مباحث عمومی هواشناسی

[ماهان.]

فکر کنم گیلکی باشه!!!میگین رشد{زیر ر کسره} دیگه نه ماهان جان؟؟

چه زبونیه ماهان
رشت رو نوشته reshd

درسته، رشت رو به گیلکی Rèsht تلفظ می‌کنن. یک چیزی بین فتحه و کسره.

 

[محمد بجنورد]

درسته، رشت رو به گیلکی Rèsht تلفظ می‌کنن. یک چیزی بین فتحه و کسره.

آخ جووووونننن!!!بالاخره یه چیز درست گفتم که ماهان تاییدش کرد!!!!:خنده1::خنده1:،اونم شانسی بود1!!!!تیری به تاریکی!!!!

 

[mohamad_73]

میدونم که دیگه میلان تیم سابق نیست
و میدونم بارسا شانسش خیلی بیشتره
ولی باز هم مشکی آث میلان تا ابد:خنده1:

میلان اخه تیمه نوید جان
نه بارسا نه میلان فقط استقلال قهرمان(قابل توجه ممل از قم)

 

[mahmood600]

رشت پر باران

Wed 2/20/2013	12°	6°	1 mm	0 CM	A shower
Thu 2/21/2013	12°	5°	2 mm	0 CM	A shower possible
Fri 2/22/2013	14°	8°	0 mm	0 CM	Clouds and sun
Sat 2/23/2013	13°	6°	13 mm	0 CM	Occasional rain and drizzle
Sun 2/24/2013	7°	4°	19 mm	0 CM	Showers
Mon 2/25/2013	8°	2°	2 mm	0 CM	A chance of rain
Tue 2/26/2013	6°	5°	0 mm	0 CM	Mostly cloudy
Wed 2/27/2013	17°	10°	0 mm	0 CM	Warmer
Thu 2/28/2013	16°	3°	26 mm	0 CM	Increasing clouds

 

[ماهان.]

reshd :خنده1:

پیله رودبار که معنی‌اش می‌شه رودبار بزرگ هم خیلی جالبه. الان فقط عنوان رودبار کاربرد داره. در مقابل، رودبار الموت هم در منطقه وجود داشته که به نواحی گالش‌نشین شمال قزوین گفته می‌شد.

 

[navid-mashhad]

بلاخره محمد من تیممو هیچ وقت ول نمی کنم اگه ول کنم که اسمم طرفدار نیست اسمم یه آدم جو گیره !!!
فعلا هم که پایاپای بوده بازی

 

[mohamad_73]

بلاخره محمد من تیممو هیچ وقت ول نمی کنم اگه ول کنم که اسمم طرفدار نیست اسمم یه آدم جو گیره !!!
فعلا هم که پایاپای بوده بازی

خب تو زمین میلان حالا در ورزشگاه بارسا میبینمتون دگ
راستی تبریک فراوان به ممل بابت تک رقمی شدن رتبشون:دی

 

[ماهان.]

این لینک عکس سایز بزرگ همین نقشه دومی

6.5 مگابایت حجمشه

http://upload.wikimedia.org/wikiped...n)_-_Geographicus_-_Persia-pinkerton-1811.jpg

 

[navid-mashhad]

من پست رو پاک می کنم

 

[Mohammad-rasht]

درسته، رشت رو به گیلکی Rèsht تلفظ می‌کنن. یک چیزی بین فتحه و کسره.

سلام ماهان جان.

تلفظ انگیلیسیش هم تقریبا همینه.

 

[Mohammad-rasht]

بارش شده مثل سراب،هرچی می ریم بهش نمی رسیم.


به امید روز های بهتر.شب خوش

 

[Amir Mohsen]

سلام مجدد دوستان عزیز

ما همش 2-3 ساعتی نبودیم چه بحثهایی که اینجا رخ نداده:تعجب2:

من به بلوغ فکری همه شما عزیزان اعتقاد راسخ دارم و دوست ندارم که پست کسی رو ویرایش کنم ولی هر کسی خودش برگرده و نوشته های خودش رو بخونه و اگه دید بر خلاف مصلحت هست خودش زحمت ویرایش اون پستها رو بکشه.

خیلی ممنون و سپاسگذار:گل:

 

[محمد بجنورد]

پست ویرایش شد

 

[ali.doosti]

دلم میگه شنبه بارش داریم!نقشه هارو نمیدونم:خنده1:

 

[محمد بجنورد]

ستاره ها دیده نمیشن ولی ماه بصورت نیمه شفاف دیده میشه!!!هوا هم سرد شده حسابی!!!بوی برف میده هوا×!!!

 

[محمد بجنورد]

دلم میگه شنبه بارش داریم!نقشه هارو نمیدونم:خنده1:

عجب دلی داری علی جان!!!!:تعجب2::خنده1:،ببین واسه ما چی میگه؟؟برف داریم یا نه؟؟؟!!! :خنده1::خنده1:

 

[Amir Mohsen]

مهرداد با بخشی از صحبتات مخالفم ما نباید تا 10سال دیگه رو ببینیم ما باید ایندهی دورتر رو هم ببینیم مثال سد هایی که در تبریز و ارومیه زده شد ابتدا باعث رونق کشاورزی وتولید ثروت شدش ولی همین سد ها بداز مدت طولانی باعث خشک شدن دریاچه ارومیه و واگرایی ابرها و کمبود کلی بارش شدش اگه تو حالت کلی نکاه کنی دریاچه ارومیه خشک بشه میشه مثل یه چی مثل دریاچه نمک قم و هوای تبریز هم مثل هوای قم بد میشه تازه اب شربشون هم شور میشه
تازه 20سال بد معلوم میشه با خشک شدن این دریاچه چه بلایی سر اذربایجان میاد
ولی کشاورزی مدرنو قبول دارم کارشناسا گفتن با همین مقدار اب موجود ایران اگر درست مصرف بشه ایران میتونه غذای 400میلیون نفرو درست کنه. ولی به هرحال شما استاد مایی من نظرمو صد درصد درست نمیدونم!!!:گل:

سعید عزیز سلام

از اینکه تصمیم گرفتی بصورت سازنده و مفید در انجمن فعالیت کنی بسیار خوشحال و خرسندم:گل:

در ارتباط با صنعت سد سازی من با نظر شما کاملا موافقم . در واقع باید بگم که یکی از تاثیر گذارترین مداخلات بشر در طبیعت که منجر به تغییر اقلیم میشه همین سد سازی هست و نه گرمایش جهانی.

