پاسارگاد(پازارگاد)

[kuruš]

بعد از غلبه کوروش بر پادشاه ماد در سال 505 ق.م وی اقدام به ساختن بناهای عظیم نمود. عالی‌ ترین نمونه این دوران در شهر پاسارگاد تأسیس شد. پاسارگاد شامل کاخ‌ها، معبد و مقبره شاهنشاه است. بخشی که کاخ‌ ها در آن قرار دارد و با دیواری احاطه شده، شامل ورودی عظیم و درگاه بزرگی که توسط گاوهای بالدار و بزرگ محافظت می‌ شده است. در شمال غرب این کاخ عظیم، تالار پذیرایی واقع است که در بخش مرکزی آن دو ردیف ستون به ارتفاع 13 متر موجود می ‌باشد. سرستون ‌ها معمولاً به شکل سر گاو نر، شیر شاخدار و سر اسب بوده است. بنای دیگر تالاری است به طول 24 متر و عرض 22 متر؛ که سی ستون در شش ردیف در آن موجود می‌ باشد. سرستون‌ ها از گچ ساخته شده و با رنگ ‌های قرمز سیر، فیروزه‌ای، آبی آسمانی، سبز، زرد و قهوه‌ای روشن رنگ شده است. بی‌ گمان این رنگ‌ ها متناسب با رنگ پرده ‌ها انتخاب شده و با رنگ سیاه و سفید ستون ‌ها و کف، هماهنگی خاصی به ‌وجود می ‌آورده است. پاسارگاد در زمان داریوش و تغییر پایتخت به شکل یک مرکز مذهبی باقی ماند و به عنوان محل تاجگذاری شاهان مورد استفاده قرار گرفت. بی‌ گمان شاهکارها و بدایع معماری تخت ‌جمشید، متأثر از بناهای پاسارگاد، خلق شده است. داریوش دستور داد روی تپه مجاور کاخ آپادانا، تالار بارعام ساخته شود. این تالار به سه ردیف ستون 12 تایی مزین است که طول هر یک حدود 20 متر می ‌باشد. سرستون‌ ها بیشتر به ‌شکل نیم‌تنه دو گاو نر ساخته شده که پشت به‌ پشت هم داده‌اند. در ساختمان این شهر از کارگران مصری، بابلی، مادی و ... استفاده شده است. آپادانا نیز مانند تالار بارعام تحت حمایت شیران بالدار، شیردال‌ها، سرشیران شاخدار و ... قرار داشته که همه با آجر لعابدار ساخته شده‌اند. شوش در آن زمان بزرگ ‌ترین پایتخت جهان و درخورِ عظمت و جاهِ سلطنت هخامنشی بوده است. امپراطوری وسیع داریوش احتمالاً در سلا 521 ق.م شوش را پایتخت خویش قرار داد.