كلده یا کلدان (به اکدی: māt Kaldu) نام يكی از بخشهای تمدن بابل است كه در هزاره اول قبل از ميلاد مهمترين حكومت میانرودان را تشكيل میدادند.
پايتخت (یا بزرگترین شهر) كلدانيان بيت ياكين نام داشت و در ساحلِ سمت چپ فرات، ميانِ بصره و ناصريه كنونی قرار داشت. حاكم كلدانيان نيز پادشاه بيت ياكين ناميده میشد. همان طور كه بابلی ها پادشاهِ خود را پادشاهِ بابل ميناميدند.
مردم
كلدانی ها از نژاد اصيل سامی بودند. خواستگاه آنان احتمالا عربستان بوده است. زبان کلدانیان از زبانهای سامی بابلی بود و شباهتهایی به زبان آسوری داشت، در دورههای بعدی زبان بابلی و سپس زبان آرامی جای آن را گرفت. آنها بخشی از تمدن بابلی به شمار میآمدند و در خواندن و نوشتن استاد بودند و تبحر شگفتی در سحر و جادو و علوم غريبه داشتند. به طوری كه در دوران حكومت پارسيان كلمه كلدانی به معنای ستاره شناس و جادوگر به كار ميرفت (از جمله در كتاب دانیال نبی و در نوشتههای سترابو)
کلدانیان دشمنی دیرینهای با آشوریان داشتند و متحد سنتی عیلامیان و مادها در نبرد با فرمانروایان آشوری بودند
اشغال سرزمین یهودیه
فرمانروایی کلدانیان بر بابل نوین در ۶۰۰ پ.م
در قرن هفتم ق.م شهر بابل تحت فرمانروایی کلدانیان به رهبری نبوکد نصر در قالب امپراتوری جدید بابل مجددا عظمت خود را باز یافت. نبوپولاسار از ۶۲۶ تا ۶۰۵ ق.م. حکومت کرد و سلسله جدید فرمانروایان بابل را بنیاد نهاد. پس از او پسرش نبوکد نصر از ۶۰۵ تا ۵۶۲ ق.م فرمانروایی کرد.او پیکارهای سختی را علیه یهوديان انجام داد و شورش آنها را در هم کوبید. در سال ۵۹۷ پ.م سرزمین یهودیه را به تصرف درآورد و در سال ۵۸۶ ق.م شهر اورشلیم و معبد سلیمان را نابود کرد. به این ترتیب یهودیان در زنجیر اسارت و بردگی به بابل رفتند.
نبوکد نصر بسیاری از مردمان یهودیه که توان کار کردن را داشتند به اسارت به بابل برد که در آن هنگام پایتخت کلدانی محسوب میشد. سرزمین یهودیه به صورت یکی از ایالات امپراتوری بابل درآمد. یهودیان تا سال ۵۳۸ ق.م یعنی زمانی که ایرانیان به بابل حمله و آخرین امپراتوری بین النهرین را نابود کردند همچنان در اسارت بودند.
سرانجام امپراتوری قدرتمند بابل به دست کوروش بزرگ در سال ۵۳۸ ق.م فتح شد و ساتراپ بابل بخشی از امپراتوری هخامنشی گردید.
پايتخت (یا بزرگترین شهر) كلدانيان بيت ياكين نام داشت و در ساحلِ سمت چپ فرات، ميانِ بصره و ناصريه كنونی قرار داشت. حاكم كلدانيان نيز پادشاه بيت ياكين ناميده میشد. همان طور كه بابلی ها پادشاهِ خود را پادشاهِ بابل ميناميدند.
مردم
كلدانی ها از نژاد اصيل سامی بودند. خواستگاه آنان احتمالا عربستان بوده است. زبان کلدانیان از زبانهای سامی بابلی بود و شباهتهایی به زبان آسوری داشت، در دورههای بعدی زبان بابلی و سپس زبان آرامی جای آن را گرفت. آنها بخشی از تمدن بابلی به شمار میآمدند و در خواندن و نوشتن استاد بودند و تبحر شگفتی در سحر و جادو و علوم غريبه داشتند. به طوری كه در دوران حكومت پارسيان كلمه كلدانی به معنای ستاره شناس و جادوگر به كار ميرفت (از جمله در كتاب دانیال نبی و در نوشتههای سترابو)
کلدانیان دشمنی دیرینهای با آشوریان داشتند و متحد سنتی عیلامیان و مادها در نبرد با فرمانروایان آشوری بودند
اشغال سرزمین یهودیه
فرمانروایی کلدانیان بر بابل نوین در ۶۰۰ پ.م
در قرن هفتم ق.م شهر بابل تحت فرمانروایی کلدانیان به رهبری نبوکد نصر در قالب امپراتوری جدید بابل مجددا عظمت خود را باز یافت. نبوپولاسار از ۶۲۶ تا ۶۰۵ ق.م. حکومت کرد و سلسله جدید فرمانروایان بابل را بنیاد نهاد. پس از او پسرش نبوکد نصر از ۶۰۵ تا ۵۶۲ ق.م فرمانروایی کرد.او پیکارهای سختی را علیه یهوديان انجام داد و شورش آنها را در هم کوبید. در سال ۵۹۷ پ.م سرزمین یهودیه را به تصرف درآورد و در سال ۵۸۶ ق.م شهر اورشلیم و معبد سلیمان را نابود کرد. به این ترتیب یهودیان در زنجیر اسارت و بردگی به بابل رفتند.
نبوکد نصر بسیاری از مردمان یهودیه که توان کار کردن را داشتند به اسارت به بابل برد که در آن هنگام پایتخت کلدانی محسوب میشد. سرزمین یهودیه به صورت یکی از ایالات امپراتوری بابل درآمد. یهودیان تا سال ۵۳۸ ق.م یعنی زمانی که ایرانیان به بابل حمله و آخرین امپراتوری بین النهرین را نابود کردند همچنان در اسارت بودند.
سرانجام امپراتوری قدرتمند بابل به دست کوروش بزرگ در سال ۵۳۸ ق.م فتح شد و ساتراپ بابل بخشی از امپراتوری هخامنشی گردید.