مهرداد هم حق داره با افزایش روز افزون جمعیت شهرها یکی از ضروری ترین مباحثی که در اداره یک شهر پر جمعیت مطرح میشه تامین منابع مطمئن آب شرب هست و هیچ راهکاری بجز احداث سد و ذخیره سازی آب مورد نیاز برای اداره کنندگاه یک کلان شهر باقی نمیمونه!

ولی این ذخیره سازی باید به نحوی انجام بشه که سهم حقابه نواحی پایین دست سد در طول سال رعایت بشه!!!

در مورد خودکفایی در صنعت کشاورزی باید عرض کنم که تا امروز ما هیچگاه در این صنعت به مرز خودکفایی نرسیدم و دلیلش هم نبود یک سیستم مدون و کارآمد و عدم سرمایه گذاری مناسب در این صنعت در سالین گذشته بوده که به موارد موفق ،باید تامین نبودن منابع ابی مورد نیاز این صنعت و خشکسالی های پی در پی اخیر رو که از سال 2007 میلادی آغاز شده و تا امروز ادامه پیدا کرده رو باید اضافه کرد. جهت اطلاع و اگه سری به بندرعباس و خصوصا بندر امام خمینی (ره) بزنید ، کشتیهای بزرگی که حامل گندم و ذرت هستند و از آن سوی ابهای اقیانوس اطلس به مقصد کشور ما ، در بنادر ما پهم گرفته اند رو بوضوح می بینید!

 

[Amir Mohsen]

چهارشنبه سی و یکم خرداد 1391

---

سدهاي بلند، باید‌ها و نباید‌ها ، مهندس اسماعیل مددی
و این بار اسماعیل عزیز با همان قلم شیوای همیشگی اش سدهای بزرگ را نشانه رفته است. اصل مطلب در روزنامه ایران روز سه شنبه 30 خرداد 1391.
سدهاي بلند، باید‌ها و نباید‌ها


اهميت حفاظت از اكوسيستم‌ها که از منظر سیاسی اهمیت یافته‌اند بر کسی پوشیده نیست. کنوانسیون تنوع زیستی (CBD) توسط ۱۷۵ کشور به تصویب رسیده‌است، طبق تعریف این کنوانسیون حفاظت از اکوسیستم‌ها، مسکن‌های طبیعی و حفظ جمعیت ماندگار انواع موجودات زنده در محیط اطراف به عنوان یکی از تعهدات الزام آور مطرح است. این امر باعث ایجاد یک الزام سیاسی به منظور شناخت هویت اکوسیستم‌ها و روش‌های متمایزسازی آنها به شمار می‌رود.
اگر تأثيرات زيست محيطي سد‌ها را مورد بررسي قرار بدهيم، می‌بینیم در تداوم حيات در اكوسيستم‌هاي پائين‌دست سدها، عوامل مختلفي از سيستم اكولوژي دخيلند مثل آب، خاك، گياه، رسوب، و... چنانچه در هر يك از اين عوامل تغييرات غيرطبيعي رخ بدهد و سيكل‌هاي دوره‌اي آب را به دشت‌هاي پائين‌دست مورد تهديد قرار دهد اكوسيستم شديداً تحت تأثير قرار مي‌گيرد، لذا بين زمين و رودخانه پيوند تنگاتنگي وجود دارد. پيوند بين زمين و رودخانه با احداث سد شكسته مي‌شود كه اثرات آن در سرتاسر حوضه آبخيز قابل احساس است. سد‌هاي بلند بيشترين و ماندگارترين تأثيرات را بر اكوسيستم مي‌گذارند. سد‌هاي بلند هيدرولوژي و سيستم گردش طبيعي رودخانه را متأثر مي‌كنند. و حيات وابسته به رودخانه با احداث سد شديداً آسيب مي‌بيند.
سيستم طبيعي آبخيز از نظر اكولوژيكي ارتباط تنگاتنگي با زمين و آب دارد. آب از خاك رسوب مي‌گيرد، در خود حل و رسوب‌گذاري مي‌كند. رسوب زمين را حاصلخيز مي‌كند و رسوب، جزئي از امكانات حيات موجودات است. از اين رو تمدن‌ها در كنار رود‌ها شكل گرفتند. همچنين سيستم طبيعي آبخيز از نظر اكولوژيكي ارتباط تنگاتنگي با زمين و آب دارد.
خروج آب از تحتاني سد‌ها بدون رسوب موجب تخليه رودخانه از بار معلق بر اثر احداث سد مي‌شود لذا تلاش در به دست آوردن رسوب در زير دست سدتوسط رودخانه ايجاد فرسايش مي‌كند. به عنوان مثال سد هوور در ايالات متحده امريكا طي 9 سال پس از احداث، بستر رودخانه را تا چهار متر عميق كرد.
اثرات زيست محيطي سد‌های بلند
سد‌هاي بزرگ، بيلان اكولوژيكي بين زمين و آب را تغيير مي‌دهند. مي‌توانيم بگوييم يك تغيير اساسي در اكوسيستم اطراف خودشان به وجود مي‌آورند. سواحل رودخانه‌ها از لحاظ اكولوژيكي يكي از متنوع‌ترين مناطق روي زمين هستند كه به زير آب مي‌روند. در مناطقي كه سدسازي مي‌شود مخاطرات بسيار جدي روي مي‌دهد. مي‌توان از تخريب زيستگاه، تا فرسايش خاك را مثال زد. از دست دادن تنوع زيستي نيز به نوبه خود از اثرات مخرب زيست محيطي ساخت سد‌ها به حساب مي‌آيد.
يكي از مشكلات عمده ساخت سد‌ها فرسايش است كه در واكنش به جريان‌هاي آب ذخيره شده اتفاق مي‌افتد. معمولاً رسوبات رودخانه در حالت طبيعي به پائين دست رودخانه حمل مي‌شده است، ولي با احداث سد جلو حركت اين رسوبات به پائين‌دست رودخانه گرفته مي‌شود. در واقع اين مسئله در پائين دست سد و به علت رهاسازي بيشتر آب جمع‌آوري شده و فاقد املاح محلول و سرعت بالاي آب منجر به فرسايش و تخريب كانال‌ها و سواحل رودخانه مي‌شود. اين مسئله يك تهديد جدي براي پوشش گياهي و حيات وحش حاشيه كه به رودخانه وابسته هستند محسوب مي‌شود، درحالي كه جريان عادي رودخانه به علت داشتن املاح محلول فرسايش كمتري را باعث مي‌شود كه با رسوب اين مواد در پشت سد آب بدون املاح با سرعت زياد موجب فرسايش بستر رودخانه و حاشيه آن مي‌گردد.
مسكن‌گزيني مجدد براي مردم متأثر از احداث سد يكي از مهم‌ترين مسائل اجتماعي و اقتصادي در ارتباط با سد‌ها محسوب مي‌شود. در كشور چين با ساخت سد‌ها روي رودخانه‌هاي اين كشور بين 40 تا 60 ميليون نفرتجديد مكان داده شدند. سد‌هاي بلند به تنهايي مي‌توانند باعث اختلالات جدي بر جوامع اطراف سد بشوند. در بسياري از موارد مردم كوچ داده شده دچار مشكلات بهداشتي و اقتصادي در اثر اين جابه جايي خواهند شد و از اين بابت آسيب مي‌بينند. از دست دادن حقابه جوامع كوچ داده شده نيز در اين بين خود از نظر اجتماعي يك مسئله بزرگ تلقي مي‌شود. در واقع جوامع تجديد مكان داده شده دچار عدم مديريت بر آن جامعه مي‌گردد و مديريتي كه قبلاً اين جوامع بر منابع حياتي خود داشتند، اينك از آن بي‌بهره هستند.
بررسی‌های علمی نشان می‌دهد سد‌هاي بزرگ باعث تغييراتي در چرخش زمين مي‌شوند زيرا وزن عظيمي‌از آب اقيانوس‌ها به سد‌هاي بزرگ منتقل و ذخيره مي‌شوند. در واقع به علت كثرت سدهاي بلند كه تا به حال در جهان ساخته شده چرخش روزانه زمين از دهه 1950 تاكنون تا هشت ميليونيوم ثانيه سريع‌تر شده است. دكتر چائو گفته اين نخستين بار است كه ثابت شده فعاليت انسان تأثير محسوس و قابل اندازه‌گيري روي حركت كره زمين داشته است.

