شهرستان کازرون

[Nicol]

مقدمه

شهرستان كازرون ازنظر داشتن آثار باستاني يكي از مهمترين شهرهاي كشور ايران به شمار مي آيد. آب فراوان و هواي مساعد باعث شده اين منطقه در طول تاريخ مورد توجه سلاطين و صاحبان قدرت قرار گيرد ، وجود آثار پيش از تاريخ و همچنين آثار ارزشمند و گرانسنگ ديگري كه در اين شهرستان وجود دارد اين نظر را تائيد مي كند .

در پهنه شهرستان كازرون آثار تاريخي زيادي وجود دارد اما بدون ترديد بيشترين آثار اين منطقه مربوط به دوره ساساني است .

به جرات مي توان گفت كه هيچ كجاي سرزمين ايران تا اين اندازه آثار مربوط به دوره ساساني در خود جاي نداده است، بزرگترين و تنها مجسمه سنگي دوره ساساني ( مجسمه شاپور اول) ، 9 نقش برجسته از 30 نقش برجسته دوره ساساني ، شهر تاريخي بيشاپور ، بزرگترين كتيبه ديواري عهد ساساني معروف به كتيبه كرتير به طول 20/5 متر و عرض 70/2متر ، معبد زيباي آناهيتا ( الهه آب ) ، آتشكده هاي متعدد ، عبور جاده شاهي از اين ديار و آثار ارزشمند ديگر ، همه و همه حكايت از عظمت تاريخ اين شهرستان دارد .

با اين وصف ، آنچه كه نام برديم تنها گوشه اي از آثار تاريخي شهرستان كازرون مي باشد و چنانچه باستان شناسان به كاوش و حفاري در اين منطقه بپردازند به يقين آثار گرانسنگ ديگري را از دل خاك بيرون خواهند آورد ، زيرا بخش اعظم آثاري كه پيشتراز آن نام برديم از سال 1347هجري شمسي و به دنبال حفاري هاي استاد بزرگوار و ارزشمند آقاي دكتر سر فراز، سر از خاك بيرون آورده اند.









1- شهرتاريخی بيشاپور 2- نقوش برجسته 3-غار ومجسمه شاهپور 4- آتشكده جره – نقش قنديل – نقش برجسته بهرام دوم – كتيبه سرمشهد 5-معبدآناهيتا

 

[Nicol]

نقش اول ( سمت چپ رودخانه شاپور) :

اين نقش برجسته كه بزرگتري نقش برجسته دوره ساساني است ، به مناسبت پيروزي شاپور بر والرين ( امپراطور روم ) و در پنج رديف حجاري شده است . در سمت چپ سپاهيان ايران به طور منظم حجاري شده و در سمت راست اسراي رومي مشغول آوردن هدايا به دربار شاپور هستند .
شاپور در حالي كه دست والرين را به عنوان اسير در دست گرفته در وسط نقش ديده مي شود ، گرديانوس ، امپراطور روم در زير پاي شاپور و فيليپ جانشين والرين نيز از شاپور تقاضاي صلح مي كند .


غار و مجسمه شاپور

در انتهاي تنگ چوگان در سينه كوه و در ارتفاع حدود 800 متري از سطح زمين غار بزرگي وجود دارد كه قطر دهانه آن حدود 30 متر مي باشد و به واسطه قرار گرفتن مجسمه شاپور بر دهانه آن به غار شاپور معروف شده است .
پرفسور گيرشمن باستان شناس شهير فرانسوي احتمال مي دهد آرامگاه شاپور در اين غار باشد . مجسمه شاپور بر دهانه اين غار، شاهكار پيكر تراشي ايران باستان است كه بعد از حدود 1700 سال هنوز با وجود وارد شدن آسيب هاي جدي به آن ، باقي مانده است . اين مجسمه تنها مجسمه سنگي بازمانده از دوران باستان است كه حدود 6 متر ارتفاع دارد .

سنگ حجاري شده اين مجسمه از سقف غار تا كف آن ادامه داشته و هنرمندان عصر ساساني با تلاش و كوشش بسيار موفق به آفرينش اين اثر هنري گرديده اند . اين مجسمه كه در گذشته هاي بسيار دور و به احتمال در اثر زلزله واژگون گرديده بود ، در سال 1336 هجري شمسي توسط ارتش ايران و بدون در نظر گرفتن اصول تعمير كاري آثار باستاني ، تعمير و مرمت گرديد كه همين امر باعث از بين رفتن ظرافت هاي هنري در برخي از قسمت هاي مجسمه شده است .

دسترسي به غار مذكور پس از گذشتن از مسيري پر پيچ و خم و سخت امكان پذير است

 

[Nicol]

آتشكده جره ( گره)

چهار طاقي بزرگ جره در نزديكي شهر بالاده به ارتفاع 14 متر از سنگ و ملات گچ ساخته شده است . به نظر مي رسد كه در قديم اطراف اين چهار طاقي شهري وجود داشته است . اين آتشكده يكي از پنج آتشكده اي است كه « مهر نرسي » وزير بهرام پنجم در نقاط بين كازرون تا فراشبند بنا نموده است.

نقش قنديل:

به فاصله چهار كيلومتري شهر قائميه در روستاي قنديل نقش برجسته اي از عهد ساساني وجود دارد كه مربوط به شاپور اول ساساني است . نقش ، حكايت از اهداي گل توسط شاپور به ملكه آذر آنا هيتا با حضور كرتير ( موبد موبدان ) دارد .



نقش برجسته بهرام دوم و كتيبه بزرگ ساساني در« سر مشهد»:

يكي ديگر از مهم ترين آثار تاريخي عهد ساساني نقش برجسته بهرام دوم ( پنجمين شهريار ساساني) است كه در 30 كيلومتري غرب جره و در جنوب شهرستان كازرون واقع گرديده است . اين نقش نشان دهنده پيكار بهرام دوم با دو شير است و پشت سر وي خانواده بهرام و كرتير ( موبد موبدان ) ايستاده است .

بزرگترين كتيبه دوره ساساني به درازاي 20/5 متر و پهناي 70/2 متر در ارتفاع 25 متري از كف زمين در بالاي نقش برجسته مذكور نقر گرديده است . مضمون آن با كتيبه پهلوي كعبه زرتشت ، نقش رجب و نقش رستم يكي است و در واقع در بردارنده مطالب همه اين كتيبه هاست.

 

[Nicol]

معبد آناهيتا

با توجه به قداست و اهميت آب در آئين زرتشت و دربين آريائي ها ، معابدي براي نيايش و ستايش آب ساخته شد كه معبد آناهيتا ( الهه آب ) يكي از مهمترين آنها به شمار مي آيد. به نظر مي رسد كه شاهان اوليه ساساني هر گز از اجراي اين فريضه ديني كه موجب رضايت خاطر اهورامزدا و جلب قلوب مردم مي گرديد غافل نبوده اند براي ايزد آناهيتا كه فرشته دودمان و پيروزي آنها محسوب مي شد معابد و نيايشگاه ساختند ومقام آن را به درجه اهورا مزدائي ارتقاء دادند . آثار و اسنادي از اين ستايش بر روي پايه ستونهاي مكشوفه شوش و همدان وجود دارد كه اردشير( موسس سلسله ساساني ) مي گويد « ايزدان مهر و آناهيتا مرا ياري كردند » و اضافه مي كند « بشود كه اهورا مزدا ، آناهيتا و ميترا مرا در پناه خود گرفته و از هر كينه و خصومتي حفظ كنند» .

بناي معبد آناهيتا در بيشاپورنه تنها از نظر معماري بي نظير و فوق العاده است ، بلكه از لحاظ رعايت دستگاههاي تنظيم و تقسيم كننده و كنترل جريان اب نيز نظير نداشته است و شايد فقط بتوان آن را با معبد ناهيد استخر مقايسه كرد.

براي ايجاد چنين پرستشگاه عظيم محوطه اي به ابعاد 7×23×27 متر مكعب در عمق زمين خاكبرداري شده و شالوده آن بر طبق نقشه و طرح تنظيمي پيش بيني شده به نحوي گذارده شد تا آب رودخانه شاپور كه در فاصله 250 متري اين مكان قرار دارد انشعابي از آن به درون اين بنا جاري گردد.

البته پيش از احداث اين معبد در اين مكان قنات جريان داشت و معماران و سازندگان ساساني با توجه به گذر آب بگونه اي معبد را انتخاب و شالوده ريزي كرده اند كه از اين موقعيت مناسب حد اكثر استفاده را براي گردش آب در آن به عمل آيد . هنور بقاياي اين قنات قديمي در انتهاي دالان غربي قابل رويت است .

اين بناي مكعب شكل كه از سطح زمينهاي اطراف خود در حدود 6 متر پائين تر ساخته شده از 14 متر ارتفاع آن فقط 8 متر از سطح طبيعي اطراف نمايان بوده و بقيه سطوح به علت سردابه اي بودن در عمق زمين قرار گرفته . در صحن داخلي آن آبگير كم عمقي با گنجايش 60 متر مكعب آب ساخته شده و اطراف آن سكوئي بوجود آمده كه نيايشگران مي توانستند هنگام اجرا ي مراسم مذهبي بر روي آن گرد آيند .

اين سكو از قطعات سنگهاي بزرگ حجاري شده فالبي به ابعاد 47×140 سانتي متر ساخته شده است . در وسط هر يك از وروديها مجراي آبي در داخل سنگهاي زير كف پوش درگاه حجاري شده است تا از هر سه طرف بنا، در مواقع لزوم ( احتمالا در اعياد و جشنها و مراسم مذهبي ) آب به درون معبد جاري شود . مجراي خروجي آب چاهيست كه 4 متر عمق دارد و براي احداث آن محوطه اي را به طول و عرض 180 سانتي متر خاكبرداري نموده اند كه با 4 قطعه سنگ 90×90 سانتي متر از نوع سنگهاي كف پوش معبد پوشيده مي شده است به طوريكه هم آهنگي و روپوش چاه با كف آبگير بطور يكنواخت رعايت مي شده و مجراي خروجي آب كاملا از نظر پنهان بوده است .

نحوه ورود و خروج آب در اين معبد تابع نظم و ترتيبي خاص بوده كه حتي المقدور آب معبد پاك و تازه باشد و به همان اندازه كه آب از سه طرف وارد مي شود از مجراي سه گانه به تد ريج و غير محسوس به زمين فرو مي رود . دقت و رعايت چنين امري براي گردش آب ، اهميت و احترام خاص مذهبي و توجه به نياي فرشته آب را در آن زمان كاملا نشان مي دهد .. با توصيفي كه به عمل آمد معلوم مي شود كه دراين مكان نوازش و بازي با آب و نيايش آب بيش از هر چيز ديگري مورد توجه بوده است .

 

[Nicol]

جايگاه نذورات ( ستونهاي يادبود)

اين ستونها در حاشيه خيابان شرقي-غربي كه از مركز شهر مي گذرد و خيابان شمالي و جنوبي را قطع مي كند قرار دارد. بر روي اين دو ستون كتيبه اي به خط پهلوي اشكاني و ساساني وجود دارد كه در واقع سند تاريخي شهر سازي بيشاپور است كه متن آن بدين شرح مي باشد : « در فروردين ماه سال 58 از آتش اردشير (در) سال 40 از آتش شاپور از آتش هاي شاهي (در) سال 24 اين تصوير(پيكره) به بغ مزداپرست شاپور شاهان شاه ايران و انيران كه چهره از ايزدان دارد فرزند به بغ مزدا اردشير شاهان شاه ايران كه چهره از ايزدان دارد نوازنده خدايگان پاپك شاه (اين) كار اپساي دبير از شهر حران از خاندان خويش …وبدين روال زماني به بغ مزدا شاپور شاهان ايران و انيران كه چهره از ايزدان دارد (بدين جا آمد) و زماني كه شاهان شاه اين پيكر را ديد (ايستاده) به اپساي دبير سيم و بندگان و كنيزان و باغها و دارائي بخشيد» . تنديسي از شاپور اول در ميان اين دو ستون وجود داشته است كه متاسفانه با گذشت زمان ازبين رفته است . ارتفاع اين ستونها از كف تا انتها به حدود 9 متر مي رسد .

تالار تشريفات

تالار عظيم تشريفات در جنوب شرقي معبد آناهيتا قرار گرفته است . مساحت آن 781 متر مربع است . شايد بتوان آن را در رديف اولين و بزرگترين آثار معماري گنبد دار زمان ساساني محسوب كرد . اين تالار مركب از چهار ايوان متقابل و متقارن است كه بر فراز آن گنبدي شلجمي شكل كه 25 متر ارتفاع داشته قرار دارد . صحن مركزي تالار به صورت مربع شكل است . اين بنا داراي 64 طاقچه است كه با موتيف هاي مختلف گچ بري نظير برگ كنگر ’ برگ مو (درخت انگور) و نقوش تزئيني به صورت طرحهاي چليپا شكل كه نشان دهنده خلاقيت معماران عصر ساساني است تزئين يافته و با گچ بريهاي زيبا تزئين شده است .

ايوان موزائيك

اين ايوان داراي 25/11 متر طول و 6/10متر پهناست و با طاق هلالي شكل پوشش يافته بود. در كف اين ايوان با مزائيك هاي رنگين كه با طرحهاي تزئيني منقوش شده مفروش بوده است . اين موزائيك ها كه از ارزشمند ترين و نفيس ترين آثار بدست آمده از شهر بيشاپور است ’ زينت بخش موزه هاي لوور پاريس و موزه ايران باستان تهران است . رنگ هاي به كار رفته در اين موزائيك ها و طراحي زيباي آن بسيار چشمگيراست به طوريكه مجموع اين موزائيك ها به صورت يك فرش يكپارچه زيبا به نظر مي رسيد. هنوز آثار كمي از اين نوع موزائيك ها به صورت نواري در كناره هاي ديوار اين ايوان وجود دارد .

 

[Nicol]

شهرستان كازرون يكي از شهرستان هاي استان فارس است كه در جنوب ايران قرار دارد و در51 درجه و 39 دقيقه و 15 ثانيه طول شرقي و 29 درجه و 27 دقيقه عرض شمالي واقع شده است . وسعت اين شهرستان حدود 4119 كيلو متر مربع و ارتفاع متوسط آن از سطح دريا حدود 950 متر مي باشد. اين شهرستان از طرف مغرب و شمال به شهرستان ممسني ، از طرف مشرق به شهرستان شيراز ، از طرف جنوب غربي به استان بوشهر و از طرف جنوب به شهرستان فيروز آباد محدود مي گردد . فاصله شهر كازرون تا شيراز 150 كيلومتر، تا بوشهر 180 كيلو متر و تا پايتخت 1060 كيلومترمي باشد.

پستي و بلندي ها

شهرستان كازرون يك منطقه كوهستاني است و امتداد ارتفاعات اين شهرستان همانند ساير نقاط ديگر استان شمال غربي جنوب شرقي است. ارتفاعات قسمت شرق و جنوب شرقي اين شهرستان كه شامل ارتفاعات كوهمره سرخي و دشت ارژن است داراي پوشش گياهي قوي بوده و محل عبور ايلات و طوايف مختلف عشاير استان مي باشد . مابين مناطق كوهستاني اين شهرستان دشت هاي وسيعي قرار دارد كه معروفترين آنها دشت كازرون ، دشت جره و دشت كمارج مي باشد.

اين دشت ها از نظر كشاورزي و دامداري از اهميت ويژه اي بر خوردار است . بلند ترين كوه اين شهرستان كوه « انار» است كه داراي ارتفاعي حدود 2941 مترازسطح دريا مي باشد.

 

[Nicol]

ويژگيهاي اقليمي ( آب و هوايي)


آب و هوا:

شهرستان كازرون داراي آب و هواي گرم است كه زمستان هاي آن توام با بارندگي و تابستانهاي آن خشك مي باشد، شدت گرما در مناطق مختلف متفاوت است . در جنوب ( خشت و كنار تخته ) هوا گرم است ولي در شمال ( كوهمره نودان ) كه موقعيت كوهستاني دارد نسبتا ملايم است . در فصل بهار آب و هواي شهرستان بسيار مطبوع و دلنشين است.


دما:

طبق اطلاعات مربوط به ايستگاه كليماتولوژي شهر كازرون در يك دوره 24 ساله مي توان گفت كه سرد ترين ماه سال دي ماه با ميانگين درجه حرارت 42/10 درجه سانتيگراد و گرمترين ماه سال ، تيرماه با ميانگين 16/ 33 درجه سانتيگراد مي باشد . درجه حرارت متوسط ساليانه اين شهرستان 78/21 درجه سانتيگراد است .


بارش:

متوسط بارندگي شهر كازرون بر اساس ايستگاه كليماتولوژي در يك دوره 24 ساله 05/444 ميليمترمي باشد . بيشترين بارندگي مربوط به ماههاي آذر ، دي و بهمن مي باشد ولي در عين حال تفاوت قابل ملاحظه اي بين ارقام ريزشهاي جوي ساليانه و ماهانه سالهاي مختلف به چشم مي خورد .

در مجموع شهرستان كازرون جزء سه شهرستان پر باران استان فارس مي باشد.وبه طور كلي رژيم

بارندگي در كازرون مريترانه اي است



رطوبت نسبي:

ميزان رطوبت و تبخير در تمام مناطق شهرستان به غير از نواحي اطراف درياچه پريشان(فامور) به علت شرايط خاص منطقه تقريبا يكسان است . متوسط رطوبت نسبي ساليانه براساس يك دوره 24 ساله معادل 48/58 درصد است . بالاترين درصد رطوبت نسبي در دي ماه و پائين ترين اين درصد در خرداد ماه مي باشد . ميزان تبخير پيش بيني شده در طي يك دوره 11 ساله در ايستگاه كازرون برابر با 3883 ميليمتر است كه بيشترين آن مربوط به ماههاي تير و مرداد و كمترين آن مربوط به ماههاي دي و بهمن مي باشد

 

[Nicol]

منابع آب ( هيدرو لوژي ) :


منابع آب شهرستان كازرون از منابع آب سطحي و زير زميني تشكيل شده است:


الف) منابع آب سطحي:


ا- درياچه پريشان ( فامور) 2 – رودخانه شاپور و جره و شعبات آن

قسمت شرقي منطقه كازرون حوزه آبريز درياچه پريشان و رودخانه جره را شامل مي شود و قسمت غربي منطقه كازرون كه تا رودخانه شاپور ادامه مي يابد قسمتي از حوضه آبريز رودخانه شاپور و شعبات فرعي آن ( ساسان و پهنگ) را شامل مي شود .


