در برخی از مسیر های صعود ورزشی در انتهای مسیرکارگاه تنها از رول و زنجیر تشکیل شده است و کارابین در کارگاه وجود ندارد که صعود کننده بتواند طناب خود را از داخل آن عبور داده و به پایین بیاید اگر صعود کننده خود را به اسلینگ به کارگاه متصل کند و بخواهد طناب صعود خود را باز کند و از داخل زنجیر کارگاه عبور دهد امکان بروز ریسک در این کار وجود دارد روش زیر می تواند از احتمال این ریسک بکاهد.
ازریابی ریسک RISK ASEESMENT
مقوله ارزیابی ریسک در کوهنوردی و عملیات نجات و برگزاری کلاس های مرتبط آن جایگاه ویژه ای دارد. قبل از وارد شدن به این مقوله نگاهی به معانی ریسک Risk و خطرHAZARD داشته باشیم .
ریسک RISK: شانس قرار گرفتن یک شخص در برابر خطر که می تواند کم یا زیاد باشد
خطر HAZARD: به معنی هر چیزی که می تواند باعث آسیب رساندن شود.
قبل از اجرای یک کلاس یا عملیات باید ارزیابی خطر مناسبی در رابطه با آن را انجام داد . این ارزیابی با توجه به خطراتی که افراد حاضر در منطقه را تهدید می کند صورت می گیرد.
و برای انجام آن از روش پنج مرحله ای زیر استفاده می شود:
1- مشخص نمودن خطرات
2- مشخص نمون افرادی که در معرض آن قرار می گیرند.
3- سنجیدن ریسک موجود و میزان آن و سنجیدن جوانب و احتمال بروز آن
4- یادداشت نمودن نتایج
5- بازنگری و تصحیح موارد بطور دوره ای
برای صعود از طناب های ثابت روش های گوناگونی وجود دارد . از هر روشی که استفاده می کنید بیاد داشته باشید باید از حداقل انرژی با بالاترین کارایی بهره ببرید. اندازه مناسب تسمه در این صعود در ذخیره انرژی عامل بسیار مهمی است .
روش زیر که با استفاده از یک یومار و یک نیم یومار (Croll) انجام می شود از جمله روش های مرسوم صعود میمونی بشمار می آید.
هرچند این اصل مهم هنوز به قوت خود باقی است که ابزار هیچگاه جای تجربه را نمی گیرد اما امروزه با توسعه و ساخت لوازم تخصصی امداد امدادگران قادر به امداد رسانی با امکانات بیشتر و کارایی بالاتر شده اند.
طبیعتا تیم امدادی که می خواهد مجروحی را از دیواره تخلیه کند اگر لوازم تخصصی این کار را به همراه داشته باشد می تواند سریعتر و ایمن تر این مهم را به انجام برساند.
همانگونه که در شکل می بینید برای انتقال مجروع به پایین در شکل روبرو از Id’s که وسیله ای خود چفت شونده و شبیه به grigri است استفاده شده است.
این وسیله بخوبی و به جای ترکیب پروسیک کارابین عمل می نماید.
و برای اتصال برانکارد مجروح به سیستم اصلی و عدم گیر کردن طناب ها و سایش آن ها به یکدیگر از paw بهره گرفته شده است .
بد نیست بدانیم همواره در عملیات تیم های امداد از دو رشته طناب برای کلیه عملیات استفاده می شود. و کارگاه های این دو طناب نیز از یکدیگر جدا می باشند.
توجه در شکل برای مشخص تر شدن روال کار از ترسیم کل کارگاه صرفنظر شده است و تنها بخش مرکزی کارگاه دیده می شود.
بیاد داشته باشیم زاویه مناسب که ابزار در کارگاه با یکدیگر می سازند همواره باید کمتر از 60 درجه باشد و بار وارده به کارگاه بر روی کلیه بازوهای آن تقسیم شود.
در حال حمایت نفر خود بر روی کارگاه هستید که او سقوط می کند و مصدوم می شود. فاصله او تا کارگاه بیشتر از نصف طول طناب صعود است و نمی توانید او را بصورت قرقره به پایین بیاورید .