 

[Amir Mohsen]

نقدی بر مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی سدها در ایران رودخانه ها رگ های حیات کره زمین هستند. اهمیت رودخانه ها و سیستم های زیستی مرتبط با آنها، به ویژه در کشورهایی مانند ایران که در اقلیم...

رودخانه ها رگ های حیات کره زمین هستند. اهمیت رودخانه ها و سیستم های زیستی مرتبط با آنها، به ویژه در کشورهایی مانند ایران که در اقلیم خشک واقع شده اند بسیار پررنگ و حیاتی است. اقلیم خشک کشورهایی مانند ایران سبب شده است، سد سازی به عنوان شیوه ای مهندسی برای تنظیم و بهنگام سازی جریان آب جهت بهره برداری های زراعی، شرب و سایر مصارف مورد توجه باشد. همین امر موجب شده که در ایران سد سازی ، دارای سوابق دیرین و تاریخی است. اما اثرات احداث سدها بر اکوسیستم های طبیعی بالادست و پایین دست آنها چیست و چگونه باید مورد بررسی و ارزیابی قرارگیرد؟ آیا هر سدی، در هر مکانی و در هر رودخانه ای قابل احداث است؟ طراحی هر سد به صورت سنتی با مطالعات فنی- مهندسی و مطالعات اقتصادی که به آن توجیهات فنی و اقتصادی اطلاق می شود، آغاز می شود. این مطالعات در وهله اول نشان دهنده ساختگاه مناسب برای احداث سد و سپس برتری سود حاصل از اجرای طرح نسبت به هزینه های احداث آن است. اگر سدی دارای توجیه مناسب فنی و اقتصادی بوده تصویب و مطالعات اجرایی آن صورت می پذیرفت. در سال های اخیر و براساس قانون، مطالعات محیط زیستی، در مرحله امکان سنجی، به مطالعات ضروری برای توجیه اجرای سدها افزوده شده است. این مطالعات در قالب مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی احداث سدها صورت پذیرفته و ساخت سدها را از دیدگاه محیط زیستی و مسایل اجتماعی- فرهنگی مورد بررسی قرار می دهد. مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی سدها باید به تصویب سازمان حفاظت محیط زیست رسیده و سپس مجوز احداث سد صادر خواهد شد. یکی از متداول ترین روش های علمی برای بررسی و مطالعه اثرات طرح ها و طرح های عمرانی مانند سدسازی بر محیط زیست، مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی(Environmental Impact Assessment )است. هدف از مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی سد ها، به دست آوردن شناختی در حد ممکن جامع و کامل از وضعیت موجود محیط زیست در محل اجرای سد و محدوده تحت تأثیر آن و شناخت کامل فعالیت های طرحی که در محیط مورد نظر اجرا خواهد شد، است. سپس با دستیابی به این شناخت دووجهی، اثرات فعالیت های طرح بر تمامی اجزای محیط زیست (شامل حدود 100 عامل مانند هوا، آب، خاک، گیاه، جانور، تنوع زیستی، جمعیت، فرهنگ، آثار تاریخی و بسیاری دیگر) تعیین و مشخص می شود. در این مطالعات اثرات برگشت ناپذیر، بلندمدت و... به ویژه اثر بر عواملی که دارای حساسیت های بیشتر هستند مانند گونه های در معرض تهدید، تالاب ها، مناطق تحت مدیریت سازمان محیط زیست مانند پارک های ملی و یا سایر محیط های تحت حفاظت و اثرات شاخص و مهم مشخص می شوند. درصورتی که اثرات منفی و شاخص احداث سد زیاد باشند طرح رد خواهد شد و در غیر این صورت، راهکارهای کاهش اثرات بر محیط زیست ارایه می شود. لازم به ذکر است که مقصود از ارزیابی اثرات بر محیط زیست مفهوم عام محیط زیست مشتمل بر محیط فیزیکی، بیولوژیک، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، بهداشتی و سلامت است( ESHIA- Environmental, Social, Health Impact Assessment ) اما نگارنده بر مبنای تخصص خود به بخش محیط زیستی آن توجه بیشتری کرده است. مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح ها، مطالعات جوانی است؛ این مطالعات از اوایل دهه 70 قرن گذشته در سطح جهان و از سال 1373 در ایران به عنوان مطالعه ای ضروری برای تشخیص پایداری فعالیت های عمرانی و تضمین حرکت در جهت توسعه پایدار، برای طرح ها و طرح های عمرانی الزام قانونی یافته است. اولین مستندات قانونی ضرورت ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح ها و طرح های عمرانی در ایران، به مصوبه های 138 و 156 سال 1373 شورای عالی محیط زیست و تبصره های 82 و 83 قانون دوم برنامه توسعه برمی گردد. در این قوانین بر ضرورت ارزیابی اثرات زیست محیطی برخی از طرح ها و طرح های عمرانی در مرحله امکان سنجی تاکید شده است که به مرور زمان و