• توجه: در صورتی که از کاربران قدیمی ایران انجمن هستید و امکان ورود به سایت را ندارید، میتوانید با آیدی altin_admin@ در تلگرام تماس حاصل نمایید.

دانستنی های استان بوشهر

Nicol

متخصص بخش گردشگری
استان بوشهر


اين استان با مساحتي حدود 27653 كيلومتر ميان °27 و ´14 تا °30 و ´16 عرض شمالي و °50 و ´6 تا °52 و ´58 طول شرقي واقع شده ، و متشكل از 9 شهرستان به نام هاي بوشهر ، تنگستان ، دير ، دشتستان ، دشتي ، كنگان ،جم، گناوه و ديلم و 22 بخش، 30 شهر و 43 دهستان است .

استان بوشهر از شمال به استان خوزستان و بخشي از كهكلويه و بويراحمد ، از شرق به استان فارس، از جنوب شرقي به بخشي از استان هرمزگان و از جنوب و غرب به آبهاي خليج فارس محدود است . بنابر سرشماري 1375 ش ، جمعيت اين استان 743675 نفر بوده است .

استان بوشهر از نظر پستي و بلندي به دو بخش جلگه اي و كوهستاني تقسيم مي شود .ناحيه جلگه اي آن در امتداد خليج فارس قرار گرفته است و هرچه از شمال و شمال غربي به طرف جنوب و جنوب شرقي پيش مي رويم ، تا دره مند عرض جلگه بيشتر مي شود ( 140 كيلومتر ) ، پس از آن جلگه باريك و كم عرض شده ، در حد فاصل استان هاي بوشهر و هرمزگان ، كوه ها مشرف به دريا مي شوند. ناحيه كوهستاني استان بوشهر به وسيله دو رشته كوه موازي كه سراسر استان را طي مي كند ، از بقيه مناطق جدا مي شود .رشته اصلي كه در محدوده شمالي و شرقي استان بوشهر گسترش يافته ، در حقيقت دنباله شرقي رشته كوه هاي زاگرس است و " گچ ترش " نام دارد .
بخش دوم از رشته كوه هاي استان بوشهر كه به موازات رشته كوه هاي اول در حاشيه خليج فارس قرار گرفته به ارتفاعات " نوكنده " معروف است . اين ارتفاعات هرچه به سوي جنوب پيش مي رود ، به دريا نزديك تر شده ، تا جايي كه به داخل دريا كشيده مي شود .

آب هاي سطحي استان بوشهر شامل شماري رودخانه هاي فصلي و دائمي و چشمه هايي است كه به عنوان بخشي از حوزه آبريز خليج فارس و درياي عمان به شمار مي آيند . اين رودخانه ها به سبب شرايط اقليمي ، بيشتر به صورت فصلي و اتفاقي ظاهر مي شوند . مهمترين رودخانه هاي اين استان ، مند ، شاپور و دالكي است كه سرچشمه آنان در خارج از استان بوشهر است ، اما در گذر به سوي دريا از اين استان مي گذرند . آّب رودخانه هاي استان به علت شرايط خاص و عبور از طبقات نمكي ، شور و غير قابل آشاميدن است .

آب و هواي استان بوشهر درنواحي ساحلي ، گرم و مرطوب و در بخش هاي داخلي گرم و خشك و صحرايي است . در هر دو بخش ، متوسط دماي سالانه برابر با 24 درجه سانتي گراد است كه بيشترين مقدار آن در تابستان حدود 50 درجه و كمترين آن در زمستان حدود 6 درجه سانتي گراد است .

استان بوشهر از نواحي مهم پرورش ماهي و ميگو و صنايع شيلاتي است. محصولات كشاورزي اين استان به سبب شرايط نامساعد آب و هوايي و مرغوب نبودن زمين ، چندان تنوعي ندارد و بازده محصولات ، به ويژه غلات در سطح پاييني است . عمده ترين محصولات كشاورزي استان بوشهر ، گندم ، جو ، خرما مركبات ، تنباكو و محصولات جاليزي است .
 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
bu.jpg
 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
شهرستان بوشهر :



اين شهرستان در مغرب استان بوشهر قرار دارد و از شمال به شهرستان هاي گناوه و دشتستان و از ، از شرق و جنوب به شهرستان هاي دشتستان و تنگستان ، و از غرب به خليج فارس محدود است .


