• توجه: در صورتی که از کاربران قدیمی ایران انجمن هستید و امکان ورود به سایت را ندارید، میتوانید با آیدی altin_admin@ در تلگرام تماس حاصل نمایید.

گنبد کاووس

Nicol

متخصص بخش گردشگری
گنبد کاووس یا گنبد قابوس مرکز شهرستان گنبد کاووس در استان گلستان است که جمعیت آن براساس سرشماری سال ۱۳۸۵،درحدود ۱۲۷٬۱۶۷ نفر بوده‌است.
اکثریت مردم آن را ترکمنها تشکیل می‌دهند. این شهر به خاطر دارا بودن یکی از بلندترین برجهای اجری دنیا با همین نام که در قرن یازدهم میلادی بنا شده‌است، معروف است.


تاریخچه

شهر گنبدکاووس در دوران کهن به جرجان معروف بوده و به دلیل قرار داشتن در جاده ابریشم از اهمیت بسیاری در بازرگانی برخوردار بوده‌است. در طول دوران های متمادی، هنگام حکمرانی سسلسه‌های ال زیاد و ال بویه، این شهر پایتخت ایران بوده‌است. و از آن دوران برج آجری قابوس که احتمالاً مدفن سلطان آل زیاری، قابوس بن وشمگیر است، ساخته شده که قدیمیترین ارامگاه سبک ترکمانان سلجوق بوده و ارتفاع آن به ۶۰ متر می‌رسد و بین سال های ۱۰۰۶ تا ۱۰۰۷ میلادی بنا شده‌است. بعد از دورانی بدلیل زلزله شهر گنبد قابوس که نمادی از تمدن اسلامی و جهانی بود با خاک یکسان شده و بعدها بقایای آن در قسمت شرقیِ شهر گنبد قابوس کشف شد. از دیگر اقوامی که در این شهر زندگی می کنند می توان به اقوام سیستانی و آذری نیز اشاره کرد.البته لازم به ذکر است که اقوام سیستانی از دیرباز در استان گلستان یا همان برستان قدیم زندگی می کنند و فرهنگ و تمدنشان با شرق کشور از جنوب شرق تا شمال شرق پیوند خورده است.
شهر کنونی به سال ۱۳۰۵ هجری شمسی، در دوران سلسله پهلوی برای سکونت عشایر ترکمن، به‌دستور رضا شاه بنیان نهاده شد و به سپاس از قابوس بن وشمگیر نام آن‌را گنبد قابوس (که اکنون به گنبد کاووس تغییر یافته‌است) نهادند. نقشه اصلی این شهر توسط کارشناسان المانی، مطابق با اصول شهرسازی طراحی شد و از اینرو خیابانهای متقاطعی داشته و با الگوی شطرنجی فاقد معابر تنگ و قدیمی است. گنبد کاووس جزو اولین شهرهای ایران است که در آن شهرداری قدمت درازی دارد. این شهر امروزه از شهرهای زیبا و دیدنی استان گلستان محسوب می‌شود.


گنبد کاووس دارای آب و هوای معتدل و مرطوب و خاکی حاصل‌خیز بخصوص خاکهای جلگه‌ای لس است.میزان بارش سالانه حدود ۵۰۰ میلی متر است. آب کشاورزی از رودها و چاه‌ها فراهم می‌شود و محصولات کشاورزی عبارتند از: گندم، جو، پنبه، بنشن، و میوه جات. این شهرستان همچنین پنبه و غلات تولیدی را به کشورهای دیگر صادر می‌کند. شهرستان گنبدکاووس یک بازار فروش فعال دام(گاو وگوسفند) و بازار فرش نیز دارد.
درگنبدکاووس یک مجموعه سوارکاریوجود دارد.مسابقات اسبدوانی كورس بهاره ایران درآن انجام می‌گردد.
 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
Gonbad27._Juli_2007.JPG





GONBADGHADIM.jpg
 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
برج اجری
مقبره قابوس بن وشمگیر که به تصور اکثریت مردم،مقبره این شخص میباشد در واقع تنها یک برج راهنما برای کاروان هایی است که از مسیر جاده ابریشم عبور میکرده اند.