با تصویب قوانین تکمیلی بر تعداد بیشتری از طرح ها و طرح های عمرانی تسری یافته است. در حال حاضر بیش از 80 نوع از طرح ها و طرح های عمرانی در مقیاس های متفاوت، شامل قانون ارزیابی اثرات زیست محیطی بوده که انواع سدها در زمره این طرح ها هستند. تصویب قوانین ارزیابی اثرات طرح ها بر محیط زیست در ایران نتیجه سال ها تلاش و پیگیری استادان، کارشناسان متعهد و برجسته محیط زیست، علاقه مندان به توسعه پایدار، سازمان های غیردولتی زیست محیطی و تحولات جهانی در زمینه توسعه پایدار بوده است. سؤالی که در حال حاضر مطرح می شود این است که تصویب قوانین ارزیابی اثرات زیست محیطی، تا چه میزان موجب عدم اجرای طرح ها و طرح های ناپایدار به ویژه در زمینه سدسازی و جلوگیری از خسارت های جبران ناپذیر بر محیط زیست شده است؟ مطالب ذکر شده در فوق، این مسیله را به ذهن متبادر می کند که در شرایط کنونی و با وجود قانون ارزیابی اثرات زیست محیطی، باید احداث سدها با توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست سازگار باشد. اما در عمل مشکلات بسیار زیادی وجود دارد که این روند منطقی را به روندی واژگونه بدل می سازد. این مشکلات چیست و براساس چه سازوکارهایی تاثیرات سوء خود را برجای می گذارد؟ در زیر سعی شده است به این مسایل اشاره شود: 1) عدم وجود مطالعات آمایش سرزمین و مطالعات ارزیابی راهبردی به عنوان اسناد فرادست و راهنمای کلان و جامع نگر برای برنامه ریزی های محلی و منطقه ای مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی بدون حضور مطالعات فرادست، جامع نگر و ضروری مانند مطالعات آمایش سرزمین و یا ارزیابی راهبردی به تنهایی نمی تواند پاسخگوی اجرا و یا عدم اجرای یک سد باشد. در آمایش سرزمین با مطالعه توانمندی ها و حساسیت های هر بخش از کشور، توان کاربری و یا استفاده متناسب برای آن منطقه مشخص می شود. این مطالعات از آن جهت ضروری است که استفاده ناصحیح از توان یک محیط و یا عدم شناخت از توانایی های محیط هر دو می تواند منجر به نابودی منابع و سرمایه های ذاتی محیط شود. ارزیابی راهبردی نیز به ارزیابی سیاست گذاری های بخشی، استانی یا منطقه ای و انطباق آن با سیاست گذاری ها و برنامه های کلان و آنچه به عنوان موجودی و توان محیط در نقاط مختلف کشور تعریف شده است؛ می پردازد. برای روشن شدن مطلب مثال ساده ای بیان می شود. فرض کنید فرزندی دارید که نقاش زبردستی است و به کارهای هنری بسیار علاقه مند است؛ ولی آرزوی شما برای او این است که پزشک شود. اگر شما بدون توجه به استعدادها و علاقه مندی های فرزندتان، او را تحت فشار قرار دهید تا پزشک شود، نه تنها پزشک نخواهد شد بلکه تمامی توانمندی ها و استعداد های ذاتی او نیز به هدر خواهد رفت. مثالی دیگر، فرض کنید فرزند شما در دبیرستان درس می خواند و هنوز نتوانسته است تشخیص دهد که توانمندی یا علاقه او در چه رشته ای است، در چنین شرایطی نیز این تهدید وجود دارد که او براساس یک تصمیم اشتباه و یا چشم و هم چشمی و یا رونق مقطعی یک رشته تحصیلی، به فعالیت یا تحصیلی بپردازد که بر توانمندی ها و علایق او استوار نباشد. مثال های فوق دلایل ساده ای بر ضرورت مطالعات آمایش سرزمین است. این مثال ها نشان می دهد که بدون شناخت توانمندی ها و ظرفیت های محیط و بدون توجه به استعدادها و دارایی های هر محیط نمی توان کارکردهای متناسب آن محیط و شیوه های بهره برداری پایدار از محیط را تعیین کرد. وجود 2دستورالعمل ذکر شده، به عنوان راهنما و اسناد فرادست می تواند مانع اتخاذ تصمیمات غلط شود. به عنوان مثال مطالعات سال 1374 مناطق ساحلی دریای مازندران نشان داده است که این استان ها به دلیل حساسیت های اکولوژیک و عدم حضور مواداولیه لازم، برای توسعه صنایع سنگین مناسب نیستند؛ ولی همین مناطق برای توسعه کشاورزی و گردشگری از ظرفیت بسیار زیاد برخوردارند. وجود این مطالعات موجب می شود که اگر استاندار یا نماینده مجلسی در استان های شمالی کشور به پتروشیمی علاقه مند بود و یا در شعارهای انتخاباتی خود این مسیله را مطرح کرده بود، نتواند بدون توجه به ظرفیت های محیط اقدام به چنین برنامه ریزی بنماید. وجود این مطالعات درخصوص رودخانه های کشور و حوزه های آبریز از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ زیرا در هر بخش از رودخانه تمایل به بهره برداری