شهرستان بوشهر شامل 2 بخش به نام هاي مركزي و خارك ، دو دهستان ، 3 شهر به نام هاي بوشهر ، چغادك و خارك ، 39 آبادي است.

بنابر سرشماري 1375 ش ، جمعيت شهرستان بوشهر 187914 نفر بوده است كه از اين شمار 08/81 % در نقاط شهري و 92/18 % در نقاط روستايي سكنا داشته اند. اراضي اين شهرستان را دشت ساحلي همواري فرا گرفته ، و جز در جزيره خارك كه داراي تپه ماهورهايي حداكثر به بلندي حدود 50 متر است ، ارتفاع درخور توجهي در آن ديده نمي شود و رودخانه هله كه شهرستان بوشهر را از شهرستان گناوه جدا مي كند ، مهمترين رودخانه آن است .
 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
بندر بوشهر :


اين شهر بندري كه مركز استان و شهرستان بوشهر است ، در 28 و"58 عرض شمالي و 50 و"50 طول شرقي ، و در ارتفاع 9 متري از سطح دريا به صورت شبه جزيره اي در كرانه خليج فارس واقع است و رودخانه يا بلندي هايي ندارد .


عمده ترين فرآورده هاي كشاورزي استان بوشهر به ترتيب اهميت اينهاست : خرما ، ليمو ، گندم ، جو و تره بار . همچنين صيد ماهي در آبهاي ساحلي اين شهر رواج دارد.

بنابر سرشماري 1375ش ، جمعيت اين شهرستان 135612 نفر بوده است .

DSC00709-full.jpg


ساحل بکر بوشهر

1o3k02-full;init:.jpg


نام گذاري :


اين شهر بندري از قديم ترين ايام تاكنون نام هاي گوناگون داشته است . در دوره ايلامي ، آن را ليان مي ناميدند ، در زمان اردو كشي نئارخوس – دريا سالار اسكندر مقدوني – مسامبريا ، و در روزگار سلوكيان انطاكيه پارس خوانده مي شد . در منابع عصر ساساني آن را بخت اردشير و ريو اردشير مي ناميدند و در دوره اسلامي آن را به صورت ريشهر ،راشهر ، ابوشهر و بوشهر آمده است .

گمان مي رود ، ياقوت نخستين كسي است كه از بوشهر قديم نام برده است .
 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
پیشینه تاریخی :


(بخش اول)

بر اساس کاوش های باستان شناختی در دوره ایلامی ( هزاره دوم و بخشی از هزاره اول ق م ) لیان که بر سر راه شوش به موهنجودارو قرار داشته ، پل ارتباطی ایلامی ها با نواحی اقیانوس هند و جنوب شرقی آسیا بوده است . در زمان هخامنشیان ، پادشاهان این سلسله کاخ ها و معابد چندی در نواحی اطراف بوشهر و برازجان کنونی بنا کردند .



سلوکی ها در جایگاه بوشهر کنونی ، انتاکیه پارس را ساختند که مدت ها از رونق و آبادی برخوردار بود . در زمان ساسانیان ، بوشهر قدیم مورد توجه و عنایت خاصی بود .

فرمانروایان ساسانی در آن جا قلعه ای استوار و عظیم بنا کردند که آثار ویرانه های آن هنوز پابرجاست .


بلاذری تصرف این شهر را به دست عثمان ابن ابی العاص در 19 ق/640 م ذکر می کند . سردار معروف ایرانی که در مقابل اعراب مقاومت نمود ، شهرک نام داشت . برای تصخیر شهر جنگ شدیدی در گرفت و شهرک و فرزندش به قتل رسیدند و ریشهر با تلافات زیاد تسلیم شد . بلاذری این فتح را از نظر دشواری و مقدار غنایم به دست آمده ، با فتح قادسیه مقایسه کرده است . پس از این فتح ، ریشهر مرکزیت و اهمیت خود را برای چند قرن از دست داد و به شهری متروک و منزوی بدل شد .


