نشانی دیگر بر ایرانی بودن قوم آذری
مراغه یکی از کهن‌ترین شهرهای ایران است که ریشه‌ای تاریخی در افسانهها دارد. در گذشته های دور, نیایشگاه‌های مهری در کناره‌های شهر ساخته می‌شدند. یکی از این نیایشگاه‌ها در 4 کیلومتری جنوب غربی مراغه, در روستای «ورجوی» ساخته شده است. وجود این گونه نیایشگاه‌ها میترایی آریایی, با چنین دیرینگی و هم‌زمان نبود حتی یک دست‌نوشته بر روی پوست, چرم, کاغذ و ... به زبان ترکی و یا یک نشان از فرهنگ بیابانی ترکان در آذربایجان, خود گواه استواری است بر پیوند بسیار نزدیک مردم این سامان و بخش اران با دیگر اقوام ایرانی و در پی آن, جدایی ایشان از ترک‌تباران آسیای میانه و مغولستان!
مردم ورجوی از وجود نیایشگاه میترا/مهر در قبرستانشان شگفت زده شدند, چراکه این سازه به انگیزه‌ی قدمت و ریختار ویژه‌ی نیایشگاه‌های میترایی همسانی‌های همیشگی را با سازه‌های باستانی ندارد.
مهرپرستان این نیایشگاه را در زمان اشکانیان(248-224 پیش از میلاد) با بٌرش یک خَرسنگ و ساختن یک ورودی با پهنای 5.40 متر ساخته‌لند. یک پشته‌ی شیب‌دار به یک راه‌روی زیرزمینی می‌رسد که سقفی هلالی شکل در ورودی غار ایجاد کرده است. بُلندای سقف راه‌رو از زمین 2.5 متر است و خود راه‌رو 17.60 متر درازا دارد.
راه‌روی میانی حفره‌های فراوانی دارد که به اتاق‌های زیرزمینی با سقف گُنبدی شکل می‌رسد. این حفره‌ها در این سقف‌ها در دوره‌ی اسلامی و به منظور روشنایی ساخته شده‌اند. سراسر سالن اصلی, نوشته‌های قرآنی به دبیره ی نسخ دیده می‌شود که دور دیوارها و ورودی‌ها را مانند کمربندی دربرگرفته است. این بخش‌ها پس از اسلام و در زمانی که این جایگاه به عنوان خانقاه صوفیان یا مسجد ِ قبرستان از آن بهره برده می‌شد در درازای زمان از میان رفته‌اند.
در پایان سالن اصلی, سکویی با دو پلکان وجود دارد که در گذشته به درب چوبی کوچکی می‌رسید. پس از ورود به این درب, سالنی مدور با 6 متر درازا دیده می‌شود که مردم ورجوی آن را آرامگاه «ملامعصوم», دوست و یار پیامبران می‌دانند. آرامگاه با سنگ ساخته شده و کمان گنبدی شکل زیبایی در پیرامون دیوار به چشم می‌خورد.
در میان سالن, گوری چوبی با اندازه ی 1*2 متر وجود دارد که آرامگاه ملا معصوم را نشان می‌دهد. مهر در اوستا و پارسی باستان میترا و در زبان پهلوی میثره(mithr) آمده است. این ایزد در دین زرتشت ایزد پیمان, روز و روشنایی است چراکه هیچ چیز از دید او پنهان نمی‌ماند. آیین میتراییسم از ایران به بابل, آسیای کوچک و سپس به اروپا راه یافت و به دست مسیحیان از میان برداشته شد, هر چند هنایش‌های(اثرات) خود را بر مسیحیت به گونه‌ی سرشتین داشته است.
از آنجایی که مهر در یک غار به دنیا آمد, غارها در این آیین برای ساخت نیایشگاه بسیار اَرجدار هستند. مهرپرستان مراسم خود را در غاری طبیعی انجام می‌دادند و بیشتر یک چشمه/روخانه/ آب روان نیز در نزدیکی غار وجود داشت.
