانی وتوان اجتماعی و .... خواهد داشت. »
یک روانشناس کودک و نوجوان با اشاره به اینکه محبت به فرزند، سن خاصی ندارد و تا پایان عمر باید همراه والدین و فرزندان باشد خاطرنشان کرد:« نحوه برخورد و واكنش والدین در قبال خواسته های کودکان، تعيين مي كند كه كودكی لوس خواهد شد يا نه و اگر نتوانند در مسائل مهم اصولي را حكمفرما نمایند، كودك را لوس خواهند كرد. »
وی افزود: «در مورد اصل دوم باید گفت وقتي کودکي لجبازي مي کند، والدین بایستی آرام اما محکم و ثابت قدم باشند. اگر اين دو اصل به درستی اجرا شود، کودک حد و حدود خود را درک مي کند.
داشتن برنامه ريزي روزانه براي کودک باعث می شود تا شرايطي که باعث تنش شده کم شود و کودک بفهمد که شما چه توقعاتي از او داريد. در این مرحله بهتر است به نظر کودک تا اندازه ای که نظر والدین را بی ارزش نمی کند، توجه شود.»
حاجی علیان در آخر خاطرنشان کرد:«نکته مهمی که والدین بایستی به آن توجه داشته باشند این است که اگر كودك بداند والدین سرانجام پاسخ مثبت خواهند داد، دیگر برایشان اهمیتی نخواهد داشت كه ده بار هم «نه» بشنود. چنین كودكی به تجربه می آموزد که با بداخلاقی به هدفش خواهد رسید. تنها راه حل این است كه كودك بفهمد نظر والدین تغییر خواهد کرد. » این روانشناس کودک و نوجوان در ادامه گفت:«همانطور که ذکر شد لجبازي در کودکان کاملا طبيعي است اما برای کنترل لجبازی در کودکان «نظم موثر»، بهترين راه حل است. اين روش دو اصل دارد که بایستی به آن توجه نمود؛اصل اول این است که در رفتار با کودک بايد قاطع و جدی باشیم. قاطع* و جدی* بودن* به* این* معناست* كه* والدین بایستی از اصولی* پیروی* نموده و قوانینی* برای* فرزندانشان* در نظر بگیرند.
ثبات* خلق* و ثبات* اندیشه* و رفتار در والدین* ضروری* است. به عبارتی والدین بايد از قبل، در مورد اينکه فرزندشان مجاز به انجام چه کارهايي است و چه کارهايي را نبايد انجام دهد، هماهنگ باشند همچنین بايد بدانند، در صورتي که فرزندشان ازحد خود تجاوز کرد چگونه با او برخورد کند که در اين مورد نيز نياز به هماهنگي قبلي دارد. »مدرس دانشگاه آزاد ادامه داد:«زمانی که كودك پا به سه سالگي مي گذارد، درک خواهد کرد که هر چيزي را كه مي خواهد نمي تواند به دست آورد، از اين رو شدت واكنش او در قبال شنيدن "نه"كمتر مي شود. اما هنوز نمي تواند خودش را كاملاً كنترل كند؛ در این دوره سنی مي توان قوانيني را ايجاد و تأييد نمود كه با احساسات و نيازهاي ديگران مرتبط باشد؛
بطور مثال كودك نبايد بدون اجازه کودک دیگر، اسباب بازيهاي او را بردارد." والدين بايد موضع قاطعي اتخاذ و روشن كنند كه چه مواقعي اسباب بازي هاي جديد براي كودك مي خرند (مثل موقع جشن تولد يا عيد) و چه مواقعي نمي خرند(مثلاً موقع ديدن اسباب بازي در فروشگاه).»
وی افزود:«در این دوره، کودک زمانی کار خود را به بهترین نحو انجام خواهد داد که بداند والدینش از او چه انتظاری دارند. حال این انتظارات می تواند زمان حمام رفتن یا خوابیدن باشد. هر چه این انتظارات سازگارتر و قابل پیش بینی تر باشند، کودک نوپای شما به احتمال بیشتر، انعطاف پذیرتر و دلپذیر تر خواهد بود.»وی تاکید کرد:«روانشناسان براین باورند که نحوه برخورد و واكنش والدین در قبال خواسته های کودکان، تعيين مي كند كه كودكی لوس خواهد شد يا نه. بطور مثال، كودكی که ترجيح می دهد تمام مدت در آغوش باشد و اگر به خواسته اش نرسد، قشقرق به راه مي اندازد، در چنین شرايطي تسليم شدن در مقابل خواسته اش به او مي آموزد، داد و هوار و نق زدن راه مؤثري براي گرفتن چيزي است كه مي خواهد. نكته مهم، قاطعيت والدین می باشد و اگر نتوانند در مسائل مهم اصولي را حكمفرما نمایند، كودك را لوس خواهند كرد. بنابراین والدین بایستی بطور مثال در مورد اموری مثل ساعت خواب يا مسايل ايمني، قاطعانه برخورد نمایند اما در مورد امور كم اهميت مانند رنگ لباس می توانند کودک را به حال خود بگذارند.»روانشناس کودک و نوجوان خاطرنشان کرد:«وقتي كودك به سن نوپايي(یک تا سه سالگی) مي رسد، اوضاع قطعاً مبهم تر مي شود و كج خلقي بر سر هر چيزي از پوشيدن جوراب تا خوردن غذا به اتفاقي هر روزه تبديل مي شود. اين نشانه يك بچه نازپرورده يا لوس نيست، بلكه بخش كاملاً بهنجاري از رشد كودك است.
در چنين جدال هايي ، كودكان به دنبال هویت، استقلال و خودباوری هستند و با لجاجت خود می*خواهند به والدین بگویند کارها آن طوری پیش می رود که خود می خواهند.
به عبارتی دیگر هر کودکي تا حدي لجبازي مي کند، چون اين طبيعت آنهاست که اطرافشان را آزموده و سطوح پیشروی خود را درک نمایند. نکته قابل تامل اینکه، بچه ها حد و مرز رفتاری خود را نمي شناسند و اين وظيفه والدين است که مرزهای رفتاری را براي آنها مشخص کنند. نقش مدیریتی والدین در این برهه مشخص می شود.»نیره حاجی علیان گفت:«روانشناسان بر این باورند که تا قبل از نه ماهگي بچه ها مهارت تحميل كردن خود و تحت تأثير قرار دادن آگاهانه ديگران را ندارند و تنها وقتي گريه مي كنند كه واقعاً نياز به غذا، آرامش و...داشته باشند. در اين مدت، براي اينكه در كودك احساس امنيت ایجاد کنیم، بایستی حتما به گريه هاي او توجه کنیم.»
وی ادامه داد:«نکته مهم در یک سال اول زندگی کودکان این است که محبت به فرزند، سن خاصی ندارد و تا پایان عمر باید همراه والدین و فرزندان باشد ؛ اما محبت ویژه و کامل در یک سال اول زندگی، بسیار مهم و سرنوشت ساز است بنابراین اگر محبت همراه با احساس امنیت در این دوره به کودک منتقل شود ، در آینده او تاثیرات مثبتی از جمله بالا رفتن هوش هیجانی وتوان اجتماعی و .... خواهد داشت. »