امين رحيمي
بوق‌زدن‌هاي بيجا تنها گوشه‌اي از فرهنگ نادرست رانندگي در جامعه ماست. بخشي از ذهنيت افراد جامعه درباره شهرها و سكونت شهري با همين صداي بوق‌هاي مزاحم پيوند خورده است و حداقل درباره پايتخت مي‌توان گفت بدون صداي همهمه بوق‌هاي ممتد و مقطعي چيزي كم دارد!
برخلاف نارسايي‌هاي فرهنگي جورواجور كه در اغلب حوزه‌ها سكونت شهري را براي افراد دشوار مي‌سازد بوقها در قاموس رانندگي ايرانيان از فرهنگي غني، پويا و خلاق برخوردارند كه به تناسب زمان و شرايط پيش مي‌رود و هيچ قانون و اخلاقي حريفش نيست.
آنچه در اين ميان كمتر به آن توجه مي‌شود معناي بوق‌هاست. هر شهروندي از صبح كه چشم باز مي‌كند تا شب هنگام كه در روياي آرامشي ديده بر هم مي‌گذارد صدها و شايد هم هزاران صداي بوق را مي‌شنود بي‌آن‌كه بداند هر كدام از آنها معنايي دارند. احتياط و هشدار فلسفه وجودي بوق در خودروهاست، اما در فرهنگ غني بوق در مرامنامه رانندگي، بوق‌هاي معنادار ديگري هم ابداع شده و به كار مي‌رود كه بخشي از آنها به شرح زيرند. اگرچه هر خواننده خوش‌ذوقي مي‌تواند قلم به دست بگيرد و بر تعداد و تنوع بوق‌هاي مرسوم و قابل شناسايي در فرهنگ رانندگي، بيفزايد.
1 ـ بوق سبقت: براي اعلام اراده راننده عقبي براي جلو زدن به كار مي‌رود و اغلب به شكلي نواخته مي‌شود كه يعني برو كنار، حوصله‌ام را سر بردي!
2 ـ بوق مسافركشي: يعني كجا مي‌روي؟ مقصدت كجاست؟ اصلا تاكسي مي‌خواهي؟
3 ـ بوق سلام: ويژه رانندگاني كه با يكديگر آشنايي يا رابطه سببي و نسبي دارند و بوق جواب سلام را هم به دنبال دارد.
4 ـ بوق تشكر: اين بوق جنبه اخلاقي قوي دارد و براي قدرداني و اظهار لطف راننده به فردي ديگر به كار مي‌رود.
5 ـ بوق خداحافظي: اين بوق هنگام مراجعت از مهماني‌ها يا وقتي راننده از دوست و آشنايش دور مي‌شود نواخته مي‌گردد و ريز و نقلي است.
6 ـ بوق خسته نباشيد: مخصوص رانندگان خطوط تاكسيراني كه در طول مسير يكديگر را ملاقات مي‌كنند و به اين وسيله به هم خسته نباشيد مي‌گويند.
7 ـ بوق ارادت: اين بوق براي اظهار ارادت و به صورت ممتد يا 2 بوق كوتاه نواخته مي‌شود و ويژه ملاقات افرادي است كه راننده برايشان احترام بسياري قائل مي‌شود.
8 ـ بوق راه بازكن: بيشتر براي نشان دادن سر رفتن كاسه صبر رانندگان در ترافيك‌هاي سنگين به كار مي‌رود وگرنه اگر راه باز باشد كه كسي توقف بيجا نمي‌كند. به صورت پيش‌فرض در ترافيك سنگين لحظه‌اي مكث با هجوم بوقها همراه است.
9 ـ بوق ضد جريمه: راننده‌اي كه خواسته يا ناخواسته مرتكب خلافي شده، ولي سريعا متوجه وجود افسر راهور مي‌شود و از خلافش منصرف مي‌گردد از اين بوق همراه با تكان دست و نشان دادن حالت شرمندگي و عذرخواهي براي فرار از جريمه استفاده مي‌كند.
10 ـ بوق اعلام موجوديت: مخصوص افرادي كه با سرعت زياد و غيرمجاز حركت مي‌كنند و هنگام رسيدن به تقاطع و سرپيچ حضورشان را اعلام مي‌كنند كه دفع خطر شود.
11 ـ بوق چه كار مي‌كني؟ براي تذكر يا دادن شيوه درست رانندگي به همراه حركات دست، صورت و لب‌ها براي رانندگان ناشي يا حواس‌پرت نواخته مي‌شود.
12 ـ بوق بچه: نشانه عشق به فرزند و راهكاري براي اظهار محبت به اوست. اين بوق توسط راننده يا خود بچه نواخته مي‌شود.
13 ـ بوق عروسي و ساير شادي‌ها: خودتان بيشتر با كاربرد و ريتم خاص آن آشنا هستيد.
14 ـ بوق تونلي: اين بوق در تونل‌هاي تازه‌تاسيس شهري براي شنيدن و لذت بردن از طنين بوق و گاهي سنجش قدرت بازتاب ديواره‌هاي تونل نواخته مي‌شود.
15 ـ بوق سنجش صوتي: اين بوق در مجاورت تابلوهاي سنجش آلودگي صوتي در معابر اصلي شهر و براي آگاهي از قدرت بوق خودرو يا احتمالا از روي تفريح و دلخوشي نواخته مي‌شود.
16 ـ بوق الكترونيك: منسوخ شده. با اين حال انواع خاص آن هنوز مي‌درخشد و جلب توجه مي‌كند.
17 ـ بوق دعوا: اوج غناي فرهنگ بوق ايراني و اغلب به معناي پياده بشم دعوا كنيم؟!
