گزارش نويسي در كوهنوردي
در تعريف گزارش می گويند " گزارش انتقال پاره ای از اطلاعات است به کسی که از آن بی اطلاع است و يا آگاهی کافی ندارد."
اين تعريف اگر در جايی ديگر کامل نباشد در دنيای کوهنوردی تعريف کاملی است. در منطقه ای که کمتر شناخته شده است, برنامه ای اجرا کرده ايم. زيبا بودن مناظر, بکر بودن منطقه يا ويژگی ديگری اين انگيزه را در ما ايجاد می کند که کوهنوردان ديگر را تشويق کنيم, مشابه اين برنامه را اجرا کنند. لذا نوشتن گزارش لازم می آيد, اما چه موقع بايد نوشت؟ چقدر بايد نوشت؟ و چه بايد نوشت؟
چه موقع بايد نوشت؟
گزارش نويسی سه مرحله دارد که عبارتند از :کسب آگاهی قبل از اجرای برنامه.مشاهده و بررسی هنگام اجرای برنامه.اصلاح پس از برنامهکسب آگاهی قبل از برنامه مشتمل است بر خواندن تمام گزارش های قبلی, ديدن کروکی و نقشه و گفتگو با اشخاصی که برنامه موردنظر را قبلا اجرا کرده اند.به اين ترتيب قبل از اجرای برنامه, تصويری ذهنی از برنامه ساخته ايم. منابع موجود که به طور معمول می تواند مورد استفاده قرار گيرد عبارتند از 1. مجموعه گزارش برنامه ها در بايگانی گروه2. نقشه های کوهنوردی و کروکی های تهيه شده توسط کوهنوردان ,باشگاهها و سازمانهای کوهنوردی3. گزارش برنامه های موجود در سايتهای اينترنتی گروههای کوهنوردیپس از کسب آگاهی, تصويری از برنامه ساخته ايم. مرحله بعد يعنی هنگام اجرای برنامه, زمان مشاهده و بررسی اين تصوير است. گزارش نويس در اين مرحله درستی يا نادرستی داده ها را مشخص می کندو پس از آن زمان نوشتن گزارش تمام اصلاحات را بطور دقيق در آن وارد می کند.
چه بايد نوشت؟
1. عنوان برنامه [ راهپيمايی, کوهپيمايی, صعود قله, ديواره, غارنوردی, جنگل نوردی, صحرا نوردی,برنامه شناسايی, برنامه پاکسازی, برنامه آموزشی و . . . ]2. نام کوه [ نام اصلی, نامهای ديگر قله و وجه تسميه]3. ارتفاع قلهذکر ارتفاع مبدأ صعود, نقاط مهم بين راه, گردنه ها, قله های فرعی و قله اصلی در گزارش لازم است. GPS , ارتفاع سنج و نقشه های توپوگرافی تجهيزات مناسبی برای مسيريابی و يافتن ارتفاع نقاط هستند. برای بعضی که به نقشه خوانی مسلط هستند, نقشه های توپوگرافی اصل و ارتفاع سنج مکمل است. ارتفاع سنج ممکن است تحت عواملی اشتباه کند ولی نقشه های توپوگرافی دقيق هستند. البته GPS نسبت به ساير روشها خطای بسيار کمتری دارد.4. موقعيت جغرافيايی4.1. قله در چه استان واقع است؟4.2. نزديکترين شهر مهم به آن چيست و چند کيلومتر با آن فاصله دارد؟4.3. روستاهای اطراف کوه چه نام دارند و در چه جهتی نسبت به کوه قرار دارند؟4.4. قله در کدام طول و عرض جغرافيايي قرار دارد؟4.5. کوه مورد نظر در چه رشته کوهی واقع است و از جهات مختلف به چه رشته کوههايی متصل می شود؟4.6. از جهات مختلف به چه کوههايی متصل می شود؟