VBA15013_Fixd.jpg



برج قابوس بلندترين برج آجری دنياست که در قرن چهارم هجری / يازدهم ميلادی بنا شده است. اين بنا، طبق کتيبه کوفی آجری گرداگرد آن، در سال 397 هجری قمری برابر با 375 هجری شمسی در زمان سلطنت شمس المعالی قابوس بن وشمگير از پادشاهان آل زيار ساخته شده است.
این بنا روی تپه ای به ارتفاع 15 متر ساخته شده که در اصل این تپه به جای داربست طبیعی برای ساخت از ان استفاده میشده است. و در انتهای کار 55 متر ان کنار زده شده.و همان میزان 15 متر در زیر تپه قرار دارد.

 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
مشخصات بنا : گنبد قابوس شامل 2 قسمت است :
1- پي يا پاي بست بنا و بدنه


2- گنبد مخروطي



پي سازي بنا از زمين سفت شروع و تا ارتفاع حدود 15 متري با آجر و مصالح مشابه خود بنا انجام شده است . درون پاي بست سردابي وجود داشته كه پا كار طاق آن هنوز بر جاي است ولي بر اثر كاوشهاي پياپي كاوشگران كه در پي گنج بوده اند آثاري از كف آن بر جاي نمانده است . بدنه مدور خارجي گنبد قابوس داراي 15 ترك ( دندانه نود درجه ) مي باشد ( همانند ستاره ده پر ) اين تركها كه در اطراف آن و به فواصل مساوي از يكديگر قرار دارند ، از پاي بست بنا شروع و تا زير سقف گنبدي ادامه مي يابد و ميان اين تركها با كوهه اي آجري پر شده است 0 به جز درب ورودي ) راس اين تركه ها به اندازه يك مترو سي چهار سانتي متر از يكديگر فاصله دارند . قطر داخلي گنبد به طول نه متر و هفتاد سانتي متر و قطر آن از قاعده تركها بطول چهارده متر و شصت و شش سانتي متر و طول قطر آن از رأس تركها يا به عبارتي قطر ارباب يا پاي بست آن هفده متر و شش سانتي متر مي باشد ضخامت ميل از پايين به بالا كرنش كمي دارد و در ارتفاع 37 متري گنبد مخروطي بناي برج را تكميل مي كند . اين گنبد كه با آجرهاي مخصوص دنباله دار كفشكي ساخته شده است دو پوسته است . گنبد دروني مانند گنبدهاي خاكي به شكل نيم تخم مرغي و از آجر معمولي است و پوسته بيروني با آجر دنباله دار ، و ارتفاع اين گنبد مخروطي 18 متر است در بدنه شرقي روزنه اي تعبيه شده كه ارتفاع آن يك متر و نود سانتيمتر است عرض روزنه در قسمت بالا 73 و در وسط 75 و در پايين 80 است . در ضلع جنوبي آن يك ورودي مي باشد كه 5/1 متر عرض و 55/5 متر ارتفاع دارد . در درون طاق هلالي سر در آن ، مقرنسي است كه به نظر مي رسد در مراحل نخستين پيشرفت اين نوع تزئينات معماري و گچ بري است . شايد اين مقرنس ساده و در عين حال زيبا از اولين نمونه هاي مقرنس سازي در بناهاي اسلامي مي باشد كه بتدريج تكميل شده است دكتر ويلسن آمريكايي نماينده دانشگاه پنسيلواني نيز در بازديد و تحقيقاتي كه از اين بنا داشته راجع به اين مقرنسها چنين نوشته است : ? بالاي در ، داخل هلال مدخل گيلوئي مقرنسي است كه در مراحل اوليه ترقي مي باشد و اين يكي از نمونه هاي تزئيني است از اصول يك معماري كه بعد اهميت پيدا كرده است ? در رديف كتيبه كوفي بصورت كمر بند وار بدنه را آرايش كرده است كه يك رديف آن در 8 متري پاي آن و ديگري بالا در زير گنبد مخروطي قرار دارند نوع نوشته كوفي كتيبه ها ساده و آجري است حروف آن آرايش ندارند . بر جسته و خوانا مي باشد و حاشيه دور آنها قاب مستطيلي شكلي است از آجر .