در دوره حاکمیت شاهان صفوی و در روزگار شاه طهماسب اول ، بار دیگر از ناحیه ریشهر نام برده شده است . مولف تکمله الاخبار در ذیل وقایع سال 946 ق / 1539 م از طغیان حسن سلطان ریشهری که از مرتبه پیشوایی 10 به مرتبه حکومت بر ایالت رسیده بود ، سخن می گوید و جریان محاصره قلعه ریشهر به وسیله امرای فارس ، دستگیری حسن سلطان و مجازات شدن وی در میانج گرمرود به دستور شاه طهماسب را بیان می کند .


تاریخ جدید بوشهربا پادشاهی نادر شاه افشار ( 1148 – 1160 ق / 1736 تا 1747 م ) شروع می شود. نادر و سیاست دریایی او در مبارزه با عثمانی و گشترش قلمرو دریایی او در خلیج فارس سبب شد تا شهر بندری بوشهر مورد توجه خاص قرار گیرد نادر شاه با به کار گماردن یک تاجر انگلیسی به نام جان التن ، بوشهر را که نام آن به بندر نادریه تغییر داده شده بود ، به صورت یک مرکز کشتی سازی و پادگان نظامی در آورد. بنابر گزارش هلندی ها ، در زمان نادر ناوگانی با 8 تا 12 هزار تن در بوئشهر مستقر بود.

ظاهراً الوار و چوب های لازم برای کشتی سازی از شمال ایران به بوشهر حمل می شد . مورخان و سیاحان انگلیسی که چندین سال بعد به بوشهر سفر کردند ، از یک کشتی نیمه ساخته در این شهر گزارش دادند که محصول کارخانه جات کشتی سازی در زمان نادر در بوشهر بود. با مرگ نادر ، سپاه دریایی او میان حکام بوشهر و بندر عباس تقسیم شد . شیخ ناصر خان آل مذکور که ناخدا باشی کشتی های نادر بود ، پس از مرگ وی ، کشتی ها و ناوگان مستقر در بوشهر را متصرف شده ، حکومت قدرتمندی پدید آورد که صد سال ادامه یافت. در دوران حاکمیت او و فرزندش شیخ نصر خان ، بوشهر رو به عمران و آبادی گذاشت و روابط تجاری گسترده ای با انگلیسی ها بر قرار شد . شاید به همین دلیل است که مولف مرآه البلدان بانی شهر بوشهر را شیخ نصر عرب معرفی می کند .

 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
در دوران کریم خان زند ( سا 1164 – 1193 ق / 1751 – 1779 م ) بار دیگر آرامش در ایران بر قرار شد و با پایان یافتن هرج و مرج ناشی از مرگ نادر ، بوشهر وارد مرحله جدیدی از تاریخ خود شد . جابجائی مرکز قدرت ایران از خراسان به شیراز سبب شد تا بوشهر که به شیراز نزدیک تر بود ، بندر اصلی بازرگانان ایران شود. در 1177 ق / 1763 م شرکت هند شرقی بریتانیا قرار داد معروفی با کریم خان زند و شیخ سعدون ، حاکم بوشهر منعقد کرد که درواقع سنگ بنای حضور نظامی انگلستان در جنوب ایران و خلیج فارس بود. شرکت هند شرقی بریتانیا با تاسیس کارخانه ای در این شهر بندری و ترک بندرعباس ، وضع بازرگانی این شهر را بهبود بخشید . ویلیام آندرو پرایس سرپست کل اتباع انگلیسی مقیم خلیج فارس ، بنجامین جرویس را به عنوان نماینده مقیم کمپانی هند شرقی در بوشهر مصنوب کرد . این اقدام تفاهم میان بریتانیایی ها و حاکم عرب منطقه را محکم تر کرد. فعالیت کمپانی هند شرقی بریتانیا در بوشهر به دلیل بروز اختلافت میان کریم خان زند و نماینده کمپانی دچار مشکل شد و انگلیسی ها مرکز مبادلات تجاری خویش را از بوشهر به بصره منتقل کردند ، ولی کریم خان در 1190 ق / 1776 م بصره را تصرف کرد و انگلیسی ها را نگزیر نمود تا در 1192 ق / 1778 م بوشهر را به عنوان پایگاه اصلی بازرگانی خود در خلیج فارس برگزینند .