از آب برای گسترش کشاورزی و یا دسترسی به آب شرب وجود دارد. اگر این تمایل بدون توجه به ظرفیت رودخانه، سدهاو طرح های بالادست، نیازهای پایین دست، تنوع زیستی رودخانه، بار رسوبی و کیفیت شیمیایی آب و سایر مسایل به اجرا درآید نتیجه ای جز توسعه ناپایدار و اتلاف سرمایه های ملی نخواهد داشت. در کشور ما متأسفانه مطالعات جامع و کشوری آمایش سرزمین و ارزیابی راهبردی صورت نپذیرفته است و همین امر موجب اتخاذ تصمیم های بخشی و منطقه ای و محلی می شود که با توسعه پایدار فاصله بسیار دارد. بنابر این ارزیابی اثرات زیست محیطی یک سد به تنهایی بدون توجه به سایر طرح های بالادست و یا پایین دست و تاثیر آنها بر رودخانه و اکوسیستم های آبی و خشکی حوزه آبخیز نمی تواند نتایج مطلوب و کافی مورد انتظار از ارزیابی اثرات زیست محیطی را فراهم نماید. مثال های زیر نمونه هایی از این ناپایداری ها است: نماینده مردم فومن و شفت در مجلس شورای اسلامی با مقایسه میزان آب سد سفیدرود طی یک دهه اخیر خاطرنشان کرد: آمارها نشان می دهد آورد رودخانه های منتهی به سد سفیدرود (قزل اوزن و شاهرود) در سال های 72 و 73 بالغ بر 7میلیارد متر مکعب بوده که این میزان در سال های 78 و 80 به 1.5 میلیارد متر مکعب کاهش یافته است. میرزایی فلاح آبادی اضافه کرد: در سال 87 این میزان به یک میلیارد متر مکعب رسید و علت این کمبود را باید در 6 سدی که در بالا دست حوزه استان های قزوین و زنجان احداث شده، جست وجو کرد. این در حالی است که 12سد دیگر در حوزه بالا دست گیلان در دست ساخت است. عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی ساخت سد موشمپای زنجان را به ضرر گیلان دانست و بیان کرد که متأسفانه اخیراً شنیده شده که وزارت نیرو با احداث این سد با حجم 700 میلیون متر مکعب در زنجان موافقت کرده است که اگر سدهای در حال ساخت و همچنین سد موشمپای زنجان وارد مدار شوند به 5میلیارد متر مکعب آب نیاز خواهند داشت تا مخازن سدها را تامین کند که با این توصیف بلایی بر سر گیلان خواهد آمد که معلوم نیست چه کسی باید پاسخگو باشد. میرزایی ساخت این سدها را ضرری جبران ناپذیر برای 285هزار خانوار کشاورز و حدود 3 هزار و 500 خانوار صاحب استخر پرورش ماهی و عدم تامین آب صنعت و آب شرب مردم استان دانست. وی تاکید کرد درصورت احداث سدهای مذکور کشاورزی گیلان به نابودی کشیده می شود. (مهر ماه 1387 گیل نیوز) مدیرعامل آب منطقه ای گلستان گفت: کاهش بارندگی های سال جاری، باعث کاهش آب ذخیره سدها و آبخوان های استان شده است. پیش از این اعلام شده بود که با کاهش نزولات جوی در استان، ذخیره آبخوان ها به میزان ‪ 143میلیون متر مکعب کاهش یافته است. همچنین کاهش جریان رودخانه قره سو تا ‪ 90درصد، گرگان رود ‪ 54درصد، اترک ‪ 22درصد، کاهش ذخیره مخازن آبی، افت شدید سطح آبهای زیرزمینی و کاهش آبدهی چاه ها و قنوات، استان گلستان را با پدیده خشکسالی مواجه کرده است. براساس اعلام آب منطقه ای گلستان در حال حاضر ذخیره آب سد و شمگیر نسبت به سال گذشته ‪ 75درصد، سد گلستان ‪ 85درصد و سد نومل ‪ 53درصد کاهش یافته است. (26 اردیبهشت 1387) مدیرعامل شرکت آب منطقه ای گلستان: هم اکنون پنج سد در این استان در دست مطالعه و اجرا قرار دارد. نادعلی حاجیلری روز شنبه درخصوص این سدها اظهارداشت: قره سو، زرین گل و دانشمند ازجمله سدهای در دست اجرا است مدیرعامل آب منطقه ای گلستان یادآور شد: همچنین تلاش می شود از طریق سدهای در دست مطالعه نظیر نرماب چهل چای، چات، محمدآباد رامیان، شصت کلاته و سیاه جو، ‪ 400میلیون مترمکعب آب باقیمانده، در خدمت توسعه استان قرار گیرد. (25 خرداد 1387) این اخبار نشان می دهد که روند سد سازی در کشور بدون توجه به ظرفیت های موجود با شتابی فزاینده رو به گسترش است. این در حالی است که کلیه کارشناسان و متخصصان محیط زیست نسبت به ناصحیح بودن این روند هشدارداده و بیان نموده اند که ارزیابی اثرات زیست محیطی به شیوه ای که در ایران ارایه می شود، پاسخگوی اثرات واقعی احداث سدها بر محیط زیست کشور نیست. 2) عدم وجود مطالعات ارزیابی تجمعی اثرات سدهای پیاپی روی یک رودخانه و سرشاخه های آن در حال حاضر روی برخی از رودخانه ها سدهای پیاپی و متعدد در دست بهره برداری، ساخت و مطالعه است. ارزیابی یک سد به تنهایی بدون توجه به سایر سدهایی که روی