افسردگی محرک‌های زیادی دارد؛ ضربه‌روحی، مشکلات مالی، سوگ از دست دادن عزیزان و بیماری ها نمونه‌هایی از این محرک ها هستند. اما اگر افسرده هستید و هیچکدام از این ها در مورد شما صدق نمی‌کند، تعیین یک دلیل خاص برای افسردگی تان کمی دشوار است. در واقع، ممکن است افسردگی شما یک دلیل خاص و مشخص نداشته باشد. در زیر به برخی از علت‌های عجیب افسردگی اشاره می‌کنیم.
1- هوای تابستان
اختلال خلقی فصلی بیشتر با افسردگی زمستانی شناخته شده است که افراد زیادی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. اما برای تعدادی از این افراد، این نوع افسردگی در تابستان اتفاق می‌افتد. افسردگی هوای گرم زمانی اتفاق می‌افتد که بدن برای وفق یافتن با فصل جدید دچار تاخیر می شود. این مشکل می‌تواند به‌خاطر عدم تعادل موادشیمیایی در مغز و هورمون ملاتونین باشد.
2- مصرف دخانیات
افرادی که در معرض افسردگی قرار دارند، بیشتر به کشیدن سیگار روی می‌آورند. اما گفته می‌شود که نیکوتین بر فعالیت انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز اثر می‌گذارد و موجب بالا بردن سطح دوپامین و سروتونین (که مکانیزم عمل داروهای ضدافسردگی نیز هست) می‌شود. این موضوع می‌تواند اعتیادآوری دارو و تغییرات خلق‌وخو که با آن همراه است و همچنین این که چرا افسردگی با ترک سیگار همراه است را توضیح دهد. خودداری از کشیدن سیگار و ترک آن می‌تواند به متوازن کردن موادشیمیایی مغز شما کمک کند.
اگر به اندازه کافی نخوابید، وقت کافی برای تجدید قوای سلول‌های مغزی ندارید و این یکی از عواملی است که می‌تواند موجب افسردگی شود
3- بیماری تیروئید وقتی غده تیروئید نتواند هورمون کافی تولید کند، به آن کم‌کاری تیروئید گفته می‌شود و افسردگی یکی از علائم آن است. این هورمون چندکاره است، اما یکی از مهمترین وظایف آن انتقال دادن پیام های عصبی و تنظیم سطح سروتونین در بدن است.
اگر علائم جدیدی از افسردگی را در خود مشاهده می‌کنید (مخصوصاً اگر همراه با حساسیت به سرما، یبوست و خستگی باشد) بد نیست که یک آزمایش تیروئید انجام دهید. کم‌کاری تیروئید با دارو قابل درمان است.
4- عادات بد خواب
جای تعجب نیست که کمبود خواب منجر به آسیب‌پذیری شود، اما می‌تواند احتمال بروز افسردگی را نیز افزایش دهد.
در یک تحقیق که در سال 2007 انجام گرفت مشخص شد که وقتی به افراد سالم کمبود خواب اعمال شد، بعد از مشاهده تصاویر ناراحت‌کننده، فعالیت مغزی بیشتری داشتند تا آن دسته از شرکت‌کنندگان که خواب کافی داشتند و این درست شبیه به واکنشی است که افراد افسرده دارند.
اگر به اندازه کافی نخوابید، وقت کافی برای تجدید قوای سلول‌های مغزی ندارید و مغز خوب کار نخواهد کرد و این یکی از عواملی است که می‌تواند موجب افسردگی شود.
5- فعالیت بیش از حد در فیسبوک
آیا وقت زیادی را در چت‌روم‌ها و وب سایت‌های اجتماعی می‌گذرانید؟ تحقیقات زیادی نشان می‌دهد که این می‌تواند با افسردگی مرتبط باشد، مخصوصاً در نوجوانان.
معتادان به اینترنت با ارتباطات انسانی واقعی در کشمکش هستند و معمولاً همراهی ندارند و دیدگاهشان به دنیا تا حدی غیرواقعی است. برخی متخصصین حتی آن را "افسردگی فیسبوکی" می‌نامند.
طی یک تحقیق که در سال 2010 انجام گرفت، محققان دریافتند که حدود 2/1 درصد از افراد بین 16 تا 51 سال زمان زیادی را در اینترنت سپری می‌کنند و این افراد بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی متوسط تا شدید هستند.
در یک تحقیق که در سال 2004 انجام گرفت، رابطه‌ی بین مصرف کم ماهی و بروز افسردگی در خانم‌ها مشخص شد
6- محل زندگی بحث بر سر این که زندگی شهری بهتر است یا روستایی، بحثی بی‌پایان است، اما تحقیقات نشان می‌دهد که افرادی که در شهر زندگی می‌کنند تا 39 درصد بیشتر در معرض اختلالات روحی هستند تا آن هایی که در روستا زندگی می‌کنند.
تحقیقی که در سال 2011 انجام گرفت، برای این مسئله توضیحاتی ارائه می‌دهد: شهرنشینان در بخشی از مغز که استرس را تنظیم و تعدیل می‌کند، فعالیت بیشتری دارند و مقدار بیشتر استرس می‌تواند موجب اختلالات روانی شود.
میزان افسردگی در کشورها و شهرهای مختلف نیز متفاوت است. افسردگی برخی کشورها شایع‌تر می‌باشد.
7- داشتن گزینه‌های انتخابی زیاد
داشتن گزینه‌های زیاد برای انتخاب یک چیز، کار را سخت می‌کند. البته این موضوع برای آن دسته از افراد که در خرید معمولاً اولین چیزی که نظرشان را جلب می‌کند می‌خرند، مشکل نیست. اما افرادی هستند که در صورت زیاد بودن گزینه‌های انتخاب، وقت بسیار زیادی را صرف بررسی چندباره هر گزینه می‌کنند تا بهترین را انتخاب کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که این نوع برخورد موجب ایده آل‌گرایی و افسردگی می‌شود.