متن كتيبه ها چنين است :
1- بسم الله الرحمن الرحيم بنام خداوند بخشيده مهربان
2- هذ القصر المعالي اين است كاخ عالي
3- الاصير شمس المعالي امير شمس معالي
4- الاصير ابن الاصير امير سپر امير
5- قابوس ابن وشمگير قابوس فرزند وشمگير
6- امر به نبائه في حياتي فرمان داد به بناي آن در زندگي خويش
7- سنه سبع و تمسين و ثلثماته قمريه سال سيصد و نود و هفت قمري
8- و سنه خمس و سيعين و ثلثماته سال سيصد و هفتاد و پنج شمسي


اين برج در طي عمر خود سه بار تعمير ومرمت شد آخرين بار نيز در سال 1349 تعمير اساسي آن انجام گرفت بطوري كه اين شاهكار معماري اسلامي كه با شكوه كمترين ابنيه قرن چهارم هجري است حفظ و مصون گشت . مصالح بكار رفته در اين بنا ملات ساروج و آجر است اين بنا تماماً از آجرهاي پخته قرمز ساخته شده است آجرهاي سخت اين بنا بدليل عوامل جوي بمرور به رنگ برنزي در آمده است در نحوة اجراي اين ساختمان بدليل نبودن امكانات و تكنولوژي پيشرفته به جاي چوب بست از كوبه و متراكم كردن خاك به دور نما بصورت مارپيچ و پله اي تا انتهاي آن استفاده شده است كه بعد از اتمام بنا خاكها را بصورت تپه در اطراف بنا پخش نموده اند .
شيوه معماري بنا : اين بنا يكي از اولين ساختمانهايي است كه مرز بين شيوة معماري خراساني و رازي محسوب مي شوند و در واقع مربوط به اوائل دورة شيوة معماري رازي است ساختمان اين بنا تماماً از آجر و ملات ساروج
ساخته شده است . يكي از بارزترين ويژگيهاي شيوة معماري رازي استفاده از آجر با بهترين كيفيت ممكن است .
 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
بندها و پلها در شهرستان گنبد کاووس

سد کرکس گنبد کاووس

این سد بر روی بستر یکی از شاخه‌های گرگان رود در 22 کیلومتری بالا دست گنبد قابوس بنا شده و اهالی منطقه آن را «امان‌کاله» نیز می‌نامند. این سد قدیمی از نوع سدهای مخزنی و خاکی است و در یکی از تنگ‌ترین مقاطع عرضی رودخانه ساخته شده است. سد دارای هسته آجری و پوشش خاکی است. طول قسمت اصلی سد که در مجاورت ساحل راست رودخانه قرار می‌گیرد ، معادل 410 متر است که فقط 300 متر آن اکنون پا برجاست و 110 متر بقیه در تمام ارتفاع خراب شده است. خاکریز کم ارتفاعی که بر روی تپه‌های ساحل چپ، در طولی معادل 470 متر ساخته شده است، ‌نیمرخ طولی سد را تکمیل می‌کند.

شکل مقطع عرضی سد در مرتفع‌ترین نقطه دارای مشخصات زیر است:32 متر ارتفاع، 5 متر عرض در بالا ، 65 متر عرض در پایین ، 100 درصد شیب بالا دست ، 87 درصد شیب پایین دست .

مصالح مورد استفاده در سد خاک بوده ولی هسته مرکزی آن با آجرهای بزرگ و ملات آهکی ساخته شده است؛ البته معلوم نیست که این هسته آجری در تمام طول سد به کار رفته یا این‌که فقط در قسمت خراب شده که احتمالاً مقر سرریز و آبریز سد بوده، در نظر گرفته شده است. حوزه آبگیر سد حدود 290/2 کیلومتر مربع است . این سد در حال حاضر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد .

سایر قلاع موجود در این شهرستان عبارتند از:

قلعه بی بی شیروان گنبدکاووس

قلعه عطا آخوند گنبدکاووس

قلعه محمود گنبدکاووس

قلعه نهرکیزک گنبدکاووس

قلعه نور گنبدکاووس

قلعه سلطانعلی گنبدکاووس

قلعه سارلی آخوند

قلعه کافر گنبدکاووس

قلعه محمد تپه گنبدکاووس

بقایای قلعه مسنجیق گنبدکاووس

قلعه جیغ یا قلا جیغ گنبدکاووس

دیوار دفاعی اسکندر گنبدکاووس

گبری قلعه گنبدکاووس
 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
نگاهی به شهرستان گنبد کاووس *