درياچه پريشان (فامور)

اين درياچه كه به زبان محلي « پيرشون » ناميده مي شود در فاصله 15 كيلومتري شرق شهر كازرون واقع شده كه آبهاي سطحي حاصل از ريزش هاي جوي حوضه اي به مساحت 263كيلومتر مربع را در خود ذخيره مي كند . آب اين درياچه از صدها چشمه كوچك و بزرگ مناطق دشت ارژن و دشت فامور فراهم مي شود. از مساحت فوق 147 كيلومتر مربع دشتها و 116 كيلومتر مربع مساحت كوه و كوهپايه هاست . چشمه هاي زيادي در كف درياچه وجود دارند كه خود منبع آب درياچه است .

مساحت درياچه: 4 هكتار با ارتفاع 718 متر از سطح دريا

عمق متوسط آب : 5/1 متر

عميق ترين نقطه : 5/3 متر

حجم متوسط آب درياچه : 90 ميليون متر مكعب

درياچه پريشان در بين درياچه هاي دائمي ايران بزرگترين درياچه آب شيرين مي باشد كه اطراف آن را بيشه زار و باتلاق پوشانده است . انواع و اقسام ماهي هاي آب شيرين وگونه هاي نا ياب پرندگان در اين درياچه وجود دارد و آب آن قابل استفاده براي زراعت و كشاورزي است در اطراف اين درياچه زميني به وسعت 4 هكتار معروف به نرگس زار وجود دارد كه مملو از گلهاي نرگس زيبايي است كه در نوع خود بي نظير مي باشد .


رودخانه شاپور :


رودخانه شاپور از چشمه رنجان سرچشمه گرفته و در تنگ چوگان به چشمه ساسان متصل شده و به سمت استان بوشهر جريان مي يابد. رودخانه شاپور در استان بوشهر به رود دالكي مي پيوندد و با نام رود حله به خليج فارس مي ريزد. رودخانه شاپور در منطقه كازرون اهميت زيادي دارد و مي توان گفت كه اقتصاد كشاورزي و تامين آب منطقه به اين رودخانه بستگي دارد.


رودخانه جره:


اين رودخانه از ارتفاعات كوهمره سرخي سرچشمه گرفته و بعد از مشروب نمودن اراضي جره به طرف غرب متمايل مي شود و وارد منطقه كوهستاني مي گردد . اين رودخانه پس از عبوراز شرق كتل « ملو» و پل دالكي از شهرستان كازرون خارج مي گردد و به رود دالكي معروف مي شود و در سعدآباد شبانكاره (استان بوشهر) به رودخانه شاپور متصل مي شود و به خليج فارس ميريزد .

ب) منابع آبهاي زير زميني


1- جاههاي عميق و نيمه عميق 2- قنوات 3- چشمه ها

 

[Nicol]

پوشش گياهي :

طبق تحقيقات به عمل آمده چهره منطقه از نظر پوشش گياهي در گذشته نسبت به حال تغيير كرده است امادر حال حاضر پوشش گياهي در شمال شرق و شرق گونه پسته وحشي، بادام ، بادام كوهي كه در محل به «آخورك» معروف است، مي باشد واز شمال به طرف جنوب شرق تاحد مركز، جنگلهاي بلوط كه ازجنوب به طرف شمال تراكم آنها زيادتر مي گردد، ديده مي شود . قسمت هاي مركزي ، جنوب غربي و جنوب اقليم مناسبي جهت كشت و رويش درخت خرما دارد . در دشت كازرون در حاشيه رودخانه شاپور باغات مركبات واقع شده كه بيشترين ميوه منطقه را تامين مي كند .



گياهان دارويي:

گياهان دارويي منطقه شامل بو مادرون ، گل گاوزبان ، كنگر صحرائي ، سنجد ، شاطره ، آويشن ، دنك ، بابونه ، شيرين بيان ، خارشتر، چوبك ، خاكشير ، زرشك ، ترنجبين ، زيتون ، بارهنگ ، عناب ، تدري ، سپستون ، به دانه و .... مي باشد كه از گذشته هاي دور تا زمان حال مردم اين ديار از آنها براي رفع برخي از بيماريها استفاده مي نمايند .



زندگي جانوري:

منطقه كازرون زيستگاه حيواناتي چون بزكوهي ، قوچ ، ميش ، پلنگ ، گرگ ، شغال ، روباه ، كفتار ، آهو ، خرگوش و پرندگاني چون گنجشك ، كبك ، درنا ، لك لك ، اردك ، دراج ، تيهو، مرغابي ،كبوتر، بلبل باغي ، چكاوك ، شاهين ، كركس ، عقاب و كلاغ مي باشد كه به واسطه وجود دشت سبز و دانه هاي فراوان و آب گوارا وجود دارند. به دليل شكارهاي بي رويه نسل برخي از جانوران ياد شده در معرض انقراض قرار دارد .