همین رودخانه در دست ساخت است، ارزش مطالعات ارزیابی اثرات را به حداقل کاهش می دهد. تاثیر سدهای پیاپی بر محیط ریپارین رودخانه( پوشش های گیاهی و جوامع زیستی محیط های آبی و تالابی جنب رودخانه ها)، آبزیان و ماهی ها غیرقابل جبران است. این سدهای پیاپی محیط رودخانه را به دریاچه های متعدد تبدیل کرده و می تواند فون ماهیان را از ماهیان رودخانه ای به ماهیان آب های ساکن تبدیل نماید و امکان مهاجرت به سرشاخه ها را برای تخم ریزی از ماهیان سلب نماید. این امر شرایط نابودی بسیاری از گونه های بومی(Endemic ) را فراهم نموده و کاهش تنوع زیستی را به دنبال خواهد داشت. کلیه اثرات ذکر شده در ارزیابی اثرات زیست محیطی یک سد مجزا قابل بررسی نخواهد بود. 3) کارفرمای دولتی ذی نفع در اجرای طرح سد سازی ، پرداخت کننده هزینه مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی سد است. اگر نتیجه مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی سدی توسط مهندسین مشاور، گزینه عدم اجرای سد باشد، کارفرما که سازمان دولتی متولی ساخت سد است، به اشکال متفاوت و به صورت ضمنی، مشاور را برای تغییر نتیجه گیری تحت فشار قرارداده و درصورت عدم تبعیت، از انعقاد قرارداد در سایر مطالعات با آن مشاور اجتناب می کند. سدهای بسیاری که پس از ساخت با عوارض زیست محیطی شدید مواجه شده اند ولی نتایج مطالعات ارزیابی اثرات آنها مثبت بوده است و تعداد بسیار اندک مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی سدها و سایر طرح هایی که به نتیجه عدم اجرا رسیده اند، گواه روشنی بر این امر است. 4) عدم اجرای ارزیابی مشارکتی اثرات زیست محیطی سدها در حال حاضر در تمام منابع معتبر بین المللی بر ارزیابی اثرات زیست محیطی با روش مشارکتی تاکید می شود. در این روش تمامی ذی نفعان و ذی مدخلان اعم از سازمان های دولتی که در احداث سد ذی مدخل هستند و تمامی جوامع محلی متاثر از احداث سد باید در ارزیابی اثرات و ارایه راهکارهای کاهش اثرات مشارکت داشته باشند. متأسفانه در ایران این امر به هیچ وجه به اجرا در نمی آید. به همین دلیل پیش بینی اثرات و راه حل های کاهش اثرات می تواند نادرست و ناکارآمد باشد. به عنوان مثال سد شفارود که منجر به تخریب وسیع عرصه های جنگلی خواهد شد از سوی منابع طبیعی و سازمان حفاظت محیط زیست مورد انتقادات شدید قرار گرفته است. این درحالی است که این سازمان ها در مراحل ارزیابی اثرات هیچگونه مداخله ای در این مطالعات نداشته اند. همین امر منجر به توقف طولانی مدت و بلاتکلیفی این طرح طی 8 سال گذشته شده است. این موضوع در مورد روستاییانی که در اثر احداث سد باید جابه جا شوند، به صورتی بارز و در کلیه برنامه های سدسازی نمایانگر شده است. به عنوان مثال پس از آبگیری مخزن سدطالقان بخشی از جاده های دسترسی روستایی به زیر آب رفت بدون اینکه اهالی اطلاعی از آن داشته باشند و یا آبگیری مخزن سد بدون توافق با اهالی روستای کماکان که در مخزن سد واقع می شد صورت پذیرفت و اهالی این روستا بعد از شنیدن خبر آبگیری سد و به صورت شبانه منازل خود را تخلیه کردند. گزیده روزنامه زیر نیز یکی دیگر از اسناد حاکی بر عدم اجرای ارزیابی مشارکتی و تاثیر سوء آن است: مشکل ساماندهی ساکنان پشت سد در حال ساخت شهر بیجار، در نشستی با حضور فرماندار و نماینده شهرستان رودبار، مدیرعامل آب منطقه ای استان گیلان، مدیر و جمعی از مسیولان این طرح، مورد بررسی قرار گرفت. هم اکنون اجرای سد شهر بیجار در محل تلاقی دو شاخه رودخانه زیلکی در دو آبان منطقه بلوکات در حال ساخت است که به سبب عبور جاده قدیمی 2روستای رودسرا و دیلمده و آبادی های بالادست از مسیر کارگاه سد در مخزن آن مشکلاتی برای رفت وآمد مردم این مناطق ایجاد شده است. مدیرعامل آب منطقه ای استان گیلان در این جلسه که اواخر هفته گذشته و با حضور شماری از ساکنان واقع در پشت سد شهربیجار برگزار شد، گفت: تلاش می شود که در سال آینده با افزایش اعتبارات سد و تامین آن از دیگر منابع مالی، ساماندهی ساکنان بالادست سد و خرید اراضی باسرعت بیشتری انجام شود. سید مرتضی موسوی افزود: قسمت اعظم اراضی مردم در سال آینده خریداری خواهد شد و سعی می شود تا 2سال آینده منطقه کاملا خالی از سکنه شود. وی تصریح کرد: جلسه ای نیز با همت فرماندار شهرستان رودبار و با حضور مسیولان