مراغه یکی از کهن‌ترین شهرهای ایران است که ریشه‌ای تاریخی در افسانهها دارد. در گذشته های دور, نیایشگاه‌های مهری در کناره‌های شهر ساخته می‌شدند. یکی از این نیایشگاه‌ها در 4 کیلومتری جنوب غربی مراغه, در روستای «ورجوی» ساخته شده است. وجود این گونه نیایشگاه‌ها میترایی آریایی, با چنین دیرینگی و هم‌زمان نبود حتی یک دست‌نوشته بر روی پوست, چرم, کاغذ و ... به زبان ترکی و یا یک نشان از فرهنگ بیابانی ترکان در آذربایجان, خود گواه استواری است بر پیوند بسیار نزدیک مردم این سامان و بخش اران با دیگر اقوام ایرانی و در پی آن, جدایی ایشان از ترک‌تباران آسیای میانه و مغولستان!
مردم ورجوی از وجود نیایشگاه میترا/مهر در قبرستانشان شگفت زده شدند, چراکه این سازه به انگیزه‌ی قدمت و ریختار ویژه‌ی نیایشگاه‌های میترایی همسانی‌های همیشگی را با سازه‌های باستانی ندارد.
مهرپرستان این نیایشگاه را در زمان اشکانیان(248-224 پیش از میلاد) با بٌرش یک خَرسنگ و ساختن یک ورودی با پهنای 5.40 متر ساخته‌لند. یک پشته‌ی شیب‌دار به یک راه‌روی زیرزمینی می‌رسد که سقفی هلالی شکل در ورودی غار ایجاد کرده است. بُلندای سقف راه‌رو از زمین 2.5 متر است و خود راه‌رو 17.60 متر درازا دارد.
راه‌روی میانی حفره‌های فراوانی دارد که به اتاق‌های زیرزمینی با سقف گُنبدی شکل می‌رسد. این حفره‌ها در این سقف‌ها در دوره‌ی اسلامی و به منظور روشنایی ساخته شده‌اند. سراسر سالن اصلی, نوشته‌های قرآنی به دبیره ی نسخ دیده می‌شود که دور دیوارها و ورودی‌ها را مانند کمربندی دربرگرفته است. این بخش‌ها پس از اسلام و در زمانی که این جایگاه به عنوان خانقاه صوفیان یا مسجد ِ قبرستان از آن بهره برده می‌شد در درازای زمان از میان رفته‌اند.
در پایان سالن اصلی, سکویی با دو پلکان وجود دارد که در گذشته به درب چوبی کوچکی می‌رسید. پس از ورود به این درب, سالنی مدور با 6 متر درازا دیده می‌شود که مردم ورجوی آن را آرامگاه «ملامعصوم», دوست و یار پیامبران می‌دانند. آرامگاه با سنگ ساخته شده و کمان گنبدی شکل زیبایی در پیرامون دیوار به چشم می‌خورد.
در میان سالن, گوری چوبی با اندازه ی 1*2 متر وجود دارد که آرامگاه ملا معصوم را نشان می‌دهد. مهر در اوستا و پارسی باستان میترا و در زبان پهلوی میثره(mithr) آمده است. این ایزد در دین زرتشت ایزد پیمان, روز و روشنایی است چراکه هیچ چیز از دید او پنهان نمی‌ماند. آیین میتراییسم از ایران به بابل, آسیای کوچک و سپس به اروپا راه یافت و به دست مسیحیان از میان برداشته شد, هر چند هنایش‌های(اثرات) خود را بر مسیحیت به گونه‌ی سرشتین داشته است.
از آنجایی که مهر در یک غار به دنیا آمد, غارها در این آیین برای ساخت نیایشگاه بسیار اَرجدار هستند. مهرپرستان مراسم خود را در غاری طبیعی انجام می‌دادند و بیشتر یک چشمه/روخانه/ آب روان نیز در نزدیکی غار وجود داشت.