 

[Nicol]

صنايع دستي





شهرستان كازرون از قديم داراي صنايع دستي فراواني بوده كه مواد اصلي آن ها سنگ، گل رس، فلز آهن ومس وروي ، چوب و برگ هاي نخل و بادام كوهي، چرم ، پشم، پنبه،ابريشم، كنف،الياف كتان و غيره بوده است. در زمان ديلميان - در عصر عضدالدوله ديلمي- در كازرون انواع پارچه هاي كتاني بنام ‹‹ توزي›› و ‹‹ دبيكي›› بافته مي شد و به سراسر جهان آن روز صادر مي گرديد .

آهنگري ، كوزه گري ، سنگتراشي، حجاري ، نجاري ، خراطي ، مسگري ، شيوه كشي ، كفاشي ، ملكي دوزي ، دولچه دوزي ، خيگ دوزي ، گيره بافي ، تهيه صنايع غذائي و صنعتي ، عصاري ، حلوا سازي ، قنادي(قند سازي) ، شيريني سازي ، صابون پزي ، نمد مالي ، علاقه بندي ، سوزن دوزي ، گلدوزي ، درزي و خياطي ، بند بافي ، دلو دوزي يا دولدوزي ، ريسمان تابي ( نخ ريسي ) ، لحاف دوزي ، رووار چيني ( رويه گيوه بافي) حلبي سازي ، لحيم گري ، حكاكي ، يخدان سازي ( رختدان ) ، حصير بافي ، تويزه بافي ( طبق نان خوري ) ، خشت زني ، آجر پزي ، آهك پزي ، دامداري ، باغداري ، زراعت ، صيفي كاري ، سبزي كاري ، شال بافي و بسياري مشاغل سنتي و صنايع دستي و كار گاهي در كازرون داير بوده و كم وبيش داير مي باشد .

در اين جا به عنوان نمونه چند صنعتي را از صنايع دستي كه حد اقل يكي دو كارگاه آن ها هنوز داير مي باشد و صتايع سفارشي توليد مي كنند ، معرفي مي نماييم:


1- فرش بافي


بافت قالي ، جاجيم ، گبه ( قاليچه) و گليم در روستاهاي كازرون از قديم مرسوم و متداول بوده و با روي كار آمدن فرش هاي ماشيني هنوز در برخي روستا ها كم و بيش قالي و گبه و گليم و جاجيم بافته مي شود . مواد اصلي پشم و موي گوسفند و رنگ هاي طبيعي و گياهي است . نوع بهتر قالي ها ، قالي تركي است كه به دست عشاير دادين و غيره بافته مي شود .


2- نمد مالي


تا چند سال پيش راسته نمد مال ها در بازار شهر به توليد فرش نمدي و وسايل نمدي نظير كردك ( پالتو نمدي چوپان ها) ، زير زيني ، كلاه نمدي و غيره مي پرداختند . با روي كار آمدن فرش هاي ماشيني درب كارگاه هاي نمد مالي بسته و يكي از آنها نمدهاي سفارشي را مي سازند .

3- ملكي ( گيوه ) دوزي


صنعت ملكي دوزي از دير باز در كازرون رواج داشته است . در توليد ملكي يا گيوه چهار قشر از اهالي و صنعتگران دست داشته اند . زنان ريسمان تاب كه با چهره ( چرخ نخ ريسي ) پنبه را به نخ تبديل مي كردند ، زنان رووار چين كه با ريسمان رويه ( رووار ) ملكي و گيوه را با سوزن مخصوص مي بافتند ، شيوه كش ها كه از پارچه هاي كهنه پنبه اي و كتاني ‹‹شيوه›› ( تخت گيوه ) توليد مي كردند و بالاخره ملكي دوزها كه رووارها را به روي شيوه ها سوار و مي دوختند . با روي كار آمدن كفش هاي كارخانه اي درب همه كارگاه هاي ملكي دوزي بسته شده و تنها يكي دو كارگاه باقي مانده جهت مشتريان خود ملكي يا
گيوه سفارشي مي دوزند .


4- دولچه


دولچه ( دلو چه ) ظرف مخصوص آب آشاميدني است كه از پوست دباغي شده ، يا مشك آبي كه يك سال با آن آب حمل كرده باشند و كار كرده باشد ، دوخته مي شود . دولچه به وسيله دولچه دوز و به شكل مخروط با نوك تنگ و سر پوش چوبي دار با انتهاي پهن و گرد (طبلك) با سه پايه چوبي خراطي شده ساخته مي شود . دولچه آب آشاميدني را خنك و گوارا مي كند . با روي كار آمدن يخچال و كلمن و... ، درب كارگاه هاي دولچه دوزي بسته شد و يكي دو كارگاه باقي مانده جهت مشتريان و سفارش دهندگان ، دولچه هاي سفارشي مي دوزند .