اداره کل منابع طبیعی و آب منطقه ای استان در فرمانداری رودبار در خصوص خرید اراضی مردم پشت سد انجام شده است که با گزارش ماحصل این جلسه به استاندار، سعی می شود با همکاری وی، مشکلات حل شده و رضایتمندی نسبی مردم فراهم شود. نماینده شهرستان رودبار در مجلس شورای اسلامی نیز بر روشن شدن هر چه زودتر تکلیف مردم پشت سد شهر بیجار تاکید کرد و گفت: تلاش می شود با مذاکراتی که با مسیولان کشور در جریان است مبلغ مربوط به ساماندهی مردم پشت سد، در سال آینده افزایش یابد. وی خاطر نشان کرد: کندی در ساماندهی ساکنان پشت سد موجب بلاتکلیفی مردم شده و سرعت بخشیدن به کوچ روستاییان بالادست سد به روند پیشرفت و عملیات اجرایی این طرح کمک خواهد کرد. برداشت جنگل برای عملیات سدسازی و رانشی شدن زمین اطراف جاده قدیمی روستاهای یاد شده در هنگام بارندگی ها، سبب ریزش مکرر گل ولای شده و رفت وآمد خودروهای محلی و دسترسی مردم بالا دست به شهر را با مشکلاتی مواجه کرده است. حدود 3سال از اجرای این طرح ملی می گذرد که به دلیل مشکلات اعتباری علاوه برکند شدن ساماندهی مردم بالا دست سد، در پیشرفت عملیات این سد نیز تاثیرات منفی داشته است. درحالی که می بایست کوچ مردم بالادست سد در مدت 2 سال انجام می شد تاکنون تنها ??????درصد خانوارهای این منطقه کوچ داده شده اند. (9 دی 1387- ایرنا ) 5) عدم اجرای قوانین در مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی برخی از قوانین موجود نقش بازدارنده در تایید ساخت یک سد ایفا می کنند. به عنوان مثال تهدید گونه های در معرض خطر و حفاظت شده یا حضور مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست از جمله این موارد هستند. ولی متأسفانه مشاهده می شود که روی رودخانه های حفاظت شده یا با قطع گونه های موجود در فهرست ذخیره گاه های جنگلی، حفاظت شده و یا Red List باز هم سدها مجوز ساخت دریافت می کنند. 6) عدم اجرای راهکارهای کاهش اثرات و دستورالعمل های مدیریتی ارایه شده در گزارش های ارزیابی اثرات در گزارش های ارزیابی اثرات زیست محیطی سدها برنامه هایی برای کاهش اثرات سوء فعالیت ها بر محیط زیست ارایه می شود. اصولا برخی از سدها درصورت اجرای برنامه های اصلاحی مجاز به ساخت تشخیص داده می شوند. ولی متأسفانه بعد از اینکه سدها مجوز احداث خود را از سازمان حفاظت محیط زیست دریافت می کنند، هیچگونه نظارتی بر اجرای برنامه های اصلاحی و راهکارهای کاهش اثرات از سوی هیچ سازمان دولتی و یا غیردولتی تعریف و یا مشخص نشده است. همین امر منجر به عدم اجرای این برنامه ها می شود. 7) توان و زمان ناکافی در سازمان حفاظت محیط زیست برای بررسی علمی و کارشناسی گزارش های ارزیابی اثرات زیست محیطی سدها متأسفانه به نظر می رسد که متولی و تصویب کننده گزارش های ارزیابی اثرات زیست محیطی سدها یعنی سازمان حفاظت محیط زیست از نیرو و زمان کافی برای بررسی علمی گزارش های ارزیابی برخوردار نیست. جلسات بررسی گزارش های ارزیابی با وقت بسیار محدود که به هیچ وجه همتراز با اهمیت طرح و اثرات آن نیست مورد بررسی قرار می گیرد و در پاره ای موارد نکات مهم و اثر گذار مورد توجه قرار نمی گیرند. ● نتیجه گیری اگر بپذیریم که ارتباط مفهومی تمامی تعاریف ارایه شده از توسعه پایدار بر یکپارچگی نظام هستی، ارتباط سیستمی عوامل اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی و تاکید بر پاسخگویی به نیازهای نسل کنونی و نسل های آینده و پذیرش ظرفیت ها و محدودیت های محیط استوار است، پس تنها راه دستیابی به توسعه پایدار توجه کافی به تمامی اکوسیستم های پایین دست و بالادست سدهایی است که تصمیم به ساخت آنها داریم. به نظر می رسد که مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی سدها در ایران، دارای نواقص متعدد قانونی، شکلی، محتوایی و کمبود اسناد فرادست است. به همین جهت نمی توان با استناد به این امر که سدهای در دست احداث دارای گزارش ارزیابی اثرات هستند نسبت به هم راستا بودن آنها با توسعه پایدار اطمینان پیدا کرد. این در حالی است که گزارش ها و اخبار موجود حاکی از سیاسی و مالی بودن بسیاری از طرح های احداث سدها به جای توسعه ای بودن آنهاست. این امر نیاز به توجه بیشتر متخصصان برای رفع این نواقص را نشان می دهد. میترا البرزی منش روزنامه همشهری www hamshahrionline ir