4.7. کوه مزبور در کدام حوضه آبريز قرار دارد؟5. نحوه دستيابی به منطقه و وسايل نقليه جهت دسترسی به منطقه5.1. از چند راه می توان به مبدأ صعود رسيد؟5.1. نام روستاها و آباديهايی که در طول مسيرقرار دارند و فاصله ( مسافتی يا زمانی ) بين آنها ؟5.2. وضعيت راهها به لحاظ آسفالت, خاکی, جيپ رو و . . .5.3. وضعيت راهها در فصول مختلف.5.4. نوع, ساعت حرکت, مبدأ حرکت و نرخ وسايل نقليه عمومی جهت دستيابی به منطقه.5.5. نوع, ساعت حرکت, مبدأ حرکت و نرخ وسايل نقليه عمومی جهت بازگشت.6. توصيف شهر, آبادی يا روستاهای منطقه6.1. امکاناتی مانند برق,آب لوله کشی, تلفن راه دور, آنتن دهی موبايل, درمانگاه, حمام, مدرسه, مسجد, پاسگاه يا پليس راه, وجود مغازه و فروشگاه , نانوايی 6.2. زبان, مذهب,وضعيت معيشتی واقتصادی ساکنين ونحوه برخورد با کوهنوردان و صنايع دستی و سوغات6.3. نقاط ديدنی, کتيبه ها و بناهای قديمی, درياچه ها, پارکهای ملی, مناطق حفاظت شده
7) مسير قله7.1. از چند جبهه و چند مسير می توان به قله صعود کرد و مبدأ صعود آنها کدام است ؟7.2. مسيرهای صعود نشده آن کدام است؟7.3. توصيف چشم اندازها و ديدمنطقه [قلل و مناطقی که از روی ارتفاعات ديده می شوند, اولين نقطه ای که قله ديده می شود]7.4. وضعيت مسير [ميزان برف در طول مسير, مناطق بهمن خيز, مناطقی که خطر ريزش سنگ دارند, مناطق باتلاقی يا گلی]7.5. تحليل وضعيت منطقه جهت اجرای برنامه در فصول مختلف ,مسيرهای صعود زمستانی و تابستانی و بهترين زمان صعود7.6. عکس و اسلايد و کروکی از منطقه8) زمانبندی صعود وفرود9) توصيف جغرافياي تاريخی منطقه10) توصيف جغرافياي طبيعی منطقه [پوشش گياهی و جانوری, يخچال طبيعی, رودخانه,جنگل, ساختار کوههای منطقه]11) توصيف پناهگاهها و جانپناههای منطقه و محلهای کمپ [ از لحاظ موقعيت و ارتفاع و وضعيت جانپناه و ظرفيت آن ]12) وضعيت آب آشاميدن[رودخانه,چشمه,حوضچه آب,پهنه برف, برکه و آخرين نقطه ای که می توان آب برداشت.]13) شرايط جوی منطقه ( در اين برنامه و در حالت کلی ) [از لحاظ بارش برف يا باران, مه, آفتاب, باد]
14) اولين صعود- صعودهای شاخصپيدا کردن اولين صعود در ايران کار آسانی نيست چرا که گزارش نويسی در بين کوهنوردان ايرانی جاافتاده نيست. نوشتن تاريخچه ای از اولين صعود و صعودهای شاخص کامل کننده يک گزارش خوب است. گفتگوبا کوهنوردان قديمی, مراجعه به فدراسيون و سازمانهای کوهنوردی قديمی و استفاده از بايگانی گزارشها در اين مورد لازم است.15) شرايط برنامه و تيم [مناسبت اجرای برنامه, سر پرست برنامه, نفرات برنامه, تعداد نفرات, شرايط شرکت در برنامه, برنامه های آمادگی, وسايل فنی موردنياز, تاريخ اجرای برنامه, مبدا حرکت و هزينه های برنامه . . . ]16) توضيحات [ وقايع خوشايند و ناخوشايند در طول اجرای برنامه و . . . ]17) تذکرات و نکات مهم در ارتباط با اجرای برنامه18) راهنمايان محلیآدرس, شماره تلفن و مشخصات نفراتی که می توانند به عنوان راهنمای منطقه اطلاعات داشته باشند يا افراد محلی که می توانند در منطقه به کوهنوردان کمک کنند يا حيوانات چهارپا در اختيار کوهنوردان قرار دهند. (درصورت تمايل اين افراد)
در تعريف گزارش می گويند " گزارش انتقال پاره ای از اطلاعات است به کسی که از آن بی اطلاع است و يا آگاهی کافی ندارد."