برای کمک رساتی باید ابتدا حود را از حمایت او رها کنید. اما چگونه؟
می دانیم که گارگاه باید قابلیت تحمل وزن در دو جهت را داشته باشد .پس :
1- خونسردی خود را حفظ کنید.
2- ابزار حمایت خود را قفل کنید.
3- بر روی طناب بار دار یک گره پروسیک بزنید.
4- یک کارابین به کارگاه متصل کنید ادامه طنابچه پروسیک را بوسیله گره حمایت بر روی آن متصل کنید و بالای گره را با گره ضامن چفت کنید.
5- قفل ابزار حمایت را بازکرده به آرامی طناب بدهید تا بار بر روی گره پروسیک منتقل شود.
6- ادامه طناب را به کارگاه می زنیم .
7- حال می توانیم با توجه به شرایط موجود برای امداد آماده شویم.
8- توجه رعایت ایمنی و دقت در اتصال گره ها و وضعیت آنها در چنین شرایطی بسیار مهم است هرگز ایمنی را فدای سرعت نکیند.
9- نکته مهم دیگر توجه به برپایی کارگاه با قابلیت تحمل فشار از دو جهت می باشد. اگر کارگاه ما یک طرفه باشد نمی توان عملیات ذکر شده را بر روی آن اجرا نمود.
خود حمايت با كلنگSelf Arrest اگر برای صعود از کلنگ استفاده می کنید در صورتيكه تعادلتان بر روي برف برهم بخورد مي توان در وهله اول با فرو نمودن كلنگ درون همانند شكل خود را متوقف نمود.
در تصاوير فوق به خاطر واضح تر شدن تصوير بند حمايت كلنگ حذف شده . ولی استفاده از آن همواره توصیه می شود.
در فصل بهار پهنه بسیاری از کوه های ایران پوشیده از برف می گردد و گاه هنگام پیمایش مسیرها نیاز به حمایت احساس می شود. به همراه داشتن طناب و کلنگ کوهنوردی در این مواردمی تواندبسیار چاره ساز باشد. روش زیر یکی از روش های معمول حمایت در برف می باشد که برای حمایت نفرات از بالا استفاده می شود. نکته مهم در کاربرد این روش پیچاندن طناب بدور دستی است که در راستای صعود قرار ندارد.
زیرا در این حالت و در صورت پرت شدن نفر وزن او به پشت حمایت پی و بعد به دست او منقل می شود.
نفر در ابتدا يك كارگاهي افقي درست مي كند . در فاصله مناسب از كارگاه ( حدود يك متر ) پايين تر يك " سطل نشستن" بر روي برف مي كند. و نفر خود را مطابق شكل زير حمايت مي كند.
نكته مهم دیگر در اين نوع حمايت يك راستا بودن تسمه حمايت حمايتچي با جهت صعود صعود كننده است .
کنترل فرود تازه کارها برای آشنایی افراد تازه کار با نحوه فرود ابتدا آن ها بدون استفاده از گره خود حمایت فرود می آیند تا کاملا حواس خود را معطوف نحوه کار با ابزار فرود نمایند. برای حمایت یکنفر دیگر از همراهان باید انتهای طناب را از پایین در دست بگیرد . در صورت نیاز او با کشیدن انتهای طناب سرعت فرود نفر بالا را کنترل می کند.
قلاب کردن در یخنوردی HOOKING قلاب کردن HOOKING
کاربری تبر یخ تنها کوبیده شدن بر روی سطح یخ نیست با کمی دقت و ممارست می توان از آن برای صعود از ظریف ترین عوارض سنگی بهره گرفت . یکی از کاربرد های جالب تبر یخ امکان قلاب کردن آن در سوراخ های سنگ است . همانطور که در تصاویر می بینید. می توان با استفاده از خاصیت اهرم سر تبر را در زوایای مختلف سنگ قرار دادو برای صعود از آن استفاده کرد. در حقییت از خاصیت کشش و فشار بهره برد.
دامنه این استفاده به خلاقیت شما و توانای خلق موقعیت های جدید بر می گردد..
از قابلیت قلاب کردن تیغه تبر بخصوص در اجرای تکنیک یانبرو که در ایران به 4 ( بعلت شباهت بدن به عدد 4 انگلیسی ) معروف است می توان بهره گرفت .
