معصومه بانو
متخصص بخش خانه و خانواده
ویژگی اساسی اختلال «پرخوری» برانگیخته شدن ناگهانی فرد برای خوردن است که فرد نمی تواند در برابر آن مقاومت کند و از چند دقیقه تاحدود یک ساعت طول می کشد.
ویژگی اساسی اختلال «پرخوری» برانگیخته شدن ناگهانی فرد برای خوردن است که فرد نمی تواند در برابر آن مقاومت کند و از چند دقیقه تاحدود یک ساعت طول می کشد. مقدار غذایی که فرد در خلال این مدت مصرف می کند آشکارا بیشتر از مقداری است که افراد دیگر در همین مدت و شرایط می خورند. بسیاری از نوجوانان و بزرگسالان فقط در پاره ای از مواقع به پرخوری مبادرت می ورزند.
معمولا افراد دچار پرخوری بیشتر غذاهای شیرین و پر کالری و نرم مثل کیک ها و شیرینی جات و بستنی را ترجیح می دهند.افراد مبتلا به پرخوری به شدت خود را به خاطر پرخوری و ظاهر بدنی شان سرزنش می کنند. در نتیجه آنها سعی می کنند بعد از پرخوری، با استفراغ کردن یا مصرف ملین ها یا مواد مدر یا داروهای دیگر و یا با روزه گرفتن یا ورزش کردن افراطی، پرخوری خود را جبران کنند و خود را پاکسازی کنند. بنابراین دوره های پرخوری/پاکسازی هر روز چند ساعت از وقت این افراد را می گیرد. احساس شرم و پریشانی و درماندگی بعد از آن، آنها را آزار می دهد و گاه منجر به افسردگی شدید نیز می شود.معمولا بیماران مبتلا به پرخوری نسبت به وزن خود توجه خاصی دارند و برای همین خود را به استفراغ کردن وا می دارند تا آن را مهار کنند.
بسیاری از آنها وزن طبیعی خود را حفظ می کنند، اما در اثر استفراغ مکرر دچار پوسیدگی شدید دندان می شوند و آسیب مری و مشکل از دست دادن مایعات و الکترولیت های بدن برایشان پیش می آید. اغلب افراد مبتلا به اختلال پرخوری زن هستند.در مقابل افراد مبتلا به بی اشتهایی روانی قرار دارند. بی اشتهایی روانی اختلالی است که معمولا پس از تصمیم فرد برای کاهش وزن خود در پی یک اتفاق تنش زا بروز می کند. معمولا بی اشتهایی روانی بین سنین ۱۴ تا ۱۸ سالگی بروز می کند. اما احتمال بروز آن در هر سنی وجود دارد.
نشانه های اصلی بی اشتهایی روانی عبارتند از امتناع از نگهداشتن وزن بدن در سطح حداقل وزن طبیعی متناسب با قد و سن فرد. فرد مبتلا به بی اشتهایی روانی ترس شدیدی از افزایش وزن دارد و اگرچه کمبود وزن زیادی دارد، اما تصویر او از بدن اش تحریف شده است و تصور صحیحی از اندام خود ندارد. حدود ۹۵ درصدافراد مبتلا به بی اشتهایی روانی زن هستند. پیامد های بی اشتهایی می تواند بسیار جدی و حطرناک باشد. کاهش سطح پتاسیم خون که در اثر گرسنگی ایجاد می شود می تواند به بی نظمی هایی در ضربان قلب بینجامد که خود موجب مرگ می شود.زنان مبتلا به بی اشتهایی روانی اغلب دچار آمنوره می شوند و وزن افراد روان بی اشتها حداکثر ۸۵ درصد وزن طبیعی شان است.
علاوه بر موارد ذکر شده میتوان به فزون کنشی افراد روان بی اشتها اشاره کرد، پیاده روی های طولانی، یا برخی رفتارهای افراطی مثل قرار گرفتن در هوای سرد با پوشش کم یا استفاده از حمام های سرد و جزآن در آن ها دیده می شود. برای درمان پرخوری و بی اشتهایی روانی شیوه های درمانی مانند روان پویایی و رفتار درمانی موفق گزارش شده اند. دارو درمانگری هم برای رفع افسردگی و وسواس توام با آن به کار می رود.
