• توجه: در صورتی که از کاربران قدیمی ایران انجمن هستید و امکان ورود به سایت را ندارید، میتوانید با آیدی altin_admin@ در تلگرام تماس حاصل نمایید.

اولین قانون راهنمایی و رانندگی در تهران

maksemos

متخصص بخش خودرو
مردم آن روز در دی ماه سال 1309 که دست های راننده ها را مدام در حرکت دیدند، به خنده افتادند، اما خیلی زود یاد گرفتند از دست چپ و راست شان چه زمانی کمک بگیرند و چطور در هوا تکانشان بدهند تا شوفرهای دیگر بفهمند که حالا قرار است صاحب دست ها چه کند؛ دور بزند، بایستد، پارک کند و دقیقاً از همان روزها شروع شد.
آن روزها نوای بوق تا فاصله 100 متری شنیده می شد. همان دوره با همان قوانین 32 بندی، ماشین ها صاحب 5 پلاک شدند؛ نام کارخانه، آدرس مالک، نمره عقب، نمره جلو و پلاک مالیات. تصویب قوانین به همین جا ختم نشد؛ حود 1308 وقتی تعداد اتول سوارهای شخصی شهر به 1522 نفر رسید، قوانین مربوط به عابران پیاده وضع شد.
آبان 1305 پایتخت نیز بوذرجمهری، بلدیه چی شهر یک کمپانی دانمارکی را مسئول اتوبوسرانی شهر کرد و قرار شد فرنگی جماعت 7 خط راه بیندازد که در هر کدام 2اتوبوس فعال باشد. کرایه این اتوبوس ها 8 شاهی برای یک مسیر بود. تهرانی که اتوبوس هایش از ابتدا تا انتهای مسیر 25 بار توقف می کردند و سرعت شان 20 کیلومتر بود. اواخر سال 1312، وقتی «سرتیپ قلی هوشمند» به جای بوذرجمهری بلدیه چی شهر شد، اعلام کرد محل عبور پیاده ها را از عرض خیابان به صورت مورب سنگ فرش کنند و عابران را موظف کرد تنها از همان مسیرها عبور کنند.
بعد به سراغ اتوبوسران ها رفت و اعلام کرد که آنها حین رانندگی نباید حرف بزنند و آیین نامه اتوبوسرانی به وسیله شهربانی تنظیم شد.
«قاسم خان صور اسرافیل» بلدیه چی تهران بین سال های 1317 تا 1319 اعلام کرد هر وسیله چرخدار احتیاج به پلاک و چراغی دارد که حداقل تا فاصله 70 متری اش را روشن کند، اما اعتصاب اتوبوسران های شهر در یک سال بعد و در زمان محمد سجادی اتفاق افتاد. وقتی این بلدیه چی مالیات بسته بود به بنزین و بلیت و.. اما بلدیه چی ایستاد که اتوبوسران ها نباید کرایه را اضافه کنند.
 

rahnama

پدر ایران انجمن
تاريخچه در سالهاي دور، درشكه، كالسكه، واگن اسبي، قاطر و الاغ از جمله و سايل نقليه عمومي و خصوصي شهر تهران ... ____________________________
تاريخچه « پليس راهنمايي رانندگي و امور حمل و نقل ناجا»