با مرگ کریم خان زند ، کشمکش میان بازماندگان وی آغاز شد که چند سال به طول انجامید . سرانجام لطفعلی خان زند در 1203 ق / 1789 م قدرت را به دست گرفت. اما آغاز حکومت لطفعلی خان مقارن با ستیزه های آقا محمد خان قاجار بود . با وجود مقاومت و مقابله خان زند و یارانش ، در نتیجه خیانت حاج ابراهیم شیرازی ، راهی بجز عقب نشینی و فرار به سمت بندر بوشهر برای لطفعلی خان نماند. لطفعلی خان در بوشهر از شیخ ناصر خان ابومهیری ، حاکم وقت تقاضای کمک کرد . ناصر خان به وی وعده مساعدت داد ، اما اندکی بعد درگذشت و فرزندش شیخ نصر خان جانشین او شد ، لطفعلی خان که برای بار دوم خود را به بوشهر رسانیده بود ، با مخالفت و دشمنی شیخ نصر خان روبرو شد . خان زند عازم بندر ریگ شد و از امیر علی خان زعابی حکمران آن جا کمک خواست . حاکم بندر ریگ نیز به دلیل دشمنی با شیخ نصر خان به لطفعلی خان کمک کرد. اگر چه خان زند در منطقه جنوب پیروزی هایی به دست آورد ، اما سرانجام به کرمان عقب نشینی کرد و پس از دستگیر شدن به دستور آقا محمد خان قاجار به قتل رسید .


در روزگار فتحعلی شاه قاجار که انگلستان نفوذ خود را هند و خلیج فارس گسترش می داد ، در 1227 ق / 1812 م دفتر نمایندگی سیاسی خود را در بوشهر تاسیس کرد .


حضور فعال انگلستان در بوشهر که نمایندگی سیاسی آن همچون یک نایب السلطنه عمل می کرد ، زمینه ساز حضور دیگر دولت های اروپایی شد . بوشهر در این زمان ، مرکز اصلی بازرگانی انگلیس در جنوب ایران بود. برخی از دولت های بزرگ اروپایی در این شهر دفتر نمایندگی سیاسی داشتند و تجار بزرگ به فعالیت های بازرگانی مشغول بودند . دولت های فرانسه ، آلمان و روسیه ، به ترتیب در 1206 ق / 1889 م ، 1315 ق / 1897 م و 1319 ق / 1901 م ، کنسولگری های خود را در بوشهر تاسیس کردند . دولت هند برای سال های متمادی در بوشهر کنسولگری داشت و آخرین کنسول آن دولت ، مدت بیست سال در بوشهر مامور بود ، دولت های نروژ ، ایتالیا و عثمانی هم در بوشهر کنسولگری داشتند .


در 1270 ق / 1854 م پس از مرگ شيخ نصر خان دوم حاكم بوشهر از خاندان ابو مهيري ، حكومت بوشهر از اين خاندان گرفته شد و از آن پس ، واليان فارس حكمرانان بوشهر را منصوب مي كردند. حاكم بوشهر را حكمران كل بنادر و جزاير خليج فارس مي ناميدند كه قلمرو او تا بندرعباس ادامه داشت.


به دنبال حضور نمايندگي هاي سياسي شركت هاي خارجي و فعاليت هاي بازرگانان ايراني و خارجي ، بندر بوشهر بندر اصلي و مهم عمده سراسر خليج فارس شد. از آن جايي كه ترقي بوشهر در اواخر سده 18 و نيمه اول سده 19 م با گسترش مطامع سياسي و اقتصادي انگلستان در خليج فارس همزمان بود ، بنابراين ، موقعيت بوشهر كه به صورت يك شبه جزيره كوچك از 3 جهت به خليج فارس محدود مي شد ، وضع مناسبي براي دفاع ازمنابع انگلستان فراهم نمود . اين مسئله سبب شد تا بوشهر در طرح هاي سياسي – اقتصادي بيريتانيا در خليج فارس نقشي اساسي ايفا نمايد.
 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
پیشینه تاریخی:





(بخش دوم)