اين تعريف اگر در جايی ديگر کامل نباشد در دنيای کوهنوردی تعريف کاملی است. در منطقه ای که کمتر شناخته شده است, برنامه ای اجرا کرده ايم. زيبا بودن مناظر, بکر بودن منطقه يا ويژگی ديگری اين انگيزه را در ما ايجاد می کند که کوهنوردان ديگر را تشويق کنيم, مشابه اين برنامه را اجرا کنند. لذا نوشتن گزارش لازم می آيد, اما چه موقع بايد نوشت؟ چقدر بايد نوشت؟ و چه بايد نوشت؟
چه موقع بايد نوشت؟
گزارش نويسی سه مرحله دارد که عبارتند از :کسب آگاهی قبل از اجرای برنامه.مشاهده و بررسی هنگام اجرای برنامه.اصلاح پس از برنامهکسب آگاهی قبل از برنامه مشتمل است بر خواندن تمام گزارش های قبلی, ديدن کروکی و نقشه و گفتگو با اشخاصی که برنامه موردنظر را قبلا اجرا کرده اند.به اين ترتيب قبل از اجرای برنامه, تصويری ذهنی از برنامه ساخته ايم. منابع موجود که به طور معمول می تواند مورد استفاده قرار گيرد عبارتند از 1. مجموعه گزارش برنامه ها در بايگانی گروه2. نقشه های کوهنوردی و کروکی های تهيه شده توسط کوهنوردان ,باشگاهها و سازمانهای کوهنوردی3. گزارش برنامه های موجود در سايتهای اينترنتی گروههای کوهنوردیپس از کسب آگاهی, تصويری از برنامه ساخته ايم. مرحله بعد يعنی هنگام اجرای برنامه, زمان مشاهده و بررسی اين تصوير است. گزارش نويس در اين مرحله درستی يا نادرستی داده ها را مشخص می کندو پس از آن زمان نوشتن گزارش تمام اصلاحات را بطور دقيق در آن وارد می کند.
چه بايد نوشت؟
1. عنوان برنامه [ راهپيمايی, کوهپيمايی, صعود قله, ديواره, غارنوردی, جنگل نوردی, صحرا نوردی,برنامه شناسايی, برنامه پاکسازی, برنامه آموزشی و . . . ]2. نام کوه [ نام اصلی, نامهای ديگر قله و وجه تسميه]3. ارتفاع قلهذکر ارتفاع مبدأ صعود, نقاط مهم بين راه, گردنه ها, قله های فرعی و قله اصلی در گزارش لازم است. GPS , ارتفاع سنج و نقشه های توپوگرافی تجهيزات مناسبی برای مسيريابی و يافتن ارتفاع نقاط هستند. برای بعضی که به نقشه خوانی مسلط هستند, نقشه های توپوگرافی اصل و ارتفاع سنج مکمل است. ارتفاع سنج ممکن است تحت عواملی اشتباه کند ولی نقشه های توپوگرافی دقيق هستند. البته GPS نسبت به ساير روشها خطای بسيار کمتری دارد.4. موقعيت جغرافيايی4.1. قله در چه استان واقع است؟4.2. نزديکترين شهر مهم به آن چيست و چند کيلومتر با آن فاصله دارد؟4.3. روستاهای اطراف کوه چه نام دارند و در چه جهتی نسبت به کوه قرار دارند؟4.4. قله در کدام طول و عرض جغرافيايي قرار دارد؟4.5. کوه مورد نظر در چه رشته کوهی واقع است و از جهات مختلف به چه رشته کوههايی متصل می شود؟4.6. از جهات مختلف به چه کوههايی متصل می شود؟