در این حرکت اگر تبر به خوبی قلاب شده باشد بخوبی می تواند بسان یک تکیه گاه مناسب برای تحمل وزن بدن از آن استفاده نمود.
قلاب کردن تبر در بخش های سنگ نیز امکان یجاد موقعیت استراحت برای صعود کننده را نیز فراهم می آورد . فقط باید توجه داشت به محض برداشته شدن وزن از روی تیر حالت استقرار از بین می رود. پس بخوبی وزنتان را بر روی تبر بیاندازید. و مطمئن باشد تبر نمی شکند!! نکته مهم در این کار این است که سنگی که می خواهیم این تکنیک را بر روی آن پیاده کنیم به حد کافی مستحکم باشد چون فشار اهرم کردن تبر که دقیقا مانند دیلم عمل می کند می تواند سنگ های سست را براحتی بشکند..
صعود از یخ در نگاه اول کار ساده ای به نظر می رسد. و بیننده احساس می کند کافیست تبر ها و کرامپون را بر روی سطح یخ بکوبد و از آن بالا برود. در صورتیکه وقتی این تصور اولیه به مرحله عمل در می آید پیچیدگی کار خود را نشان می دهد.
در یخنوردی نحوه ضربه زدن و انتخاب جای مناسب برای کوبیدن نوک تبر و کرامپون اهمیت بسزایی دارد.
محلی که برای ضربه زدن انتخاب می کنیم نباید سست و نا پایدار باشد. همچنین رعایت فاصله دو تبر از یکدیگر از دیگر عوامل مهم است .
وقتی تبر یخ را در محلی می کوبیم بر روی سطح اطراف آن شکاف هایی پدید می آید که گستردگی این شکاف ها بنا به جنس یخ متغیر است . اگر ضربه دوم را نزدیکی محل تبر اول بزنیم ممکن است بر اثر شکاف های جدید سطح یخ بکلی بشکند و هر دو تبر رها شود. به شکل دقت کنید.
مکان کوبیدن نوک تبر را به گونه ای انتخاب کنیم که بعد از کوبیدن سخمه تبر در روبروی پیشانی قرار گیرد .می توان با نزدیک کردن زانو ها در مواقع ضروری تعادل را حفظ و یا استراحت نمود .
بهترین حالت استقرار همیشه وقتی بدست می آید که بازوان کاملا کشیده باشد.
برای ضربه زدن نباید تبر را خیلی پشت سر برد.این کار باعث عدم کارایی ضربه می شود.
در صعود از مسیر های یخی معمولا در سطح یخ به حفره هایی برخورد می کنیم که هنگام شکل گیری یخ بوجود آمده اند. این حفره ها جزو بهترین مکان ها برای کوبیدن نوک تبر محسوب می شوند. نکته مهم دیگر استفاده درست از تکنیک قفل بازو است . به شکل روبرو نگاه کنید. بازوی دستی که وزن را تحمل می کند کاملا قفل شده است .و می توان کاملا از طول بازوی دیگر برای هر چه بالاتر زدن نوک تبر استفاده نمود.
بیاد داشته باشیم بعد از اسقرار تبر در محل مناسب سریعا از حالت قفل خارج شده و دستها را کاملا کشیده نگاه می داریم . در یخنوردی هم مانند سنگنوردی دستها باید تا حد امکان کاملا کشیده باشد.
در صعود های ترکیبی یخ و سنگ (Mix) و آبشار های یخی گاه بین دو قسمت یخ فاصله ای بوجود می آید که امکان رساندن نوک تبر به به بخش بالایی در حالتی که دسته تبر یخ را گرفته ایم وجود ندارد.
در چنین مواقعی می توان با پرس کردن نوک تبر و گرفتن قسمت بالایی دسته تا حد امکان خود را به بخش بالاتر تزدیک کرد. اگر در سطح سنگ شکافی یا حفره ای وجود داشت می توان با فشار دادن سخمه تبر یا لاخ کردن تبر از آن ها بهره گرفت .