این شهرستان با مساحت 5071 کیلومتر مربع در بخش شرقی استان گلستان واقع شده و از طرف شمال به جمهوری ترکمنستان ، از طرف غرب به شهرستان های علی اباد ، آق قلا و گرگان ، از طرف شرق به شهرستان های کلاله و مینودشت و از جنوب به شهرستان های ازاد شهر و رامیان محدود است .ناهمواری های شهرستان گنبد کاووس از مناطق کوهستانی و جلگه ای تشکیل شده . حد فاصل بین گرگان رود و نوار مرزی ترکمنستان که در بخش داشلی برون قرار گرفته ، مناطق استپی وسیعی را بردارد . این مناطق ، مهمترین مراتع قشلاقی اند . آب و هوای این شهرستان در ارتفاعات آزادشهر و رامیان ، معتدل و کوهستانی بوده و در شمال گرگان رود به سوی مرز ترکمنستان به آب و هوای نیمه بیابانی معتدل و نیمه خشک تبدیل می‌شود . میزان بارندگی آن هم از جنوب به شمال . و از شرق به غرب کاهش می‌یابد .
جمعیت 294637 نفری شهرستان گنبد کاووس را ترکمن ها ، مهاجران ترکی آذری و اقوامی از خراسان ، سمنان و سیستان و بلوچستان و ... تشکیل می دهند . پایة اقتصادی این شهرستان کشاورزی بوده و از محصولات عمده آن ، گندم ، جو ، پنبه و دانه های روغنی است . دامداری و صنایع وابسته به کشاورزی نیز در آن رواج دارند .
از صنایع دستی هم قالی ، قالیچه و قارچین شهرستان گنبد به ویژه فرش های سرخ رنگ و مرغوب ترکمن که مظهر پایداری این قوم است ، دارای شهرتند . پرورش اسب هم در منطقه رایج بوده و اسب ترکمن از معروفیت جهانی برخوردار است ؛ همچنین کارخانه های مانند ارد ، روغن ، پنبه پاک کنی ، کنسرو ، کمپوت ، نپوئان ... در این شهرستان فعالند .
درباره نامگذاری این شهر گنبد هم باید گفت نام ان از قابوس بن وشمگیر گرفته شده است . مقبرة قابوس هم اکنوهن در وسط شهر واقع است . قابوس یکی از حاکمان آل زیار بود که مرکز حکومتش را در گرگان قدیم ، یعنی همین گنبد فعلی قرار دارد . گرگان قدیم بر اثر هجوم مغول و تیموریان از بین رفت و در ان شهر جدیدی بنا شد که در سال 1361 ه.ش گنبد کاووس نام گرفت . نقشة اصلی این شهر را کارشناسان المانی در زمان پهلوی اول مطابق اصول شهرسازی طراحی کردند از همین رو خیابان هایش متقاطع بوده و فاقد معابر تنگ و قدیمی است .
از آثار قدیمی شهرستان گنبد مقبرة قابوس بن وشمگیر ، امام زاده یحیی بن زید و خرابه های گرگان قدیم است . از دیدنی ها و جذابیت های گردشگری آن هم شش آبشار متوالی شیرآباد در حومة شهر خان ببین است . که بزرگترین آن ها ارتفاعی به طول 20 متر دارد با حوضچه ای که عمق آن به 40 تا 80 متر می رسد ؛ هم چنین غار طبیعی شیرآباد با دهانه ای به ارتفاع 9 متر و طول تقریبی 150 متر که با وجود چشمة روان و آویزه های درون غاری ، بس شگفت انگیز می‌نماید .
تالاب های بین المللی آلاگل ، آجی گل و آلما گل در بخش داشلی برون که زیست گاه پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبی است از دیگر جذابیت های طبیعی منطقه می‌باشد .از دیگر دیدنی ها شهرستان گنبد کاووس ، سوار کاری و مسابقات اسبدوانی پاییزه و بهاره است ؛ مسابقاتی که جهانگردان را هم به خود جذب می‌کند و بازارچه مرزی گمرک مرزپل


طبیعت در شهرستان گنبد کاووس :
رودخانه گنبد کاووس
رودخانه دهانه گنبد کاووس
رودخانه آق بند گنبد کاووس
رودخانه کرنکی گنبد کاووس
رودخانه قره ناوه گنبد کاووس
رودخانه رامیان گنبد کاووس
آبشار شیرآباد گنبد کاووس

