جزیره خارک

[ahmadfononi]

جزیره خارک یا خارگ جزیره‌ای است در ۳۸ کیلومتری ساحل ایران (بندر گناوه) در خلیج فارس و بخشی از استان بوشهر است.

جغرافياي خارك


موقعیت

خارگ، در حدود ۵۷ کیلومتری شمال غربی بوشهر و ۳۰ کیلومتری بندر ریگ و ۳۵ کیلومتری بندر گناو واقع گردیده و از لحاظ تقسیمات کشوری جزو استان بوشهر و از توابع شهرستان بوشهر است. دارای ۸ کیلومتر طول (شمال- جنوب) و ۴ کیلومتر عرض می‌باشد. ارتفاع متوسط آن از سطح دریا حدود ۳ متر و از نظر موقعیت جغرافیایی در ۲۹ درجه و ۱۵ دقیقه عرض شمالی و ۵۰ درجه و ۲۰ دقیقه طول شرقی قرار دارد.
آب و هوا

از مشخصه ی این آب و هوا، تابستان های گرم همراه با شرجی و رطوبت محلی بدون بارندگی است. «گرمی هوا معمولاً از اسفندماه شروع می شود به طوری که طول دوره ی گرما حدود ۸ ماه می باشد. درجه حرارت در فصول سال از ۴ تا ۴۶ درجه سانتی گراد متغیر است. میانگین روزانه حرارت در زمستان ۱۷ درجه سانتی گراد و درتابستان ۶/۳۲ درجه می باشد. در اواخر پاییز بخصوص آذر ماه باران های پاییزی شروع می شود که کیفیت هوا را بهبود می بخشد. زمستان جزیره کوتاه است.[۱]
ناهمواريها

جزیره خارک طاقدیس ملایمی است که میانگین شیب لایه‌های سطحی آن میان ۱۰ تا ۱۵ درجه‌است. بلندترین نقطه جزیره کوه دیده‌بان نام دارد که ارتفاع آن از سطح دریا ۸۷ متر است. در این نقطه مدت‌ها پیش فانوس کوچکی نیز کار گذاشته بودند. در سوی شمال جزیره کوه تخت و در سوی جنوب آن کوه گردن‌اشتر قرار دارد.[۲]
بلندی‌های جزیره در غرب آن قرار دارند و عبارت‌اند از: کوه تخت، کوه لشکری، کوه دیده‌بان و کوه گردن‌اشتر..[۳]
جزيره خارك داراي شهرداري است و در قسمت شمالی آن، جزیزه بسیار کوچکتر و کشیده ای با نام خارکو وجود دارد، این نام توسط بومیان منطقه بر آن نهاده شده است.

 

[ahmadfononi]

جايگاه استراتژيك


صادرات نفت

در این جزیره یکی از مهم‌ترین پایانه‌های صادرات نفت جهان بنا شده‌است. در طول جنگ ایران و عراق بیش از ۹۰٪ از صادرات نفت ایران از این جزیره انجام می‌گرفت.[۴]
در سال ۱۹۱۶ میلادی برای حمل سنگ از حوالی مقبره علمدار در خارک، راه‌آهنی تا اسکله جزیره کشیده شد. این خط آهن به دست کاپتن تامسون، افسر مهندسی سلطنتی انگلیس ساخته شده و سنگ‌های آن به مصرف زیرسازی راه‌آهن بصره به بغداد و زیرسازی مخزن‌های پالایشگاه نفت آبادان رسید.

 

[ahmadfononi]

موقعیت تاریخی


کتیبه باستانی

کتیبه‌ای از دوران باستان در خارک سنگ‌نوشته‌ای به زبان پارسی باستان و خط میخی موجود است که از این کتیبه به‌عنوان سندی دیگر دربارهٔ نام خلیج فارس یاد می‌شود. در تاریخ ۱۱ خرداد ۱۳۸۷ افرادی مخفیانه به طور تعمدی به تخریب این سنگ‌نوشته دست زدند که هم‌اکنون تا ۷۰ درصد آن نوشته تخریب شده‌است.[۶] اماکن قدیم خارک

اماکن جزیره خارک پیش از استقرار صنعت نفت از شرق به سمت غرب عبارت بودند از:

آثار قلعه هلندی‌ها، گورستان اسلامی، آبادی خارک، خط راه آهن، گورستان مسیحی، قبر ابوبکر، قبر علمدار، باغ هلندی‌ها، گورستان پیش‌اسلامی، دخمه‌ها، بقعه میر محمد، قبر دیده‌بان، کرّه‌انگیزها.