5- اشياء فلزي


در آهنگري ، چلنگري ، نعل بندي و غيره انواع اشياء فلزي و آهني ساخته مي شد مانند كارد ، قيچي هاي كارگاهي ، انبر ، نعل پاي چارپايان ، بيل ، كلنگ ، تيشه، چكش ، ميخ ، سيخ ، قند شكن ، قند چين ، بيلچه ( بيلك) و بسياري وسايل ديگر . با روي كار آمدن وسايل جديد ، درب اين كارگاها بسته و يكي دو كارگاه باقي مانده و سايل ضروري اهالي و بخصوص كشاورزان را ساخته و تولي مي كنند.


6- زينت آلات


تا پيش از واردات زينت آلات ،وسايل طلا و زينت آلات اهالي به وسيله زر گرهاي ماهر ساخته و توليد مي شد . اكنون زينت آلات طلا را از شهر هاي ديگر وارد مي كنند ولي هستند زرگرهايي كه هنوز از طلا وسايل مزبور را مي سازند يا تعمير مي نمايند.


7- وسايل چوبي


نجارها و دلگرها و خراط ها انواع وسايل چوبي منازل مانند صندوق ، مجري ، درب و پنجره ، تخت خواب ، وغيره و نيز وسايل كشاورزي مانند خيش ( گاو آهن) ، دسته اي بيل و كلنگ و تيه و خاركوب مي ساختند . با روي كار آمدن جوشكاري ودرب و پنجره هاي فلزي و وسايل آلومينيومي ، از تعداد اين كارگاها كاسته شده و نجاري ها به مبل سازي تبديل شده و خراطي هاي باقي مانده وسايل كشاورزي را از چوب مي تراشند .


8- زنبيل و حصير


زنبيل بافي و حصير بافي تا چند سال پيش رونق زيادي داشت . آنان به بافتن حصير ، گيره ( سبد ) زنبيل بازاري ، طبق ، تويزه ( طبق لبه دار نان خوري ) ، بوك مرغي ، بل خرمائي ( محل خرما ) ، بادبزن ، ترازوي زنبيلي ، تك ( فرش) جارو ، كركري ، ( ظرف حمل مرغ ) ، لوده ، ( ظرف حمل انگور و سبزيجات ) كرچدان ( نان دان ) و كلاه زنبيلي كشاورزان مي پرداختند . هنور هم كم و بيش برخي از وسايل ياد شده بافته مي شود . آنان اين وسايل را از لاخه هاي درختان بيد و بادام كوهي ، برگ هاي نخل ، بوته هاي شلتوك و غيره مي بافند .

 

[Nicol]

مكانهاي زيارتي



كازرون زيارتگاههائي وجود دارد كه مورد اعتقاد و اعتماد مردم بوده و در مناسبت ها و فرصت هاي گوناگون قشرهاي مختلف مردم با حضوردر اين زيارتگاهها از مقام شامخ اين بزرگان تجليل به عمل مي آورند

براساس برخي منابع تاريخي و گفته ها و شنيده هاي مردم كه سينه به سينه نقل شده ، اين زيارتگاهها متعلق به امامزاده ها ، صاحبان كرامت ، مشايخ و بزرگاني بوده كه در زمان حيات خويش از محبوبيت و جايگاه ويژه اي برخوردار بوده اند و اكنون نيز براي مردم احترام و ارزش خاصي دارند.

در ادامه اسامي بقاع متبركه اي كه در شهرستان كازرون وجود دارد بر اساس حروف الفبا ذكر مي شود و تصوير مقبره برخي از آنان نيز در معرض ديد شما قرار مي گيرد .



