يگانهاي مرزباني ايران در منطقه سيردريا (سيحون) در يك جنگ يك روزه كه 22 فوريه سال 560 ميلادي روي داد قوم «آوار» را كه در استپ هاي ميان «آلتايي» و «تي ان شان» بسر مي بردند و قصد مهاجرت به «فرارود» ايران را داشتند شكست دادند و مسير آنان را به سوي اروپا (روسيه امروز و بالكان) منحرف ساختند. اين يگانهاي معروف به مرزبان، يك ارتش كامل و يكي از چهار ارتش ايران بودند. دسته اي از آوارها سال بعد تلاش كردند تا از دربند قفقاز (حاشيه غربي درياي مازندران) بگذرند و از اين ناحيه وارد ايران شوند كه در اينجا هم از سپاهيان وطن به فرماندهي «اسپهبد گيو» شكست خوردند و متواري اروپا شدند كه دهها سال اين قاره مورد تاخت و تاز آنان قرار داشت تا سر انجام «شارلماني» آنان را سركوب كرد، اسكان داد و تعرض ديگري از آنان مشاهده نشد. شكست هايي كه ايرانيان به آوارها دادند، گفتنش به زبان آسان است. اين قوم خويشاوند مغولان قبلا امپراتوري چين را با حملات خود خسته و فرسوده كرده بود، در حركت به سوي غرب هپتاليت ها را شكست داده بود و بعدا اسلاوها را مطيع ساخته بود و در بالكان يك امپراتوري موقت تشكيل داده و از امپراتوري روم شرقي باج مي گرفت. آوارها قومي سواي هون ها و بلغارها بودند و گمان نمي رود آنطور كه گفته مي شود برخي از داغستاني هاي روسيه از اعقاب آنان باشند. چيني ها آوارها را « ژوان ـ ژوان» مي خواندند. زبان آوارها شباهت زياد به زبان هونها داشت. آوارها سركرده كل خود را «خاقان» خطاب مي كردند.
منبع:یاد یار
منبع:یاد یار