 

[Amir Mohsen]

زمان ارسال خبر: 1391/04/18 ساعت: 4:22 بعد از ظهر

نسخه قابل چاپ

---

سد سازی عامل تغییرات اقلیمی/آگاهی از تغییر اقلیم در سایه تحریم‌های اقتصادی

روزنامه آرمان: تغییر اقلیم پدیده‌ای کوتاه مدت نیست. روندی بلند مدت محسوب می‌شود که نشانه‌های زیاد و اتفاقا مشخصی دارد. بسیاری از مناطق طبیعی‌‌ دنیا در سالهای اخیر دست خوش تغییرات شدید اقلیمی شده است. از آب شدن یخهای قطب تا گرم‌تر شدن منطق مرکزی و همینطور تغییرات در‌بافت‌های گیاهی و‌خاک. به‌نظر می‌رسد علاوه‌بر‌اینکه تغییرات اقلیمی سطحی بین‌المللی دارد اما کنشهای انسانی و ایجاد سازه‌های بشر ساخت مانند سد‌سازی در برخی از اکوسیستم‌ها و به صورت منطقه‌ای توانسته تغییرات محسوسی را در اقلیم‌های مختلف ایران بوجود آورد. سد‌سازی روی رودخانه‌های ایران به‌خصوص رودخانه کارون و همینطور سد‌های ساخته شده روی ورودی دریاچه ارومیه به‌خودی خود اگرچه علائم تغییر اقلیم نیستند اما توانسته اند به روندهای شتابناک تغییرات آب و هوایی در این مناطق کمک کند. افزایش نیم درجه‌ای دمای هوای کشور ایران در طی 30سال، افزایش سه تا 4/5 درجه در طی صد سال، کاهش میزان بارندگی، افزایش باران‌های شدید و سنگین در حدود 30درصد، کاهش سرعت باد، افزایش شمار روزهای داغ و کاهش روزهای یخبندان، افزایش ماندگاری و در پی آن آلودگی هوا همه و همه نشانه‌های مشخص تغییر اقلیم در ایران است که به گفته خانم دکتر مقیمی اقلیم شناس و استاد دانشگاه علوم تحقیقات دانشگاه آزاد به رغم آگاهی از تغییرات اقلیم در ایران دانش و تکنولوژی رصد همیشگی آن در مناطق مختلف کشور را نداریم. ‌خانم دکتر مقیمی آیا تغییرات اقلیمی در ایران قابل مشاهده است و مناطقی در ایران هستند که به طور مشخص دچار تغییر اقلیم شده باشند؟
تغییر اقلیم به روندهای چند ساله گفته می‌شود که گاهی دچار نوساناتی می‌شوند. هر چند سال یکبار ممکن است خشکسالی رخ دهد و چند سال بعد مثلا 10 سال بعد از خشکسالی دوباره تر سالی را شاهد باشیم که این تغییر روندها نشان دهنده روند تغییر اقلیم است. در ایران این روندها قابل مشاهده است.
‌ آیا انسان به طور مشخص در ایران نقشی در این تغییر روندها و شکل گیری تغییرات تدریجی اقلیمی داشته است؟
تغییرات اقلیمی چند‌گانه است. گاهی در یک منطقه تغییرات اقلیمی اتفاقا افتاده است و گاهی فعالیتهای انسانی اقلیم را دگرگون کرده است. در ایران مطالعه مشخصی روی مطالعات اقلیمی انجام نشده اما بر‌همگان محرز است. در‌بررسی‌های جهانی تغییر اقلیم را بر‌سه مقیاس در‌نظر می‌گیرند. ماکرو یعنی مقیاسی در حد تغییرات قاره‌ای، گاهی تغییر در محیط کوچکی بررسی می‌شود مانند مزرعه یا خانه که قطعا سطح آن فرق دارد و به مقیاس کوچک معروف است و گاهی این تغییرات منطقه‌ای است. در تغییرات کوچک می‌توان به علائم سد سازی اشاره کرد.
‌چرا مطالعات در حوزه تغییرات اقلیمی در ایران اینقدر کم است و هشدارها در سطح نازلی است در حالی که به نظر می‌رسد کشور ما در کمربند تغییرات اقلیمی واقع است و ممکن است روند تغییرات در ایران سرعت بگیرد.
متاسفانه به‌دلیل گستردگی سرزمینی و کمبود امکانات در حوزه سیستم‌های هواشناسی در این حوزه خلاهای بسیاری وجود دارد. اما باید گفت از نظر اقلیمی مشکلی نداریم ولی چون در تحریم هستیم، اطلاعات دقیق و مستدل در اختیار پژوهشگران و کارشناسان ما قرار نمی‌گیرد که کشور اکنون در چه وضعیتی است و این روندها برای ما چه تغییراتی ایجاد کرده اند. ما وقتی می‌گوییم اقلیم باید بدانیم یعنی چی؟ ‌متاسفانه باید گفت تغییرات اقلیمی در همه چیز و بر همه مسائل طبیعی و انسانی اثر می‌گذارد. ما در هیچ حوزه‌ای امکانات نداریم که بدانیم تغییر اقلیم دارد با ما چه می‌کند. نه در هواشناسی نه در گردشگری نه در محیط زیست و حوزه‌های بهداشتی و...
‌ آیا سد سازی در خوزستان به‌طور مثال توانسته منجر به بروز تنش‌های اقلیمی شود؟
وقتی سد نباشد رطوبت نسبی در دما کم است و رودخانه‌ها به دریا می‌رسند و روند نوسان دمایی وجود ندارد و ضعیت طبیعی است. اما وقتی جلوی رودخانه‌ها را گرفتیم ‌آب و هوا نیز تغییر کرده است چون نسبت رطوبت و کم و زیاد شدن آن بر دما و آب و هوا اثر مستقیم دارد.