[/TD]
[TD="colspan: 4, align: right"][h=4]چندين محل پيش از تاريخ در كوه سارون در منطقه كوهدشت لرستان پيدا شده است كه هوميان2 يكي از معروفترين آنها بود. همچنين برد اسپيد1 كه واژه اي لري به معني سنگ سفيد است محل ديگري است كه آثار نوسنگي در آن نمايان شده است. آثار پيدا شده در هوميان2 متعلق به فرا پارينه سنگي هستندومحل ديگري به نام هوميان1 آثار مياني پارينه سنگي دارد. در اين محلها با فاصله بسيار كمي از هم آثار چهار دوره نوسنگي،فرا پارينه سنگي و پارينه سنگي جديد ميانه و زبرين را ميتوان مشاهده كرد [h=4]يك پيرمرد 60 ساله اهل كوهدشت تعريف مي كرد كه زماني كه جوان بود در دامنه كوهي كنار روستايشان قطعاتي از طلا پيدا شده بود. كدخداي روستا مردان روستا را به گروههاي مختلفي تقسيم كرد و كل دامنه كوه را كندند و به اندازه دو وانت عتيقه پيدا كردند.يك نفر هم از دربار آمد و همه آنها را خريد.مزدي كه او گرفته بود چند برابر مزدي بود كه از كار ساختماني در اين مدت مي گرفت [/TD]
[/TR]
[h=4]اين اثر باستاني طبيعي در 67 كيلومتري شمال غرب شهر ديواندره و شرق سقز قرار دارد. اين غار آهكي در دوران سوم زمين شناسي شكل گرفته است.در طول ساليان اقوام مختلفي در آن سكونت كرده اند و آنها شكل غار را تغيير داده اند و ميتوان اين غار را در ميان غارهاي دست كن نيز به حساب آورد.در قسمت جلويي غار چهار طبقه معماري صخره اي و دست كن ايجاد شده است هر طبقه اتاقهاي متعدد راهرو، پنجره و نورگير دالان و پله هاي خود را دارد و اين نشان از شناخت علم معماري توسط ساكنان باستاني اين غار دارد.در برخي نقاط غار نقوش جانوران و گياهان بر ديوارها نقاشي شده است.در طبقه سوم كتيبه اي يوناني قرار دارد كه آسيب فراوان ديده است.در آن نوشته شده است اين خانه هراكلس است،هر كس در آن وارد شود در امان است.احتمالا اين غار مدتي مورد سكونت سلوكيان بوده است كه پس از فتوحات مهرداد دوم اشكاني رو به غرب در حال حركت بودند.ستون فقرات اصلي غار قريب به 750متر است در آن دالانها و اتاقهاي متعددي وجود دارد و نقشه آن تاكنون تهيه نشده است. برخي دالانها سقفهاي بلند دارد و برخي ديگر را بايد سينه خيز رد كرد و افسانه هاي زيادي در مورد اين غار نقل شده است. آثار به دست آمده در اين غار از دوره پيش از تاريخ تا دوران اسلامي شناسايي شده است