از هنگام به قدرت رسيدن قاجاريه ، به مدت يك قرن و نيم ، بوشهر مهمترين بندر تجاري ايران بود . از 1215 ق / 1800 م ، بوشهر رفته رفته از بندري واقع در مسير كشتي ها ، به بندري ترانزيتي تبديل شد. سالانه نزديك به صد كشتي انگليسي و عربي از هند و مسقط براي امور بارزگاني به اين بندر مي آمدند و روي هم رفته در فاصله سال هاي 1232 – 1238 ق / 1817 – 1823 م سه چهارم كالاهاي وارد شده به بوشهر از هندوستان و چين ، و يك چهارم ديگر از اروپا بود ،بر قراري نظم و امنيت در سراسر ايران ، همراه با اهميت روز افزون خليج فارس به سبب حضور ناوگان انگليس در اين منطقه ، زمينه ساز رشد تجاري بوشهر شد ، تا آن جا كه در 1232 ق / 1817 م كل واردات از طريق بندر بوشهر بالغ بر 300 هزار ليره و در 1238 ق / 1817 م 670 هزار ليره ، يعني دو برابر شد ،به دنبال اين تحولات اقتصادي ، بازار شيراز و اصفهان با ورود كالا از بوشهر رو به رشد نهاد.




رشد جمعيت اين شهر بندري كه از رشد بازرگاني آن سرچشمه مي گرفت ، شتابان بود . در سده 12 ق / 18 م شمار جمعيت بوشهر ميان 10 تا 20 هزار تن رد نوسان بود . تخمين همانندي نيز در سده بعدي و سده 20 م ارائه شد . تامسن در 1284 ق / 1867 م جمعيت بوشهر را 18 هزار نفر مي نويسد ، اما كرزن در 1305 ق / 1888 م و لاريمر در 1323 ق / 1905 م جمعيت اين شهر را 15 هزار نفر تخمين زده اند ،تركيب جمعيتي بوشهر در گذشته ، ناهمگون بوده است . بر اساس جدول هايي كه لاريمر ارائه نموده است ، بيشترين ساكنان بوشهر ايراني ، و از نژاد هاي نامتجانس بودند و به زبان فارسي مي گفتند. ملكم كه در اوايل سده 13 ق / 19 م از بوشهر ديدن كرده ، ساكنان بوشهر و حومه ان را از نژادي عرب معرفي نموده است .كرزن نيز كه با اين نظر نا درست هم داستان بوده ، ساكنان اسن بندر را از تبار عرب ها بر شمارده است. در دوره ي قاجاريه ، بوشهر به سبب حضور فعال انگليسي ها و اهميت بازرگاني آن چهار بار مورد هجوم قرار گرفت . نخستين رويارويي مردم بوشهر با انگليسي ها در 1253 ق / 1837 م اتفاق افتاد .




مردم بوشهر به رهبري شيخ حسن آل عصفور از روحانيون برجسته بوشهر و با حمايت تفنگچيان سرهنگ باقر خان تنگستاني با قواي انگليس درگير شدند ، اما به دنبال حل اختلاف ايران و انگليس بر سر كسئله هرات ، انگليسي ها به جزيره خارك عقب نشيني كردند.




دومين نبرد مردم بوشهر با انگليسي ها در 1272 ق / 1856 م روي داد . با خروج هيات كنسولي بريتانيا از تهران ، كشيش هاي انگليس عازم بوشهر شدند . تفنگچيان تنگستاني و مردم بوشهر به رهبري سرهنگ باقر خان تنگستاني به مقاومت پرداختند . پس از كشته شدن احمدخان تنگستاني فرزند باقر خان و شماري از افسران برجسته انگليسي ، بوشهر سقوط كرد و فرمانده نيرو هاي انگليسي ، پس از تصرف بوشهر ، تا محمره ( خرمشهر كنوني ) پيشروي نمود ، اما به دنبال انعقاد عهدنامه پاريس ( 1273 ق / 1857 م ) نيروهاي خودرا فراخواند و بوشهر نيز از اشغال نيروهاي نظامي انگليس رهايي يافت.
 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
در دوران انقلاب مشروطيت ، جنوب ايران و از جمله بندر بوشهر از نواحي حساس و پر تنش بود . در سال 1327 ق / 1909 م در روزگار محمد علي شاه قاجار و در دوره استبداد صغير و سركوب آزادي خواهان در تهران ، سيد مرتضي مجتهد اهرمي ، مقلب به علم الهدي به توصيه آيت الله آخوند خراساني و آيت الله عبدالحسين لاري ، با كمك رئيس علي دلواري و ميرزا علي كازروني ، گمرك و ساير مراكز دولتي بوشهر را تصرف كرد. بوشهر مدت دو ماه در تصرف نيروهاي ملي بود . انگليسي ها كه منافع خود را در خطر ديدند ، با فرستادن ناو جنگي فاكس به بوشهر ، در صدد نابود كردن نيروهاي طرفدار سيد مرتضي برآمدند. 400 نفز از نيروهاي انگليسي بوشهر را تصرف كرده ، سيد رتضي را دستگير ، و در 8 رجب 1327 ق / 26 ژوئيه 1909 م همراه با خانواده اش به نجف اشرف تبعيد كردند.