این آبشار در 7 کیلومتری جنوب شهر خان ببین شهرستان گنبد و در دامنه کوه های البرز و جنگل های پوشیده از درختان کهن و سر به فلک کشیده واقع شده است. در مسیر این آبشار، رودخانه ها و چشمه سارهای زیبا و خنکی قرار دارد. آبشار شیرآباد به شکل پله ای بوده و مشتمل بر 12 آبشار کوچک و بزرگ است. بزرگ ترین آبشار آن 30 متر ارتفاع داشته و دو حوضچه با عمق 40 تا 80 متر در پای دیواره آن به وجود آمده است.
در شهرستان گنبد کاووس کوه های زیادی وجود دارند که برخی از آن ها نیمه جنگلی است و برای گردشگری مورد استفاده دارای قابلیت های زیادی است.

بندها و پلها در شهرستان گنبد کاووس

سد کرکس گنبد کاووس
این سد بر روی بستر یکی از شاخه‌های گرگان رود در 22 کیلومتری بالا دست گنبد قابوس بنا شده و اهالی منطقه آن را «امان‌کاله» نیز می‌نامند. این سد قدیمی از نوع سدهای مخزنی و خاکی است و در یکی از تنگ‌ترین مقاطع عرضی رودخانه ساخته شده است. سد دارای هسته آجری و پوشش خاکی است. طول قسمت اصلی سد که در مجاورت ساحل راست رودخانه قرار می‌گیرد ، معادل 410 متر است که فقط 300 متر آن اکنون پا برجاست و 110 متر بقیه در تمام ارتفاع خراب شده است. خاکریز کم ارتفاعی که بر روی تپه‌های ساحل چپ، در طولی معادل 470 متر ساخته شده است، ‌نیمرخ طولی سد را تکمیل می‌کند.
شکل مقطع عرضی سد در مرتفع‌ترین نقطه دارای مشخصات زیر است:32 متر ارتفاع، 5 متر عرض در بالا ، 65 متر عرض در پایین ، 100 درصد شیب بالا دست ، 87 درصد شیب پایین دست .
مصالح مورد استفاده در سد خاک بوده ولی هسته مرکزی آن با آجرهای بزرگ و ملات آهکی ساخته شده است؛ البته معلوم نیست که این هسته آجری در تمام طول سد به کار رفته یا این‌که فقط در قسمت خراب شده که احتمالاً مقر سرریز و آبریز سد بوده، در نظر گرفته شده است. حوزه آبگیر سد حدود 290/2 کیلومتر مربع است . این سد در حال حاضر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد .
 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
سایر قلاع موجود در این شهرستان عبارتند از:

قلعه بی بی شیروان گنبدکاووس
قلعه عطا آخوند گنبدکاووس
قلعه محمود گنبدکاووس
قلعه نهرکیزک گنبدکاووس
قلعه نور گنبدکاووس
قلعه سلطانعلی گنبدکاووس
قلعه سارلی آخوند
قلعه کافر گنبدکاووس
قلعه محمد تپه گنبدکاووس
بقایای قلعه مسنجیق گنبدکاووس
قلعه جیغ یا قلا جیغ گنبدکاووس
دیوار دفاعی اسکندر گنبدکاووس
گبری قلعه گنبدکاووس
 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
كوتاه و مختصر از تاريخ و امروز شهرستان گنبد
جرجان در اثر تهاجمات تيموريان و مغول ها از بين رفت و بعدا شهر گنبد بنا گرديد كه در سال 1316 هجری شمسی گنبدكاووس ناميده شد. نقشه اصلی اين شهر در اوايل سلطنت رضا شاه توسط مهندسان آلمانی طراحی و به مرحله اجرا گذاشته شد و از شهرهايی است كه با اصول شهرسازی مدرن طراحی شده و فاقد هر گونه معابر تنگ و پر پيچ و خم است. اين شهر امروزه از شهرهای زيبا و ديدنی استان گلستان محسوب می شود. گنبد كاووس در 55 درجه و 9 دقيقه درازای جغرافيايی و 37 درجه و 15 دقيقه پهنای جغرافيايی و بلندی 45 متر بالاتر از سطح دريا قرار دارد. مركز شهرستان گنبدكاووس در 19 كيلومتری شمال جاده گرگان – مشهد و در 226 كيلومتری شمال خاوری شهر ساری مركز استان مازندران است. همسايه هاي‌گنبدكاووس‌ازشمال‌جم� �وری‌تركمنستان، از جنوب شهرستان شاهرود، از خاور مينودشت، از شمال باختری بندر تركمن، از باختر گرگان و علی آباد هستند. آب و هوای آن معتدل و مرطوب است و ميزان بارش سالانه حدود 500 ميلی متر است. گنبدكاووس دارای آب و هوای مساعد و خاكی حاصل‌خيز است. آب كشاورزی از رودها و چاه ها فراهم می شود و محصولات كشاورزی عبارتند از: گندم، جو، پنبه، بنشن، و ميوه جات. پنبه، گندم، غلات و بنشن از صادرات اين شهرستان هستند. حصيربافي، سبد بافي، نمدمالي، زيلو بافي، گيوه دوزي، پارچه بافي، مصنوعات چوبي، چرم سازي، ريسندگي و گليم بافي مهم ترين صنايع دستي مردمان اين ناحيه از استان گلستان را تشكيل مي‌دهند
 