4.7. کوه مزبور در کدام حوضه آبريز قرار دارد؟5. نحوه دستيابی به منطقه و وسايل نقليه جهت دسترسی به منطقه5.1. از چند راه می توان به مبدأ صعود رسيد؟5.1. نام روستاها و آباديهايی که در طول مسيرقرار دارند و فاصله ( مسافتی يا زمانی ) بين آنها ؟5.2. وضعيت راهها به لحاظ آسفالت, خاکی, جيپ رو و . . .5.3. وضعيت راهها در فصول مختلف.5.4. نوع, ساعت حرکت, مبدأ حرکت و نرخ وسايل نقليه عمومی جهت دستيابی به منطقه.5.5. نوع, ساعت حرکت, مبدأ حرکت و نرخ وسايل نقليه عمومی جهت بازگشت.6. توصيف شهر, آبادی يا روستاهای منطقه6.1. امکاناتی مانند برق,آب لوله کشی, تلفن راه دور, آنتن دهی موبايل, درمانگاه, حمام, مدرسه, مسجد, پاسگاه يا پليس راه, وجود مغازه و فروشگاه , نانوايی 6.2. زبان, مذهب,وضعيت معيشتی واقتصادی ساکنين ونحوه برخورد با کوهنوردان و صنايع دستی و سوغات6.3. نقاط ديدنی, کتيبه ها و بناهای قديمی, درياچه ها, پارکهای ملی, مناطق حفاظت شده
7) مسير قله7.1. از چند جبهه و چند مسير می توان به قله صعود کرد و مبدأ صعود آنها کدام است ؟7.2. مسيرهای صعود نشده آن کدام است؟7.3. توصيف چشم اندازها و ديدمنطقه [قلل و مناطقی که از روی ارتفاعات ديده می شوند, اولين نقطه ای که قله ديده می شود]7.4. وضعيت مسير [ميزان برف در طول مسير, مناطق بهمن خيز, مناطقی که خطر ريزش سنگ دارند, مناطق باتلاقی يا گلی]7.5. تحليل وضعيت منطقه جهت اجرای برنامه در فصول مختلف ,مسيرهای صعود زمستانی و تابستانی و بهترين زمان صعود7.6. عکس و اسلايد و کروکی از منطقه8) زمانبندی صعود وفرود9) توصيف جغرافياي تاريخی منطقه10) توصيف جغرافياي طبيعی منطقه [پوشش گياهی و جانوری, يخچال طبيعی, رودخانه,جنگل, ساختار کوههای منطقه]11) توصيف پناهگاهها و جانپناههای منطقه و محلهای کمپ [ از لحاظ موقعيت و ارتفاع و وضعيت جانپناه و ظرفيت آن ]12) وضعيت آب آشاميدن[رودخانه,چشمه,حوضچه آب,پهنه برف, برکه و آخرين نقطه ای که می توان آب برداشت.]13) شرايط جوی منطقه ( در اين برنامه و در حالت کلی ) [از لحاظ بارش برف يا باران, مه, آفتاب, باد]
14) اولين صعود- صعودهای شاخصپيدا کردن اولين صعود در ايران کار آسانی نيست چرا که گزارش نويسی در بين کوهنوردان ايرانی جاافتاده نيست. نوشتن تاريخچه ای از اولين صعود و صعودهای شاخص کامل کننده يک گزارش خوب است. گفتگوبا کوهنوردان قديمی, مراجعه به فدراسيون و سازمانهای کوهنوردی قديمی و استفاده از بايگانی گزارشها در اين مورد لازم است.15) شرايط برنامه و تيم [مناسبت اجرای برنامه, سر پرست برنامه, نفرات برنامه, تعداد نفرات, شرايط شرکت در برنامه, برنامه های آمادگی, وسايل فنی موردنياز, تاريخ اجرای برنامه, مبدا حرکت و هزينه های برنامه . . . ]16) توضيحات [ وقايع خوشايند و ناخوشايند در طول اجرای برنامه و . . . ]17) تذکرات و نکات مهم در ارتباط با اجرای برنامه18) راهنمايان محلیآدرس, شماره تلفن و مشخصات نفراتی که می توانند به عنوان راهنمای منطقه اطلاعات داشته باشند يا افراد محلی که می توانند در منطقه به کوهنوردان کمک کنند يا حيوانات چهارپا در اختيار کوهنوردان قرار دهند. (درصورت تمايل اين افراد)