چهارمين نبرد مردم بوشهر با نيروهاي انگليسي در آغازين سال هاي جنگ جهاني اول و به دنبال اشغال بوشهر در 18 اوت 1915 واقع شد. مردم بوشهر به رهبري رئيس علي دلواري و ديگر خوانين جنوب براي حفظ استقلال ميهن به مبارزه برخاستند ، اما با كشته شدن رئيس علي دلواري و خوانين همرزم او در جنگ كوه كزي ، نيرو هاي انگليسي كاملاً بر بوشهر مسلط شدند .




با پايان يافتن جنگ جهاني اول ، انگليسي ها بوشهر را در جمادي الاخر 1337 / مارس 1919 تخليه كردند . خروج انگليسي ها از بوشهر آغازگر دوران افول اين شهر بندري بود . انگليسشي ها كه در دوران جنگ ، بوشهر را كانوني ناامن براي حضور نيروهاي خود مي ديدند ، توجه خود را به شهر هاي آبادان و بصره معطوف كردند . همچنين به سبب بهبود كيفيت راه بغداد – تهران حجم عمده داد و ستد ها از ايران به سوي بصره سرازير شد.


با ظهور رضا شاه پهلوي در صحنه سياسي ايران ، بوشهر همچنان كانون پر تشنج وقايع باقي ماند . خالو حسين بردخوني در سال هاي 1308 – 1310 ش / 1929 – 1931 م محمد خان عضنفرالسلطنه برازجاني در 1308 ش بر ضد خلع سلاح خوانين تغيان كردند. با تاسيس راه آهن سراسري ، بندر بوشهر رو به افول گذاشت و با ايجاد توسعه بندر خرمشهر ، از 1324 ش / 1945 م از رونق بازرگاني و تجاري بوشهر كاسته شد.


در فاصله سال هاي 1342 – 1347 ش / 1963 – 1968 م گنجايش بارگيري اسكله بندر بوشهر افزايش بافت . تاسيسات نظامي دريايي و هوايي گسترش يافت و نخستين تاسيسات هسته اي با كوشش آلماني ها در منطقه هليله در جنوب بوشهر ساخته شد . با پيروزي انقلاب اسلامي ، اين تاسيسات تعطيل شد ، اما پس از مدتي ، عمليات ساخت ان به وسيله روس ها ادامه يافت .


پيشروي اقتصادي بوشهر به گونه اي چشم گير باعث افزايش جمعيت شد . بر طبق سرشماري 1355 ش ، جمعيت شهر بوشهر از مرز 57681 نفر گذشت و شمار جمعيت شهري در شهرستان بوشهر به 87553 نفر افزايش يافت . با آغاز جنگ ايران و عراق در 1359 ش / 1980 م به سبب نزديكي بوشهر به جبهه جنگ و حملات مداوم هواپيما هاي عراقي به آن جا از جمعيت بوشهر كاست شد ، اما با پايان گرفتن جنگ ، بار ديگر جمعيت بوشهر افزايش يافت . بر اساس نتايج سرشماري در سال 1375 ش ، جمعيت شهرستان بوشهر برابر با 187914 نفر بود ، يعني در مدت 20 سال جمعيت آن به بيش از دو برابر افزايش يافت.

 
بالا