Nicol

متخصص بخش گردشگری
این مناطق ، مهمترین مراتع قشلاقی اند . آب و هوای این شهرستان در ارتفاعات آزادشهر و رامیان ، معتدل و کوهستانی بوده و در شمال گرگان رود به سوی مرز ترکمنستان به آب و هوای نیمه بیابانی معتدل و نیمه خشک تبدیل می‌شود . میزان بارندگی آن هم از جنوب به شمال . و از شرق به غرب کاهش می‌یابد . جمعیت ۲۹۴۶۳۷ نفری شهرستان گنبد کاووس را ترکمن ها ، مهاجران ترکی آذری و اقوامی از خراسان ، سمنان و سیستان و بلوچستان و ... تشکیل می دهند . پایهٔ اقتصادی این شهرستان کشاورزی بوده و از محصولات عمده جمعیت ۲۹۴۶۳۷ نفری شهرستان گنبد کاووس را ترکمن ها ، مهاجران ترکی آذری و اقوامی از خراسان ، سمنان و سیستان و بلوچستان و ... تشکیل می دهند . پایهٔ اقتصادی این شهرستان کشاورزی بوده و از محصولات عمده آن ، گندم ، جو ، پنبه و دانه های روغنی است . دامداری و صنایع وابسته به کشاورزی نیز در آن رواج دارند . از صنایع دستی هم قالی ، قالیچه و قارچین شهرستان گنبد به ویژه فرش های سرخ رنگ و مرغوب ترکمن که مظهر پایداری این قوم است ، دارای شهرتند . پرورش اسب هم در منطقه رایج بوده و اسب ترکمن از معروفیت جهانی برخوردار است ؛ همچنین کارخانه های مانند ارد ، روغن ، پنبه پاک کنی ، کنسرو ، کمپوت ، نپوئان ... در این شهرستان فعالند . درباره نامگذاری این شهر گنبد هم باید گفت نام ان از قابوس بن وشمگیر گرفته شده است . مقبرهٔ قابوس هم اکنوهن در وسط شهر واقع است . قابوس یکی از حاکمان آل زیار بود که مرکز حکومتش را در گرگان قدیم ، یعنی همین گنبد فعلی قرار دارد . گرگان قدیم بر اثر هجوم مغول و تیموریان از بین رفت و در ان شهر جدیدی بنا شد که در سال ۱۳۶۱ ه.ش گنبد کاووس نام گرفت . نقشهٔ اصلی این شهر را کارشناسان المانی در زمان پهلوی اول مطابق اصول شهرسازی طراحی کردند از همین رو خیابان هایش متقاطع بوده و فاقد معابر تنگ و قدیمی است . از آثار قدیمی شهرستان گنبد مقبرهٔ قابوس بن وشمگیر ، امام زاده یحیی بن زید و خرابه های گرگان قدیم است . از دیدنی ها و جذابیت های گردشگری آن هم شش آبشار متوالی شیرآباد در حومهٔ شهر خان ببین است . که بزرگترین آن ها ارتفاعی به طول ۲۰ متر دارد با حوضچه ای که عمق آن به ۴۰ تا ۸۰ متر می رسد ؛ هم چنین غار طبیعی شیرآباد با دهانه ای به ارتفاع ۹ متر و طول تقریبی ۱۵۰ متر که با وجود چشمهٔ روان و آویزه های درون غاری ، بس شگفت انگیز می‌نماید . تالاب های بین المللی آلاگل ، آجی گل و آلما گل در بخش داشلی برون که زیست گاه پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبی است از دیگر جذابیت های طبیعی منطقه می‌باشد .