8- نخوردن ماهی
مصرف کم اسیدهای چرب امگا3 که در ماهی ها و روغن‌های گیاهی یافت می‌شود، می‌تواند موجب افزایش احتمال ابتلا به افسردگی شود.
در یک تحقیق که در سال 2004 انجام گرفت، رابطه‌ی بین مصرف کم ماهی و بروز افسردگی در خانم‌ها مشخص شد. اما در آقایان این مسئله دیده نشد.
این اسیدهای چرب انتقال‌دهنده‌های عصبی مثل سروتونین را تنظیم می‌کنند که می‌تواند علت افسردگی باشد.
مکمل روغن ماهی هم می‌تواند کمک کند. حداقل یک تحقیق تایید کرده است که این مکمل‌ها به کاهش افسردگی در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی کمک کرده است.
9- روابط خواهر و برادری ضعیف
با این که نداشتن رابطه خوب با هرکسی می‌تواند موجب افسردگی شود، اما در یک تحقیق که در سال 2007 انجام شد، مشخص گردید که مردهایی که قبل از سن 20 سالگی با خواهر و برادرهای خود کنار نمی‌آمدند، در سال های بعد و بزرگسالی بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی قرار داشته‌اند. با این که مشخص نیست چه چیزی در رابطه خواهربرادری اینقدر مهم است، اما محققان حدس می‌زنند که این روابط می‌تواند با توانایی برقراری ارتباط افراد با هم‌سالان خود مرتبط باشد.
کشمکش زیاد بین خواهر و برادرها می‌تواند فرد را تا قبل از سن 50 سالگی در معرض ابتلا به افسردگی قرار دهد
10- قرص‌های ضدبارداری
داروهای جلوگیری خوراکی حاوی سنتزی هورمون پروژسترون هستند که تحقیقات مشخص کرده است می‌تواند موجب افسردگی در خانم‌ها شود.
دلیل آن هنوز مشخص نیست و این مشکل برای همه اتفاق نمی‌افتد، اما اگر خانم‌ها سابقه افسردگی دارند یا در معرض ابتلا به آن قرار دارند، با استفاده از قرص های ضدبارداری احتمال بیشتری برای افسرده شدن آنها وجود دارد.
11- داروها
افسردگی می‌تواند از جمله عوارض جانبی بسیاری از داروها باشد.
به عنوان مثال، آکوتان و نوع ژنتیکی آن (ایزوترتینیون) برای از بین بردن جوش‌های پوستی تجویز می‌شود، اما افسردگی و فکر خودکشی از جمله خطراتی است که افراد را با مصرف این دارو تهدید می‌کند.
مصرف داروهای ضداضطراب و خواب‌آور مثل والیوم و زاناکس، لوپرسور که برای درمان فشارخون بالا تجویز می‌شود، داروهای پایین آورنده کلسترول مثل لیپیتور و پریمارین برای سندرم‌های پیش از یائسگی نیز از جمله این داروها هستند.
هر زمان که دارو جدیدی برایتان تجویز می‌شود حتماً قسمت عوارض‌جانبی آن را مطالعه کنید و حتماً از پزشکتان سوال کنید که در خطر ابتلا به آن قرار نداشته باشید.
افسردگی را درمان کنید
هر کسی در هر سن، جنس، نژاد یا وضعیت اجتماعی ممکن است به افسردگی مبتلا شود. از هر 10 نفری که به پزشکان مراجعه می کنند، یک نفر افسردگی دارد.
در نیمی از موارد، بیماری این افراد تشخیص داده نمی شود و درمان نشده باقی می ماند. اگر افسردگی درمان نشود، کیفیت زندگی بسیار پایین آمده و خطر خودکشی همواره وجود دارد. ممکن است شما تشخیص ندهید که افسرده هستید و یا به دنبال درمان آن نباشید. اما اگر هر چه زودتر به فکر علائم و به دنبال درمان باشید، شانس درمان کامل، سریع تر و بیشتر است.
پیشگیری از عود بیماری نیز بسیار مهم است. افسردگی در هیچ سنی، طبیعی تلقی نمی شود و درمان آن اهمیت زیادی دارد.
افسردگی در بچه ها معمولا به سختی تشخیص داده می شود.
در نوجوانی ممکن است افسردگی به علت تغییرات هورمونی ایجاد شود. برخی اوقات والدین این بچه ها نیز افسرده هستند و باید درمان شوند
همچنین افراد مسن ممکن است تصور کنند که احساس افسردگی آن ها طبیعی است. درمان این افراد از ناتوانی زودرس آن ها جلوگیری می کند و از خطر مرگ مربوط به افسردگی می کاهد. حمایت خانواده در درمان افسردگی نقش مهمی دارد. داروها را نباید خودسرانه مصرف کرد. مصرف برخی داروها با هم، ممکن است کشنده باشد.
ترکیبات گیاهی نیز با برخی داروها تداخل دارند و ممکن است عوارض جدی ایجاد کنند. در برخی موارد حتی بعضی از غذاها ممکن است با دارو تداخل داشته باشند.
بر اساس تاریخچه بیماری، شدت و ماهیت افسردگی، نوع دارو توسط پزشک انتخاب می شود و در مورد رژیم غذایی، و تداخلات دارویی توضیحات لازم داده می شود.
فرآوری: معصومه آیت اللهی
بخش سلامت تبیان