در سالهاي دور - تهران از همسايه هاي كوچك ري محسوب مي شد. اما امروز جزء بزرگترين شهرهاي جهان بشمار مي رود. در سالهاي دور در شهرهاي تهران، درشكه، كالسكه، واگن اسبي، قاطر و الاغ از جمله و سايل نقليه عمومي و خصوصي بشمار مي رفتند. واگنهاي اسبي داراي اتاق هاي چرخدار بودند و توسط دو راس اسب روي ريل آهن حركت مي كردند حداقل 50 نفر نشسته و ايستاده مي توانستند از اين واگنها استفاده نمايند. و كليه خطوط به محله بازار ختم مي شد. موقعيت ايستگاهها و خطوط به شرح ذيل بود​
اول - خط بازار كه تا آخر خيابان لاله زار ادامه داشت.
دوم - خط خيابان شاه عبدالعظيم كه از بازار مسير ناصريه، چراغ برق و خيابان ري بعد از طي كردن هفت دو راهي به ايستگاه ماشين دودي منتهي مي شدند.
سوم - خط باغشاه كه از بازار بعد از طي كردن شش دو راهي به دروازه باغشاه مقابل مجلس فعلي ختم مي شد.
چهارم - خط دروازه قزوين كه از ميدان توپخانه حركت مي كرد و بعد از گذشتن از چهارراه حسن آباد به دروازه قزوين مي رسيد.
همزمان با فعاليت ماشين دودي، كالسكه بخار يا اتومبيل در محدوده سالهاي 1283 شمسي برابر با 1904 ميلادي وارد شهر تهران شد اين اتومبيل متعلق به مظفرالدين شاه قاجار بود كه توسط يك راننده فرانسوي هدايت مي شد. اين اتومبيل از نوع كالسكه هاي پرسروصدا بود و به جاي سقف، چادر برزنتي داشت. پس از اين تاريخ بتدريج اين اتومبيلها متعلق به خانواده هاي فرمانفر، قوام و وثوق الدوله و امين انضرب و تعدادي از سفرا بود. با افزايش تعداد وسايل نقليه از سال 1292، هيچگونه مقرراتي براي انتظام بخشيدن عبور ومرور آنها موجود نبود، ولي در آن سال يك نفر سوئدي به اتفاق عده اي از هموطنان خود به ايران دعوت شدند و شروع به پايه گذاري سازماني به نام نظميه ( شهرباني) در ايران نمودند كه شعبه اي نيز بنام عبور و مرور در آن تاسيس گرديد. در سال 1308 دولت تصميم به برچيدن واگن اسبي گرفت. اولين بار به فكر تاسيس يك سرويس حمل و نقل عمومي براي شهر تهران افتاد و پيرو آن تعدادي اتوبوس از خارج خريداري كردند. ولي تا حدود سال1320 درشكه ها همچنان جزء وسايل نقليه تهران محسوب مي شدند. تعداد اتومبيلها و موتورسيكلت هاي تهران در سال1300 فقط 600 دستگاه بودند كه همچنان جزء وسائل نقليه تهران محسوب مي شدند. در سال 1320 تعداد اتومبيل و موتور سيكلت بالغ بر 700 دستگاه بوده است. افزايش وسايل نقليه در سالهاي بعد آهنگي سريعتر پيدا كرد بطوريكه در سال1333 آمار وسايل نقليه كشور 80100 دستگاه اعلام شده و در سال 1347 پليس راه ژاندارمري در تهران تاسيس شد. و در سال 1353 امور راهنمايي و رانندگي تهران طبق قانون به شهرداري واگذار گرديد در نهايت 12 فروردين 1370 با اجراي طرح ادغام نيروهاي انتظامي سازمان راهنمايي و رانندگي، پليس راه و ژاندارمري با يكديگر ادغام شدند سپس معاونت راهنمايي رانندگي و حمل ونقل ناجا شكل گرفت.
اولين كسي كه در ايران قرباني تصادف اتومبيل شد مرحوم درويش خان نوازنده و استاد تار بودند كه در سال 1305 فوت كردند. و اولين افسر آزمايش رانندگي كه نام و امضاء او در پاي اوراق رانندگان زمان قاجاريه وجود دارد به زبان فرانسه نوشته شده است شخصي بنام مسيوكلين بود كه بعد از وي اين سمت به ناصرخان انشاء اولين متخصص نظميه محول شد. همچنين اولين آيين نامه رانندگي در زمان وستد اهل سوئدي تهيه وتنظيم گرديد. وي در سال 1291 ه. ش رياست نظميه را به عهده داشت و حدود 10 سال در اين پست باقي ماندند يكي از كارهاي شخص مذكور ترجمه، تنظيم نظامنامه و آيين نامه قيد شده است كه راننده هنگام روز در شهر و اماكن پرجمعيت ضمن حركت از سمت راست بايد با سرعت 15 كيلومتر در ساعت و در خارج شهر 25 كيلومتر در ساعت و شبها با ساعتي 10 كيلومتر براند و يا اينكه در موقع نزديك شدن به حيوانات از قبيل اسب و قاطر كه طبعاً از صداي ماشين وحشت دارند از سرعت اتومبيل خود بكاهند و آرام حركت كنند تا باعث وحشت و رم كردن حيوانات نشوند.
اولين چراغهاي راهنمايي و رانندگي در سالهاي دهه 30 در تقاطع هاي سپه ( امام خميني ره) ولي عصر، پل امير بهادر، باغ ملي دروازه شميران، گمرك و امريه نصب گرديد ولي قبل از نصب اين چراغها، چراغهاي راهنمايي بصورت كوله پشتي بودند كه داراي دو چراغ قرمز، سبز و كليدي در جهت خاموش و روشن كردن آنها بود كه كوله پشتي در پشت مامور قرار مي گرفت و كليد آن روي سينه سمت چپ قرار داشت اين چراغها كار مي كرد و مامور با پشت كردن به طرف رانندگان اتومبيل آنان را متوقف و يا دستور حركت به آنان مي دادند. بالاخره در سالهاي 39 و 40 چهارراه داراي چراغ اتوماتيك گرديد اولين راننده زن در ايران شخصي بنام خانم( هلن شه بنده) بود كه در سال 1319 موفق به اخذ گواهينامه گرديد و سر و صداي زيادي در مطبوعات آن زمان براه انداخت و بالاخره در سال 1300 هجري شمسي در اداره پليس شعبه اي بنام شعبه آلات ناقله در خيابان باب همايون (درب اندرون سابق) تاسيس گرديد و با 10 نفر مامور كه از بين پاسبانها انتخاب شده بودند كار كنترل عبور و مرور اتومبيل ها را به عهده گرفتند و علامت مشخصه آنها يا ديگر افراد پليس بازوبند سفيدي بود كه به بازوي چپ خود مي بستند. رياست اين شعبه به شخصي بنام فتح ا... خان بهنام كه در حقيقت اولين رئيس راهنمايي و رانندگي محسوب مي شد و داراي درجه نايب اولي يعني ستوان يكم بود واگذار گرديد.
اكنون اگر به همان شهر تهران كه به وصف آن پرداخته شد توجه كنيم در خواهيم يافت كه تهران داراي مساحتي حدود 820 كيلومتر مربع و بيش از هشت ميليون نفر جمعيت و افزون بر 5/2 ميليون اتومبيل در آن تردد مي نمايند. در گستره شهر حدود 5000 تقاطع وجود دارد و طول خيابانهاي اصلي و فرعي آن نيز حدود 5000 كيلومتر است و چنين وضعيتي هر چند كمتر در مراكز استانها و شهرهاي بزرگ هم وجود دارد. براي انتظام عبور و مرور و اجراي مقررات راهنمايي و رانندگي در سطح كشور، معاونت راهنمايي و رانندگي در نواحي انتظامي با توجه به كمبود پرسنل، خودرو و امكانات ديگر تلاش مي نمايند كه ضمن خدمت به امت شهيد پرور كشورمان از بروز حوادث و تصادفات رانندگي در راههاي درون شهري و برون شهري جلوگيري نمايند و با اعمال قانون، رانندگان متخلف و انجام ساير اقدامات كنترلي، امنيت ترافيكي را در معابر مذكور حاكم سازند.
 
بالا