از دیگر دیدنی ها شهرستان گنبد کاووس ، سوار کاری و مسابقات اسبدوانی پاییزه و بهاره است. ● طبیعت در شهرستان گنبد کاووس : ▪رودخانه گنبد کاووس ▪رودخانه دهانه گنبد کاووس ▪رودخانه آق بند گنبد کاووس ▪رودخانه کرنکی گنبد کاووس ▪رودخانه قره ناوه گنبد کاووس ▪رودخانه رامیان گنبد کاووس ● آبشار شیرآباد گنبد کاووس این آبشار در ۷ کیلومتری جنوب شهر خان ببین شهرستان گنبد و در دامنه کوه های البرز و جنگل های پوشیده از درختان کهن و سر به فلک کشیده واقع شده است. در مسیر این آبشار، رودخانه ها و چشمه سارهای زیبا و خنکی قرار دارد. آبشار شیرآباد به شکل پله ای بوده و مشتمل بر ۱۲ آبشار کوچک و بزرگ است. بزرگ ترین آبشار آن ۳۰ متر ارتفاع داشته و دو حوضچه با عمق ۴۰ تا ۸۰ متر در پای دیواره آن به وجود آمده است. در شهرستان گنبد کاووس کوه های زیادی وجود دارند که برخی از آن ها نیمه جنگلی است و برای گردشگری مورد استفاده دارای قابلیت های زیادی است. ● بندها و پلها در شهرستان گنبد کاووس ▪ سد کرکس گنبد کاووس این سد بر روی بستر یکی از شاخه‌های گرگان رود در ۲۲ کیلومتری بالا دست گنبد قابوس بنا شده و اهالی منطقه آن را «امان‌کاله» نیز می‌نامند. این سد قدیمی از نوع سدهای مخزنی و خاکی است و در یکی از تنگ‌ترین مقاطع عرضی رودخانه ساخته شده است. سد دارای هسته آجری و پوشش خاکی است. طول قسمت اصلی سد که در مجاورت ساحل راست رودخانه قرار می‌گیرد ، معادل ۴۱۰ متر است که فقط ۳۰۰ متر آن اکنون پا برجاست و ۱۱۰ متر بقیه در تمام ارتفاع خراب شده است. خاکریز کم ارتفاعی که بر روی تپه‌های ساحل چپ، در طولی معادل ۴۷۰ متر ساخته شده است، ‌نیمرخ طولی سد را تکمیل می‌کند. شکل مقطع عرضی سد در مرتفع‌ترین نقطه دارای مشخصات زیر است:۳۲ متر ارتفاع، ۵ متر عرض در بالا ، ۶۵ متر عرض در پایین ، ۱۰۰ درصد شیب بالا دست ، ۸۷ درصد شیب پایین دست . مصالح مورد استفاده در سد خاک بوده ولی هسته مرکزی آن با آجرهای بزرگ و ملات آهکی ساخته شده است؛ البته معلوم نیست که این هسته آجری در تمام طول سد به کار رفته یا این‌که فقط در قسمت خراب شده که احتمالاً مقر سرریز و آبریز سد بوده، در نظر گرفته شده است. حوزه آبگیر سد حدود ۲۹۰/۲ کیلومتر مربع است . این سد در حال حاضر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد . ● سایر قلاع موجود در این شهرستان عبارتند از: ▪قلعه بی بی شیروان گنبدکاووس ▪قلعه عطا آخوند گنبدکاووس ▪قلعه محمود گنبدکاووس ▪قلعه نهرکیزک گنبدکاووس ▪قلعه نور گنبدکاووس ▪قلعه سلطانعلی گنبدکاووس ▪قلعه سارلی آخوند ▪قلعه کافر گنبدکاووس ▪قلعه محمد تپه گنبدکاووس ▪بقایای قلعه مسنجیق گنبدکاووس ▪قلعه جیغ یا قلا جیغ گنبدکاووس ▪دیوار دفاعی اسکندر گنبدکاووس ▪گبری
 
بالا