بیاد داشته باشیم در صورت تمرین می توان از تیغه های کرامپون مانند کفش سنگ استفاده کرد و با آنها گیره گرفت .
کلاه ایمنی
در حال صعود یک آبشار یخی هستید . بند کلاه ایمنی را هنگام حرکت محکم نبسته اید و کلاه به عقب رفته . یکی از ضربات شما بر روی آبشار باعث کنده شده تکه ای یخ می شود و یخ به پیشانی شما اصابت می کند . با احساس ریزش خونی که به صورتتان می ریزد با خود می گویید کاش کلاه را خوب بسته بودم . در هر فصل یخنوردان زیادی بعلت شل بستن کلاه ایمنی دچار حادثه می شوند . وقتی کلاه را بر می گذارید یادتان باشد که را از آن استفاده می کنید. پس آن را بخوبی و تا حد ابروهایتان به پایین بکشید. این کار از اصابت پشت تبر به صورت و یا تکه های یخ جلوگیری می کند.
زاویه مناسب کف پا
وقتی نیش های نوک کرامپون را یخ کوبیدید پاشنه را کمی به پایین بدهید این کار در حفظ تعادل کمک شایانی به شما می کند . ( می توان گفت انگشتان بالا پاشنه پایین ) . ضمنا زانو ها را کاملا قفل کنید در این حالت باس نیز مانند یک لولا عمل می کند و می توانید به حالت استقرار مناسب برسید.
در حال صعود مسیر جدیدی هستید متوجه می شوید شکاف مناسبی را انتخاب نکرده اید و بهتر است از بخش دیگری مسیر را ادامه دهید.
در ضمن نمی خواهید یک کارگاه یک بار مصرف بزنید چند ابزار جا بگذارید و بر روی آن فرود بروید.
در این حالت اگر یک طناب رابط به همراه داشته باشید و فاصله شما تا کارگاه قبل کمتر از نصف طول طناب رابط بود می توانید به روش زیر عمل کنید.
1-یک میانی کاملا مطمئن که بتواند بخوبی وزن شما را تحمل کند در بالاترین نقطه قرار دهید. از حمایتچی بخواید شما را فیکس نگاه دارد. می توانید از خود حمایت نیز استفاده کنید.
2-طناب رابط را دولا از آخرین میانی مورد اشاره عبور دهید. انتهای طناب را گره بزنید. و به پایین بریزید.
3- ابزار فرود را به طناب متصل کنید .دقت داشته باشد اگر طناب رابط شما قطر کمی دارد . فرود بر روی آن دقت زیادتری را می طلید.
4- با هم آهنگی حمایتچی شروع به فرود کنید. هر چه پایین می آیید او باید ادامه طناب را داخل وسیله حمایتی جمع کند. . طناب حمایت باید بخوبی و هم گام با شما جمع شود.
5- ابزار روی مسیر را حین فرود جمع کنید تا به کارگاه پایین برسید
6- از شوک دادن حین فرود به طناب پرهیز کنید. حمایتچی هم نباید طناب حمایت را خیلی محکم به پایین بکشد.
اسلینگ هایی که در صعود های ورزشی از آن ها استفاده می شود معمولا بصورت دوخته شوده و در اندازه های 15 یا 20 یا 30سانتی متری مورد استفاده قرار می گیرند.
در صورتیکه امتداد رول های کوبیده شده در مسیر در یک خط باشد این اسلینگ ها بخوبی جوابگوی صعود هستند اما در مواقعی خاص بخوص در مسیر های طبیعت سنگنوردان ورزشی احتیاج به حمل اسلینگ های بلند تر دارند.
در صورتیکه رول ها در یک امتداد نباشند طناب اصطلاحا شکست پیدا می کند و سر طناب احساس می کند طناب حرکت نمی کند. در صورتیکه حمایتچی اعلام می کند طناب آزاد است . این امر به خاطر زوایای ایجاد شده در راستای طناب است و حتی گاهی به قفل شدن سنگنورد در مسیر و عدم امکان حرکت او منجر می شود. در این شرایط استفاده از یک اسیلنگ بلند شکست طناب را می گیرد و صعود بهتری را عرضه می دارد.