امامزاده آقا
كازرون بخش جره و بالاده شهر بالاده

2.
امامزاده آقا مير حسن
كازرون بخش خشت و كمارج روستاي محل الدين

3.
امامزاده آقامير حسن عسكري
كازرون بخش خشت و كمارج روستاي بنه سيده محمد

4.
امامزاده ابوالحسني
كازرون بخش جره و بالاده شهر بالاده

5.
امامزاده ابوالفتح
كازرون بخش مركزي روستاي حسن آباد آب

6.
امامزاده اسماعيل
كازرون بخش جره و بالاده شهربالاده

7.
امامزاده امام
كازرون بخش كوهمره روستاي نودان

8.
امامزاده امامزاده (ع)
كازرون بخش جره و بالاده روستاي سريزجان

9.
امامزاده با با سالار
كازرون بخش مركزي روستاي مشتان

10.
امامزاده بابا محمد
كازرون بخش كوهمره روستاي ابوالحيا

11.
امامزاده باباسالان
كازرون بخش مركزي روستاي شاپور

12.
امامزاده بي بي بزرگ
كازرون بخش مركزي روستاي هفتپاره

13.
امامزاده بي بي حليمه خاتون
كازرون بخش خشت و كمارج روستاي پير مهلت

14.
امامزاده بي بي حليمه خاتون
كازرون بخش خشت و كمارج روستاي سرمله

15.
امامزاده بي بي حورو بي بي نور
كازرون بخش مركزي خيابان سلمان فارسي

16.
امامزاده بي بي حوري
كازرون بخش مركزي روستاي نرگس زار

17.
امامزاده بي بي خاتون
كازرون بخش مركزي كوي مصلي

18.
امامزاده بي بي دختران
كازرون بخش مركزي كوي فخاران

19.
امامزاده بي بي روگير
كازرون بخش مركزي كوي عليا

20.
امامزاده بي بي زبيده
كازرون بخش مركزي كوي چهابي خيابان حضرتي

21.
امامزاده بي بي شيرين
كازرون بخش مركزي روستاي مشتان

22.
امامزاده بي بي صاحبوقت
كازرون بخش مركزي روستاي دريس

23.
امامزاده بي بي نصر تخاتون
كازرون بخش مركزي كوي عليا

24.
امامزاده پيرابوالحسن
كازرون بخش كوهمره روستاي امامزاده

25.
امامزاده پيرحاجت
كازرون بخش كوهمره روستاي گرگدان

26.
امامزاده پيرخنگه سوار
كازرون بخش جره و بالاده روستاي حسين آباد

27.
امامزاده پيرزاهد

 

[Nicol]

سيماي اقتصادي شهرستان كازرون


شهرستان كازرون با وسعتي معادل 4119 كيلومتر مربع حدود 3/3 درصد كل مساحت خاكي استان فارس را به خود اختصاص داده است . اقتصاد اصلي شهرستان بر پايه كشاورزي ( زراعت ، باغداري) و دامداري استوار است . شهرستان كازرون از نظر تنوع اقليمي جايگاه ويژه اي را از نظر تنوع توليد محصولات زراعي و باغي دارا مي باشد .

سطح زيركشت زراعي سالانه شهرستان به گندم ( آبي و ديم ) جو ( آبي و ديم) ذرت دانه اي ، برنج ، سيب زميني ، پياز ، محصولات جاليزي و گلخانه اي اختصاص دارد . رتبه شهرستان از نظر توليد در استان در كشت محصولات ديم عدد 3 و محصولات آبي عدد 10 مي باشد .

باغات ( محصولات دائمي ) شهرستان شامل : مركبات ، خرما ، انار ، زيتون و انجير ديم و بادام ديم ( ارتفاعات و سرحدات ) مي باشد بطوريكه از نظر رتبه انجير رتبه يكم ، انار رتبه دوم ، خرما ، رتبه سوم و مركبات رتبه چهارم را در سطح استان به خود اختصاص داده است .

به لحاظ شرايط آب و هوائي مناسب جهت توليد و پرورش انواع دام وطيور نقش عمده اي را در اقتصاد و درآمد ناخالص شهرستان دارا مي باشد . عمده دام و طيور شهرستان شامل گوسفند و بره ، بز و بزغاله ، گاو و گوساله بومي و اصيل ، گاوميش ، مرغ و خروس ، جوجه و زنبور عسل مي باشد .

وسعت مراتع شهرستان 228967 هكتار ؛وسعت جنگل 90000 هكتار،وسعت كوير وبيابان 50000 هكتار مي باشد.

اراضي قابل كشت 112000 هكتار،اراضي آبي 40147 هكتار واراضي ديم 40000 هكتار است .

سطح زير كشت محصولات زراعي 100327 هكتار وسطح كشت محصولات باغي 28000 هكتار مي باشد.

ميزان كل توليدات كشاورزي شهرستان كازرون 499103 تن ميباشد كه شامل موارد زير است:

1- محصولات زراعي 534/267 تن

2- محصولات باغي 754/194 تن

3- محصولات دامي وآبزيان 36815 تن

رتبه شهرستان نسبت به استان در زمينه فعاليتهاي دامداري و طيور ششم ، در زمينه توليد و پرورش گاو وگوساله بومي يكم ، گاوميش رتبه سوم ، بزغاله رتبه چهارم ، مرغ و خروس رتبه پنجم و گوسفند و بره رتبه ششم مي باشد .

امرار معاش مناطق روستائي به طور عمده از كشاورزي و دامداري انجام مي گيرد ، علاوه بر اين بخشي از جمعيت مناطق شهري نيز از طريق كشاورزي و دامداري ارتزاق مي نمايند