بوق‌زدن‌هاي بيجا تنها گوشه‌اي از فرهنگ نادرست رانندگي در جامعه ماست. بخشي از ذهنيت افراد جامعه درباره شهرها و سكونت شهري با همين صداي بوق‌هاي مزاحم پيوند خورده است و حداقل درباره پايتخت مي‌توان گفت بدون صداي همهمه بوق‌هاي ممتد و مقطعي چيزي كم دارد!
برخلاف نارسايي‌هاي فرهنگي جورواجور كه در اغلب حوزه‌ها سكونت شهري را براي افراد دشوار مي‌سازد بوقها در قاموس رانندگي ايرانيان از فرهنگي غني، پويا و خلاق برخوردارند كه به تناسب زمان و شرايط پيش مي‌رود و هيچ قانون و اخلاقي حريفش نيست.
آنچه در اين ميان كمتر به آن توجه مي‌شود معناي بوق‌هاست. هر شهروندي از صبح كه چشم باز مي‌كند تا شب هنگام كه در روياي آرامشي ديده بر هم مي‌گذارد صدها و شايد هم هزاران صداي بوق را مي‌شنود بي‌آن‌كه بداند هر كدام از آنها معنايي دارند. احتياط و هشدار فلسفه وجودي بوق در خودروهاست، اما در فرهنگ غني بوق در مرامنامه رانندگي، بوق‌هاي معنادار ديگري هم ابداع شده و به كار مي‌رود كه بخشي از آنها به شرح زيرند. اگرچه هر خواننده خوش‌ذوقي مي‌تواند قلم به دست بگيرد و بر تعداد و تنوع بوق‌هاي مرسوم و قابل شناسايي در فرهنگ رانندگي، بيفزايد.
1 ـ بوق سبقت: براي اعلام اراده راننده عقبي براي جلو زدن به كار مي‌رود و اغلب به شكلي نواخته مي‌شود كه يعني برو كنار، حوصله‌ام را سر بردي!
2 ـ بوق مسافركشي: يعني كجا مي‌روي؟ مقصدت كجاست؟ اصلا تاكسي مي‌خواهي؟
3 ـ بوق سلام: ويژه رانندگاني كه با يكديگر آشنايي يا رابطه سببي و نسبي دارند و بوق جواب سلام را هم به دنبال دارد.
4 ـ بوق تشكر: اين بوق جنبه اخلاقي قوي دارد و براي قدرداني و اظهار لطف راننده به فردي ديگر به كار مي‌رود.
5 ـ بوق خداحافظي: اين بوق هنگام مراجعت از مهماني‌ها يا وقتي راننده از دوست و آشنايش دور مي‌شود نواخته مي‌گردد و ريز و نقلي است.
6 ـ بوق خسته نباشيد: مخصوص رانندگان خطوط تاكسيراني كه در طول مسير يكديگر را ملاقات مي‌كنند و به اين وسيله به هم خسته نباشيد مي‌گويند.
7 ـ بوق ارادت: اين بوق براي اظهار ارادت و به صورت ممتد يا 2 بوق كوتاه نواخته مي‌شود و ويژه ملاقات افرادي است كه راننده برايشان احترام بسياري قائل مي‌شود.
8 ـ بوق راه بازكن: بيشتر براي نشان دادن سر رفتن كاسه صبر رانندگان در ترافيك‌هاي سنگين به كار مي‌رود وگرنه اگر راه باز باشد كه كسي توقف بيجا نمي‌كند. به صورت پيش‌فرض در ترافيك سنگين لحظه‌اي مكث با هجوم بوقها همراه است.
9 ـ بوق ضد جريمه: راننده‌اي كه خواسته يا ناخواسته مرتكب خلافي شده، ولي سريعا متوجه وجود افسر راهور مي‌شود و از خلافش منصرف مي‌گردد از اين بوق همراه با تكان دست و نشان دادن حالت شرمندگي و عذرخواهي براي فرار از جريمه استفاده مي‌كند.
10 ـ بوق اعلام موجوديت: مخصوص افرادي كه با سرعت زياد و غيرمجاز حركت مي‌كنند و هنگام رسيدن به تقاطع و سرپيچ حضورشان را اعلام مي‌كنند كه دفع خطر شود.
11 ـ بوق چه كار مي‌كني؟ براي تذكر يا دادن شيوه درست رانندگي به همراه حركات دست، صورت و لب‌ها براي رانندگان ناشي يا حواس‌پرت نواخته مي‌شود.
12 ـ بوق بچه: نشانه عشق به فرزند و راهكاري براي اظهار محبت به اوست. اين بوق توسط راننده يا خود بچه نواخته مي‌شود.
13 ـ بوق عروسي و ساير شادي‌ها: خودتان بيشتر با كاربرد و ريتم خاص آن آشنا هستيد.
14 ـ بوق تونلي: اين بوق در تونل‌هاي تازه‌تاسيس شهري براي شنيدن و لذت بردن از طنين بوق و گاهي سنجش قدرت بازتاب ديواره‌هاي تونل نواخته مي‌شود.
15 ـ بوق سنجش صوتي: اين بوق در مجاورت تابلوهاي سنجش آلودگي صوتي در معابر اصلي شهر و براي آگاهي از قدرت بوق خودرو يا احتمالا از روي تفريح و دلخوشي نواخته مي‌شود.
16 ـ بوق الكترونيك: منسوخ شده. با اين حال انواع خاص آن هنوز مي‌درخشد و جلب توجه مي‌كند.
17 ـ بوق دعوا: اوج غناي فرهنگ بوق ايراني و اغلب به معناي پياده بشم دعوا كنيم؟!
آخرین ویرایش: