جنگل دریایی حرا(3)
آبزیان حرا
جنگل های حرا از نظر آبزیان نیز بسیار غنی است. این منطقه در پرورش ماهی ها و آبزیان دیگر نقش عمدهای دارد. شاید اجتماع ماهی های زیر آب شور در لابه لای درختان حرا به خاطر شیرینی آب در این قسمت باشد و احتمالا همین ماهی ها هستند که انواع پرندگان را به سوی جنگل های حرا می کشانند و آنها را وادار می سازند که جنگل های همیشه بهار این منطقه سکونت گاه خود برگزیدند.
انواع ماهیان منطقه حرا عبارتند از بیاه، حلوا سفید، شورت ، سنگسر، شانک ، عروس ناخدا و ماهی های تیره ساردین نیز بیشتر در فصول گرم در منطقه دیده می شوند. گل خورک از گونه های دائمی زیستگاه حرا است که در حفره های پای درختان حرا زیست می کند و از گونه های مورد علاقه اگرت ها ، حواصیل هاو مخصوصا حواصیل هندی در زنجیره حیات حرا به شمار می رود. گل خورک ها با حرکت دائمی خود در گل های پای درختان با ایجاد خلل و فرج عمل تهویه را در سطح فوقانی گل و لای میسر می سازند.
درختان حرا باعث جذب لاک پشت های سرخ ، سبز، پشت چرمی و عقابی خلیج فارس می شوند. این لاک پشت ها علاقه زیادی به خوردن ریشه و برگ درختان حرا دارند که احتمالا قوه باروری آنها را زیاد و آنها را در برابر بیماری ها حفظ می کند.
در منطقه حفاظت شده حرا از انواع مارهای دریایی خلیج فارس پنج نوع زیست می کنند.
این منطقه، همچنین زیستگاه سخت پو ستانی چون انواع خر چنگ ویلن زن و دراز چنگ شناور و صورتی است.
در آبراهه های اصلی این منطقه ، نمونه هایی از دلفین های خلیج فارس زندگی می کنند که با جست و خیز خود در آب توجه بازدید کنندگان را به خود جلب می کنند.
علاوه بر اینها ، درختان حرات مرکز رشد و نمو انواع نرم تنان خوراکی ، به ویژه انواع میگو، هستند.
تهدیدها
حفاظت جنگل های مانگرو در سراسر دنیا به عنوان مهم ترین کانون های تنوع زیستی مورد تاکید قرار گرفته است . در حالی که این جنگل ها امروزه در معرض تهدید انواع فعالیت های انسان قرار دارند.
تخریب جنگل ها و تبدیل آنها به سایر کاربری ها- و از همه مهمتر آلودگی های دو سویه آب و خشکی- از جمله عوامل تهدید کننده این زیستگاه های حساس و مهم به شمار می روند.
در سال های اخیر ، فشارهای ناشی از رشد جمعیت در جزیره قشم موجب شده که میزان برداشت محلی از این جنگل ها افزایش یابد . علوفه چینی از شاخ و برگ درختان حرا از عادی ترین این مصارف است.
در منطقه حفاظت حرا، دامداران محلی برای تامین علوفه مورد نیاز دام های خود از سرشاخه های درختان حرا استفاده می کنند. در حال حاضر برخی از اهالی روستاهای لافت ، گورزین ، ملکی ، دوربنی ، دهخدا، سهیلی، طبل و گورزین در جزیره قشم و همچنین روستانشینان دیگر کرانه ها با جمع آوری و فروش سرشاخه های حرا امرار معاش و یا دامداری می کنند . آنها برای چیدن سرشاخه ها، با توجه به جزر و مد آب عازم دریا می شوند و به طور متوسط در حدود پنج ساعت برای سرشاخه چینی صرف می کنند و در این مدت به طور معمول 15 تا 20 بسته علوفه جمع آوری می کنند. براساس گزارش های سازمان محیط زیست، درختان این جنگل سالانه حدود 30 هزار تن رشد دارند که حدود 12 هزار تن برای مصرف دام به صورت سرشاخه زنی برداشت می شود.
جالب توجه آنکه در بعضی از قسمت های اطراف روستای طبل،نزدیکی خشکی و جنگل سبب شده است که گله های شتر نیز خود را به جنگل برسانند و از سرشاخه ها تغذیه کنند . این همه تخریب در حالی است که در این نوع سواحل ، پایداری و بقای هیچ یک از فعالیت های جوامع انسانی ( نظیر صیادی، کشاورزی ، کشتیرانی ) بدون وجود این جنگل ها قابل تضمین نیست.
بازدید از جنگل
برای دیدن شگفتی های جنگل ها همیشه بهار حرا، نزدیک ترین مسیر به شهر قشم روستا بندر لافت ، سپس روستای طبل و یا روستای سهیلی است. از این سه روستا می توان با قایق به جنگل حرا رسید.
جزایر کوچک و بزرگی که در آب تشکیل شده اند، جنگل زیبا و شگفت انگیز حرا را در خود جای داده اند. در آن میان ، جزایر زمرد، نگین و مروارید وسعت بیشتری از دیگر جزیره های به وجود آمده در گستره حرا دارند.
در هنگام مد دریا ، آبراهه های متعددی این منطقه را به بخش های کوچک تر قسمت می کند و بهترین زمان را برای بازدید از این پدیده استثایی را فراهم می سازد . بسیاری از این آبراهه ها با درازا ی متفاوت به صورت بن بست هستند و ورود به آنها با استفاده از راهنمایان محلی میسر است و گرنه موجب سرگردانی یا به گل نشستن قایق خواهد شد.
با توجه به اینکه جنگل های حرا از مناطق حفاظت شده کشور و مهم تر از آن یکی از ذخیره گاه های زیستکره است، افراد و گروه های بازدید کننده از آن باید مواردی را رعایت کنند:
1- از به کار گیری هرگونه سلاح گرم خودداری کنند.
2- با توجه به نقش پروانه ها و حشرات در امر گرده افشانی ، از آوردن تورهای مخصوص برای صید آنها خودداری ور زند.
3- شاخ و برگ درختان را قطع نکنند.
4- از دست زدن و تخریب آشیانه پرندگان و موش ها و مخصوصا برداشتن تخم پرندگان خودداری کنند.
5- در طول بازدید از جنگل ، آرامش و سکوت منطقه را کاملا رعایت نمایند.
6- به مسائل بهداشتی و حفظ محیط زیست آبی و خاکی منطقه توجه کامل داشته باشند.
7- به موارد ایمنی ، مانند مراقبت از برخورد با شاخه درختان و خودداری از روشن کردن آتش ، توجه داشته باشند.
8- به توصیه های راهنما توجه نمایند.
برای بازدید از منطقه به طور معمول از قایق های تندرو استفاده می شود که ضروری است این نوع قایق ها به انواع پارویی و برقی با ظرفیت بیشتر تغییر کنند تا سکوت و آرامش مسحور کننده جنگل حرا حفظ شود .
حرکت قایق از مسیرها باید به آرامی صورت گیرد تا بازدیدکنندگان وقت کافی برای تماشا، تفکر ، عکسبرداری وفیلمبرداری و شکار لحظه های خاطره انگیز و به یادماندنی داشته باشند.
به سبب تراکم جنگل و تعدد آبراهه های فرعی و بن بست ، باید از وارد شدن به مسیرهای ناشناخته خودداری کرد.
منظره غروب خورشید در دریا و بازدید از جنگل های حرا در شب های مهتابی نیز دلنشین و رویایی است.
با توجه به اینکه بهترین زمان اجرای زمان اجرای گشت درجنگل هنگام مد دریاست ساعت شروع و خاتمه گشت دریایی باید بر اساس جدول جزر و مد تعیین شود . برای بازدید کامل از جنگل به حدود 5/2 تا 3 ساعت زمان نیاز است . آب آشامیدنی ، آب میوه و بیسکویت و شیرینی و غیره با ظروف یک بار مصرف باید به همراه برده شود و پس از پذیرایی ،مراقبت کامل در مورد جمع آوری زباله و خارج کردن آن از منطقه به عمل آید.
همچنین، در فصل گرما لازم است بازدید کنند گان از کلاه و عینک آفتابی استفاده کنند.