این امر بخصوص در لبه کلاهک نمود بارز تری دارد اگر در لبه کلاهک از یک اسلینگ کوتاه استفاده شود و صعود کننده پاندول شود ممکن است اسلینگ به سنگ کوبیده شود و صدمه ببیند.
البته اکثر سنگنوردان در صعوهای ورزشی علاقه ای به آویزان کردن اسلینگ های بلند به صندلی خود ندارند برای کوتاه کردن طول اسینگ های بلند می توان مطابق شکل عمل کرد.به همراه داشتن اسینگ های بلند در حین صعود مزایای دیگری مانند امکان تنظیم بازو های یک کارگاه صعود – راحتی حرکت در مسیر های کلاهکی –و ... را نیز در بر دارد
صعود های مصنوعی Aid Climbing
در صعود های مصنوعی رعایت این چند نکته تواند به راحتی و ایمنی شما کمک کند:
1- هیچگاه کلاه ایمنی را فراموش نکنید شما نمی داند کی سنگ ریزش می کند!
2- عینک طلقی بسیار برای محافظت چشم در برابر اصابت تراشه های سنگ هنگام چکش زدن مفید است.
3- حمایل ابزار خود را بوسیله یک کارابین به صندلی وصل کنید تا حین صعود مزاحم شما نباشد .
4- یک دستکش چرمی که سر انگشتان آن بریده شده دستان شما در برابر خراش و سایش محافظت می کند.
5- وقتی کارتان با چکش تمام شد آن را به صندلی خود نصب کنید . یک اگر سقوط کنید یک چکش آویزان می تواند بسیار خطر آفرین باشد.
6- اسلینگ های شوک گیر در کاهش انرژی سقوط و مهار سقوط بخصوص در مسیرهایی که میانی های مناسبی ندارد بسیار مفید است.
7- طناب رابط را همیشه به همراه داشته باشید از آن می توانید برای بالا کشی لستفاده کنید.
8- همیشه ابزار را به حد کافی و نه خیلی بیش از حد با خود بالا ببرید . اگر به وسیه خاصی نیاز پیدا کردید می توانید وسیله طناب رابط آن را از هم طنابتان بگیرید.
9- کفش مناسب کلید راحتی و آسایش در صعود مصنوعی است . کفشی به پا کنید که بتوانید براحتی با آن مدت طولانی بر روی رکاب به ایستید.
ریورسو برای صعود بلند ابزار مناسبی است زیرا می توان با آن :
با دو رشته طناب فرود رفت .
دو نفر را از بالا حمایت نمود.
برای صعود دو طنابه مناسب است .
قابلیت حمایت سر طناب و نفر دوم را دارد.
برای حمل مجروح می توان سرعت فرود را تنظیم کرد.
گره هشت تعقیب از مورد پسند ترین گره ها برای اتصال سر طناب به صندلی است . اندازه حلقه آن باید مطابق شکل متناسب به صندلی شما باشد. گره را به دور محلی بزنید که کارخانه تولید کننده توصیه نموده است.
حمایتچی باید موقعیت مناسب را برای حمایت انتخاب کند. به تصاویر دقت کنید.بد نیست حمایتچی خود حمایت داشته باشد. و انتهای طناب در صورت آزاد بودن گره خورده باشد.
هنگام حمایت با grigri اول جهت طناب را بر روی آن درست کنید سپس دسته آن را خلاص کنید.
عملکرد حمایتچی : وظیفه حمایتچی حمایت و حفظ جان صعود کننده است . همواره حتی اگر با ابزار چفت شونده طناب حمایت می کنید. دستتان را از روی طناب بر ندارید.
C2: یک پرش کوتاه می تواند مقدار زیادی از انرژی سقوط را به خود جذب کند.
حمایتچی باید موقعیت مناسب را برای حمایت انتخاب کند. به تصاویر دقت کنید:
بد نیست حمایتچی خود حمایت داشته باشد. و انتهای طناب در صورت آزاد بودن گره خورده باشد.
هنگام حمایت با grigri اول جهت طناب را بر روی آن درست کنید سپس دسته آن را خلاص کنید.
برای مشاهده تصویر در اندازه اصلی اینجا کلیک کنید. ابعاد: 755x355px