ویژگی اساسی اختلال «پرخوری» برانگیخته شدن ناگهانی فرد برای خوردن است که فرد نمی تواند در برابر آن مقاومت کند و از چند دقیقه تاحدود یک ساعت طول می کشد. مقدار غذایی که فرد در خلال این مدت مصرف می کند آشکارا بیشتر از مقداری است که افراد دیگر در همین مدت و شرایط می خورند. بسیاری از نوجوانان و بزرگسالان فقط در پاره ای از مواقع به پرخوری مبادرت می ورزند.
معمولا افراد دچار پرخوری بیشتر غذاهای شیرین و پر کالری و نرم مثل کیک ها و شیرینی جات و بستنی را ترجیح می دهند.افراد مبتلا به پرخوری به شدت خود را به خاطر پرخوری و ظاهر بدنی شان سرزنش می کنند. در نتیجه آنها سعی می کنند بعد از پرخوری، با استفراغ کردن یا مصرف ملین ها یا مواد مدر یا داروهای دیگر و یا با روزه گرفتن یا ورزش کردن افراطی، پرخوری خود را جبران کنند و خود را پاکسازی کنند. بنابراین دوره های پرخوری/پاکسازی هر روز چند ساعت از وقت این افراد را می گیرد. احساس شرم و پریشانی و درماندگی بعد از آن، آنها را آزار می دهد و گاه منجر به افسردگی شدید نیز می شود.معمولا بیماران مبتلا به پرخوری نسبت به وزن خود توجه خاصی دارند و برای همین خود را به استفراغ کردن وا می دارند تا آن را مهار کنند.
بسیاری از آنها وزن طبیعی خود را حفظ می کنند، اما در اثر استفراغ مکرر دچار پوسیدگی شدید دندان می شوند و آسیب مری و مشکل از دست دادن مایعات و الکترولیت های بدن برایشان پیش می آید. اغلب افراد مبتلا به اختلال پرخوری زن هستند.در مقابل افراد مبتلا به بی اشتهایی روانی قرار دارند. بی اشتهایی روانی اختلالی است که معمولا پس از تصمیم فرد برای کاهش وزن خود در پی یک اتفاق تنش زا بروز می کند. معمولا بی اشتهایی روانی بین سنین ۱۴ تا ۱۸ سالگی بروز می کند. اما احتمال بروز آن در هر سنی وجود دارد.
نشانه های اصلی بی اشتهایی روانی عبارتند از امتناع از نگهداشتن وزن بدن در سطح حداقل وزن طبیعی متناسب با قد و سن فرد. فرد مبتلا به بی اشتهایی روانی ترس شدیدی از افزایش وزن دارد و اگرچه کمبود وزن زیادی دارد، اما تصویر او از بدن اش تحریف شده است و تصور صحیحی از اندام خود ندارد. حدود ۹۵ درصدافراد مبتلا به بی اشتهایی روانی زن هستند. پیامد های بی اشتهایی می تواند بسیار جدی و حطرناک باشد. کاهش سطح پتاسیم خون که در اثر گرسنگی ایجاد می شود می تواند به بی نظمی هایی در ضربان قلب بینجامد که خود موجب مرگ می شود.زنان مبتلا به بی اشتهایی روانی اغلب دچار آمنوره می شوند و وزن افراد روان بی اشتها حداکثر ۸۵ درصد وزن طبیعی شان است.
علاوه بر موارد ذکر شده میتوان به فزون کنشی افراد روان بی اشتها اشاره کرد، پیاده روی های طولانی، یا برخی رفتارهای افراطی مثل قرار گرفتن در هوای سرد با پوشش کم یا استفاده از حمام های سرد و جزآن در آن ها دیده می شود. برای درمان پرخوری و بی اشتهایی روانی شیوه های درمانی مانند روان پویایی و رفتار درمانی موفق گزارش شده اند. دارو درمانگری هم برای رفع افسردگی و وسواس توام با آن به کار می رود.