نتایج یک پایان نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه تبریز نشان داد:
"جت استریمها" می توانند سبب بارش در نواحی مختلف کشور شوند
اجتماعي 16:13:56 1391/07/04
917-3614-5 كد خبر
RSS :: پرینت
نتایج یک پایان نامه نشان داد که جت استریم ها با توجه به موقعیت هسته سرعت خود سبب بارش در نواحی مختلف کشور شوند و تاثیر گذاری متنوعی در آب و هوایی کشور ایجاد کنند.
به گزارش سرویس پژوهشی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه آذربایجانشرقی علی اصغر شیرزاد در پایان نامه خود با عنوان "مطالعه و طبقه بندی الگوهای جت استریم و تاثیر آن بر بارش زمستانه ایران در دوره آماری 2001 تا 2011" آورده است: در این پژوهش به منظور طبقه بندی و شناسایی الگوهای جت استریم فصل زمستان ایران در دوره آماری 2001-2011 از دو روش اصلی آب و هوا شناسی یعنی روش های آماری و همدیدی استفاده شده است.
در این پژوهش که با راهنمایی دکتر خورشید دوست و مشاور دکتر رضایی بنفشه و دکتر حسن لشکری از دانشگاه شهید بهشتی تهران در دانشکده علوم محیطی و معماری دانشگاه تبریز تهیه شده است، از داده های باد مداری و باد نصف النهاری مرکز پیش بینی محیطی موسوم به NCEPدر مرکز ملی اقیانوس و جو (NOAA) و داده های بارش 130 ایستگاه سینوپتیک سطح کشور و تصاویر ماهواره ی TRMMاستفاده شده است.
در بخشی از این پایانامه آمده است: ابتدا با استفاده از اسکریپت نویسی در نرم افزار Grads داده ها سرعت باد فوق تبدیل به فرمت Excel شد سپس با استفاده از تحلیل عاملی با رویکرد مولفه های اصلی 15 عامل که 80 درصد پراش داده ها را تبیین می کردند، انتخاب شد. در مرحله بعد با استفاده از تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی با روش ward 7 الگو جت استریم که نواحی مختلف کشور را تحت تاثیر بارش متاثر از جت استریم قرار می دهند شناسایی گردید. سپس با استفاده از همبستگی درون گروهی، روز نماینده هر الگو انتخاب گردید
در ادامه این پایانامه آمده است: در مرحله بعد با استفاده از داده های بارش 130 ایستگاه همدید سطح کشور و تصویر ماهواره ای TRMM میزان بارش و نواحی متأثر از سرعت هسته جت استریم و محل قرار گیری آن مشخص گردید. نتایج نشان داد که این 7 الگو بسته به موقعیت و جهت حرکت و سرعت هسته جت استریم، بخصوص اگر این مناطق در قسمت واگرائی جت استریم قرار داشته باشند، نواحی مختلفی را تحت پوشش قرار می دهند. این 7 الگو شامل نواحی شمال غرب، شمال و جنوب رشته کوههای البرز، شرق، جنوب و جنوب شرق، غرب و جنوب غرب ، منطقه سراسری و منطقه بدون تاثیر انتخاب شد.برای نمونه،الگوی هفتم که جت استریم جنب حاره ای بوده به عنوان الگوی موجد بارش فراگیر در سطح کشور انتخاب شده و با استفاده از نقشه های ارتفاع ژئوپتانسیل، جریان سرعت قائم هوا و نم نسبی مشخص گردید که جت استریم با حرکت موجی شکل خود سبب تشکیل پشته در شمال غربی قاره افریقا و یک ناوه عمیق در شمال قاره افریقا و جنوب عراق شده است که این پشته و ناوه، هوای گرم عرض های پایین را به طرف عرض های بالا و هوای سرد عرض های بالا را به عرض های پایین سوق داده و سبب ناپایداری در منطقه بر اثر گسترش چرخند غرب سیبری و واچرخند آزور به طرف پایین و پیشروی کم فشار سودانی به طرف نواحی عرض های بالا بخصوص غرب ایران شده است.
علی اصغر شیرزاد همچنین در گفتگو با خبرنگار ایسنا منطقه آذربایجان شرقی درمورد پایان نامه خود گفت: پایانامه این جانب با عنوان مطالعه و طبقه بندی الگوهای جت استریم و تاثیر آن بر بارش زمستانه ایران در دوره آماری 2011 - 2001 بود که برای اولین بار با روش های آماری نوین و تحلیل سینوپتیکی با داده های مختلف در سطح کشور انجام گرفته است و به گفته بسیاری از اساتید دانشگاههای مختلف کشور فراتر از پایانامه دانشجویان کارشناسی ارشد بوده است .
وی ادامه داد: همچنین اخیرا دانشمندان دریافتند که سیل پاکستان،گرمای سیبری و ژاپن بر اثر تغییر و جابجای جت استریم ها بوده است چون جت استریم ها به صورت موج حرکت می کنند و اگر به سمت قطب انحنا پیدا کنند هوای گرم و خشک نواحی جنب حاره را به سمت عرض های بالا و اگر به سمت استوا انحنا پیدا کنند هوای سرد قطب را به سمت عرض های پایین می اورند.
وی یادآور شد: همچنین با توجه به تحقیقاتی که در دیگر کشورها انجام گرفت می توان بین روزهای همراه با گرد و غبار ، جریان گرمایی و دیگر پدیده های اقلیمی مثل سیل و طوفان سطح کشور و جریان جت استریم ها یک رابطه معناداری را یافت و منشا اصلی این پدیدها را با توجه به حرکت جت استریم ها کشف کرد.
شیرزاد خاطرنشان شد: با توجه به این که یکی از دلایل ایجاد جت استریم اختلاف حرارتی در جو زمین است، در تغییرات آب و هوایی جت استریمها نقش عمده ای را بازی می کند و تغییرات مکانی پی در پی آن به دلیل گرم شدن زمین و انتقال این گرما به سطوح بالاتر، باعث ایجاد ناهنجاریهای آب و هوای مانند سیل، طوفان، گرد و غبار و گرمایی شدیدو غیره می شود.
گفتنی است "جت استریم" یک تونل باد پر سرعت در ارتفاعات بالا است. این رخداد معمولاً در ارتفاعات حدود9تا15 هزار متر بالای سطح زمین دیده می‌شود و گاهی تا 6 هزارمتری زمین پایین می آید. به صورت موجی شکل حرکت کرده و سبب تغییراتی در سیستم آب وهوایی سطح زمین می شوند که سیکلون زایی و ایجاد ناپایداری هوا و بارش ازجمله این تاثیرگذاریهاست.همچنین در حمل و نقل هوایی نیز تاثیرگذار است.
در تصویر جت استریم نقاط زرد رنگ نقاط هستند که درارای تضاد شدید دمایی هستند یعنی منطقه ای که دارای تضادشدید بین هوای گرم و سرد است. و هسته سرعت با سرعت گوناگون را و مسیر حرکت قابل مشاهده است.
انتهاي پیام
